قرص برای سردرد؛ معرفی بهترین داروهای مسکن برای سردرد

ستاره | سرویس سلامت – سردرد، یک مشکل شایع است که اغلب مردم گاهی اوقات آن را تجربه می‌کنند. سردرد، روی زندگی اجتماعی و خانوادگی تاثیر گذاشته و یکی از علل اصلی غیبت از محل کار و مدرسه محسوب می‌شود. عواملی مثل استرس، اضطراب، پرفشاری خون، ضربه به سر و تغییرات آب و هوایی می‌توانند در بروز سردرد نقش داشته باشند. معمولا داروهای مسکن به تسکین سردرد کمک می‌کنند. اگر می‌خواهید با انواع مسکن برای سردرد به عنوان قرص برای سردرد آشنا شوید، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

علل بروز سردرد

پزشکان با توجه به اینکه آیا بیماری زمینه‌ای در بروز سردرد نقش دارد یا خیر، آن را طبقه‌بندی می‌کنند. بیش از ۱۵۰ نوع سردرد وجود دارد که به ۲ نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شوند:

۱. سردردهای اولیه

سردرد اولیه علامت ابتلا به یک بیماری زمینه ای نیست؛ بلکه از مشکلات مربوط به سر و گردن ناشی می‌شود. فعالیت بیش از حد مناطق خاصی از مغز، اعصاب، عضلات و عروق خونی در بروز این دسته از سردردها نقش دارد. سردردهای خوشه‌ای، سردردهای تنشی و میگرن ۳ نوع از رایج‌ترین انواع سردردهای اولیه به شمار می‌روند.

۲. سردردهای ثانویه

این نوع سردردها نشانه ابتلا به یک بیماری زمینه‌ای هستند. عفونت، پرفشاری خون، کم کاری تیروئید، سکته مغزی و تومور مغزی می‌توانند باعث سردرد شوند. سردردهای ثانویه ممکن است از یک بیماری جدی ناشی شوند؛ به همین دلیل اگر سردرد ویژگی‌های زیر را داشت باید حتما با پزشک مشورت کنید:

• شدید بوده یا فعالیت‌های روزمره را مختل کند
• دائما احساس شود
• به طور منظم رخ دهد
• با مصرف داروهای مسکن بهبود پیدا نکند
• با علائم دیگری مانند گیجی، تب، تغییرات حسی یا سفتی گردن همراه باشد

 

 

راه های درمان سردرد

اصلی‌ترین روش درمان سردرد، استراحت و مصرف داروهای مسکن است. رایج‌ترین گزینه‌های درمانی عبارتند از:

• داروهای مسکن بدون نسخه مثل داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
• داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشک
• استفاده از داروهای پیشگیرانه برای شرایط خاص مثل میگرن
• درمان بیماری زمینه‌ای

زیاده‌روی در مصرف داروهای مسکن هم می‌تواند به بروز سردردی منجر شود که به آن سردرد ناشی از سوء مصرف دارو (MOH) گفته می‌شود. اگر سردرد از مصرف زیاد دارو ناشی شود، باید مصرف آن دارو کاهش پیدا کرده یا قطع شود. در این شرایط، پزشک می‌تواند به بیمار کمک کند که بدون بروز مشکل خاصی استفاده از دارو را کم کند. در موارد شدید، ممکن است بیمار برای مدت زمان کوتاهی در بیمارستان بستری شود تا با خیال راحت مصرف دارو را کنار بگذارد.

درمان‌های خانگی سردرد

استراتژی‌های زیر می‌توانند به پیشگیری از بروز سردرد یا تسکین آن کمک کنند:

• تا حد امکان از عوامل استرس‌زا دوری کنید
• به طور منظم و سر ساعت غذا خورده و مراقب باشید که سطح قند خون‌تان ثابت بماند
• به اندازه کافی بخوابید. افراد ۶۵-۱۸ سال به ۹-۷ ساعت خواب و افراد بالای ۶۵ سال به ۸-۷ ساعت خواب در شب نیاز دارند
• به طور منظم ورزش کنید تا هم سلامتی‌تان حفظ شود و هم میزان استرس‌تان کاهش پیدا کند
• مقدار زیادی آب بنوشید
• از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنید
• در هنگام کار کردن کمی استراحت کنید تا از خسته شدن چشم‌ها جلوگیری شود

 

 

آشنایی با انواع مسکن برای سردرد

معمولا برای تسکین سردرد از استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی شامل ایبوپروفن، ژلوفن، ناپروکسن، نوافن و آسپرین به عنوان قرص برای سردرد استفاده می‌شود. اگر از این داروها فقط در زمان سردرد استفاده می‌کنید، باید به یاد داشته باشید که مصرف آن‌ها همزمان با شروع سردرد به تسکین سریع‌تر درد کمک می‌کند. اگر منتظر بمانید تا سردرد تشدید شود، ممکن است دارو اثربخشی زیادی نداشته باشد. معمولا بهتر است که این داروها را همراه با غذا مصرف کنید تا احتمال بروز مشکلات گوارشی به حداقل برسد.

در ادامه به معرفی این داروها و روش استفاده از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

۱. استامینوفن

این دارو با مهار پروستاگلاندین‌ها باعث کاهش درد می‌شود. پروستاگلاندین‌ها در انقباض و شل شدن عضلات صاف، انبساط و انقباض عروقی خونی، کنترل فشارخون و کنترل التهاب نقش دارند. استامینوفن به اشکال و دوزهای مختلف وجود دارد؛ بنابراین، باید به دقت دوز مصرفی برای هر محصول را بخوانید؛ چون ممکن است میزان استامینوفن آن‌ها با هم تفاوت داشته باشد.

عوارض مصرف: احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک بعد از مصرف این دارو بسیار نادر است؛ با این حال، در صورت مشاهده علائمی مثل تورم صورت، زبان یا گلو، سرگیجه شدید یا مشکلات تنفسی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. مصرف بیش از حد استامینوفن باعث مشکلات کبدی شده و مصرف طولانی مدت آن به کلیه‌ها آسیب می‌زند.

تداخل دارویی: استامینوفن با داروهای کتوکونازول، فنوباربیتال و کلستیرامین تداخل دارد؛ همچنین بعضی از تست‌های آزمایشگاهی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ به همین دلیل، باید به پرسنل آزمایشگاه اطلاع دهید که این دارو را مصرف می‌کنید.

 

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی

این دسته از داروها از تولید مواد التهاب‌زا در بدن جلوگیری کرده و باعث کاهش درد و تورم می‌شوند. رایج‌ترین داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی عبارتند از:

۲. ایبوپروفن و ژلوفن

از ایبوپروفن برای تسکین سردرد، دندان درد و دردهای عضلانی استفاده می‌شود. به فرم ژله‌ای این دارو، ژلوفن گفته می‌شود.

عوارض مصرف: تهوع، استفراغ، خونریزی دستگاه گوارش، سرگیجه، دفع خون در ادرار و وزوز گوش از جمله عوارض جانبی ایبوپروفن محسوب می‌شوند.

تداخل دارویی: ایبوپروفن با کاپتوپریل، لیزینوپریل، لوزارتان، والسارتان، پردنیزون، لیتیوم و فوروزماید تداخل دارد؛ همچنین مصرف همزمان آن با داروهای رقیق کننده خون مثل وارفارین احتمال خونریزی را افزایش می‌دهد.

 

 

۳. ناپروکسن

عوارض مصرف: خواب آلودگی، سرگیجه و اختلالات گوارشی مثل تهوع و سوزش سر دل از عوارض مصرف این دارو به شمار می‌روند. در صورت دوام یا بدتر شدن این علائم باید فورا به پزشک مراجعه کنید. ناپروکسن ممکن است فشارخون را افزایش دهد؛ بنابراین، به طور منظم فشارخون‌تان را اندازه‌گیری کرده و در صورت بالا بودن به پزشک اطلاع دهید.

تداخل دارویی: کاپتوپریل، لیزینوپریل، لوزارتان، والسارتان، پردنیزون، لیتیوم، فوروزماید و وارفارین از جمله داروهایی هستند که با ناپروکسن تداخل دارند.

 

۴. نوافن

نوافن، یک مسکن است که از ۳۲۵ میلی‌گرم استامینوفن، ۲۰۰ میلی‌گرم ایبوپروفن و ۴۰ میلی‌گرم کافئین تشکیل شده است. از این دارو برای درمان سردرد، دندان درد و دردهای قاعدگی استفاده می‌شود.

عوارض مصرف: مصرف نوافن ممکن است باعث بثورات پوستی، تهوع،  اسهال و خونریزی دستگاه گوارش شود.

تداخل دارویی: نوافن ممکن است با داروهایی مثل لیتیوم، متوترکسات، والپروئیک اسید، فوروزماید، ایزونیازید و کاربامازپین تداخل داشته باشد. مصرف همزمان این دارو با آنتی بیوتیک یا کورتیکواستروئیدها (کورتون‌ها) احتمال بروز مشکلات گوارشی را بیشتر می‌کند.

 

۵. آسپرین

این دارو در کاهش تب و تسکین دردهای خفیف تا متوسط مانند سردرد، دندان درد و درد عضلات موثر است.

عوارض مصرف: ناراحتی معده و سوزش سر دل از عوارض جانبی آسپرین هستند که در صورت تداوم باید به پزشک مراجعه شود. افرادی که دچار زخم‌های خونریزی دهنده دستگاه گوارش هستند، نباید از این دارو استفاده کنند. اگر بدون مراجعه به پزشک از آسپرین برای درمان درد استفاده می‌کنید، مدت زمان مصرف نباید از ۱۰ روز بیشتر باشد.

تداخل دارویی: بعضی از داروها که ممکن است با آسپرین تداخل داشته باشند عبارتند از: میفپریستون، استازولامید، رقیق کننده‌های خون (مانند وارفارین و هپارین)، پردنیزون، متوترکسات، والپروئیک اسید و بعضی داروهای گیاهی (مانند جینکو بیلوبا). اگر اخیرا واکسن‌های زنده خاصی (مانند واکسن آبله مرغان و واکسن آنفولانزای زنده) دریافت کرده‌اید، قبل از مصرف آسپرین با پزشک مشورت کنید.

 

قرص برای سردرد میگرنی

۱. ریزاتریپتان

قرص ریزاتریپتان (Rizatriptan) به منظور درمان میگرن حاد تجویز می‌گردد. این دارو در زمان شروع سردرد قابل استفاده است و به منظور پیشگیری از حملات میگرنی استفاده نمی‌شود. سرگیجه و ضعف از عوارض مصرف این دارو است. این دارو با انقباض این رگ‌های خونی در درمان موقت درد ناشی از حملات میگرن کمک کننده‌اند. استفاده از این دارو در بیماران با بیماری عروق کرونر (بیماری عروق کرونر عارضه‌ای است که در آن فرد در معرض بروز سکته قلبی و سایر بیماری‌های قلبی قرار دارد)، سابقه سکته مغزی یا قلبی، فشار خون کنترل نشده توصیه نمی‌گردد.

عوارض مصرف: عوارض قرص ریزاتریپتان شامل گرگرفتگی، ضعف و خواب‌آلودگی غیرمعمول، سرگیجه، احساس سرخوشی، سردرد، درد قفسه سینه، احساس سنگینی سر، خشکی دهان، تهوع، اسهال، استفراغ، احساس گرما یا سرما می‌باشد.

 

۲. سوماتریپتان

قرص سوماتریپتان (Sumatriptan) یکی دیگر از انواع قرص برای سردرد میگرنی است که باعث بهبود سردرد میگرنی حاد در بزرگسالان و سردردهای عروقی می‌شود. این دارو در اشکال مختلفی مثل قرص، کپسول و افشانه بینی وجود دارد. این دارو سایر عوارض همراه با میگرن، مثل تهوع، حساسیت به نور و صدا و… را نیز تسکین می‌دهد. توجه داشته باشید که بین دفعات مصرف سرماتریپتان باید ۷-۵ روز فاصله داشته باشد.

عوارض مصرف: عوارض قرص سوماتریپتان شامل گرگرفتگی، خواب‌آلودگی و سرگیجه، پارستزی، تهوع، استفراغ، اسهال، بالا رفتن آنزیم‌های کبدی، واکنش‌های حساسیتی به صورت خارش، راش پوستی، تنگی نفس، خستگی، احساس فشار، درد محل تزریق و مشکلات قلبی می‌باشد.

 

۳. ارگوتامین

 قرص ارگوتامین سی (Ergotamine) برای رفع سردردهای میگرنی تحت نظر پزشک مصرف می‌شود. سرگیجه، سردرد و تهوع برخی از عوارض مصرف ارگوتامین سی می‌باشد. کاربرد اصلی قرص این دارو درمان سردردهای عروقی مانند میگرن و خونریزی رحمی بعد از زایمان و سقط است و گاه در درمان افت فشار خون در حالت ایستاده هم استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که مصرف این دارو در زنان باردار اکیدا ممنوع است چراکه می تواند باعث نقص عضو و حتی مرگ جنین شود.

نکات مهم در استفاده از مسکن برای سردرد

در هنگام استفاده از مسکن برای سردرد حتما توصیه‌های زیر را در نظر بگیرید:

• بروشور دارو را مطالعه کرده و آن را بیش از دوز توصیه شده مصرف نکنید.
• اگر به آسم، بیماری کبدی یا کلیوی مبتلا هستید، اخیرا جراحی کرده‌اید یا از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنید، قبل از مصرف داروهای مسکن برای سردرد با پزشک مشورت کنید.
• اگر به مشکلات کلیوی یا کبدی مبتلا هستید، از مصرف استامینوفن بدون نظر پزشک خودداری کنید.
• کودکان نباید از داروهای بدون نسخه حاوی آسپرین یا کافئین استفاده کنند.
• از دادن آسپرین به کودکان و نوجوانان خودداری کنید؛ چون آسپرین باعث بروز یک اختلال نادر اما جدی کبدی و مغزی به نام سندرم ری (Reye’s syndrome) می‌شود.

 

 

کلام پایانی

معمولا مسکن‌ها اولین داروهایی هستند که پزشکان برای درمان سردرد توصیه می‌کنند. شما می‌توانید بسیاری از این داروها را بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه کنید؛ اما اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید یا از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنید، بهتر است از مصرف خودسرانه داروهای مسکن برای سردرد خودداری کنید.