معرفی شرکت خودرو ساز چینی فاو و فعالیت‌های آن

ستاره | سرویس خودرو – خودرو ساز چینی فاو(FAW) یک شرکت خودروسازی دولتی به شمار می‌رود که حدود ۶۵ سال قبل در شهر چانگ چون چین تاسیس شد. هم اکنون نیز مقر اصلی این شرکت در همان شهر واقع شده است. تاسیس شرکت فاو را می‌توان به عنوان بخشی از برنامه‌ی توسعه‌ی ۵ ساله در کشور چین به حساب آورد. در سال ۱۹۴۹ میلادی حزب حاکم بر چین یعنی حزب کمونیست تصمیم به انجام اقدامات اقتصادی گسترده‌ای گرفت. این اقدامات در قالب یک برنامه اقتصادی پنج ساله تعریف شد و از سال ۱۹۵۳ میلادی روند اجرای آن به صورت رسمی آغاز گردید.   

 

تاسیس شرکت خودروسازی فاو نیز بخشی از این برنامه‌ی اقتصای پنج ساله محسوب می‌شود. در واقع سران حاکم بر کشور چین تصمیم گرفتند با اجرای این برنامه پنج ساله از شکل حکومتی مشابه با اتحاد جماهیر شوروی فاصله بگیرند و نوعی اقتصاد سوسیالیستی را در کشور چین پیاده کند. موضوعی که در نهایت موجب شد تا حکومت کمونیستی چین بتواند جای پای خود را در این کشور بیش از پیش محکم کند و سرنوشتی مانند اتحاد جماهیر شوروی که در نهایت به فروپاشی انجامید نیابد. 

به این ترتیب شرکت فاو در سال ۱۹۵۳ میلادی تاسیس شد و به طور رسمی آغاز به کار کرد. البته حدود سه سال طول کشید تا این شرکت بتواند نخستین محصول خود را تولید کند. نخستین محصول تولید شده توسط شرکت فاو یک کامیون سنگین ۴ تنی بود که با الگوبرداری از کامیون روسیZIS-150  ساخته شد. پس از آن این شرکت به مرور پله‌های پیشرفت و ترقی را طی کرد و جایگاه خود در صنعت خودروسازی را ارتقا بخشید.

 

 

همکاری شرکت خودرو ساز چینی فاو با روس‌ها

در نخستین سال‌های تاسیس شرکت فاو ارتباط تنگاتنگی میان این شرکت با اتحاد جماهیر شوروی وجود داشت. به گونه‌ای که مهندسان روس به شکل مداوم و مستمر در حال دادن مشاوره و آموزش به همتایان چینی خود بودند. به عنوان مثال در همان آغاز فعالیت این شرکت خودروسازی چینی حدود چهل نفر از کارکنان آن به روسیه اعزام شدند تا در کارخانه‌ی خودروسازی استالین اصول مربوط به طراحی و تولید کامیون را آموزش ببینند. البته اتحاد جماهیر شوروی علاوه بر همفکری و آموزش از نظر فنی و سخت افزاری نیز شرکت‌های نوپای چینی نظیر فاو را حمایت می‌کرد.

حتی محل احداث شرکت فاو و کارخانه‌ی خودروسازی مربوط به آن نیز توسط روس‌ها انتخاب شد. از آن‌جایی که شهر چانگ چون چین به مرزهای روسیه نزدیک است، روس‌ها این شهر را برای احداث نخستین کارخانه‌ی خودروسازی دولتی چین انتخاب کردند. به این دلیل که رفت و آمد نیروهای انسانی و همچین نقل و انتقال لوازم و تجهیزات از این شهر به روسیه کار راحت‌تری بود. افزون بر آن به دلیل آن‌که ژاپنی‌ها در زمان اشغال چین شهرک صنعتی نسبتا پیشرفته‌ای را در شهر چانگ چون احداث کرده بودند، این شهر از زیرساخت‌های مناسبی برای پذیرایی از یک مجموعه‌ی خودروسازی صنعتی برخوردار بود. به هر حال شروع فعالیت این شرکت چینی با تولید کامیونی مشابه با محصولات روسی همراه بود. البته حدود دو سال پس از آن نخستین خودروی سواری این شرکت خودروسازی دولتی نیز ساخته شد.

 

 

تحولات شرکت فاو در طول زمان

نخستین خودروی ساخته شده توسط فاو با نام هنگ کی شناخته می‌شد. این محصول یک خودروی سواری نسبتا لوکس به شمار می‌رفت که به طور اختصاصی برای مقامات رده بالای حزب کمونیست ساخته شده بود و تنها مسئولان صاحب منصب چینی اجازه و امکان نشستن بر پشت فرمان آن را داشتند. حتی نام این خودرو نیز که به معنی «پرچم قرمز» است از مفاهیم و جنبه‌های سیاسی و ایدوئولوژیک برخوردار بود.

با این حال سیاست‌های این شرکت خودروسازی به تدریج و در طول زمان تغییر یافت و محصولات شرکت FAW به مرور برای طیف گسترده‌تری از مردم چین قابل خریداری شدند. حتی این شرکت خودروسازی توانست ضمن برقراری ارتباط با سایر شرکت‌های خارجی بازار محصولات خود را در آن‌سوی مرزهای چین هم گسترش دهد. تا پیش از دهه‌ی ۹۰ میلادی شرکت دولتی FAW چهارمین شرکت خودروسازی چینی به شمار می‌رفت که توانسته بود روابط گسترده‌ای را با شرکت‌های خودروسازی خارجی برقرار سازد.

با این حال در ابتدای دهه‌ی ۹۰ میلادی شرکت فاو توانست به پیشرفت‌هایی در این زمینه دست یابد و به دومین شرکت خودروسازی چینی که با شرکت‌های غربی روابط تنگاتنگی دارد تبدیل شود. در ابتدای این دهه سران شرکت FAW توانستند با همتایان خود در شرکت فولکس واگن روابط مستحکمی برقرار سازند و فعالیت‌های خود را بیش از پیش گسترش دهند.

 

 

در همان زمان شرکت چینی سایک نیز با فولکس واگن همکاری می‌کرد و توانسته بود در میان شرکت‌هایی که به همکاری با شرکت‌های خودروسازی اروپایی و آمریکایی می‌پردازند، رتبه‌ی نخست را به خود اختصاص دهند. در واقع گسترش یافتن همین روابط دوجانبه بود که در نهایت منجر به باز شدن دروازه‌های چین به روی خودروهای خارجی شد و مردم این کشور توانستند رانندگی با محصولات اروپایی، آمریکایی و حتی ژاپنی را تجربه کنند. در واقع سران حزب کمونیست به منظور فراهم آوردن شرایط مساعد برای رونق اقتصادی ترجیح دادند تا حدی از شعارهای ایدئولوژیک خود کوتاه بیایند و چهره‌ی دوستانه‌تری را از خود به دنیا نشان دهند. 

اگرچه شرکت فولکس واگن نخستین شرکت خارجی بود که به همکاری متقابل با شرکت FAW پرداخت، اما آخرین آنها به شمار نمی‌رفت. پس از آن این شرکت خودروسازی چینی توانست با سایر شرکت‌های معتبر خارجی نظیر شرکت آمریکایی جنرال موتورز و شرکت ژاپنی تویوتا نیز همکاری کند.

 

 

بخش‌های مختلف شرکت فاو

شرکت فاو یک شرکت خودروسازی بسیار بزرگ به شمار می‌رود که از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. در واقع بسیاری از بخش‌های این شرکت خود به عنوان کارخانه‌های خودروسازی مجزا و شرکت‌هایی در مقیاس کوچک‌تر شناخته می‌شوند. به طور کل تعداد قابل توجهی از برندهای چینی فعال در صنعت خودروسازی جزو بازوهای عملیاتی شرکت FAW محسوب می‌شوند.

به عنوان مثال می‌توان به شرکت بسترن اشاره کرد که تحت نظارت شرکت FAW به فعالیت مشغول است. این شرکت حدود دوازده سال قبل تاسیس شد و بخش عمده‌ای از محصولات آن بر پایه خودروهای قدیمی‌تر شرکت ژاپنی مزدا طراحی و تولید می‌شود. از جمله بازارهایی که شرکت بسترن در آن فعالیت قابل توجهی دارد بازار روسیه است.

برند بسترن حتی تحت نظارت شرکت FAW کارخانه‌ای را نیز در روسیه احداث کرده است و به تولید محصولات بسترن در این کشور می‌پردازد. به عنوان مثال می‌توان به خودروی بسترن X80 اشاره کرد. محصولی که از سال گذشته فرایند تولید آن در روسیه آغاز شد و بنابر ادعای شرکت FAW قرار است در طول زمان مدل‌های بیشتری از این خودرو در روسیه تولید شود. البته در طول چند سال اخیر خودروهای مختلف این برند به بازار ایران نیز راه پیدا کرده است. محصولاتی که در ادامه‌ی متن پیش رو به آنها اشاره خواهیم نمود.    

یکی دیگر از خودروسازان وابسته به فاو که تحت نظارت این شرکت به فعالیت می‌پردازد، شرکت هایما نام دارد. این شرکت در ابتدای دهه‌ی ۹۰ میلادی با سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت ژاپنی مزدا در کشور چین آغاز به کار کرد. از همین رو شرکت هایما نیز از همان ابتدای فعالیت خود به تولید خودروهایی پرداخته است که از وجود قطعات و تکنولوژی مزدا بهره می‌بردند. اگرچه حدود چهارده سال پس از تاسیس شرکت هایما، این شرکت توسط گروه خودروسازی FAW خریداری شد، اما همچنان می‌توان در محصولات این شرکت ردپای تکنولوژی مزدا را مشاهده کرد.

 

 

اکنون حدود دوازده سال است که شرکت هایما تحت نظارت گروه خودروسازی FAW فعالیت می‌کند. خودروهای برند هایما نیز مانند بسیاری از برندهای مشابه چینی علاوه بر این کشور در برخی از بازارهای خارجی هم به فروش می‌رسند. معمولا بازار اصلی این قبیل محصولات کشورهای در حال توسعه است. بر همین اساس طی سال‌های اخیر خودروهای هایما به بازار ایران نیز راه یافته‌اند.  

یکی دیگر از بازوهای عملیاتی شرکت FAW که فعالیت‌های آن بر تولید خودروهای سواری تمرکز دارد برند هنگ کی است. همان گونه که در بخش‌های پیشین این متن نیز به آن اشاره شد خودروی هنگ کی نخستین خودروی سواری تولید شده توسط شرکت FAW به شمار می‌رود. پس از آن برند هنگ کی در کشور چین به عنوان سازنده‌ی خودروهای لوکس شناخته شد. محصولاتی که تنها مسئولان رده بالای دولتی امکان خرید و استفاده از آنها را داشتند.

روند تولید خودروهایی با این مشخصات از اوایل دهه‌ی پنجاه میلادی آغاز شد و به مدت سه دهه ادامه یافت. در ابتدای دهه‌ی هشتاد میلادی به علت تغییر سیاست‌های شرکت FAW فعالیت برند هنگ کی اندک اندک رو به افول نهاد و به میزان قابل توجهی کم رنگ شد. تا اینکه از میانه‌های دهه‌ی نود میلادی و پس از فروپشی اتحاد جماهیر شوروی این برند بار دیگر احیا شد و از نو آغاز به کار کرد. هم اکنون محصولات برند هنگ کی بیشتر قشر مرفه چین و مسئولان حکومتی را به عنوان مشتریان هدف خود برگزیده‌اند. در واقع اکثر خودروهای این برند را می‌توان محصولاتی لوکس نامید که برای افراد خاص تولید می‌شوند.

البته شرکت FAW علاوه بر بخش‌هایی که به آنها اشاره شد به بازوهای عملیاتی دیگری نیز مجهز است و شرکت های فراوانی تحت نظر این گروه خودروسازی به فعالیت می‌پردازند. با این حال به دلیل پرهیز از طولانی شدن بی‌مورد این مطلب از اشاره به نام آنها می‌پرهیزیم.

 

 

خودروهای وابسته به فاو در ایران

همان گونه که به آن اشاره شد شرکت بسترن یکی از خودروسازان وابسته به شرکت FAW است که محصولات آن به ایران نیز راه یافته است. از میان این محصولات می‌توان به خودروهای بسترن B30، بسترن B50 و بسترن B70 اشاره کرد. خودروهای هایما S5 و هایما S7 (مدل معمولی و توربو) نیز از جمله محصولات برند هایما به شمار می‌روند که تحت نظارت گروه خودروسازی FAW تولید شده‌اند و علاوه بر کشور چین و برخی از کشورهای در حال توسعه در بازار خودروی ایران نیز عرضه گشته‌اند.  

البته نمایندگان شرکت FAW در بازار خودروی ایران تنها خودروهای سواری را شامل نمی‌شود. بلکه خودروهای سنگین و نیمه سنگین ساخته شده توسط این شرکت نیز مدتی است در بازار خودروی ایران حضور دارند. به عنوان مثال می‌توان به کامیون کمپرسی FAW اشاره کرد که اکنون حدود پنج سال است در بازار خودروی ایران عرضه شده است.

به جز این محصول دو کامیون کشنده‌ی تک محور و جفت محور FAW نیز از جمله محصولات سنگین وزن این شرکت به شمار می‌روند که در بازار خودروی ایران می‌توان آنها را جستجو کرد. هر دوی این محصولات از وجود موتوری با بهره‌مندی از توان خروجی ۴۲۰ اسب بخار بهره می‌برند و به جعبه دنده‌ی شانزده سرعته‌ی مدل ZF مجهز هستند.    

در کنار این کامیون‌های سنگین وزن دو کامیون سبک‌تر ۶ و ۸ تنی نیز وجود دارند که در ردیف دیگر نمایندگان شرکت فاو در بازار خودروی ایران قرار می‌گیرند. البته ارقام ذکر شده مربوط به وزن این دو کامیون نیست. بلکه به وزن حداکثر باری مربوط می‌شود که این دو خودروی سنگین وزن قادر به حمل کردن آن خواهند بود. البته مسلما شرکت چینی FAW نمایندگان دیگری نیز در بازار خودروی ایران دارد. محصولاتی که احتمالا در این مطلب از قلم افتاده‌اند. با این حال خودروهایی که در متن پیش رو به آنها اشاره شد از جمله شاخص‌ترین محصولات شرکت چینی FAW در بازار خودروی ایران به شمار می‌روند.

 

 

وضعیت کنونی شرکت فاو

شرکت فاو در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین تولید کننده‌ها‌ی خودرو در کشور چین به شمار می‌رود و در ردیف چهار شرکت برتر چینی در این زمینه قرار دارد. در میان شرکت‌های بزرگ فعال در صنعت خودروسازی چین شرکت فاو اکنون رتبه‌ی سوم را به لحاظ تعداد محصول تولید شده در طول سال از آن خود کرده است. بنابر آمار اعلام شده در سال ۲۰۱۴ میلادی این شرکت چینی به طور متوسط سالانه حدود ۲.۵ میلیون دستگاه خودرو وارد بازار نموده است. سه رقیب اصلی این شرکت در کشور چین شرکت‌های سایک، چانگان و دانگ فنگ هستند.

هرچند که در ایران این شرکت بیشتر با خودروهای سواری خود شناخته می‌شود، اما حوزه فعالیت آن گستردگی بیشتری دارد و تولید اتوبوس و انواع و اقسام کامیون سبک و سنگین را هم در بر می‌گیرد. علاوه بر آن ساخت قطعات خودرو نیز یکی دیگر از حوزه‌های فعالیت این شرکت چینی به شمار می‌رود.

به هر حال شرکت دولتی فاو می‌تواند الگوی مناسبی برای شرکت‌های خودروسازی ایرانی باشد. چرا که شرکت‌های خودروسازی داخلی نیز به شکل واضحی وابسته به دولت هستند. در واقع بررسی فعالیت‌های این شرکت چینی در طول پنجاه سال اخیر به خودروسازان ایرانی می‌آموزد که چگونه می‌توان از مونتاژ خوروهای خارجی به ساخت خودروهای بومی رسید. بنابراین خودروسازان ایرانی می‌توانند با الگوبرداری از شرکت فاو و سایر شرکت‌های مشابه، به جای درجا زدن و پسرفت در کار خود پیشرفت کنند.