طبع خربزه چیست؟ طبع خربزه سرد است یا گرم؟

ستاره | سرویس سلامت – پیش از آن که با طبع خربزه آشنا شوید، بهتر است بدانید که از دیدگاه طب سنتی چهار نوع طبع کلی وجود دارد: گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک و سرد و تر که هر فردی دارای طبع خاص خود است. همینطور هر کدام از غذا ها یا سبزیجات یا میوه‌ها دارای طبیعت مخصوص خود است که هر فرد برای داشتن سلامتی بهتر، باید رابطه بین مزاج مواد غذایی و مزاج بدن خود را بداند تا با ایجاد تعادل، سلامتی خود را حفظ نماید.

یکی از میوه های پر طرفدار تابستان میوه‌ی خربزه است. خربزه دارای خواص بسیار و انواع گوناگونی است و همانطور که میدانید بهترین نوع آن خربزه مشهدی است. گوشت، تخمه و پوست میوه خربزه قابل استفاده است و حتی در میان احادیث معصومین علیهم السلام نیز به آن اشاره شده است؛ از جمله حدیث پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم که فرمودند:

تَفَكَّهوا بِالبِطّيخِ ؛ فَإِنَّها فاكِهَةُ الجَنَّةِ ، وفيها ألفُ بَرَكَةٍ وألفُ رَحمَةٍ ، وأكلُها شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ ؛
نیاز خود به میوه را با خربزه برآورید؛ چرا که میوه بهشت است، در آن هزار برکت و هزار رحمت است و خوردنش شفای هر درد است.
طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، ص۸ و بحار الأنوار ، ج ۶۲ ، ص۲۹۶

 و یا حدیث دیگری از پیامبر صلی الله علیه و آله:

عَلَيْكُمْ بِالبِطّيخِ، فَاِنَّ فيهِ عَشْرَ خِصالٍ: هُوَ طَعامٌ وَ شَرابٌ وَ اُشْنانٌ وَ رَيحانٌ وَ يَغْسِلُ الْمَثانَةَ وَ يَغْسِلُ الْبَطْنَ وَ يَكْثِرُ ماءَ الظَّهْرِ وَ يَزيدُ فِي الْجماعِ وَ يَقْطَعُ البُرودَةَ وَ يُنَقِّي الْبَشَرَةَ ؛
خربزه بخورید، چرا که ده خاصیت دارد: غذاست، آب است، شستشو دهنده و خوش بو کننده است، مثانه را می شوید، آب کمر را زیاد می کند، بر نیروی هم بستری می افزاید، سردی مزاج را می بَرَد و پوست را شاداب می کند. مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ج ۱۶، ص ۴۱۱ ،ح ۲۰۳۷۳

در ادامه این مقاله طبع خربزه، مصلح خربزه، خواص، بهترین زمان مصرف و موارد منع مصرف این میوه ی مفید را بررسی می کنیم.

 

طبع خربزه؛ طبع خربزه سرد است یا گرم؟

حتما این ضرب المثل را شنیده اید که هر که خربزه می‌خورد پای لرزش می‌نشیند! از این جهت شاید با خود فکر کنید که طبیعت خربزه سرد است ولی نه اتفاقا بر عکس؛ طبع خربزه در طب سنتی گرم و تر است. یعنی از یک طرف میزان گرمی بدن و از طرف دیگر میزان رطوبت و مایعات بدن را بالا می‌برد.

پس خربزه یک انتخاب ایده آل برای طبیعت های سرد و خشک است. ولی شاید گرم مزاجان زیاد با آن میانه‌ی خوبی نداشته باشند. در واقع افرادی که مزاج گرمی دارند، اگر در خوردن خربزه زیاده‌روی کنند، دچار التهاب می‌شوند همچنین زیاده‌‌روی در مصرف خربزه می‌تواند باعث روان شدن معده، روده‌ها و ابتلا به سردرد شود. لازم به ذکر است که طبع تخمه خربزه نیز گرم است.

نکته: اگر می‌خواهید با نوع طبع خود آشنا شوید، مطالعه مقاله‌ی آزمون مزاج شناسی و تشخیص طبع بدن را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

 

مصلح خربزه

به تعدیل کننده طبع مواد غذایی مصلح می‌گویند. برای تعدیل طبع مواد غذایی می‌توان مصلح را با مواد غذایی دیگر که طبع متفاوتی با آن دارد ترکیب کرد و در طول ساعات شبانه روز خوراکی‌هایی با طبع گرم و سرد مصرف نمود. سکنجبین ترش، انار ترش و سرکه و آبلیموی تازه جزو مصلحات خربزه به حساب می‌آیند.

 

بهترین زمان خوردن خربزه

خربزه را نمی‌شود ناشتا میل کرد زیرا طبع آن گرم است و ممکن است مشکلات صفراوی را به دنبال داشته باشد. همچنین خوردن آن بلافاصله بعد از غذا نیز هضم غذا را دچار مشکل می‌کند. بهترین زمان برای خوردن خربزه بین دو وعده غذایی است، آن هم به این صورت که حداقل دو یا سه ساعت از خوردن وعده ی غذایی گذشته باشد و غذای قبلی از معده به سمت روده خارج شده باشد.

 

خواص خربزه

یکی از مهمترین خواص خربزه خاصیت ملین بودن آن است که برای درمان یبوست توصیه  شده است. از دیگر معجزات خربزه می‌توان به دفع بیماری‌های مثانه و سنگ کلیه اشاره کرد که با خاصیت ادرار آوری خود در دفع سنگ کلیه بسیار موثر است. سایر خواص خربزه به شرح زیر است:

• خربزه احساس تشنگی دائمی را رفع می‌نماید که برای فصل گرم تابستان بسیار مفید است.
• خربزه با داشتن ویتامین آ (A) نقش قابل توجهی در ترمیم و تجدید سلول‌ های بدن دارد.
• خربزه از بیماری‌ لثه ها جلوگیری می کند..
• گوشت خربزه برای سوختگی‌های سطحی پوست بدن مفید بوده و به عنوان مرهم آن را درمان می کند.
• خربزه برای بیماری های چشمی مفید است.
• خربزه میزان شیر را در زنان شیرده افزایش می‌دهد.
• اثر دیگر خربزه که برای خانم ها جذاب است روشن کنندگی رنگ پوست چهره است.
• خربزه برای کم خونی مفید است.
• خربزه با داشتن آب فراوان، مواد قندی را سریع جذب خون نموده و باعث می‌شود قند خون بالا رفته و خستگی و گرمازدگی را رفع می‌کند.
• از دیگر موارد خواص خربزه، خواص پوست خربزه است که مصرف آن بصورت دمنوش می‌تواند باعث دفع سنگ مثانه شود.
• پودر پوست خربزه، در آشپزی گوشت را زودپز می کند.
• از خواص تخم خربزه می‌توان به خاصیت ادرار آوری، نرم کننده و افزایش دهنده میل جنسی اشاره کرد.
• مصرف خربزه به همراه پوست آن در درمان ورم پروستات موثر است.
• دارای ویتامین های فراوان است از جمله ویتامین Aویتامینc کلسیم فسفر پتاسیم  و فیبر

 

مضرات خربزه

• دارای قند بالا و چاق کننده است و افراد دیابتی و دارای اضافه وزن باید در خوردن خربزه احتیاط کنند.
• خربزه ترش که شیرین نیست باعث ترس می‌شود.
• خوردن زیاد  آن باعث اسهال می‌شود.
• مصرف زیاد آن باعث نفخ و معده درد می‌شود.

 

جمع بندی

خربزه یکی از بهترین میوه‌های تابستان است که طبع گرم و تر داشته و دارای خواص فراوانی است. طبع بدن انسان باید در حالت معتدل باشد زیرا با خارج شدن بدن از حالت اعتدال مشکلاتی پیش خواهد آمد. خربزه یک انتخاب ایده آل برای طبیعت های سرد و خشک است ولی افراد دارای طبیعت گرم نیز می‌توانند خربزه را همراه با مصلحش میل کنند.