سبک بلوز در موسیقی چیست؟

ستاره | سرویس هنر – سبک‌های مختلفی در موسیقی وجود دارد. هر سبک دارای خصوصیات و ویژگی‌های منحصر به فرد بوده و ممکن است هرکدام از این سبک‌ها دارای زیر سبک‌هایی نیز باشند. سبک‌‌های موسیقی متاثر از فرهنگ و خصوصیات مردم جامعه و حتی ویژگی‌های جغرافیایی است. یکی از سبک‌های پر طرفدار موسیقی سبک بلوز است که در ادامه بیشتر با آن آشنا می‌شویم.

معرفی سبک بلوز و پیدایش آن

سبک بلوز نوعی موسیقی سازی و آوازی است. برخی معتقدند که منشاء بلوز به آواز‌ها و همخوانی‌های سیاهان آمریکا بر می‌گردد و به همین دلیل اصل و فرهنگ آن را به موسیقی غرب آفریقا نسبت می‌دهند. در واقع این سبک از دل بردگان سیاه پوست به وجود آمده است. لغت بلوز از کلمه‌ی انگلیسی blue (به معنای غم) گرفته شده است، زیرا اولین خوانندگان و نوازندگان این سبک، آن را با غم اجرا می‌کردند.

برخی دیگر از صاحب نظران معتقدند که این سبک از آمریکا نشات گرفته است؛ زمانی که در مزارع پنبه در جنوب کشور آمریکا، کارگران سیاه در هنگام کار شعر‌هایی موزون و ریتمیک به همراه یکدیگر و به صورت پرسش و پاسخ می‌خواندند. سپس این موسیقی با سیاهان جنوب آمریکا در طول رودخانه می‌سی‌سی‌پی، کم‌کم از مزارع و روستا‌ها به شهرها، بویژه نیو‌اورلئان، ممفیس و سنت لوئیس راه یافت.

تاریخچه‌ای از سبک بلوز

در سال ۱۹۰۳ و.سی هندی Handy.C.W که رهبر موسیقی جاز بود در یک ایستگاه قطار خلوت در نزدیکی می‌سی سی پی نشسته و به دلیل تاخیر قطار به خواب رفته بود که ناگهان با صدایی از خواب بیدار شد و مرد سیاه پوستی را دید که لبه چاقو را روی سیم‌های گیتارش می‌لغزاند و آوازی به صورت بداهه در مورد رفتنش به جنوب می‌خواند. او یک خط از شعرش را سه مرتبه و با آکورد‌های مختلف می‌خواند و با گیتار به آن جواب می‌داد. هندی بعد‌ها اذعان کرد که “این عجیب‌ترین و مرموزترین چیزی بود که تا به آن روز شنیده بود” و آنچه مرد سیاه پوست می‌خواند چیزی نبود جز سبک بلوز.

پس از آن در سال ۱۹۱۲ و. سی. هندی که علاقمند به سبک بلوز شده بود شروع به جمع آوری، تدوین و انتشار نت‌های موسیقی بلوز کرد. دو اثر Blues Memphis و Blues Louis.St در سال ۱۹۱۴ به دنبال یکدیگر منتشر شدند که با استقبال شدید مردم روبرو و باعث محبوبیت این سبک در موسیقی آمریکا شد. این گونه شد که سبک بلوز تولد رسمی خویش را مدیون هندی است.

در بین سال‌های ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ که سال‌های رشد و شکوفایی سبک بلوز نامیده می‌شد تعداد زیادی موسیقی دان و خواننده با کنسرت‌ها و آلبوم‌هایشان در این سبک به شهرت رسیدند.

پس از آن در اوایل قرن بیستم موسیقی بلوز رفته رفته به تگزاس، لویزیانا، میسی سیپی و حتی سواحل غربی هم راه یافت. به طوری که منطقه دلتای رود می‌سی‌سی‌پی را زادگاه موسیقی بلوز معرفی کرده‌اند و سبکی مختص این منطقه با نام بلوز دلتا (Blues Delta) به وجود آمد که یکی از اصیل‌ترین و تأثیرگذارترین سبک‌های بلوز به حساب می‌آمد.

در سال ۱۹۲۰ اولین خواننده زن بلوز با نام Smith Mamie با اجرای ترانه‌ای به نام بلوز دیوانه (Crazy Blues) باعث شد این سبک موسیقی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

ساختار قطعات سبک بلوز

شعر‌هایی که در سبک بلوز خوانده می‌شود معمولا دارای سه سطر و دوازده میزان است.

ابتدا آکورد‌های اصلی برای سطر اول و چهار میزان اول نواخته می‌شود.

پس از آن چهار آکورد برای میزان‌های پنجم و ششم نواخته می‌شود و به دنبالش یک آکورد برای میزان‌های هفتم و هشتم می‌نوازند.
سطر آخر متفاوت است و پنج آکورد برای میزان‌های نه و ده و به دنبال آن یک آکورد برای میزان‌های یازده و دوازده زده می‌شود.

• هیچ دوست ندارم غروب خورشید را ببینم I. hate to see that evening sun go down
• هیچ دوست ندارم غروب خورشید را ببینم I. hate to see that evening sun go down.
• چون فکر می‌کنم این بار، دیگه دفعه آخره. It makes me think I&#۰۳۹;m on my last go round

سبک بلوز و جاز

برخی معتقدند که موسیقی جاز تنها موسیقی هنری شکل گرفته در آمریکاست، در حالی که موسیقی بلوز هم در کنار آن و پا به پای آن گسترش و پیشرفت کرده است.

• هر دو سبک جاز و بلوز در آمریکا و توسط سیاه پوستان جنوب ایالات متحده، در نیمه‌ی دوم قرن ۱۹ شکل گرفتند. سپس در قرن ۳۰ گسترش پیدا کردند و به مناطق دیگر راه یافتند.
• هر دو سبک دارای احساس غم هستند که از تغییر شکل یک نت خاص به ربع پرده یا نیم پرده بوجود می‌آید و هر دو از اصل بداهه نوازی بهره می‌گیرند.
• هر دوی این سبک‌ها تاثیر زیادی بر موسیقی پاپ آمریکا گذاشتند به طوری که بسیار‌ی از سبک‌ها مانند پاپ، سول، ریتم اند بلوز، راک اند رول و … ریشه در موسیقی بلوز دارند.

سبک بلوز و آهنگ‌های آن هیچگاه جزو موسیقی پرفروش آمریکا نبوده است، ولی با این حال همیشه در کنسرت‌ها و فستیوال‌ها در سراسر ایالات متحده و حتی زندگی روزمره آن‌ها نقشی پر رنگ داشته است. شنیدن و بررسی سبک بلوز به فهم دیگر سبک‌ها هم کمک خواهد کرد.

سبک بلوز و تاثیر آن بر موسیقی پاپ

پیمونت بلوز

نام برخی از هنرمندان به نام در سبک بلوز

• بسی اسمیت
• دیوید هانی‌بوی ادواردز
• پال باترفیلد
• روی بیوکنن
• لوئیزیانا رد
• ما رینی
• رابرت جانسون
• بلایند لمون جفرسون
• اسکیپ جیمز
• ری چارلز
• اریک کلپتن
• آلبرت کالینز
• ویلی جانسون کور
• آلبرت کینگ
• بی. بی. کینگ
• بادی گای
• تاج محل
• جان مایال
• گری مور
• سَم مایرز
• مادی واترز
• تی-بون واکر
• استیوی ری وان
• جان لی هوکر

مشهورترین آلبوم‌ها در سبک بلوز

• پادشاهِ بلوزِ رعیتی (King Of The Country Blues) از بلایند لمون جفرسون Blind Lemon Jefferson) – ۱۹۸۵) (این آلبوم مجموعه‌ی تک آهنگ‌های جفرسون از سال ۱۹۲۵ تا ۱۹۲۹ هست که ریمستر شدن.)
• خواننده‌ی بلوزِ پادشاهِ دلتا (King of the Delta Blues Singers) از رابرت جانسون Robert Johnson) – ۱۹۶۱)
• اجرای زنده در رگال (Live at the Regal) از بی‌بی کینگ B.B. King) – ۱۹۶۵)
• حقیقت (Truth) از جف بک Jeff Beck) – ۱۹۶۸)
• خاکسارگاه (Dust Bowl) از جو باناماسا Joe Bonamassa) – ۲۰۱۱)
• جعبه پنیر (The Chess Box) از مودی واترز Muddy Waters) – ۱۹۸۹)
• بلوزِ محلی واقعی (The Real Folk Blues) از هاولن وولف Howlin’ Wolf) – ۱۹۶۶)
• زاده شده برای گیتار زدن (Born to Play Guitar) از بادی گای Buddy Guy) – ۲۰۱۵)
• سیلِ تگزاس (Texas Flood) از استیو ری وان Stevie Ray Vaughan) – ۱۹۸۳)
• بلوز (Blues) از جیمی هندریکس Jimi Hendrix) – ۱۹۹۴)

مشهورترین آهنگ‌ها در سبک بلوز

• هیجان از بین رفته (The Thrill Is Gone) از بی‌بی کینگ (B.B. King)
• جرقه‌ی دودکش (Smokestack Lightnin) از هاولن وولف (Howlin’ Wolf)
• استاتسبرو بلوز (Statesboro Blues) از آلمن برادرز بند (The Allman Brothers Band)
• حالا همه چی تموم شده (It’s All Over Now) از رولینگ استونز (The Rolling Stones)
• بلوزِ کنارِ جاده‌ای (Cross Road Blues) از رابرت جانسون (Robert Johnson)
• به من هم آسیب زد (It Hurts Me Too) از اریک کلاپتون (Eric Clapton)
• ترجیح می‌دم کور بشم (I’d Rather Go Blind) از جف بک (Jeff Beck)
• از وقتی عاشقت شدم (Since I’ve Been Loving You) از لد زپلین (Led Zeppelin)
• رها کردن چمدون (Leaving Trunk) از تاج محل (Taj Mahal)
• پرنده‌ی آزاد (Free Bird) از لنارد اسکای‌نرد (lynyrd skynyrd)

بی‌بی کینگ (BB King)، یکی از مشهورترین‌ها در سبک بلوز می‌گوید:
“دلیل موفقیت این سبک، درک شدنی بودنش برای مردمه. مهم نیست آهنگ بلوز خوب، به چه زبونی باشه یا اصلا خواننده داشته باشه، مهم اینه که مردم اونو می‌فهمن. چون در مورد اصلی‌ترین احساسات انسانیه. بلوز در مورد چیزهاییه که خواننده یا نوازنده‌ش، با تمام وجود درک کرده. نوازنده‌ی بلوز، با وارد کردن احساساتش به اون قطعه اونو به یک اثر هنری تبدیل می‌کنه. هر قطعه بلوز خوب، یک بخشی از روح هنرمند رو توی خودش نگه داشته و با هر بار شنیده شدن اون، ما با واقعیت احساسات یک نفر روبه‌رو می‌شیم.“