شب یلدا بلندترین شب سال و آخرین شب پاییز است و یکی از سنتهای دیرینه در این شب، حافظ خوانی و شاهنامه خوانی است که از دیرباز در بین خانوادههای ایرانی رواج داشته است. اینکه شب زنده داری و حافظ خوانی در این شب چه دلیلی دارد را در اینجا برای شما خواهیم گفت در انتها میتوانید یک فال حافظ نیز بگیرید.
فال حافظ شب یلدا
ابتدا نیت کنید
سپس برای شادی روح حضرت حافظ یک صلوات بفرستید
ای حافظ شیرازی! تو محرم هر رازی!
تو را به خدا و به شاخ نباتت قسم میدهم
که هر چه صلاح و مصلحت میبینی برایم آشکار و
آرزوی مرا براورده سازی…
سنتهای شب یلدا
سنتهای ایرانی همیشه جذاب و دلنشین و البته با دلیل و حکمت هستند! ایرانیان باستان در شب یلدا که بلندترین شب سال است دورهم جمع شده، سفرهای رنگین پهن کرده و تا صبح به شب زنده داری و دورهم بودن مشغول میشوند.
در این شب همچنین تفالی به حافظ زده و فالی هم میگیرند. اینکه حافظ خوانی در بلندترین شب سال و در جمع خانواده انجام میشود و افراد حاضر در جمع تفالی به خواجه حافظ شیرازی یا لسان الغیب میزنند در کنار قدمتش جای تامل هم دارد. مراسم حافظ خوانی در شب یلدا تنها متعلق به طبقه خاص و حتی مختص به شب یلدا نیست. تقریبا در تمام منازل ایران کتاب حافظ وجود دارد و ایرانیان به حافظ خوانی و فال حافظ اعتقاد و علاقه فراوان دارند. باور و اعتقاد به فال حافظ بسیار قوی است.
در شب یلدا دیوان اشعار حافظ با نیت بهروزی و شادکامی گشوده میشود و در هر تفال از او آرزوی دل خوش طلب میکنند.
در شب یلدا در بعضی دیگر از نقاط ایران شاهنامه خوانی نیز رواج دارد. شاهنامه خوانی حتی قدمت بیشتری از حافظ خوانی داشته و کتاب حافظ تنها چند صده است که مهمان سفرههای شب یلدای ما ایرانیان شده است. آیا میدانید تاریخچه و فلسفه شب یلدا در ایران باستان چیست؟ بهتر است برای شناخت بیشتر آداب و رسوم پیشینیانمان بهجای استناد به خرافات، مطالعه بیشتری داشته باشیم.
اما همه اینها بهانههایی هستند تا خانوادهها گرد هم جمع شوند و بلندترین شب سال را با شادی و خوشی به سحر برسانند و کانون خانواده و مهر و محبت آنها گرمتر و پر رونقتر شود. در شب یلدا خانوادهها به بهانه یک دقیقه، دور هم جمع میشوند و از این بودن در کنار هم لذت برده و سرمای پاییز را با گرمای باهم بودن از یاد ببرند.
فلسفه گرفتن فال حافظ شب یلدا
با توجه به اینکه در هر خانه ایرانی کتاب دیوان حافظ پیدا میشود و ایرانیان به لسان الغیب و تفال زدن به او اعتقاد دارند، بر طبق رسوم کهن و باستانی خود در شب یلدا نیز تفالی به حافظ میزنند تا از زبان حافظ تعبیر نیت خود را بشنوند.
برای گرفتن فال حافظ شب یلدا، یکی از بزرگان خانواده و یا یک نفر که با صدای خوش و کلامی روان بتواند حافظ بخواند دیوان را در دست گرفته و مهمانان و شب زنده داران به ترتیب در دل نیت کرده و یک صلوات یا فاتحه ای برای حافظ می خوانند. سپس فرد فال گیرنده کتاب را تصادفی باز کرده و شعر آمده را میخواند. در بعضی از دیوانهای حافظ معنی شعر نیز آورده شده است و با آن تعبیر فرد تعبیر نیت خود را میشنود.
همانطور که گفته شد گرفتن فال از دیرباز در بین ایرانیان به هنگام یلدا رواج داشته است. در غزل شماره ۲۳۲ حافظ بیت صحبت حکام ظلمت شـب یلداست / نور ز خورشید جوی بو که برآید به شب یلدا نیز اشاره کرده است.