ستاره | سرویس چهرهها – اگر چه نسل جدید کمتر فیلمهای محمدعلی فردین را دیده و از آن خاطره دارد اما یاد و خاطره خوب و تصویر جوانمرد و با اخلاق او را از پدران و مادرانش به یادگار دارد. برای آشنایی بیشتر با این هنرمند و کشتیگیر محبوب با ما همراه باشید.
بیوگرافی فردین
محمدعلی فردین ۱۵ بهمن سال ۱۳۰۹ در تهران و در خانوادهای هنردوست به دنیا آمد. پدرش علی گل فردین، در کنار شغل اصلی اش که کارمند اداره تسلیحات بود تئاتر کار می کرد و بی شک این موضوع در علاقه و استعداد محمد علی که بعدها شکوفا شد بی تاثیر نبود. محمد علی فردین فرزند بزرگ خانواده بود و دو برادر به نامهای عباس و ایرج و یک خواهر داشت و تحصیلات را تا دیپلم ادامه داد. او که از سن کم به ورزش علاقمند شده بود و در رشته های شنا، وزنه برداری و کشتی فعالیت کرده بود توانست مدال نقره مسابقات جهانی کشتی را از آن خود کند. فردین با جهان پهلوان غلامرضا تختی نیز ارتباط دوستانه و نزدیکی داشت.
ایستاده از راست: جهانبخت توفیق، غلامرضا تختی، حبیب الله بلور، محمدعلی فردین و عباس زندی
فعالیتهای ورزشی محمدعلی فردین
- هنگامی که در مقطع اول دبیرستان مشغول تحصیل بود در مسابقههای باشگاههای تهران، به مقام چهارم وزن سوم (۶۳ کیلوگرم) رسید.
- مدتی بعد، در مسابقات دیگر قهرمانی باشگاهها که در محل سیرک تهران در خیابان فردوسی برگزار میشد، مقام نخست را به دست آورد که نخستین موفقیت چشمگیر او به حساب میآید. بعد از همین موفقیت بود که برای اولین بار عکس فردین با دوبنده کشتی در روزنامهها چاپ شد و انگیزههای او را برای تلاش بیشتر و رسیدن به هدف افزایش داد.
- فردین در ۱۸ سالگی، به مقام اول باشگاههای تهران دست یافت.
- او در همان ایام در مسابقات قهرمانی باشگاههای تهران هم شرکت کرد و مقام اول را به دست آورد
- در رقابتهای جهانی سال ۱۹۵۴ ژاپن، به مقام نخست وزن پنجم تیم ملی رسید و عضویت او در تیم ملی قطعی شد. او در این مسابقات صاحب مدال نقره وزن ۷۳ کیلوگرم جهان شد.
- سپس همراه با پهلوان عباس زندی، امامعلی حبیبی، مرحوم جهانبخت توفیق و جهان پهلوان غلامرضا تختی، در آذر ۱۳۳۳ با دعوت فدراسیون کشتی سوئد به این کشور سفر کرد تا ضمن برگزاری مسابقات دوستانه، شگردهای شرقی را به کشتیگیران جوان این کشور آموزش دهند.
- فردین در مسابقات قهرمانی کشور سال ۱۳۳۶ توانست قربانمحمد بهادری استاد بیبدیل فنون لنگ از مشهد را مقهور توانایی خود کند و به مقام اول برسد.
- محمدعلی فردین از معدود قهرمانانی است که هم در کشتی آزاد و هم در کشتی فرنگی، عنوان قهرمانی ایران را نصیب خود کرد.
افتخارات و مدال های فردین در ورزش کشتی
- ۷۹ کیلوگرم: قهرمانی کشور ۱۳۳۲ اصفهان – برنز
- ۷۳ کیلو: نفر اول انتخابی تیم ملی در سال۱۳۳۳
- ۷۳ کیلوگرم: مسابقات جهانی ۱۹۵۴ توکیو – نقره
- ۷۳ کیلوگرم: بدون شکست در رقابتهای تیم به تیم در سوئد
- ۷۳ کیلوگرم: عضو تیم ملی، اعزامی به جشنواره جهانی ۱۹۵۵ ورشو
- ۷۳ کیلوگرم: قهرمانی کشور ۱۳۳۶ تهران – طلا
- ۷۳ کیلوگرم: مسابقات جهانی ۱۹۵۷ استانبول – چهارم
- ۷۹ کیلوگرم: کشتی فرنگی قهرمانی کشور ۱۳۳۷ تهران – طلا
ازدواج
فردین هنگامی که تنها ۱۹ سال سن داشت از خواهر دوست صمیمی اش به نام «مهری خمارلو» که او هم هفده ساله بود خواستگاری و سپس ازدواج کرد. خمارلو در این دوره فردین را جوانی محجوب و سر به زیر توصیف می کند. این دو تا پایان عمر به هم وفادار ماندند و همسرش دو سال پس از مرگ فردین به او پیوست. فرزندان فردین او را پدری مسئولیت پذیر و بسیار خانواده دوست معرفی می کنند که با وجود حرفه بازیگری اش، هرگز نگذاشت خانواده اش کمبود او را حس کنند و زندگی خانوادگی اش را فدای بازیگری نکرد.
فرزندان و نوههای فردین
محمد علی فردین و مهری خمارلو صاحب چهار فرزند به نام های: سعید، سیاوش، عاطفه و آمنه شدند. از این چهار فرزند ۴ نوه دختری و ۲ نوه ی پسری به جا مانده است. یکی از نوه های پسری فردین که به یاد پدربزرگش نام او را نیز محمدعلی گذاشته اند، شباهت بسیار زیادی به مرحوم فردین دارد.
آغاز و پایان کار هنری
«ایرن» بازیگر زن مقابل فردین در این فیلم؛ میگوید: «یک پلان را بارها و بارها تکرار کردم، چون فردین به خاطر کمرویی و خجالت نمیتوانست آن را بازی کند.»
در اکثر فیلم ها، چنگیز جلیلوند(دوبلور و هنرپیشه) به جای فردین حرف میزد و اکثر آوازهای نقش های او را ایرج میخواند و فردین لب می زد.
فعالیتهای خیرخواهانه و انسان دوستانه
محمد علی فردین در تمام طول زندگی خود یک انسان خیّر و نیکوکار بود. او زمانی تمام دستمزد بازیگری اش را برای فراهم کردن جهیزیه به یک دختر دم بخت داد. موقعی که جهان پهلوان تختی دیده از جهان فروبست؛ فردین تمام هزینه کفن و دفن او را به عهده گرفت. او هزینه ساخت ۱۸ مدرسه را پرداخت. نیکوکاریهای او پس از درگذشتش مطرح و شناخته شد.
فردین زمانی که به سینما پیوست چندتن از دوستانش در عرصه کشتی را حمایت کرد. از جمله حبیبالله بلور که از برجستهترین مربیان تاریخ ورزش ایران بود، اما دچار برخی بیمهریها در فضای ورزش شد. در این زمان فردین او را حمایت کرد تا وارد عرصه سینما شود و با ایفای چند نقش کوتاه راه درآمدی برایش ایجاد گردد.
فردین موسس سینما نیاگارا
محمدعلی فردین در سال ۱۳۳۷ سینمایی با نام نیاگارا با ۹۶۰ صندلی را با شراکت رحمان گلزار خریداری و تأسیس کرد. پس از انقلاب اسلامی، بنیاد مستضعفان ۵۰ درصد سهام گلزار از این سینما را به دست میگیرد و نام سینما نیاگارا به «سینما جمهوری» تبدیل میشود. در مقطعی اداره سینما را علی حاتمی به همراه محمدعلی فردین عهدهدار میشوند، اما پس از درگذشت فردین سینما به وراث او میرسد و در پی تغییر و تحولات، خانواده حاتمی نیمی از سهام سینما را خریداری میکنند و شریک خانواده فردین میشوند. این سینما در خیابان جمهوری از طرف شرق به غرب، نرسیده به خیابان فلسطین تهران قرار دارد. در سال ۱۳۹۲ سه دانگ این سینما به مزایده گذاشته شد و به فروش رفت.
فیلم شناسی محمدعلی فردین
بازیگر
- برزخیها (۱۳۶۱)
- بر فراز آسمانها (۱۳۵۷)
- غزل (۱۳۵۵)
- تعصب (۱۳۵۴)
- قرار بزرگ (۱۳۵۴)
- جوانمرد (۱۳۵۳)
- سلام بر عشق (۱۳۵۳)
- شکست ناپذیر (۱۳۵۳)
- مواظب کلات باش (۱۳۵۳)
- ناجورها (۱۳۵۳)
- جبار سرجوخه فراری (۱۳۵۲)
- قصه شب (۱۳۵۲)
- جهنم + من (۱۳۵۱)
- ایوب (۱۳۵۰)
- باباشمل (۱۳۵۰)
- راز درخت سنجد (۱۳۵۰)
- مرد هزار لبخند (۱۳۵۰)
- مردان خشن (۱۳۵۰)
- میعادگاه خشم (۱۳۵۰)
- همای سعادت (۱۳۵۰)
- یک خوشگل و هزار مشکل (۱۳۵۰)
- سکه شانس (۱۳۴۹)
- کوچه مردها (۱۳۴۹)
- مردی از جنوب شهر (۱۳۴۹)
- یاقوت سه چشم (۱۳۴۹)
- بهشت دور نیست (۱۳۴۸)
- دنیای پر امید (۱۳۴۸)
- قصر زرین (۱۳۴۸)
- نعره طوفان (۱۳۴۸)
- خشم کولی (۱۳۴۷)
- سلطان قلبها (۱۳۴۷)
- طوفان بر فراز پاترا (۱۳۴۷)
- مردانه بکش (۱۳۴۷)
- چرخ فلک (۱۳۴۶)
- شکوه جوانمردی (۱۳۴۶)
- طوفان نوح (۱۳۴۶)
- امیرارسلان نامدار (۱۳۴۵)
- جهان پهلوان (۱۳۴۵)
- حاتم طائی (۱۳۴۵)
- گدایان تهران (۱۳۴۵)
- مردی از تهران (۱۳۴۵)
- ببر کوهستان (۱۳۴۴)
- خوشگل خوشگلا (۱۳۴۴)
- عشق و انتقام (۱۳۴۴)
- قهرمان قهرمانان (۱۳۴۴)
- گنج قارون (۱۳۴۴)
- مو طلایی شهر ما (۱۳۴۴)
- آقای قرن بیستم (۱۳۴۳)
- انسانها (۱۳۴۳)
- ترانههای روستائی (۱۳۴۳)
- جهنم زیر پای من (۱۳۴۳)
- دهکده طلایی (۱۳۴۳)
- مسیر رودخانه (۱۳۴۳)
- زنها فرشتهاند (۱۳۴۲)
- ساحل انتظار (۱۳۴۲)
- زمین تلخ (۱۳۴۱)
- طلای سفید (۱۳۴۱)
- گرگهای گرسنه (۱۳۴۱)
- بیوههای خندان (۱۳۴۰)
- دختری فریاد میکشد (۱۳۴۰)
- فریاد نیمه شب (۱۳۴۰)
- فردا روشن است (۱۳۳۹)
- چشمه آب حیات (۱۳۳۸)
- دوقلوها (۱۳۳۸)
از راست: بهروز وثوقی، محمدعلی فردین و ناصر ملکمطیعی
کارگردان
- بر فراز آسمانها (۱۳۵۷)
- قرار بزرگ (۱۳۵۴)
- قصه شب (۱۳۵۲)
- جهنم + من (۱۳۵۱)
- قصر زرین (۱۳۴۸)
- سلطان قلبها (۱۳۴۷)
- حاتم طائی (۱۳۴۵)
- گدایان تهران (۱۳۴۵)
- خوشگل خوشگلا (۱۳۴۴)
- عشق و انتقام (۱۳۴۴)
- گرگهای گرسنه (۱۳۴۱)
نویسنده
- قصه شب (۱۳۵۲)
- سلطان قلبها (۱۳۴۷)
- حاتم طایی (۱۳۴۵)
- خوشگل خوشگلا (۱۳۴۴)
- عشق و انتقام (۱۳۴۴)
مشاور فیلمنامه
- قرار بزرگ (۱۳۵۴)
تهیهکننده
- بر فراز آسمانها (۱۳۵۷)
- قرار بزرگ (۱۳۵۴)
- قصه شب (۱۳۵۲)
- جهنم + من (۱۳۵۱)
- سکه شانس (۱۳۴۹)
- خوشگل خوشگلا (۱۳۴۴)
- گرگهای گرسنه (۱۳۴۱)
تدوینگر
- قرار بزرگ (۱۳۵۴)
جایزه هنری
- بهترین بازیگر مرد برای فیلم سلطان قلبها در جشنوارهٔ فیلم سپاس ۱۳۴۸ تهران – ایران
مزار فردین ؛ میعادگاه دوستدارانش
فردین با بدرقه ای یکصد هزار نفری در میان هنرمندان و مردم دوستدارش، در بهشت زهرا تهران قطعه هنرمندان (قطعه ۸۸ ردیف ۱۵۹ شماره ۱۰ ) به خاک سپرده شده است. مزار فردین سالها پس از مرگ او همچنان میعادگاه دوستداران و طرفدارانش است تا یادآوری کند هنر و جوانمردی جاودانه می ماند.
چنگیز جلیلوند دوبلور نقش های فردین بر سر مزارش
بدون نام
یادش گرامی فردینی که معرفت و جوانمردیش حالا برای مردمِ سنگشده، فقط یک اصطلاح خنده داره!