ستاره | سرویس خواص شناسی – لبنیات به شیر و سایر فراوردههای فرعی گفته میشود که از شیر به دست آمده از حیوانات تهیه میشود. انواعی از فراوردههای شیر شامل ماست، کره، پنیر، دوغ، کشک، خامه، سرشیر و … است که هرکدام دارای خواص و طعمهای متفاوتی هستند.
خواص لبنیات برای بدن انسان
لبنیات فواید زیاد و متنوعی برای بدن انسان دارد. عمدهترین دلیلی که همیشه برای مصرف شیر و لبنیات ذکر میشود تامین کلسیم مورد نیاز برای بدن است اما این تنها خاصیت لبنیات نیست چرا که میتواند منبعی برای تامین ویتامین دی، فسفر و سایر منابع معدنی و ویتامینی هم باشد.
مصرف لبنیات باعث سلامت استخوانها، جلوگیری از پوکی استخوان، حفظ سلامت دندانها، مقاومت بدن در برابر آسیبها و ضربه پذیری، افزایش انعطاف پذیری، افزایش هوش و … است. در نتیجه توصیه میشود که تمامی افراد خصوصا کودکان و نوجوانان و افراد سالمند حتما استفاده از انواع لبنیات را در رژیم غذایی خود بگنجانند تا بتوانند از خواص لبنیات برای بدن انسان و مزایای آن بر روی سلامتیشان بهرهمند شود.
تاثیر مصرف شیر و لبنیات بر سلامتی
۱- پیشگیری از پوکی استخوان با استفاده از لبنیات
برای پیشگیری از پوکی استخوان و اینکه توده استخوانی بدن دچار تخلخل نشود و ساخت بافت استخوانی جدید که به صورت طبیعی با افزایش سن کاهش مییابد، ادامه پیدا کند، باید عوامل متعددی در نظر گرفته شود. یکی از مهم ترین موارد آن تامین کلسیم کافی برای بدن است. لبنیات و شیر یکی از اصلیترین منابع طبیعی و خوراکی قابل استفاده بدین منظور است.
۲- کاهش احتمال ابتلا به سرطان با مصرف شیر
شواهد محکمی وجود دارد مبنی بر این که مصرف شیر میتواند از بروز سرطان روده بزرگ و سینه در زنان جلوگیری کند. همچنین مطالعات بر روی حدود پنجاه هزار مرد در سوئد نشان داده است که در مردانی که روزانه ۱.۵ لیوان شیر یا بیشتر مصرف میکنند خطر ابتلا به سرطان تا سی و پنج درصد کمتر از کسانی است که کمتر از دو لیوان در هفته شیر مصرف میکردند. یک مطالعه دیگر در نروژ نیز نشان داده است که افرادی که از کودکی تا بزرگسالی مصرف شیر را ادامه می دهند کمتر در معرض خطر سرطان سینه هستند.
کلسیم و چربی طبیعی موجود در لبنیات که تحت عنوان اسید لینولئیک کنجوکه (CLA) شناخته میشود، جزو ترکیبات اصلی محافظت کننده در مقابل سرطان روده بزرگ است. بر اساس یک گزارش از مرکز تحقیقات سرطان امریکا، رابطه معکوسی بین مصرف کلسیم و ابتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد. عامل دیگر جلوگیری از سرطان وجود ویتامین D در شیر است که در تنظیم رشد سلولی و جلوگیری از سرطان نقش دارد. این مسئله بهخصوص در افرادی که در شرایط اقلیمی با تابش نور کم زندگی میکنند بسیار حائز اهمیت است.
یک مطالعه دیگر بر روی زنان سوئدی نشان داده است که کسانی که میزان کلسیم مصرفی آنها حدود یک گرم است حدود ۳۰ درصد کمتر از کسانی که نصف این مقدار کلسیم را در رژیم غذایی خود دارند به سرطان روده بزرگ مبتلا میشوند. می توان بیان داشت که مصرف روزانه سه لیوان شیر میتواند در کنار سایر مواد غذایی میزان کلسیم کافی را به بدن برساند. اگر شیر به اندازه کافی در دسترس نبوده یا مصرف نشود، برای بهره بردن از خواص لبنیات برای بدن انسان، میتوان در کنار شیر از سایر لبنیات نظیر پنیر و ماست نیز استفاده کرد.
۳- تامین کلسیم با استفاده از لبنیات
از مهمترین خواص لبنیات برای بدن انسان تامین کلسیم است. تامین نامناسب کلسیم در طول زندگی، باعث افزایش احتمال ابتلا به پوکی استخوان میشود. بسیاری از مطالعات نشان میدهند که مصرف کلسیم ناکافی سبب کمبود تراکم استخوان، کاهش سریع تراکم استخوان و افزایش میزان شکستگیها خواهد شد. مطالعات همچنین نشان دادهاند که بسیاری از مردم کمتر از نصف کلسیم توصیه شده که برای ساخت و حفظ استخوانهای سالم آنها، مورد نیاز است را مصرف میکنند.
عمده ترین منابع غذایی دارای کلسیم شامل محصولات لبنی کم چرب مانند شیر و همچنین ماست، پنیر و بستنی است. برخی از سبزیجات تیره رنگ، گیاهان برگ دار، کلم بروکلی و اسفناج نیز منابع کلسیمی خوبی هستند. منابع دریایی مانند ساردینها و ماهی قزل آلا، توفو و نیز بادامها و غذاهای غنی شده با کلسیم، مانند آب پرتقال، غلات و نان نیز از جمله منابع کلسیمی هستند که می توانید با مصرف آنها کلسیم بدن خود را تامین کنید.
نیاز به کلسیم در طول زندگی تغییر میکند:
- تقاضای بدن برای کلسیم در سنین رشد و در دوران کودکی و نوجوانی بیشتر است.
- در دوران بارداری و تغذیه با شیر مادر نیز میزان نیاز به کلسیم بالاتر از زمانهای دیگر است.
- همچنین زنان بعد از یائسگی و مردان مسن نیز به کلسیم بیشتری نیاز دارند. علاوه بر اینکه با افزایش سن، در بدن شما قابلیت جذب کلسیم و سایر مواد مغذی کاهش مییابد.
- افراد سالمند نیز که دچار بیماری های مزمن هستند نیز جذب کلسیم پایین تری دارند و در نتیجه مصرف لبنیات باید در این افراد همیشه در الویت باشد تا بتوانند بخشی از نیاز کلسیمی خود را تامین کنند.
۴- پیشگیری از بیماریهای قلبی با مصرف شیر
هنگامی که صحبت از خواص لبنیات برای بدن انسان و مزایای مصرف شیر برای سلامتی میشود، همگی ما به یاد تأثیرات آن بر رشد و استحکام استخوانها و تامین کلسیم بدن میافتیم. اما بد نیست بدانیم که یکی از مهمترین فواید مصرف شیر تأثیر آن بر سلامت دستگاه قلبی و عروق است.
به دلیل وجود پتاسیم در شیر، مصرف آن با آزاد شدن عضلات سرخرگی و کاهش فشارخون مرتبط است. در نتیجه افزایش مصرف پتاسیم که به دلیل مصرف شیر اتفاق میافتد، همراه با کاهش مصرف سدیم (نمک) یکی از تغییرات مهم در رژیم غذایی است که میتواند خطر ابتدا به بیماریهای قلبی و عروقی را کاهش دهد.
- تحقیقاتی در همین زمینه نشان داد که افرادی که روزانه حدود چهار گرم پتاسیم مصرف میکنند، تقریبا نصف سایر افراد با خطر مرگ براثر سکته قلبی روبرو خواهند شد.
- علاوه بر این مصرف شیر در جلوگیری از فشار خون و چاقی مؤثر است.
- تحقیقات نشان دادهاند که مصرف روزانه دو یا سه لیوان شیر در کنار مصرف سایر لبنبات و مواد غذایی میتواند در کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی تاثیر بالایی باشد.
- ضمن اینکه کلسترول موجود در شیر و لبنیات از نوع مفید است و همچنین اسید چرب لینولیئک کنژوگه (CLA) شیر در پیشگیری از سکتههای قلبی و مغزی موثر هستند.
- البته توصیه میشود که افرادی که دارای چربی خون و کلسترول بالا هستند از شیر کمچرب استفاده کنند.
شما از دیگر خواص لبنیات برای بدن انسان چه میدانید؟ دانش، سوالات و نظرات خود را از طریق بخش “ارسال نظر” با ما و سایر مخاطبان ستاره در میان بگذارید.