وضو گرفتن بعد از غسل جنابت چه حکمی دارد؟

ستاره | سرویس مذهبی – اگر کسی طریقه غسل جنابت انجام دهد نباید بعد از آن، برای نماز خواندن وضو بگیرد،[۱] بلکه با همین غسلی که انجام داده است تا زمانی که یکی از مبطلات وضو، مثل ادرار کردن یا خروج باد معده و… صورت نگیرد، می‌تواند نماز واجب بخواند و سایر اعمال مشروط به طهارت را انجام بدهد؛ حکم کلی وضو گرفتن بعد از غسل جنابت این است، اما صورت‌هایی وجود دارد که می‌تواند حکم آن متفاوت باشد.

حکم وضو گرفتن بعد از غسل جنابت

پرسش: اگر کسی بعد از غسل جنابت وضو بگیرد، چه حکمی دارد؟

پاسخ همه مراجع: جایز نیست؛ [۲]

پرسش: آیا وضو گرفتن بعد از غسل جنابت موجب بطلان غسل می‌شود؟

پاسخ: خیر، موجب بطلان غسل نمی‌شود.

توضیح: هر چند مکلف، بعد از انجام غسل جنابت، نباید برای نماز وضو می‌گرفته، اما وضو گرفتن، از مبطلات غسل محسوب نمی‌شود؛ اما اگر بعد از انجام غسل، مثلاً ادرار کرد، در اینصورت حتماً باید برای نماز وضو بگیرد؛ البته نیاز نیست که دوباره غسل جنابت انجام دهد؛ چون غسل او به طور کامل صورت گرفته و تکلیف از او برداشته شده است.

غسل کردن قبل از وقت و احتیاج نداشتن به وضو برای نماز

غسل جنابت به خودی خود، مستحب است و برای خواندن نماز واجب و مانند آن واجب می‌شود؛ لازم نیست غسل جنابت حتماً در داخل وقت نماز و بعد از اذان انجام شود، بلکه می‌توان قبل از وقت نماز نیز غسل کرد و با همان غسل، نماز خواند. ( ولی برای نماز میت و سجده شکر و سجده‌های واجب قرآن غسل جنابت لازم نیست: توضیح المسائل امام خمینی مسأله  ۳۵۷، توضیح المسائل آیت الله بهجت مسأله ۳۶۱)

پرسش: اگر انسان غسل جنابت را پیش از وقت نماز انجام دهد، آیا برای نماز احتیاج به وضو دارد؟

پاسخ همه مراجع: خیر، نیاز به وضو ندارد؛ [۳]نکته:

پرسش: بعد از غسل جنابت چند نماز را مى‌توان بدون وضو خواند؟

پاسخ: تا زمانی که مبطلات وضو صورت نگرفته باشد می‌توان با همان غسل جنابت، نماز خواند، هرچند که دو نماز یا بیشتر از آن باشد.

انجام مبطلات در بین غسل جنابت و تکلیف وضو

پرسش:  اگر از کسی که مشغول غسل جنابت است، در بین غسل، حدث اصغر (مانند ادرار کردن) از او سر بزند، آیا باید دوباره غسل نماید؟ یا آن که غسل را تمام کند و وضو بگیرد؟

پاسخ:

امام خمینی (ره):  غسل باطل نمی‌شود؛ [۴]

آیت الله خامنه‌ای: به صحّت غسل ضرر نمی‌رساند و لازم نیست که غسل را از نو شروع کند، ولی چنین غسلی کفایت از وضو برای نماز و سایر اعمال مشروط به طهارت از حدث اصغر نمی‌کند.] یعنی برای نماز باید وضو بگیرد [۵]

آیت الله بهجت (ره): احتیاط این است که غسل را دو مرتبه به طور کامل انجام دهد و برای نماز و کاری که وضوء برای آن لازم است، وضوء بگیرد؛ [۶]

آیت الله سیستانی: لازم نیست غسل را رها کرده و غسل دیگری بنماید؛ بلکه می‌تواند غسل خود را تمام نماید و بنابر احتیاط لازم برای انجام کار‌هایی که نیاز به وضوء دارد، باید وضو هم بگیرد؛ ولی اگر از ادامه غسل ترتیبی صرف نظر کرده و دوباره غسل را به صورت ارتماسی انجام دهد، یا اینکه از ادامه غسل ارتماسی صرف نظر کرده و از ابتدا به غسل ترتیبی بپردازد، لازم نیست علاوه بر غسل وضو بگیرد؛ [۷]

آیت الله نوری همدانی: غسل باطل نمی‌شود ولی بعد از غسل برای نماز وضو بگیرد. [۸]

آیت الله مکارم شیرازی: ضررى به غسل او نمى ‏زند؛ ولى براى نماز و مانند آن باید وضو بگیرد. [۹]

کفایت تیمم بدل از غسل به جای وضو

گاهی اوقات انسان جنب شده است و بنا به دلایلی نمی‌تواند غسل کند؛ مثل اینکه وقت برای غسل کردن تنگ است و در صورت غسل کردن، نماز قضا می‌شود و یا اینکه آب در دسترس او نیست؛ در اینصورت باید تیمم بدل از غسل انجام دهد و تا زمانی‌که عذر او باقی است، این تیمم، هم کفایت از غسل و هم کفایت از وضو می‌کند.

پرسش: آیا تیمم بدل از غسل جنابت، کفایت از وضو هم میکند؟

پاسخ همه مراجع: اگر عذر داشت و تیمم بدل از غسل انجام داد، بله این تیمم کفایت از وضو هم می‌کند؛ [۱۰]

پرسش:  آیا کسی که برای جنابت، تیمم بدل از غسل کرده است، می‌تواند نماز‌های بعدی را نیز با آن تیمم بخواند؟

پاسخ همه مراجع: تا زمانی که تیمم و عذرش باقی است، می‌تواند با همان تیمم نماز‌های بعدی را بخواند؛[۱۱]

توضیح: در صورتی که علت تیمم او، تنگی وقت بوده است، از آنجایی که برای نماز بعدی وقت کافی برای غسل کردن دارد، عذرش برطرف شده است و باید غسل کند و با آن غسل می‌تواند نماز بخواند.

غسل جنابت احتیاطی و احتیاج به وضو برای نماز

به طور کلی، زمانی که انسان یقین پیدا کرد که جنب شده است باید غسل جنابت انجام دهد؛ اما بعضی از افراد عادی، در مواقعی که شک در جنب شدن دارند، غسل جنابت احتیاطی انجام می‌دهند که چنین غسلی کفایت از وضو گرفتن نمی‌کند؛ زیرا زمانی غسل جنابت کفایت از وضو می‌کند که دارای سبب قطعی باشد.

پرسش:  کسى که از روى احتیاط غسل جنابت انجام مى‌دهد، آیا براى نماز باید  وضو بگیرد؟  

پاسخ همه مراجع: بله، برای نماز باید وضو گرفته شود و این غسل از روی احتیاط کفایت نمی‌کند؛ [۱۲]

منابع :