متن مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

ستاره | سرویس مذهبی – آیا جزو شیعیان مومن و معتقد هستید اما از مناجات حضرت علی در مسجد کوفه چیزی نمی‌دانید؟ در این صورت می‌توانید در ادامه‌ی مطلب پیش رو با ما همراه باشید. در لا به لای این مطلب به شرح مناجات مذکور خواهیم پرداخت و متن کامل و معنی فارسی آن را از نظر می‌گذرانیم.  

 

در حالت کلی مناجات حضرت علی در مسجد کوفه دعایی نه چندان بلند و مورد قبول شیعیان به شمار می‌رود که به حضرت علی (ع) نسبت داده شده است. از جمله کتاب‌های مذهبی و شناخته شده‌ی اهل شیعه که در آنها به مناجات حضرت علی در مسجد کوفه اشاره شده است می‌توان به آثاری نظیر بحارالانوار، زاد المعاد، مفاتیح الجنان، المزار الکبیر ابن مشهدی، المزار شهید اول، البلد الامین و کتاب شرحی بر مناجات حضرت امیر (ع) در مسجد کوفه اشاره کرد.

 

 

آشنایی با مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

اگرچه این مناجات به عنوان یک دعای موثق توسط شیعیان خوانده می‌شود و به حضرت علی (ع) نسبت داده شده است، اما در عمل دعایی نیست که بتوان نسبت آن با امام اول شیعیان را به شکل کاملا محکمی اثبات کرد. در واقع  مناجات حضرت علی در مسجد کوفه به عنوان دعایی شناخته می‌شود که توسط برخی از عالمان شیعه به حضرت علی (ع) منسوب شده است.

به این معنی که در هیچ کدام از متون مذهبی سند معقول و قابل قبولی که بتوان توسط آن پیوند این مناجات با امیرالمومنین را به اثبات رساند ارائه نشده است. با این حال برخی از افراد مذهبی محتوا و سبک نگارش این مناجات را به دعاهایی که با سند به سایر امامان شیعه منسوب شده است مشابه می‌دانند. از همین رو مناجات حضرت علی در مسجد کوفه مورد قبول آنان واقع شده و خواندن آن به شیعیان توصیه گردیده است.

 

 

شرح مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

مناجات حضرت علی در مسجد کوفه دعایی است که از دو بخش مجزا تشکیل شده است. نخستین بخش از مناجات حضرت علی در مسجد کوفه با عبارت «اللهم انی اسئلک الامان» آغاز می‌شود. پس از آن شاهد اشاره به برخی از ویژگی‌های روز قیامت در این مناجات هستیم و تعدادی از سختی‌های جانکاه روز جزا در آن برشمرده می‌شود. سپس از خداوند درخواست یاری و پشتیبانی می‌گردد و برای رهایی از سختی‌های اشاره شده در این مناجات به او پناه برده می‌شود. 

با وجود آن که در مناجات حضرت علی در مسجد کوفه به صراحت نامی از روز قیامت به میان نیامده است، اما اشاره‌های موجود در این دعا با تعاریف مرسوم از روز قیامت در دین اسلام مطابقت دارد. از همین رو کسانی که این مناجات را مورد بررسی قرار داده‌اند، در وجود مفاهیمی نظیر وصف روز جزا در آن متفق‌القول هستند.

بخش دوم این مناجات با عبارت «مولای یا مولای» آغاز می‌شود. در واقع عبارت مذکور در بخش آغازین تمام فرازهای بخش دوم این مناجات وجود دارد. پس از آن نیز خدا با یکی از اسامی و صفات شناخته شده‌اش مورد خطاب قرار می‌گیرد و در کنار آن به ناتوانی انسان در برابر قدرت او اشاره می‌شود. در پایان هر فراز از این مناجات نیز از خداوند درخواست رحمت و شفقت می‌شود. 

همان گونه که به آن اشاره شد در این مناجات شاهد نام بردن از خدا در قالب اسامی مختلفی هستیم. در مناجات منسوب به امیرالمومنین خدا با اسامی و صفاتی نظیر مولا، مالک، عزیر، خالق، عظیم، قوی، غنی، معطی، حی، باقی، دائم، رازق، جواد، معافی، کبیر، هادی، رحمان، سلطان، دلیل، غفور، غالب، رب و متکبر خطاب شده است.

در سوی مقابل برای انسان نیز شاهد به کار بردن اسامی و صفات متعددی هستیم. مواردی که از میان آنها می‌توان به عبد، مملوک، ذلیل، مخلوق، حقیر، ضعیف، فقیر، سائل، میت، فانی، زائل، مرزوق، بخیل، مبتلی، صغیر، ضال، مرحوم، ممتحن، متحیر، مذنب، مغلوب، مربوب و خاشع اشاره کرد.

 

 

محتوای مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

مناجات حضرت علی در مسجد کوفه در مجموع از ۳۲ فراز مختلف تشکیل شده است که در آنها به مفاهیمی نظیر سودمند نبودن مال و فرزند و پشیمانی خطاکاران از گناهانی که در طول زندگی خود انجام داده‌اند اشاره می‌شود. علاوه بر آن در این مناجات شاهد وجود مفاهیم دیگری نظیر شناخته ‌شدن گناه‌کاران از روی چهره‌هایشان هستیم. مفاهیمی که می‌توان تمام آنها را با روز قیامت مرتبط دانست.

علاوه بر آن در این مناجات این موضوع نیز مورد بحث قرار می‌گیرد که در روز جزا هیچ انسانی به جای دیگری مجازات نمی‌شود و هر کدام از انسان‌ها تنها بار گناهان خود را به دوش می‌کشند. روزی که در آن پوزش خواستن از گناهان انجام شده دیگر کارساز نخواهد بود و راهی برای فرار از مجازات وجود ندارد.

در متن مناجات حضرت علی در مسجد کوفه همچنین به این موضوع اشاره می‌شود که در روز جزا عده‌ای از گناه‌کاران آرزو می‌کنند که ای کاش می‌توانستند یکی از نزدیکان خود نظیر همسر یا فرزندان را به جای خود برای تحمل جزای گناهان معرفی کنند. اما این امکان برای هیچ کس وجود ندارد و تمام انسان‌ها باید تاوان اعمل ناپسندی که در طول زندگی خود انجام داده‌اند را پس بدهند. با این توضیحات به سراغ متن اصلی مناجات حضرت علی در مسجد کوفه و معنی فارسی آن می‌رویم.

 

 

متن مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

در ادامه‌ی مطلب پیش رو می‌توانید متن کامل مناجات حضرت علی در مسجد کوفه را به همراه معنی فارسی این مناجات از نظر بگذرانید.

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ يَوْمَ لا يَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ، وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى‏ يَدَيْهِ يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا. وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ يَوْمَ يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيماهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّواصِي وَ الْأَقْدامِ، وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ يَوْمَ لا يَجْزِي والِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَ لا مَوْلُودٌ هُوَ جازٍ عَنْ والِدِهِ شَيْئاً، إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ يَوْمَ لا يَنْفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ، وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ يَوْمَ لا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئاً وَ الْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ.

وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ، وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ، وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِيهِ، لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ، وَ أَسْأَلُكَ الْأَمَانَ يَوْمَ يَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِي مِنْ عَذابِ يَوْمِئِذٍ بِبَنِيهِ، وَ صاحِبَتِهِ وَ أَخِيهِ، وَ فَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْوِيهِ، وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً ثُمَّ يُنْجِيهِ، كَلَّا إِنَّها لَظى‏، نَزَّاعَةً لِلشَّوى‏. مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْمَوْلَى وَ أَنَا الْعَبْدُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْعَبْدَ إِلَّا الْمَوْلَى، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْمَالِكُ وَ أَنَا الْمَمْلُوكُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَمْلُوكَ إِلَّا الْمَالِكُ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْعَزِيزُ وَ أَنَا الذَّلِيلُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الذَّلِيلَ إِلَّا الْعَزِيزُ. مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْخَالِقُ وَ أَنَا الْمَخْلُوقُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَخْلُوقَ إِلَّا الْخَالِقُ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْعَظِيمُ وَ أَنَا الْحَقِيرُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْحَقِيرَ إِلَّا الْعَظِيمُ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْقَوِيُّ وَ أَنَا الضَّعِيفُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الضَّعِيفَ إِلَّا الْقَوِيُّ.

 

 

مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْغَنِيُّ وَ أَنَا الْفَقِيرُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْفَقِيرَ إِلَّا الْغَنِيُّ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْمُعْطِي وَ أَنَا السَّائِلُ وَ هَلْ يَرْحَمُ السَّائِلَ إِلَّا الْمُعْطِي. مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْحَيُّ وَ أَنَا الْمَيِّتُ وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَيِّتَ إِلَّا الْحَيُّ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْبَاقِي وَ أَنَا الْفَانِي وَ هَلْ يَرْحَمُ الْفَانِيَ إِلَّا الْبَاقِي، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الدَّائِمُ وَ أَنَا الزَّائِلُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الزَّائِلَ إِلَّا الدَّائِمُ. مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الرَّازِقُ وَ أَنَا الْمَرْزُوقُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَرْزُوقَ إِلَّا الرَّازِقُ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْجَوَادُ وَ أَنَا الْبَخِيلُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْبَخِيلَ إِلَّا الْجَوَادُ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْمُعَافِي وَ أَنَا الْمُبْتَلَى، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمُبْتَلَى إِلَّا الْمُعَافِي.

مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْكَبِيرُ وَ أَنَا الصَّغِيرُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الصَّغِيرَ إِلَّا الْكَبِيرُ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْهَادِي وَ أَنَا الضَّالُّ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الضَّالَّ إِلَّا الْهَادِي، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الرَّحْمَنُ وَ أَنَا الْمَرْحُومُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَرْحُومَ إِلَّا الرَّحْمَنُ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ السُّلْطَانُ وَ أَنَا الْمُمْتَحَنُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمُمْتَحَنَ إِلَّا السُّلْطَانُ.

مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الدَّلِيلُ وَ أَنَا الْمُتَحَيِّرُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمُتَحَيِّرَ إِلَّا الدَّلِيلُ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْغَفُورُ وَ أَنَا الْمُذْنِبُ وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمُذْنِبَ إِلَّا الْغَفُورُ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْغَالِبُ وَ أَنَا الْمَغْلُوبُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَغْلُوبَ إِلَّا الْغَالِبُ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الرَّبُّ وَ أَنَا الْمَرْبُوبُ وَ هَلْ يَرْحَمُ الْمَرْبُوبَ إِلَّا الرَّبُّ. مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ أَنْتَ الْمُتَكَبِّرُ وَ أَنَا الْخَاشِعُ، وَ هَلْ يَرْحَمُ الْخَاشِعَ إِلَّا الْمُتَكَبِّرُ، مَوْلَايَ يَا مَوْلَايَ ارْحَمْنِي بِرَحْمَتِكَ، وَ ارْضَ عَنِّي بِجُودِكَ وَ كَرَمِكَ، يَا ذَا الْجُودِ وَ الْإِحْسَانِ، وَ الطَّوْلِ وَ الِامْتِنَانِ، بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين.

 

 

معنی فارسی مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

خدایا از تو امان مى خواهم، روزى كه سودى ندهد مال و فرزندان مگر كسى كه دلى به تمام معنى سالم نزد خدا آرد، و از تو امان مى‌خواهم روزى كه ستمكار مى‌گیرد هر دو دستش را، و مى‌گويد اى كاش همراه پيامبر راه خدا را انتخاب مى‌كردم.  و از تو امان مى‌خواهم روزى كه شناخته شوند گناه‌كاران به نشانه هايشان، و به پيشاني ها و قدم‌ها بگيرندشان و از تو امان مى‌خواهم روزى كه كفايت نمى‌كند پدرى از فرزندش، و نه فرزندى كفايت كننده است از پدرش به هيچ وجه، البته وعده خدا حق است.

و از تو امان مى‌خواهم روزى كه عذرخواهى ستمكاران سود نمى‌دهد، و بر ايشان است لعنت، و عذاب و شكنجه سراى آخرت و از تو امان مي‌خواهم روزى كه كسى براى كسى اختيار چيزى را ندارد، و اختيار همه چيز در آن روز براى خداست، و از تو امان مى‌خواهم روزى كه انسان فرار مى كند از برادر و پدر و مادر و همسر و فرزندانش. و براى هركدام از آنها در آن روز كارى است، كه آن كار او را بس است، و از تو امان مى‌خواهم روزى كه گناه‌كار دوست دارد، اگر بتواند از عذاب آن روز، پسرانش و همسرش و برادرش و خويشانش كه او را در بر مى‌گيرند و هركه در روى زمين است بها بدهد سپس اين بها دادن او را نجات دهد هرگز!

همانا عذاب الهى آتشى شعله‌ور است، بركننده‌ی پوست اعضا براى سوزاندن است! مولايم اى مولاى من، تو مولايى و من بنده‌ام، آيا رحم مى‌كند به بنده جز مولا؟ مولايم اى مولاى من، تو مالكى و من مملوكم، آيا رحم مى‌كند به بنده جز مولا؟ مولايم اى مولاى من، تو عزيزى و من خوار، آيا رحم مى‌كند به خوار جز عزيز؟ مولايم اى مولاى من، تو خالقى، من مخلوق، آيا رحم مى‌كند به مخلوق جز خالق؟ مولايم اى مولاى من تو باعظمتى و من ناچيز، آيا رحم مى‌كند به ناچيز جز باعظمت؟ مولايم اى مولاى من، تو نيرومندى و من ناتوان آيا رحم مى‌كند به ناتوان جز نيرومند؟

 

 

مولايم! اى مولاى من تو بى نيازى و من نيازمند، آيا رحم مى‌كند به نيازمند جز بى‌نياز؟ مولايم اى مولاى من، تو عطا بخشى و من سائل، آيا رحم مى‌كند به سائل جز عطابخش؟ مولايم اى مولاى من، تو زنده اى و من مرده آيا رحم مى‌كند به مرده جز زنده؟ مولايم مولاى من تو باقى هستى و من فانى، آيا رحم مى‌كند به فانى جز باقى؟ مولايم اى مولاى من تو پاينده اى و من از بين رونده، آيا رحم مى‌كند به از بين رونده جز پاينده؟ مولايم اى مولاى من، تو روزى دهنده اى و من روزى داده شده، آيا رحم مى كند به روزى داده شده جز روزى دهنده؟

مولايم! اى مولاى من، تو جودمندى و من بخيل، آيا رحم مى كند به بخيل جز جودمند؟ مولايم اى مولاى من، تو عافيت بخشى و من گرفتار، آيا رحم مى كند به گرفتار جز عافيت بخش؟ مولايم اى مولاى من تو بزرگى و من كوچكم، آيا رحم مى كند به كوچك جز بزرگ؟ مولايم اى مولاى من، تو راهنمايى و من گمراه، آيا رحم مى كند به گمراه جز راهنما؟ مولايم اى مولاى من تو رحم كننده اى و من رحم شده، آيا رحم مى كند به رحم شده جز رحم كننده؟ مولايم اى مولايم من، تو سلطانى و من آزمايش شده به بلاها، آيا رحم مى‌كند به آزمايش‌‌شده به بلاها جز سلطان؟ 

مولايم اى مولاى من تو دليلى و رهنما و من سرگردان، آيا رحم مى‌كند به سرگردان جز دليل و رهنما؟ مولايم اى مولاى من تو آمرزنده اى و من گناه‌كار، آيا رحم مى‌كند به گناه‌كار جز آمرزنده؟ مولايم اى مولاى من، تو غالبى و من مغلوب، آيا رحم مى‌كند به مغلوب جز غالب؟ مولايم اى مولاى من تو پرورنده اى و من پروريده، آيا رحم مى‌كند به پروريده جز پرورنده؟ مولايم اى مولاى من، تو بزرگ‌منشى و من فروتن، آيا رحم مى‌كند به فروتن جز بزرگ‌منش؟ مولايم اى مولاى من به من رحم كن به رحمتت و به جود و كرم، و فضلت از من راضى شو، اى داراى جود و احسان و عطا و بخشندگى، به مهربانى‌ات اى مهربان‌ترين مهربانان.