نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 19 شهریور 1400
ستاره | سرویس خواص شناسی – کرفس کوهی با نام محلی کلوس شناخته میشود. این گیاه یکی از ارزشمندترین گیاهان دارویی بومی ایران به شمار می‌آید. این نوع گیاه دارویی در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده است. در ادامه با خواص کرفس کوهی بیشتر آشنا خواهید شد.
خواص کرفس کوهی چیست؟
۱. پیشگیری از بیماری‌های قلب و عروق
فشار خون بالا از شایع‌ترین بیماری‌ها به ویژه در سنین میانسالی و بالاتر است. منیزیم و پتاسیم موجود در این گیاه برای افرادی که دارای بیماری‌های قلبی و عروقی و گرفتگی عضلات هستند مفید است. مردم محلی بیشتر از صمغ کرفس کوهی در مداوای ناراحتی‌های قلبی، چربی و فشار خون و همچنین کمردرد استفاده می‌کنند. درطی تحقیقات بر روی عصاره هیدروالکلی کرفس کوهی و اثر آن بر میزان فشار خون محققان به این نتیجه رسیدند که این گیاه اثرات قابل توجهی در پیشگیری و کاهش فشار خون دارد.
۲. خاصیت آرامش بخش کرفس کوهی
یکی از مهمترین خواص کرفس کوهی، خاصیت آرامبخشی این گیاه است. به اعتقاد جوامع محلی و عشایری که از کلوس یا کرفس کوهی به شکل‌های مختلف استفاده کرده‌اند، این گیاه دارای اثرات ضد درد، ضدالتهاب و آرامش بخش است. در طب سنتی کرفس کوهی به دلیل خاصیت آرام بخشی که دارد برای کاهش اضطراب و درمان افسردگی موثر است.
۳. تاثیر کرفس کوهی در درمان سرطان
از ترکیبات مهم این گیاه فلاونوئید‌ها هستند که به طور عمده در گیاهان یافت می‌شوند. از فلاونوئید‌ها به عنوان ترکیبات آنتی اکسیدان و ضد رادیکال قوی نام برده میشود. بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان به دلیل وجود رادیکال‌های آزاد ایجاد میشود و عملکردی که فلاونوئید‌ها در خنثی کردن رادیکال‌های آزاد دارند قابل توجه است. به هین دلیل از این گیاه به عنوان دارویی ضد سرطان استفاده می‌گردد.
۴. خواص ضد میکروبی
از دیگر خواص کرفس کوهی داشتن خاصیت ضد میکروبی بواسطه وجود ویتامین ث و آنتی اکسیدان هاست که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و در پیشگیری و درمان آنفلوانزا، سرماخوردگی، سرفه‌های شدید و تنگی نفس مناسب است.
۵. کنترل مقدار قند خون در بدن
مواد موجود در این گیاه دارویی موجب کاهش مقاومت انسولین در بدن بیماران دیابتی میشود که این امر باعث میشود میزان قند در بدن را کنترل‌کند.
۶. درمان موثر اختلالات گوارشی، بیماری‌های روده و معده، ضد نفخ
یکی دیگر از خواص کرفس کوهی، بهبود وضعیت سیستم گوارش است. فیبر موجود در گیاه کرفس کوهی ملین بسیار مناسبی است و مصرف برگ و ساقه‌های کرفس در مورد کسانی که از ناراحتی‌های گوارشی نظیر یبوست رنج می‌برند، بسیار مفید است. همچنین تاثیر بسزایی در مهار رشد تومور معده و محافظت از کبد دارد.
۷. اثر کرفس کوهی بر روماتیسم و سنگ کلیه
از مهمترین فواید مصرف کرفس کوهی خاصیت ادرار آوری آن بواسطه وجود پتاسیم است که برای پاک کردن اسید اوریک در بدن مفید بوده و مصرف آن به بیماران مبتلا به نقرس و روماتیسم توصیه می‌گردد. بنابراین از جلمه شاخص‌ترین خواص کرفس کوهی می‌توان به کاهش علائم روماتیسم و پیشگیری از بروز سنگ کلیه اشاره کرد.
۸. کاهش وزن
افزایش سن، ورزش نکردن و رژیم غذایی نامناسب منجر به اضافه وزن و چاقی می شود. چاقي يكي از عوامل خطرناك در ایجاد بيماري هاي مختلف، سرطان ها و همچنین فقدان اعتماد به نفس است. تنظیم میزان اشتها از دیگر خواص کرفس کوهی است. به نظر محققان این گیاه با دارا بودن ترکیبات فلانوییدی و اثر آنتی اکسیدانی باعث کاهش چربی های مضر خون و در نتیجه کاهش وزن می شود.
۹. جوان سازی پوست
این گیاه با داشتن مقادیر زیادی ویتامین ث و آنتی اکسیدان موجب کلاژن سازی میشود و به حفظ طراوت و جوانی پوست کمک می‌کند.
کرفس کوهی چه نوع گیاهی است؟
کرفس کوهی (kelussia odoratissma) با طبیعت گرمش گیاهی خودرو است که محل رویش آن بیشتر در مناطق برف‌گیر کوه‌های زاگرس مرکزی است. اما بهترین مکان برای رویش این گیاه وحشی روستای سرآقا سید در استان چهارمحال و بختیاری است. به همین دلیل این گیاه به «کرفس بختیاری» نیز معروف است. کرفس جزو گیاهان خوش عطر و بو است به همین دلیل مردم از آن در درست کردن غذا و ترشی استفاده می‌کنند. همچنین خشک شده آن برای افزایش عطر و طعم نوشیدنیها کاربرد دارد. کرفس کوهی به دلیل خوشمزگی و طعم خاصش به همراه پنیر به عنوان یکی از وعده‌های صبحانه یا عصرانه مردم محلی مصرف می‌گردد. طبق یافته‌های جدید علمی این گیاه دارای خاصیت ضدالتهابی، ضد ویروس، ضد دیابت و ضد سرطان بوده و مواد مغذی آن به طور عمده در بذر، ساقه و گل آذین گیاه قرار دارند.
کاربرد‌های دیگر کرفس کوهی
- دامداران با جمع آوری علوفه و خشک کردن آن در زمستان علوفه دام خود را تامین می‌کنند.
- گل‌های متعدد این گیاه از شهد مناسبی برای تغذیه زنبور عسل برخوردار بوده که می‌تواند این گیاه را به عنوان گیاه دارای پتانسیل برای پرورش زنبور عسل مطرح کند.
- همان‌طور که می‌دانیم فرسایش خاک و بیابانی شدن حوضه‌های آبخیز یکی از مشکلات کنونی کشور ما می‌باشد. این گیاه با ایجاد تاج پوشش وسیع و ریشه ضخیم و دوکی شکل خود باعث حفظ خاک شده و از فرسایش و شستشوی آن جلوگیری می‌کند. استفاده از این گیاه چند منظوره تأثیر زیادی در حفظ آب و خاک رویشگاه‌های خود دارد.
به خاطر ارزش اقتصادی و دارویی بالای این گیاه، متأسفانه امروزه به علت برداشت غیراصولی، این گونه گیاهی در حال انقراض است! در چند سال اخیر برخی کشاورزان شروع به کاشت بذر کرفس کوهی و پرورش آن کرده اند و بخش خصوصی نیز اقداماتی در جهت تکثیر آن در قالب کشت نشاء به صورت گلدانی داشته است.
مضرات و موارد منع مصرف کرفس کوهی
در دوران بارداری از مصرف این گیاه خودداری کنید، زیرا احتمال سقط جنین در صورت مصرف وجود دارد. خوردن کرفس در بیماران مبتلا به صرع نیز مضر بوده، زیرا موجب تحریک حملات آن‌ها میشود.
اگر شما هم از این گیاه و خواص آن اطلاعاتی دارید و از آن استفاده می‌کنید آن را با ما از طریق بخش “ارسال نظر” پایین این مطلب در میان بگذارید.
صدیقه
خاصیت اصلیش رو نگفتید/ این گیاه خیلی خاصیت داره ولی متاسفانه در معرض انقراض هست / امام صادق(ع) برای مردی که سرفه میکرد توصیه نمودند که مقداری کاشمه که همان کرفس کوهی هست رو با همان اندازه شکر برای یک یا دو روز بخوره / که طبیعتا برای سرفه کرونا خوبه
م کرمی
سلام وادب واحترام به شما عزیزانمن هم از کرفس کوهی استفاده کردم با ماست طعم عالی داشت
محمدعلی
ازخواص کرفس کوهی روی ستاره خیلی متشکرم.