سرطان معده چیست؟ + علت و راه های درمان آن

ستاره | سرویس سلامت – زمانی که سلول‌های سرطان بر روی پوشش داخلی معده ایجاد شوند، سرطان معده (Gastric Cancer) ظاهر می‌شود. در سطح دنیا این سرطان چهارمین عامل پیشتاز سرطان و همچنین سومین عامل پیشتاز موارد مرگ می‌باشد که از این میان هفت درصد از موارد کلی سرطان و ۹ درصد از موارد مرگ را تشکیل می‌دهد. در سال ۲۰۱۲، این بیماری در ۹۵۰ هزار نفر در سراسر جهان مشاهده شد و باعث مرگ ۷۲۳ هزار نفر گردید.

 

علت بروز سرطان معده چیست؟

معمول‌ترین عامل این بیماری عفونت به وسیله باکتری هلیکوباکتری است که دلیل بیش از ۶۰ درصد از موارد ابتلا به آن می‌باشد. میکروب هلیکوباکتری سبب زخم معده و ورم معده می‌شود و این موارد می‌توانند زمینه‌ بروز این سرطان را فراهم آورند. دیگر عوامل معمول این بیماری مواردی همچون افزایش اسید معده، مصرف غذاهای نمک سود شده و دودی، خوردن ترشی سبزیجات و سیگار کشیدن است. حدود ده درصد از این بیماری در خانواده‌ها ایجاد می‌شود و بین یک تا سه درصد از موارد به دلیل سندرم‌های ژنتیکی به ارث رسیده از والدین شخص، منتشر شده از وراثت به وجود می‌آیند. بسیاری از موارد این بیماری شامل کارسینوم معده هستند. (کارسینوم شامل سرطان‌هایی است که سازنده پوست (مثل سرطان پوست) یا پوشاننده لایه داخلی اعضا (مثل سرطان ریه) و یا سازندۀ غدد (مثل سرطان پستان) هستند.) انواع دیگر این بیماری شامل موارد زیر می‌شود:

• آدنوکارسینوم یا سرطان غددی در معده که شایع ترین فرم این سرطان است.
• لنفوما که سرطان درگیر کننده سیستم لنفاوی است.
• سارکوما که سرطان بافت هم‌بند مانند عضله، چربی یا عروق خونی است.

در بسیاری از موارد، سرطان معده طی چندین مرحله، در طول چندین سال پیشرفت می‌کند. ژاپن و کره جنوبی، دو کشوری هستند که بیشترین تعداد ابتلای به این بیماری در آنها مشاهده شده است.

پسماندهای سلول‌های جنینی در مری و یک سوم فوقانی معده عاملی دیگر برای ابتلا به این بیماری است. بقایای سلولهای جنینی قابلیت سرطانی شدن را دارند که با بررسی‌ها و تست‌های تشخیصی معمول، رادیوگرافی و سی تی اسکن قابل شناسایی نیستند.

 

نشانه‌های اولیه و علائم سرطان معده چیست؟

نشانه‌های اولیه و علائم سرطان معده گول زننده و مشابه ناراحتی‌های گوارشی است به طوریکه افراد سعی دارند با پرهیز غذایی و درمان خودسرانه بهبود پیدا کنند. این نشانه‌ها شامل موارد زیر است:

• سوزش معده
• درد شکم در ناحیه بالای آن
• تهوع و بی‌اشتهایی
• احساس خستگی

نشانه‌های ثانویه:

• کاهش وزن
• زردی پوست
• استفراغ خونی
• علائم مبهم سوء‌هاضمه مانند آروغ زدن
• دیسفاژی یا همان مشکل بلع غذا و مشاهده خون در مدفوع
• احساس توده در شکم که از علایم دیررس و پیشرفته این بیماری می باشد

 

 

این نوع از سرطان ممکن است گسترش یابد و از معده به دیگر اعضای بدن، به خصوص کبد، ریه‌ها، استخوان‌ها، دیواره شکم و گره‌های لنفاوی سرایت کند. این سرطان ممکن است همراه سرطان هایی مانند سرطان کلیه، سرطان مغز و سرطان پوست نیز دیده شود.

رژیم غذایی مناسب و همین‌طور ترک سیگار خطر این نوع سرطان را کاهش می‌دهد. شواهد اولیه‌ای وجود دارد که درمان باکتری هلیکوباکتری ابتلا به این سرطان را در آینده کم می‌کند. در صورتی که بیماری در مراحل اولیه درمان گردد، بسیاری از موارد دیگر رفع می‌شوند.

درمان این بیماری شامل این موارد می‌شود: جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و درمان هدفمند. اگر درمان دیر اتفاق بیفتد، مراقبت تسکینی توصیه می‌شود. عواقب این روند در سطح جهانی اغلب ناچیز و کمتر از ۱۰ درصد نرخ بقای پنج ساله است. این امر بیشتر به خاطر افرادی با نوع پیشرفته این بیماری می‌باشد. در ایالات متحده نرخ زنده ماندن در دوره‌ی پنج ساله این بیماری ۲۸ درصد است. در حالی که این میزان در کره جنوبی، بیشتر به خاطر تلاش‌ها برای غربالگری، بیش از ۶۵ درصد می‌باشد.

سرطان معده بیشتر در کشورهای آسیای شرقی و اروپای شرقی اتفاق می‌افتد و در مردان دو برابر بیشتر از زنان است. این سرطان در افرادی با گروه خونی A شایع‌تر است. این بیماری در مردان پس از سرطان ریه شایعترین سرطان است حال آنکه در زنان سرطان پستان شایع‌ترین سرطان به شمار می‌آید. به طور معمول افرادی که در دهه‌ پنجم زندگی خود به سر می‌برند بیشتر در خطر ابتلاء به این بیماری قرار می‌گیرند.

 

روش جدید تشخیص ابتلا به سرطان معده

بتازگی یک گروه بین‌المللی از محققان با ابداع یک آزمایش جدید تنفسی موفق شدند اولین علائم سرطان مری یا معده را در مدت چند دقیقه تشخیص دهند. گروه بین‌المللی محققان از کالج سلطنتی لندن، دانشکده پزشکی دانشگاه کیل و آکادمی علوم جمهوری چک در جریان یک مطالعه موفق به ابداع این آزمایش جدید تنفسی شدند. در این روش جدید، با آزمایش تنفسی برخی ترکیبات شیمیایی که فقط در بازدم بیماران مبتلا به سرطان مری و معده وجود دارد، بعد از چند دقیقه سلامت یا وجود بیماری سرطان در مری و معده فرد مشخص می‌شود.

 

راه‌های تشخیص سرطان معده

آندوسکوپی و رادیوگرافی معده از راه‌های تشخیصی می‌باشند. تشخیص این بیماری معمولاً به وسیله بافت ‌برداری هنگام آندوسکوپی انجام می‌شود. معمولاً در ادامه تصویربرداری پزشکی صورت می‌گیرد تا مشخص شود که آیا بیماری به بخش‌های دیگرِ بدن سرایت کرده است یا خیر. در زخم‌های معده احتمال سرطانی شدن وجود دارد از این رو چنانچه زخم معده‌ای پس از ۳ ماه دارو درمانی به درمان پاسخ ندهد اندیکاسیونی برای جراحی معده است. افراد با کوچکترین علامت در تغییر وضعیت مزاج، دفع، بی اشتهایی، تهوع و کاهش وزن باید برای بررسی‌های بیشتر به پزشک متخصص مراجعه کنند.

 

 

راه‌ های درمان سرطان معده چیست؟

در مراحل ابتدایی، جراحی و برداشتن تومور اولیه می‌تواند موثر باشد. زمانی كه سرطان گسترش یافته باشد می‌توان برای جلوگیری از خونریزی‌های طولانی و انسداد معده از روش جراحی استفاده كرد. شیمی‌درمانی نیز ممكن است در افرادی كه سرطان در آنها گسترش یافته باشد، استفاده شود و موثر باشد. استفاده از رادیوتراپی بخصوص همراه با شیمی‌درمانی ممكن است برحسب صلاحدید پزشك استفاده شود. با وجود این كه شانس معالجه این بیماری در مراحل پیشرفته كم است باید توجه داشت كه هیچ كس نمی‌تواند میزان بهبودی و پاسخ هر فرد را به درمان به طور دقیق پیش‌بینی كند؛ چرا كه نوع سرطان و نحوه پاسخ بدن به درمان هر فرد به فرد دیگر می‌تواند متفاوت باشد. در این بین حالات روحی و روانی مناسب می‌تواند در درمان بسیار موثر باشد.

 

 

راه‌های پیشگیری از سرطان معده

• از كشیدن سیگار خودداری كنید.
• رژیم‌های غذایی شامل غذاهای دودی، گوشتی و نمك اندود را كمتر مصرف كنید.
• به‌ علائم‌ سوء هاضمه‌ كه‌ بیش‌ از چند روز طول‌ بكشند، ‌توجه‌ كنید.
• رژیم‌ غذایی‌ مغذی‌ و متعادل‌ را استفاده‌ كنید.
• در صورت لزوم آزمایش‌های‌ سالانه‌ غربالگری‌ را كه‌ توسط‌ پزشك‌ توصیه‌ شده‌ انجام‌ دهید.
• استفاده از ماهی و سبزیجات تازه محتوی ویتامین A و C را كه احتمال ابتلا به این سرطان را كاهش می‌دهند فراموش نكنید.
• گوشت قرمز را به اندازه مصرف كنید. استفاده از گوشت قرمز بیش از ۱۳ بار در هفته احتمال بروز این سرطان را ۲ برابر می‌كند، بخصوص اگر گوشت به صورت كبابی، پخته شود.
• مصرف نمك و غذاهای سرخ كرده را بسیار محدود كنید و برای پخت غذا از روش‌هایی نظیر بخارپز كردن و پخت در ماكروویو استفاده كنید.
• از مواد غذایی حاوی آنتی‌اكسیدان نظیر كلم بروكلی، هویج و گوجه فرنگی استفاده كنید.
• مصرف پیاز و سیر، خطر ابتلا به این بیماری را كاهش می‌دهد.