نویسنده: زهرا روشنایی
بروزرسانی: 21 دی 1400
ستاره | سرویس مادر و کودک – آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری، یک آزمایش پیش از تولد است که اطلاعات اولیه‌ای در رابطه با خطر ابتلا به بیماری‌های کروموزومی در کودک مانند سندروم داون و تریزومی ۱۸ را به ما می‌دهد. این آزمایش همچنین به نام آزمایش ترکیبی سه ماهه اول نیز شناخته می‌شود. آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری شامل دو مرحله است که باهم در این مقاله بیشتر با آن آشنا خواهیم شد.
آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری
این آزمایش شامل دو مرحله است. اول یک تست خون برای اندازه گیری دو ماده بتای آزاد کنادوتروپین جفتی یا hcg و پروتئین a پلاسما (papp-a) که در دوران بارداری تولید می‌شود؛ و دوم آزمایش سونوگرافی غربالگری که اندازه بافت پشت گردن جنین را اندازه گیری می‌کنند.
به طور معمول، غربالگری سه ماهه اول بارداری، در هفته‌ی ۱۱ تا ۱۴ بارداری انجام می‌شود. با استفاده از سن مادر و نتایج حاصل از تست خون و سونوگرافی، پزشک می‌تواند میزان ریسک ابتلای جنین به ناهنجاری‌های کروموزومی را تشخیص دهد. اگر نتایج، خطر بالای ابتلا را نشان دهد، احتمالا به شما پیشنهاد می‌شود که یکبار دیگر آزمایش را انجام دهید تا از نتیجه بیشتر مطمئن شوید.
این آزمایش، برای ارزیابی خطر داشتن جنین با سندروم داون انجام می‌شود. همچنین در طی آن اطلاعاتی در مورد خطر ابتلای او به تریزومی ۱۸ ارائه می‌دهد. سندروم داون باعث اختلالات مادام العمر در رشد ذهنی و اجتماعی و همچنین مشکلات جسمی می‌شود. تریزومی ۱۸ نیز باعث اختلالات شدیدتری می‌شود که اغلب تا یکسالگی به مرگ کودک منجر خواهد شد.
آزمایش‌های دیگری نیز هستند که می‌توانید در دوران بارداری انجام دهید. آزمایش غربالگری کواد یا غربالگری سه ماهه دوم بارداری نیز آزمایش خونی است که معمولا در هفته‌ی ۱۵ تا ۲۰ حاملگی انجام می‌شود. این آزمایش می‌تواند خطر داشتن کودک سندروم داونی یا تریزومی ۱۸ و نیز نقص مجاری عصبی را مشخص کند. برخی از ارائه دهندگان خدمات بهداشت تصمیم می‌گیرند که نتایج این دو آزمایش را با یک دیگر ترکیب کنند که به آن غربالگری یکپارچه می‌گویند. این کار می‌تواند اطمینان از تشخیص را بالا ببرد.
خطرات غربالگری سه ماهه اول بارداری
انتظار چه چیزی را داشته باشید؟
غربالگری سه ماهه اول بارداری یک تست خون و سونوگرافی است. در طی آزمایش خون، یک پزشک از رگ‌های بازوی شما نمونه خون دریافت می‌کند و آن را به آزمایشگاه ارسال می‌کند. بعد از آزمایش می‌توانید روال زندگی عادی خود را طی کنید.
برای سونوگرافی نیز، شما روی تخت دراز می‌کشید و یک تکنسین سونوگرافی یک دستگاه را روی شکم شما قرار می‌دهد و امواج صوتی به درون شکم می‌فرستد. انعکاس این امواج تصاویری دیجیتالی بر روی مانیتور پدید می‌آورند و تکنسین از این تصاویر برای اندازه‌گیری بافت پشت گردن کودک استفاده خواهد کرد. این تست نیز دردی ندارد و پس از آن می‌توانید به زندگی عادی بازگردید.
نتایج آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری
این آزمایش در ۸۵ درصد موارد درست تشخیص می‌دهد؛ و حدود ۵ درصد از نتایج کاذب هستند. به این معنی که نتیجه‌ی تست مثبت است، اما نوزاد هیچ مشکلی ندارد.
زمانی که نتایج آزمایش را در نظر می‌گیرید، به یاد داشته باشید که این نتایج تنها احتمال کلی را نشان می‌دهند و در نتیجه هیچ تضمینی بر درستی آن وجود ندارد. به همین ترتیب، ریسک بالا قطعا به معنای ابتلا به سندروم داون نیست و برعکس.
اگر نتیجه‌ی آزمایش مثبت باشد، پزشک شما گزینه‌های پیش رویتان را به شما خواهد گفت، برای مثال:
- غربالگری دی ان‌ای بی سلول: این یک تست خون پیچیده است که به بررسی دی ان‌ای جنین در جریان خون مادر می‌پردازد تا مشخص شود که آیا کودک شما در معرض خطر سندروم دان یا تریزومی ۱۸ هست یا خیر. برخی از این آزمایشات ارزیابی‌های کروموزومی دیگری را نیز ارائه می‌دهند و همچنین جنسیت کودک را نیز مشخص می‌کنند.
- CVS: این آزمایش برای تشخیص شرایط کروموزومی مانند سندروم داون به کار می‌رود و معمولا در سه ماهه اول انجام می‌شود. در این تست، یک بافت از جفت برای انجام آزمایش برداشته می‌شود. این آزمایش خطر سقط جنین کمی به دنبال دارد.
- آمینوسنتز: آزمایش آمینوسنتز هر دو اختلال کروموزومی را بررسی می‌کند. در طول سه ماهه دوم انجام می‌شود. در این آزمایش از مایع آمنیوتیک داخل رحم نمونه گرفته می‌شود. این ازمایش نیز احتمال کم سقط جنین را به همراه دارد.
پزشک شما یا مشاور ژنتیکی می‌تواند نتایج را مورد بررسی قرار دهد و به شما در مورد تصمیم گیری کمک کند.
شما آزمایشات غربالگری در دوران بارداری را چقدر ضروری و مفید می‌دانید؟ اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید آن را با ما و سایر کاربران ستاره به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: mayoclinic
