نویسنده: ایمان آقایی
بروزرسانی: ۲۳ دی ۱۴۰۰
ستاره | سرویس تکنولوژی – دستگاه تصفیه هوا درها و پنجره‌هایی که با هدف افزایش بهره وری انرژی ساخته و استفاده می‌شوند، محافظ خوبی در برابر ورود آلاینده‌ها به محیط داخلی خانه هستند. اما همین موارد در برخی از مواقع می‌توانند دچار واژگونی وظایف شوند. بر اساس اطلاعات منتشره از سوی سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا مشهور به EPA، غلظت برخی از آلاینده‌های موجود در محیط خانه ۲ تا ۵ برابر بیشتر از آلودگی‌های خارج از منزل است. من در این نوشتار قصد دارم کاملترین راهنمای حرید دستگاه تصفیه هوا را در اختیار شما بگذارم، پس تا انتها با من همراه باشید.
دستگاه تصفیه هوا چیست؟
دستگاه تصفیه هوا یک دستگاه جمع و جور است که انواع و اقسام آلاینده‌ها و همچنین ذرات شناور در هوا را از محیط پیرامون شما حذف خواهد کرد. در واقع دستگاه تصفیه هوا تضمین می‌کند هوایی را که تنفس می‌کنید، یک هوای خالص عاری از آلودگی است. حال به ادامه این راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا بروید و مدل مناسب را انتخاب کنید.
چرا باید از یک تصفیه کننده هوا استفاده کنیم؟
بر اساس راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا، دلایل زیر شما را مجاب به خرید یک دستگاه تصفیه هوا خواهد کرد:
- آلاینده‌های درون خانه گاها ۱۰ تا ۳۰ برابر آلودگی‌های خارج از خانه است.
- ورود برخی ذرات خاص، میکروب‌ها، دوده، مو و شوره حیوانات خانگی و گرد و غبار به داخل خانه.
- انتشار آلودگیها از ابزار و لوازم درون خانه مانند دئودورانت‌ها، محصولات پاک کننده، پرینترها و…
- بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، سالانه ۴.۳ میلیون مرگ و میر زودرس نتیجه آلاینده‌های درون خانه و تهویه نامناسب است.
- ۵۰ درصد از مرگ در کودکان زیر ۵ سال به کیفیت هوای ناسالم مربوط است.
- هوای تمیز در خانه می‌تواند به طور میانگین ۵ سال عمر انسان را افزایش دهد.
- هوای پاک می‌تواند از بروز بیماری‌های مزمن نظیر آسم، سرطان ریه، ذات الریه، آلرژی و… جلوگیری کند.
- برخی از فیلترهای دستگاه تصفیه هوا قادر به زدودن ویروس کرونا از محیط هستند که در ادامه به معرفی آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
انواع دستگاه تصفیه هوا بر اساس مکان استفاده
در راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا، مدل‌ها بر اساس مکان استفاده به ۲ نوع اصلی تقسیم می‌شوند.
۱. دستگاه تصفیه هوا مناسب اتاق
این مدل از دستگاه‌های تصفیه قادر به پاکسازی هوای یک محیط در ابعاد یک اتاق هستند.
۲. دستگاه تصفیه هوا مناسب ماشین
این دستگاه‌ها برای پاکسازی هوای درون وسایل حمل و نقل طراحی شده است تا محیط را از آلرژن‌ها (ذراتی که موجب حساسیت می‌شوند)، آلودگیها و گرد و خاک پاک کند. این دستگاه‌ها جمع و جور و قابل حمل هستند، به جافندکی ماشین متصل می‌شوند و از آن تغذیه می‌کنند.
انواع فیلتر دستگاه تصفیه هوا
هر فیلتر دستگاه تصفیه با هر فناوری یک هدف را دنبال می‌کند و آن هم از بین بردن آلاینده‌ها، گرد و غبار، بو، دود سیگار و دیگر ذرات مضر است که هر کدام درصد موفقیت متفاوتی در این مسیر دارند. راهنمای خرید دستگاه تصفیه، انواع و اقسام این فیلترها را برای شما شرح می‌دهد.
۱. فیلتر هپا (High Efficiency Particulate Air Filters / HEPA)
- از جمله فیلترها با کارایی بالاست که به منظور زدودن آلرژن‌هایی مثل گرده‌ها، مو و پوست حیوانات، کپک‌ها، قارچ‌ها، میکروب‌ها و گرد و خاک استفاده می‌شود.
- گفتنی است که این مدل برای زدودن بو و بخارات شیمیایی مناسب نیست.
- فیلترهای هپا حدود ۱۰۰ درصد از ذرات با سایز ۰.۳ میکرون (مثل ذرات دود و رنگ) را حذف می‌کند.
- این فیلترها را با نام فیلتر مکانیکی نیز می‌شناسیم که جریان هوا را به درون یک شبکه متراکم می‌کشند و ذرات را به دام می‌اندازند.
- یکی از فیلترهایی است که هزینه نگهداری گزافی دارند.
- این مدل برای همه مشکلات تنفسی ایمن و بی خطر است.
- این نوع فیلترها بایستی به طور منظم (حداقل شش ماه یکبار) تعویض شوند.
- توجه داشته باشید که فیلتر بزرگتر، ذرات بیشتری را به دام انداخته و حذف می‌کند اما در عین حال ممکن است صدای بیشتری تولید کند.
- در هنگام خرید این نوع از فیلترها دقت فرمایید چرا که همه فیلترها با نام هپا کارایی لازم را ندارند. نوع سازه، اندازه و جنس فیلتر نقش مهمی در کارایی آن بازی می‌کند.
۲. فیلتر کربن فعال (Filters Activated Carbon)
- این نوع از فیلترها به ندرت به تنهایی بکار برده می‌شوند اما با دیگر فیلترها ترکیب می‌شوند تا درصد موفقیت فیلتر در زدودن آلودگیها افزایش یابد.
- مطابق با اصول راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا، این نوع فیلترها به جذب بوها و گازها کمک کرده و در نتیجه دود و بخارات شیمیایی را خنثی می‌کنند.
- این فیلترها در زمان مناسب با اکسیژن واکنش داده و منافذ بسیار زیادی را باز می‌کنند تا مقادیر زیادی گاز و بو را در خود به دام بیندازد و با آن‌ها واکنش دهد.
- بسته به نوع برند و سایز فیلتری که بکار می‌برید زمان تعویض آن می‌تواند متفاوت باشد اما این نوع از فیلترها با سرعت بیشتری نسبت به دیگر فیلترها اشباع شده و بایستی به صورت مرتب (حداقل سه ماه یکبار) تعویض شوند تا کارایی بهتری داشته باشند.
۳. فیلترهای آنتی باکتریال و میکروب کش (Antibacterial and Germicidal Filters)
- همانگونه که از نام این فیلتر نیز مشخص است این مدل برای زدودن باکتری‌های مضر، ویروس‌ها و به طور کلی پاتوژن‌ها استفاده می‌شود.
لامپ‌های فرابنفش (UV filters) از جمله این فیلترها هستند. - ترکیب این نوع فیلترها با مدل‌های هپا کارایی دستگاه تصفیه هوا را به شدت افزایش داده و این اطمینان را ایجاد می‌کند هوایی که تنفس می‌کنید، سالم و استریل شده است.
- این نوع فیلترها معمولا در بیمارستان، آشپزخانه، آزمایشگاه، مدرسه و مهدکودک استفاده می‌شود تا میزان عوامل عفونت شناور در هوا را کاهش دهند.
۴. فیلترهای تولید کننده مولکول و یون اوزون (Ion and Ozone Generators)
- اینگونه فیلترها با تولید یون منفی اوزون به آلودگی‌هایی نظیر گرد و غبار و ذرات دود می‌چسبد و بر روی دیوار و فرش ته نشین می‌شوند و دیگر در هوا شناور نیستند.
- این فرآیند ممکن است نقاط کثیفی روی سطوح ایجاد کنند که بایستی به طور دستی زدوده شوند.
- بهتر است پیش از خرید این نوع از فیلترها توصیه جدی کارشناسان مبنی بر افزایش بیش از حد اوزون در محیط خانه را جدی بگیرید.
- گفتنی است که اکثر این مدل‌ها اوزون بیشتری از میزان حد مجاز و استاندارد تولید می‌کنند که این امر اگر چه در از بین بردن آلودگیها موثرتر است اما فعالیت شش‌ها را کاهش و خطر ابتلا به التهاب ریوی، سوزش گلو، سرفه، درد سینه، آسم و برونشیت را افزایش می‌دهد.
۵. فیلترهای الکترواستاتیکی (Electrostatic Precipitators)
- رسوب‌دهنده الکترواستاتیکی نوعی از فیلترها هستند که با ایجاد یک میدان الکتریکی، مولکول‌های هوا را دارای بار الکتریکی کرده (اصطلاحا هوا را یونیزه می‌کنند)، سپس ذرات آلودگی به یون‌های باردار هوا چسبیده و جذب صفحات مغناطیسی می‌شوند.
- خوبی این نوع از فیلترها این است که نیازی به تویض ندارند و قابل شست و شو هستند.
- به عنوان یک نکته از راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا، بهتر است تولید یا عدم تولید اوزون و مقدار مولکول تولیدی را پیش از خرید بررسی کنید.
۶. فیلترهای فتوکاتالیستی (Photocatalytic Oxidation / PCO)
- این فیلتر با ترکیب لامپ‌های فرابنفش و فتوکاتالیست‌هایی نظیر تیتانیوم دی اکسید کار می‌کند.
- به این ترتیب این مجموعه با تولید رادیکال‌های آزاد با آلودگیها واکنش داده، آن‌ها را اکسید کرده و با شکستن پیوند بین ذرات آلودگی آن‌ها را فیلتر می‌کند.
- توجه داشته باشید که این فرآیند ممکن است محصولات جانبی مضری نظیر کربن مونو اکسید، نیتروژن دی‌اکسید و فرمالدهید تولید کند.
۷. پیش فیلترها (Pre-Filters)
- از این موارد می‌توان به فوم‌ها و منسوجات بی بافت پلی استری اشاره کرد که وظیفه آن‌ها زدودن ذرات با سایز بزرگتر نظیر موی حیوانات خانگی پیش از شروع فرآیند تصفیه اصلی است.
۸. فیلترهای گرمایشی (Heat Filtration)
- ذرات ارگانیک مثل باکتری‌ها، ویروس‌ها و کپک‌ها با عبور دادن هوا از بین یک صفحه سرامیکی و اعمال گرما تا ۴۰۰ درجه سانتی گراد حذف خواهند شد.
- زمان تصفیه هوا در این مدل بسیار زیاد است و در این روش تصفیه بخارات شیمیایی، دود و ذرات غیر اورگانیک به خوبی انجام نمی‌شود.
ملاحضات پیش از خرید در راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا
۱. اندازه اتاق برای خرید دستگاه تصفیه هوا
یکی از عوامل مهم در انتخاب دستگاه تصفیه هواست. مسلما فضاهای بزرگتر دستگاه تصفیه بزرگتری نیاز دارند. در عین حال به این نکته توجه داشته باشید که دستگاه‌هایی که با سرعت کمتری کار می‌کنند، صدای کمتری تولید کرده و در حین خواب یا تکاشای تلویزیون مزاحمتی برای شما ایجاد نمی‌کنند. البته از این بابت نگران نباشید چرا که اکثر فروشگاه‌ها راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا بر اساس سایز اتاق شما تدارک دیده‌اند.
- برای اتاق‌های کوچک (تا مساحت ۱۴ متر مربع) دستگاه‌های رومیزی یا مدل‌هایی با برج تصفیه کوچک مناسب است.
- برای اتاق‌هایی با اندازه متوسط (۱۴ تا ۲۸ متر مربع) مدل‌هایی با برج تصفیه بزرگ مناسب هستند.
- برای اتاق‌هایی با اندازه بزرگ (۲۸ تا ۴۶ متر مربع) مدل‌هایی با برج تصفیه بزرگ یا کنسول‌های تصفیه هوا مناسب هستند.
۲. نرخ تغییر هوا (Air Change Rate / ACH) دستگاه تصفیه هوا
بر اساس تعاریف موجود در راهنمای خرید دستگاه تصفیه، این مولفه از دستگاه‌ها میزان تغییر یا تعویض هوای محیط در ۱ ساعت را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر این مشخصه به شما می‌گوید که یک دستگاه در یک ساعت چند بار می‌تواند کل هوای اتاق را تعویض کند. به عنوان مثال اگر ACH یک دستگاه تصفیه هوا ۵ باشد به این معناست که این دستگاه هر ۱۲ دقیقه یکبار هوای اتاق را تصفیه می‌کند.
۳. استاندارد کادر (Clean Air Delivery Rate / CADR) دستگاه تصفیه هوا
این استاندارد، بهترین مدل را با توجه به ذراتی که قصد دارید فیلتر شوند و همچنین بر اساس اندازه اتاق بیان می‌کند. به نوعی این پارامتر برای هر دستگاه تصفیه هوا، کارآمدی و سرعت آن مدل را بیان می‌کند. به عنوان مثال مدل‌های تصفیه هوا از ذرات کرونا، کادر ۲۴۰ یا بیشتر را می‌طلبند. یعنی دستگاهی با این مشخصه می‌تواند غلظت ذرات کرونا را با تولید ۶.۷ متر مکعب هوای تازه (۲۴۰ فوت مکعب) کاهش دهند.
توجه داشته باشید که هر نوع آلودگی می‌تواند عدد کادر مخصوص به خود را داشته باشد اما به طور کلی سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا اعداد زیر را پیشنهاد می‌دهد:
| مساحت اتاق (بر حسب متر مربع) | حداقل کادر ( بر حسب فوت مکعب) | حداقل کادر (بر حسب متر مکعب) |
| ۹ | ۶۰ | ۱.۷ |
| ۱۸ | ۱۳۰ | ۳.۷ |
| ۲۷ | ۱۹۵ | ۵.۵ |
| ۳۶ | ۲۶۰ | ۷.۳ |
| ۴۵ | ۳۲۵ | ۹.۲ |
| ۵۵ | ۳۹۰ | ۱۱ |
* در راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا، ارتفاع از سطح زمین تا سقف اتاق، ۸ فوت معادل ۲.۵ متر در نظر گرفته شده است.
سخن آخر
برخی از مدل‌ها زمان تعویض یا شست و شوی فیلتر و میزان آلودگی موجود در هوا و زمان لازم برای زدودن آن‌ها را نشان می‌دهند که دستیارهای خوبی در این زمینه هستند. در هنگام خرید به میزان صدای تولیدی دستگاه تصفیه هوا توجه داشته باشید. به جهت مقایسه و بر اساس منابع یک یخچال صدایی معادل ۵۰ دسیبل تولید می‌کند. امیدوارم این راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا برای شما بزرگواران مثمر ثمر بوده باشد.
شما عزیزان می‌توانید ضمن مطالعه مقالات ” آیا خرید دستگاه تصفیه هوا واقعا برای کودکان، زنان باردار و سالمندان ضروری است؟ ” و ” تصفیه هوای خانه در زمان آلودگی هوا با ۸ روش شگفت انگیز ” سوالات خود را در مورد راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا با کارشناسان ما، در بخش نظرات در میان بگذارید و پاسخ خود را در اسرع وقت دریافت نمایید.
منابع: flipkart و consumerreports و tomsguide
