نویسنده: زهرا روشنایی
بروزرسانی: 11 آذر 1400
ستاره | سرویس روانشناسی – تصمیم‌گیری برای رفتن به مشاوره ازدواج و زوج درمانی، گام بسیار مهمی در رابطه به نظر می‌رسد. درواقع با برداشتن این گام، شما اقرار کرده‌اید که رابطه‌ی شما دارای نقص‌ها و مشکلاتی است که اعتراف یا روبرویی با آنها سخت و گا‌ها ترسناک است. در صورتی که ندانید زوج درمانی چیست و چه روندی دارد، ممکن است برایتان گیج کننده و رازآلود به نظر برسد. چالش‌های دیگر نیز مثل پیدا کردن درمانگر مناسب، هزینه‌های جلسات و حتی تنظیم قرار ملاقاتی که هم برای شما مناسب باشد، هم همسرتان و هم درمانگر شما، وجود دارد اما از اهمیت آن در رفع مشکلاتی که در ادامه خواهید خواند، کم نمی‌کند.
زوج درمانی چیست؟
در زوج درمانی فرض بر این است که مشکلاتی که در روابط یک زوج وجود دارد چیزی جدا از مشکلات روانشناختی فردی هر یک از زوجین است. درمانگر که ممکن است روانشناس یا مشاور باشد به زوج کمک می‌کند تا با بررسی زندگی مشترک‌شان به کشف و سپس رفع نقایص در روابطشان بپردازند. به آنها کمک می‌شود تا در مورد تغییرات ضروری تصمیم گیری کنند و سوتفاهم‌ها، انتظارات نامعقول و تعارضات پنهانشان حل شود.
مراجعه برای زوج درمانی معمولا در هاله‌ای در ابهام است، چرا که طرفین به این فکر می‌کنند که ممکن است مفید باشد، اما با پروسه‌ی آن آشنا نیستند و این آنها را به شک می‌اندازد. به منظور شفاف سازی سوال «زوج درمانی چیست؟ چه کسانی به آن نیاز دارند؟» در این مقاله سعی شده مشکلات رایجی که در روند زوج درمانی قابل حل هستند آورده شود.
چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
بی اعتمادی
یکی از بیشترین مشکلاتی که زوج‌ها بابت حل آن به مشاوره رجوع می‌کنند، مشکل از بین رفتن اعتماد متقابل در رابطه‌ی آنهاست. شاید خیانت و برقراری رابطه جنسی با فردی خارج از رابطه بوده و اعتماد مجدد به همسری که خیانت کرده سخت باشد، شاید یک رابطه‌ی احساسی با فرد سوم، یا شاید دروغ‌هایی که بر سر مسائل مالی گفته شده و این بی اعتمادی حاصل شده است. در هر یک از این موقعیت‌ها، بازسازی این اعتماد از بین رفته در شرایطی که هر دو طرف بتوانند آسیب‌پذیری‌های خود را به راحتی بیان کنند راحت‌تر خواهد بود.
مشاجرات تکرار شونده
آیا حس میکنید که ریتم زندگی روزمره شما به سمتی می‌رود که بیشتر حول محور مشاجرات شما و طرف مقابلتان می‌چرخد؟ شاید بیشتر این مشاجرات کوچک و جزئی باشند، یا شاید خیلی بزرگ هستند و احساسات بسیار بدی برجای می‌گذارند. در هر دو صورت، این الگوی افزایشی است که مهم قلمداد می‌شود. شاید حتی به گونه‌ای باشند که فقط یک نفر از شما را درگیر کند، اما می‌تواند نتایج ویرانگری در طولانی مدت داشته باشد. از همه مهم تر، ممکن است این دعوا‌ها بیانگر مشکلات عمیق‌تری باشد که درواقع به آنها توجهی نمی‌شود و شما اصلا از آنها آگاه نیستید.
ارتباط ضعیف
شاید اصلا این بحث‌ها و مشکلات دردسر اصلی نباشند، اما یکی از شما یا هردوی شما احساس میکنید که درک نمی‌شوید و نادیده گرفته شده‌اید. یا اینکه حس میکنید شما نمی‌توانید پارتنرتان را بفهمید و احساسات وی را درک کنید. معمولا مهم‌ترین نتیجه‌ی زوج درمانی، افزایش کیفیت برقراری ارتباط و فهم متقابل است. یک مشاور حرفه‌ای به شما ابزار‌ها و روش‌هایی را یاد می‌دهد که از طریق آنها قادر خواهید بود بهتر به پارتنرتان گوش دهید، یکدیگر را بیشتر درک کنید و در نهایت کیفیت رابطه شما بهتر و مطلوب‌تر شود.
یک جای کار می‌لنگد، اما نمی‌دانید کجا و چرا؟
درست مثل درمان فردی، زوج درمانی هم گاهی نه تنها برای ارائه‌ی راه حل بلکه برای فهمیدن و شناختن مشکل کمک کننده است. درواقع قضیه از این قرار است که یک چیزی در زندگی مشترک شما تغییر کرده است، اما شما نمی‌توانید این تغییر را توصیف کنید و هیچ توضیحی برای آن ندارید. یا همانند قبل با همسر یا پارتنرتان احساس راحتی نمی‌کنید این‌ها نشانه‌هایی هستند در واکنش به یک رابطه‌ی ناسالم یا ناکارآمد. وجود این نشانه‌ها به این معنا نیست که یک نفر در این رابطه هست که سزاوار سرزنش شدن است، بلکه یعنی کل رابطه نیاز به رسیدگی دارد و دفتر مشاوره‌ی زوج درمانی بهترین مکان برای شروع این رسیدگی است.
می‌خواهید همسرتان بداند، اما نمی‌توانید بیانش کنید
زیبایی رواندرمانی از همان اتاق مشاوره شروع می‌شود؛ اتاق مشاوره جایی است که به شما آنقدر احساس امنیت و آرامش می‌دهد که می‌توانید «هرچه می‌خواهد دل تنگتان، بگویید». یک مشاور دلسوز و البته حرفه‌ای به شما کمک می‌کند تا بر ترس‌هایتان غلبه کنید و هرچیزی را با همسرتان درمیان بگذارید. شاید قبلا در خانه شما ترس از دعوای زناشویی داشته و حرف نمی زده اید!
یکی یا هردوی شما در حل تعارضات ناکارآمد است
براساس تحقیقاتی که توسط «جان گاتمن» انجام شده است، اینکه یک زوج چگونه تعارضات را مدیریت می‌کنند، معیار خوبی برای پیش بینی مسیر پیش روی این زوج است. ممکن است یکی از شما مسائل را درون خود خاموش کند، پرخاش کند یا خود را به بیخیالی بزند. متاسفانه هیچ حدی برای مثال‌های ناکارآمدی در یک بحث یا مشاجره نیست؛ بنابراین هرکجا حس کردید که مذاکرات و مباحثات شما رابطه را به سمت و سوی خوبی نمیبرند به فکر یک مشاور باشید.
طی یک اتفاق دیگر نمی‌توانید با یکدیگر ارتباط برقرار کنید
گاهی در زندگی مشترک، این به عقب رفتن نیست که دردناک است، بلکه تاثیری که روی رابطه یا ازدواج شما می‌گذارد آزار دهنده است. بسیاری از زوجین بعد از یک اتفاق ناگوار در رابطه‌شان تصمیم می‌گیرند راه خود را بروند. این اتفاق می‌تواند از دست دادن فرزند، بیکاری طولانی مدت، بیماری‌های سخت یا مشکلات خانوادگی در زندگی یکی از طرفین باشد. ممکن است هیچ یک از شما در بدو این اتفاق ناگوار و دلخراش، به فکر زوج درمانی نیفتد، اما لازم است که همیشه به این موضوع توجه داشته تا در زمان وقوع آن آماده باشید.
در یک الگوی مخرب گیر افتاده‌اید
عادت‌ها و الگو‌های بد و مخرب زیادی هستند که ممکن است در زندگی روزمره به آنها گرفتار شوید، از عادات غذایی و خواب نامناسب گرفته تا عادت به جدایی، برخورد نامناسب با خانواده‌ها و هزاران مورد دیگر…. یک الگوی مخرب می‌تواند به این سادگی باشد که یک نفر از شما همیشه از دیگری به عنوان سنگ صبور استفاده می‌کند، اما خودش در مقابل حاضر به شنیدن و همدلی با دیگری نیست. یا شاید عمیق‌تر، تقسیم نامتعادل کار‌های خانه میان زوجین. هرچه این الگو‌های مخرب، ریشه در زمان‌های طولانی‌تری داشته باشند، انرژی و زمان بیشتری برای حل شدن نیاز دارند. پس بهتر است هرچه زودتر شروع کنید.
امیدواریم این مقاله به حل مشکلات و روند تصمیم گیری شما برای مراجعه به مشاور و زوج درمانی کمک کند. اگر سوال یا تجربه‌ای در این زمینه دارید، لطفا آن را از طریق بخش “ارسال نظر” در پایین همین صفحه با ما در میان بگذارید.
یک خانم
سلام. با تشکر از مطلب خوبتون. سوال من اینه که من میدونم ما نیاز به زوج درمانی داریم اما همسرم میگه نیاز نداریم. و من قادر نیستم راضیش کنم که بیاد. به زور که نمیتونم خفتش کنم ببرمش روانپزشک. پس چیکار کنم؟
از وقتی هم پیشنهاد مشاوره دادم تازه رفتاراش بدتر شده، دلم میخواد خفه ش کنم
بکنم؟
ممنونم که راهنماییم میکنید
زهرا روشنایی
سلام. پیشنهاد ما به شما اینه که خودتون ابتدا به مشاور مراجعه کنید و مسائلتون رو مطرح کنید. بعد از یکی دو جلسه اثرات مثبت این مشاوره‌ها رو در زندگی‌تون به همسرتون نشون بدید و بعد به ایشون بگید که این روال رو به بهبود نیاز به تلاش هر دوی شما داره. اگر تمایل دارن که این روال ادامه پیدا کنه با شما همراه بشن. وگرنه ابعاد تغییر در زندگی زناشویی به حدی گسترده ( و وابسته به هر دو نفر) هست که به تنهایی از پسشون بر نمیاید.