نویسنده: نسرین شجاعی
بروزرسانی: 22 مرداد 1401
ستاره | سرویس مادر و کودک – اگزما یکی از بیماری‌های پوستی است که ممکن است در هر سنی و در هر جنسیتی اتفاق بیفتد؛ اما اگزما در نوزادان به دلیل کوچک بودن و ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن آن‌ها می‌تواند نگرانی بیشتری برای والدین ایجاد کند و نیاز به مراقبت‌های کامل دارد تا هرچه زودتر برطرف شود. در این مقاله می‌خواهیم در مورد اگزما در نوزادان با شما صحبت کنیم تا بیشتر با این بیماری و نحوه رفتار با آن آشنا شوید. با ما همراه باشید.
اگزما در نوزادان چیست؟
اگزما در نوزادان به عنوان یکی از مشکلات پوستی نوزادان، نوعی عارضه پوستی است که می‌تواند به‌صورت لکه‌های پوسته‌پوسته‌شده روی پوست بدن نوزاد خود را نشان دهد. نام دیگر اگزما در نوزادان درماتیت آتوپیک است. اگزما در نوزادان اغلب در طی چند ماه اول زندگی آن‌ها اتفاق می‌افتد که خوشبختانه قابل‌درمان است و در صورت مراقبت صحیح و کامل، نوزادان می‌توانند از پس این بیماری به‌خوبی بربیایند.
علائم اگزما در نوزادان چیست؟
اگزما در نوزادان مختلف ممکن است متفاوت باشد و علائم متفاوتی را نیز از خود نشان دهد. به‌عنوان‌مثال در نوزادانی که پوست روشن دارند، معمولاً به‌صورت لکه‌هایی قرمز رنگ و ملتهب در پوست ظاهر می‌شود؛ اما در نوزادان دارای پوست تیره، این بثورات ممکن است به رنگ بنفش، قهوه‌ای یا مایل به خاکستری به نظر برسند. همچنین مشاهده علائم و تشخیص اگزما در نوزادانی که پوست تیره دارند دشوارتر است.
بثوراتی که ناشی از اگزما در نوزادان باشند تقریباً همیشه خشک، خارش‌دار و خشن هستند. همچنین این بثورات ممکن است در هرجایی از بدن نوزاد شما ایجاد شود؛ اما بیشتر بر روی گونه‌ها و مفاصل بازوها و پاهای آن‌ها مشاهده می‌شود.
علائم اگزما در نوزادان با برخی علائم بیماری پوستی کلاه گهواره در نوزادان مشابهت دارند؛ اما ازنظر پزشکی بین این دو بیماری تفاوت‌های اساسی وجود دارد. تحریک و خارش در بیماری کلاه گهواره بسیار کمتر از اگزما است و به‌طورکلی تا ۸ ماهگی نوزاد برطرف خواهد شد. همچنین معمولاً در پوست سر، دو طرف بینی، پلک‌ها و ابروها و پشت گوش‌ها ظاهر می‌شود.
علت اگزما در نوزادان چیست؟
این بیماری می‌تواند در خانواده‌ها ارثی باشد؛ یعنی اگر والدینی به اگزما مبتلا باشند، احتمال ابتلای نوزاد به اگزما بسیار زیاد است. اگزما زمانی اتفاق می‌افتد که بدن سلول‌های چربی بسیار کمی ایجاد کند. اگر مقدار چربی در پوست به اندازه کافی نباشد، پوست رطوبت خود را ازدست‌داده و بسیار خشک می‌شود و این خشکی کم‌کم بثورات خارش‌داری را ایجاد می‌کند که همان اگزما می‌باشد؛ بنابراین کمبود تغذیه و کمبود آب که از علل اصلی ایجاد پوست خشک هستند نیز می‌توانند از مهم‌ترین دلایل ایجاد اگزما در نوزادان باشند.
آیا اگزما در نوزادان خودبه‌خود از بین می‌رود؟
در اکثر موارد اگزما در نوزادان بعد از مدتی از بین می‌رود. این شایع نیست، اما بعضی از بچه‌ها در بزرگ‌سالی نیز دچار اگزما می‌شوند؛ یعنی اگزمای آن‌ها برمی‌گردد. آن‌ها ممکن است بارها علائمی از خود بروز ندهند، اما بعداً در بزرگ‌سالی دوباره دچار اگزما شوند؛ بنابراین مراجعه به‌موقع به پزشک و انجام دستورات مراقبتی مانند تغذیه صحیح، آب‌رسانی به بدن کودک و استفاده از کرم‌های مناسب موضعی می‌تواند تا حد زیادی در درمان کامل و صحیح اگزمای نوزادان تأثیر داشته باشد و احتمال برگشت مجدد اگزما در بزرگ‌سالی را کاهش دهد.
چه چیزی می‌تواند اگزما در نوزادان را بدتر کند؟
شرایط هر نوزادی متفاوت است؛ اما برخی از عوامل محرک اگزما وجود دارند که باید از آن‌ها اجتناب کنید تا علائم اگزما بدتر نشوند. این موارد عبارت‌اند از:
۱. پوست خشک
پوست خشک در نوزادان می‌تواند خارش شدیدی را ایجاد کند. رطوبت کم در خانه به‌ویژه در زمستان‌ها هوای محیط نوزاد را خشک کرده و باعث ایجاد پوست خشک در آن‌ها می‌شود؛ بنابراین استفاده از یک دستگاه رطوبت ساز در اتاق کودک می‌تواند کمک بزرگی به جلوگیری از این شرایط نماید. در این خصوص و در مقاله‌ای دیگر تحت عنوان خشکی پوست نوزاد را چگونه درمان کنیم؟ بطور کامل به آن پرداخته‌ایم که مطالعه آن را به شما توصیه می‌کنیم.
۲. مواد تحریک‌کننده
همان‌طورکه می‌دانید پوست نوزاد بسیار نرم، لطیف و حساس است؛ بنابراین یکی از مواردی که می‌تواند علائم اگزما در نوزادان را بدتر کند عوامل محرک ازجمله لباس‌های پشمی، پلی‌استر، استفاده از عطرها، صابون‌های بدن و برخی صابون‌های لباسشویی است. اگر می‌خواهید با سایر روش‌های مراقبت از پوست نوزاد خود آشنا شوید، مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.
۳. فشار و استرس زیاد
نوزادان مبتلا به اگزما ممکن است با علائمی مانند گرگرفتگی به استرس واکنش نشان دهند که می‌تواند منجر به افزایش خارش و تحریک پوستی شود؛ بنابراین ایجاد محیطی شاد در خانه و بخصوص آرامش مادر می‌تواند تأثیر زیادی در آرامش نوزاد و کاهش علائم داشته باشد. گرما و عرق نیز هر دو می‌توانند باعث گرگرفتگی نوزاد و افزایش خارش ناشی از اگزما در نوزادان شوند.
۴. مواد آلرژی‌زا
برخی از متخصصان معتقدند که حذف شیر گاو، بادام‌زمینی، تخم‌مرغ یا برخی میوه‌ها از غذای کودک می‌تواند احتمال آلرژی را کاهش داده و به کنترل علائم اگزما کمک کند. به یاد داشته باشید اگر مادر شیرده نیز این غذاها را بخورد می‌تواند حساسیت نسبت به آن‌ها را به نوزاد خود منتقل کرده و علائم اگزما در نوزادان را بدتر کند. بنابراین توجه به رژیم غذایی دوران شیردهی از اهمیت زیادی برخوردار است.
راه های درمان خانگی اگزما در نوزادان
موارد مختلفی می‌توانند به کنترل و کاهش علائم اگزما در نوزادان کمک کنند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
۱. استفاده از مرطوب کننده‌های مناسب
استفاده از مرطوب کننده‌های کمک‌کننده به افزایش چربی پوست بهترین گزینه است. این کرم‌ها هم بدون نسخه و هم با نسخه پزشک در دسترس هستند. بهتر است برای ایجاد شرایط بهتر نوع کرم مرطوب‌کننده را با مشورت پزشک تهیه کنید. این کرم را روزانه طبق دستور پزشک یا پزشک داروخانه به پوست نوزاد بزنید تا پوستش رطوبت طبیعی خود را حفظ کند. همچنین بلافاصله بعد از حمام استفاده کنید.
۲. یک حمام ولرم
حمام ولرم باعث آب‌رسانی و خنک شدن پوست نوزاد می‌شود. همچنین می‌تواند خارش را تسکین دهد. اطمینان حاصل کنید که آب خیلی گرم نیست و حمام را کوتاه کنید، طوری که بیشتر از ۱۰ دقیقه طول نکشد. برای تسکین بیشتر خارش، سعی کنید از آرد جو دوسر در وان کودک خود استفاده کنید.
۳. از صابون‌های ملایم و بدون بو استفاده کنید
صابون‌های معطر، خوشبوکننده و ضد باکتری می‌توانند باعث افزایش خشکی و حساسیت پوست نوزاد شوند.
۴. با دقت بدن نوزاد را تمیز کنید
برای جلوگیری از خشکی پوست نوزاد از صابون فقط درجایی که کودک شما ممکن است کثیف باشد مانند دستگاه تناسلی، دست‌وپا استفاده کنید. سپس به‌سادگی بقیه بدن کودک خود را با آب معمولی بشویید.
۵. پوست را به‌طور صحیح خشک کنید
ماندن رطوبت ناشی از آب روی پوست نوزاد می‌تواند پوست را خشک‌تر کند؛ بنابراین بعد از شست و شوی بدن نوزاد آن را با یک حوله نرم و تمیز به آرامی خشک کنید. همچنین هنگام خشک‌کردن از مالش حوله بر روی پوست نوزاد خودداری کنید.
۶. از لباس‌های راحت استفاده کنید
یکی از راه‌های عالی کاهش علائم اگزما در نوزادان استفاده از لباس‌های کم و راحت است. برای جلوگیری از تحریک روی پوست، کودک شما باید لباس‌های گشاد و ساخته‌شده از پنبه بپوشد. از طرفی دقت داشته باشید که لباس‌های جدید را قبل از پوشاندن به نوزاد یک بار بشویید.
برای اینکه کودک کوچک شما راحت باشد، بیش‌ازحد به او لباس نپوشانید و یا از تعداد زیادی پتو استفاده نکنید. اگر آن‌ها بیش‌ازحد گرم شوند و عرق کنند، علائم اگزما در آن‌ها بیشتر خواهد شد.
در مورد خارش ناشی از اگزما در نوزادان چه باید کرد؟
سعی کنید کودک خود را از خاراندن پوست منع کنید. خاراندن می‌تواند بثورات را بدتر کند، منجر به عفونت شود و پوست تحریک‌شده را ضخیم و چرمی کند. برای این کار باید ناخن‌های آن‌ها را مرتب کوتاه کنید. همچنین می‌توانید از دستکش‌های سبک برای نوزاد خود استفاده کنید.
درمان دارویی اگزما در نوزادان
برخی از محصولات بدون نسخه، مانند کرم‌ها و پمادهای هیدروکورتیزون، خارش و التهاب را کاهش می‌دهند. برای استفاده از آن‌ها بهتر است با پزشک مشورت کنید و دستورالعمل‌ها را بررسی کنید. همچنین از آن‌ها به مدت طولانی استفاده نکنید، زیرا می‌توانند پوست ناحیه آسیب‌دیده را نازک کنند. سایر داروها باید توسط متخصص پوست تجویز شوند.
چه موقع برای اگزما در نوزادان به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر در عرض یک هفته بعد از شروع استفاده از کرم‌های هیدروکورتیزون بدون نسخه، اگزمای کودک شما بهتر نشد باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر پوسته‌های زرد یا قهوه‌ای روشن یا تاول‌های چرکی ظاهر شده‌اند، باید حتماً با پزشک کودک خود مشورت کنید؛ زیرا این علائم می‌تواند نشانه عفونت باکتریایی باشد که برای درمان به آنتی‌بیوتیک نیاز دارد. همچنین اگر در اطراف نوزاد شما فردی هست که دچار تبخال یا تبخال تناسلی شده است باید هرچه زودتر نوزاد را نزد پزشک ببرید؛ زیرا در شرایط اگزما احتمال انتقال میکروب‌های عامل این بیماری‌ها به نوزاد بیشتر است.
سخن آخر
اگزما در نوزادان یکی از بیماری‌های رایج است که معمولاً در کوتاه‌مدت برطرف می‌شود و جای نگرانی ندارد؛ اما مهم است که از موارد تحریک‌کننده پوست اجتناب کنید و بهتر است درمان را تحت نظر متخصص پوست یا متخصص اطفال انجام دهید تا هرچه سریع‌تر برطرف شود.
برگرفته از: webmd
