نویسنده: مریم زارعی
بروزرسانی: ۱۰ آذر ۱۴۰۰
نسخه صوتی این مطلب را بشنوید! 🎧
ستاره | سرویس آشپزی- اگر شاغل هستید و وقت کافی برای آشپزی ندارید، اگر چند مهمان ناخوانده در راه هستند و شما در میان حجم انبوه کارها نمی‌دانید چه غذایی درست کنید و اگر اصلا تمایلی به گذراندن وقت در آشپزخانه ندارید، شاید طرز تهیه سر گنجشکی یا خوراک کله گنجشکی چاره کار شما باشد.
سر گنجشکی یا کله گنجشکی به عنوان یکی از انواع غذا با گوشت چرخ کرده یک غذای خوشمزه و مفید است که مواد اصلی آن گوشت و پیاز و سیب زمینی است و خیلی زود و آسان درست می‌شود. سر گنجشکی تهرانی، سر گنجشکی اصفهانی و سر گنجشکی جنوبی، انواع معروفی از این غذا هستند. نام دیگر این غذا کوفته قلقلی است. با ستاره همراه باشید تا با هم طرز تهیه سر گنجشکی را بخوانیم.
طرز تهیه سر گنجشکی
| مواد لازم | |
| گوشت چرخ کرده | ۴۰۰ گرم |
| سیب زمینی | ۲ عدد |
| پیاز | ۲ عدد |
| آب | ۳ پیمانه |
| زردچوبه، نمک و فلفل | به مقدار لازم |
| روغن برای سرخ کردن | به مقدار لازم |
دستور تهیه سر گنجشکی
- در طرز تهیه سر گنجشکی، ابتدا باید کوفته قلقلی‌ها را آماده کنید. برای این کار، یکی از پیازها را رنده ریز کرده و آب پیاز را بگیرید. حالا پیاز رنده شده را با گوشت چرخ کرده و نمک و فلفل و زردچوبه در کاسه‌ای ریخته و خوب ورز دهید.
نکته: یک ورز دادن خوب باعث می‌شود که کوفته‌ها موقع پخت در غذا وا نروند. اما اگر نگران این موضوع هستید، می‌توانید یک یا ۲ قاشق غذاخوری آرد یا پودر نان سوخاری به گوشت اضافه کنید. اضافه کردن یک عدد تخم مرغ به گوشت هم گزینه دیگری است که می‌توانید امتحان کنید.
نکته: شما می‌توانید علاوه بر ادویه‌هایی که گفتیم، ادویه‌های مورد علاقه خود را نیز به کوفته قلقلی‌ها اضافه کنید. مثلا کمی پودر زیره، ادویه کاری یا سبزی‌های معطر مثل مرزه و ترخون می‌توانند گزینه‌های خوبی باشند.
- در این مرحله از طرز تهیه سر گنجشکی، مواد گوشتی را به اندازه گلوله‌های کوچک یا کوفته قلقلی‌های ریز درآورده و کوفته قلقلی‌ها را برای نیم ساعت در یخچال قرار دهید تا کمی خنک شوند.
- در این فاصله به سراغ درست کردن سس غذا می‌رویم.
- پیاز دوم را به صورت نگینی خرد کرده و در کمی روغن سرخ کنید و کمی نمک، فلفل و ززردچوبه به آن بزنید.
- رب را به پیاز اضافه کرده و صبر کنید تا بوی خامی آن گرفته شود. حالا ۳ پیمانه آب را به پیاز و رب اضافه کنید و بگذارید آب به جوش آید. سپس کوفته قلقلی‌ها را به سس در حال جوشیدن اضافه کنید.
- پس از چند دقیقه موقع اضافه کردن سیب زمینی است. به دو صورت می‌توانید این کار را انجام دهید. یا سیب زمینی‌های خرد شده مکعبی شکل را مستقیما داخل مخلوط گوشت و سس بریزید و یا اینکه آن‌ها را جداگانه سرخ کنید و بعد به خوراک اضافه کنید. اگر غذاهای کم چرب را می‌پسندید، حالت اول می‌تواند مناسب‌تر باشد.
- حرارت را ملایم کنید و بگذارید مزه‌ها کاملا به خورد هم بروند. بعد از حدود یک ساعت غذا آماده است و می‌توانید برای سرو آن از مخلفاتی مثل سبزی خوردن، ماست یا ترشی هم استفاده کنید.
چند نکته کاربردی و مفید در طرز تهیه سر گنجشکی
- طرز تهیه سر گنجشکی در نقاط مختلفی از ایران مثل تهران، شیراز، اصفهان و جنوب تفاوت‌های اندکی با هم دارد اما مواد اصلی این خوراک خوشمزه، گوشت، پیاز و سیب زمینی هستند.
- اگر برای تهیه خوراک سر گنجشکی، گوشت در اختیار نداشتید می‌توانید سویا را جایگزین آن کنید. برای استفاده از سویا، آن را حدود یک ربع با آب گرم بخیسانید و سپس از صافی رد کرده و با آب سرد آبکشی کنید.
- در طرز تهیه سرگنجشکی به جای گوشت، از مرغ هم می‌توانید استفاده کنید. با این توضیح که گوشت مرغ را باید چرخ کنید و باقی مراحل شبیه روشی است که در بالا گفتیم.
- در صورت در دسترس نبودن رب گوجه فرنگی، می‌توانید از رنده یا پوره گوجه فرنگی استفاده کنید.
- اگر خوراک‌های لعاب دار را بیشتر می‌پسندید، له کردن سیب زمینی‌های پخته شده در آب خوراک کله گنجشکی می‌تواند یک خوراک غلیظ و خوشمزه به شما بدهد.
- متناسب با طبع و ذائقه خود می‌توانید از چاشنی‌ها و طعم دهنده‌های مختلفی در طرز تهیه سر گنجشکی استفاده کنید. مثلا اضافه کردن چند لیموعمانی در اواخر طبخ یا چند عدد غوره تازه و یا آلو بخارا می‌تواند طعم‌های متفاوتی ایجاد کند. برخی هم ترجیح می‌دهند کله گنجشکی را همراه آبلیمو یا آبغوره یا رب انار نوش جان کنند.
- افزودن انواع سبزیجات معطر خشک مثل نعناع، ریحان، مرزه و ترخون هم در طرز تهیه سر گنجشکی متداول است. می‌توانید سبزیجات را به کوفته قلقلی‌ها و یا سس این خوراک اضافه کنید.
سخن آخر
جالب است بدانید که اصفهانی‌ها به این غذا قیمه ریزه می‌گویند و داخل آن از آرد نخودچی استفاده می‌کنند. به هر حال محدودیتی وجود ندارد و دنیای آشپزی، دنیای بسیار متنوع و رنگارنگی است که می‌توانید با کمی چاشنی خلاقیت، مزه‌ها و طعم‌های بینظیر فراوانی را در آن خلق کنید. مثلا در مورد همین خوراک سرگنجشکی، اضافه کردن، لپه و یا تکه‌های قارچ و یا حتی سیر هم در برخی مناطق متداول است. برای ما بگویید که شما چه تجربه‌ای در طرز تهیه سرگنجشکی دارید؟ و ترجیح می‌دهید از چه چاشنی‌هایی برای طبخ این خوراک خوشمزه استفاده کنید؟…
شما می‌توانید نظرات،پیشنهادها و انتقادهای خود را از بخش ارسال نظرات با ما در میان بگذارید. شاد و پیروز باشید.
