انواع پماد تبخال لب و نحوه استفاده از آن‌ها

ستاره | سرویس سلامت – تبخال دهانی نوعی عفونت است که از ویروس هرپس سیمپلکس ناشی می‌شود. این ویروس زخم‌های دردناکی را در نواحی مختلف دهان شامل لب‌ها، لثه‌ها و زبان ایجاد کرده و حتی ممکن است باعث تب و دردهای عضلانی شود. ۲ نوع ویروس هرپس سیمپلکس ۱ و ۲ وجود دارد که معمولا ابتلا به تبخال دهانی توسط ویروس نوع ۱ ایجاد می‌شود. اگر روی لب‌ها و سایر قسمت‌های دهان دچار تبخال شده‌اید، توصیه می‌کنیم که این مطلب را تا انتها بخوانید تا درباره این بیماری و انواع پماد تبخال لب که در بازار دارویی وجود دارد، اطلاعات بیشتری کسب کنید.

 

علت ابتلا به تبخال لب

همان طور که گفته شد، ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ عامل اصلی بروز تبخال در نواحی مختلف دهان محسوب می‌شود. این ویروس ضایعات تاول مانندی را در دهان ایجاد می‌کند که ممکن است به سایر نقاط مثل گلو و بینی گسترش پیدا کنند.

تبخال، یک بیماری واگیردار است که به راحتی می‌تواند از طریق تماس پوستی یا دهانی به دیگران منتقل شود. اگر از ظروف، لوازم بهداشتی و لوازم آرایشی به طور مشترک استفاده کنید یا فرد بیمار را ببوسید و بغل کنید، احتمال دارد که به تبخال مبتلا شوید. این بیماری در بسیاری از موارد بدون علامت بوده و ممکن است فرد از آلوده شدن خود به ویروس هرپس سیمپلکس اطلاع نداشته باشد. این موضوع باعث می‌شود که ویروس به راحتی بین افراد مختلف منتقل شود.

 

علائم تبخال لب

هنگامی که به ویروس تبخال آلوده می‌شوید، معمولا چند روز طول می‌کشد تا تاول‌هایی روی لب یا داخل دهان ایجاد شود. این ضایعات که در ابتدا قرمز رنگ هستند به تدریج دردناک شده و مایعاتی درون آن‌ها انباشته می‌شود. این مایعات به شدت واگیردار هستند و به همین دلیل باید از تماس با آن‌ها خودداری شود. بعد از چند روز، تاول‌ها تبدیل به زخم شده و در نهایت بهبود پیدا می‌کنند.

 

 

نحوه تشخیص تبخال لب

با توجه به اینکه تبخال دهانی ممکن است با سایر عفونت ها و واکنش‌های آلرژیک اشتباه گرفته شود، به کشت ویروس (PCR)، آزمایش خون یا نمونه‌برداری نیاز است تا بیماری به طور دقیق تشخیص داده شود؛ با این حال، ممکن است پزشک بتواند با  توجه به محل ضایعه و ظاهر تاول‌ها بیماری را تشخیص دهد.

 

عود مجدد تبخال

بعد از اینکه ویروس هرپس شما را آلوده کرد، می‌تواند ۳ مرحله زیر را طی کند:

• عفونت اولیه: ویروس وارد پوست یا غشای مخاطی شده و تولید مثل می‌کند. در این مرحله ممکن است زخم های دهانی و علائم دیگری مثل تب ایجاد شود. همچنین ممکن است هیچ نوع زخم و علامتی مشاهده نشده و شما از ابتلای خود بی‌خبر باشید. به این شرایط، عفونت بدون علامت گفته می‌شود که شیوع آن در مقایسه با تبخالی که همراه با علامت باشد ۲ برابر بیشتر است.
• نهفتگی: ویروس از محلی که دچار عفونت شده به بافت عصبی ستون فقرات که به آن گانگلیون ریشه پشتی می‌گویند، منتقل می‌شود.
• عود مجدد: هنگامی که با استرس‌های روحی و جسمی مواجه می‌شوید، ویروس دوباره فعال شده و زخم‌های جدید ایجاد می‌کند.

عواملی که باعث عود مجدد تبخال دهانی می‌شوند، نامشخص هستند؛ اما به نظر می‌رسد که موارد زیر در این زمینه نقش داشته باشند:

• استرس عاطفی
• قاعدگی
• آسیب جسمی
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای مدت طولانی
• عمل جراحی

هنگامی که به تبخال دهانی مبتلا می‌شوید تا ۱ سال احتمال عود مجدد بیماری بسیار بالا است؛ اما به تدریج که آنتی بادی در بدن  ایجاد می‌شود احتمال عود تبخال کاهش پیدا می‌کند.

 

درمان تبخال لب

درمان تبخال لب به عوامل زیادی مثل سن، وضعیت کلی سلامتی، تاریخچه پزشکی و ترجیحات شخصی بستگی دارد. رایج‌ترین اقداماتی که برای درمان تبخال دهانی توصیه می‌شود عبارتند از:

• تمیز و خشک نگه داشتن تبخال
• مصرف قرص تبخال به عنوان داروهای خوراکی ضد ویروس مثل آسیکلوویر، فامسیکلوویر و والاسیکلوویر
• درمان‌های موضعی و استفاده از پماد تبخال لب
• استفاده از بی‌حس کننده‌های موضعی یا داروهای ضد التهاب به منظور تسکین علائم

 

 

انواع پماد تبخال لب و نحوه استفاده از آن ها

در مواردی که لب دچار تبخال شده باشد از پمادهای زیر به عنوان پماد تبخال لب برای درمان این بیماری استفاده می‌شود:

۱. پماد آسیکلوویر

پماد آسیکلوویر، یک پماد ضد ویروس است که از رشد ویروس هرپس سیمپلکس جلوگیری می‌کند. این پماد باید با تجویز پزشک برای درمان تبخال لب مورد استفاده قرار گیرد. از عوارض  جانبی پماد آسیکلوویر می‌توان به سوزش، خارش و خشکی پوست اشاره کرد.

نحوه مصرف: قبل از اینکه پماد را روی تبخال بزنید باید دست‌ها را شسته و دستکش بپوشید تا از انتشار بیماری جلوگیری شود. سپس پماد را به اندازه کافی روی تبخال بزنید تا تمام سطح آن را بپوشاند. در هنگام استفاده از پماد دقت کنید که با چشم، دهان و بینی تماس پیدا نکند. دفعات و مدت زمان استفاده از آسیکلوویر با توجه به شرایط بیمار توسط پزشک مشخص می‌شود؛ اما معمولا باید ۵ بار در روز و به مدت ۴ روز روی تبخال زده شود.

 

۲. پنسیکلوویر

پنسیکلوویر، یک پماد ضد ویروس است که هم از تشدید علائم بیماری جلوگیری می‌کند و هم سرعت بهبودی را افزایش می‌دهد. استفاده از این پماد ممکن است محل تبخال را دچار سوزش و بی‌حسی کند. برای استفاده از پماد تبخال لب پنسیکلوویر به نسخه پزشک نیاز دارید.

نحوه مصرف: قبل از استفاده از پماد دست‌های خود را با آب و صابون شسته و نواحی دارای تبخال را تمیز و خشک کنید. سپس یک لایه نازک از پنسیکلوویر را روی ضایعه بمالید تا سطح آن را کاملا بپوشاند. این پماد باید هر ۲ ساعت (به استثنای زمان خواب) و به مدت ۴ روز یا طبق دستور پزشک استفاده شود تا علائم تبخال کاهش پیدا کند.

 

۳. دوکوزانول

از پماد تبخال لب دوکوزانول برای کاهش علائم بیماری و درمان زخم‌های ناشی از تبخال استفاده می‌شود. این پماد از ورود ویروس به سلول‌های پوستی سالم و افزایش تعداد آن‌ها جلوگیری می‌کند.

نحوه مصرف: دستان خود را شسته و بعد از تمیز کردن ناحیه آسیب دیده یک لایه نازک از کرم را روی ضایعه بمالید. این کار باید به مدت ۵ روز و ۴-۳ ساعت یکبار تکرار شود تا تبخال بهبود پیدا کند.

 

 

۴. زینوتکس

برای ساخت پماد تبخال لب زینوتکس از عصاره برگ درخت زیتون استفاده شده است. این پماد حاوی ماده‌ای به نام اولئوروپین است که تحقیقات نشان داده روی بسیاری از ویروس‌ها از جمله ویروس تبخال موثر است.

نحوه مصرف: قبل از استفاده از پماد دست‌های خود را بشویید یا از گوش پاک کن استفاده کنید. سپس هر ۶ ساعت یکبار پماد را به آرامی روی تبخال بمالید.

 

۵. ژل گیاهی ملیسان

ژل ملیسان که از عصاره خشک شده برگ بادرنجبویه تهیه شده است اثر ضد ویروسی دارد. این فرآورده عفونت‌های موضعی ناشی از ویروس تبخال را بهبود می‌بخشد.

نحوه مصرف: ۳ بار در روز مقدار کمی از ژل را به صورت موضعی روی نواحی دچار تبخال بزنید. اگر بعد از ۱۰ روز تبخال بهبود پیدا نکرد، باید به پزشک مراجعه کنید.

 

۶. کیلین هرپس

این داروی موضعی نیز همانند ژل گیاهی ملیسان با استفاده از عصاره خشک برگ بادرنجبویه ساخته شده است.

نحوه مصرف: ۴-۲ بار در روز و هر بار ۲-۱ میلی‌متر از کرم را روی تبخال بمالید. این دارو باید به مدت ۱۰-۳ روز استفاده شده و اگر بعد از ۱۰ روز بهبودی حاصل نشد با پزشک مشورت شود.

 

کلام پایانی

تبخال یک بیماری ویروسی است که توسط پمادهای موضعی درمان می‌شود. بعضی از این پمادها مثل آسیکلوویر و پنسیکلوویر به نسخه پزشک نیاز دارند؛ اما سایر پمادها را می‌توانید بدون تجویز پزشک استفاده کنید. اگر به مدت ۱۰ روز از پمادهای بدون نسخه استفاده کرده و تبخال بهبود پیدا نکرد، باید به پزشک مراجعه کنید.