۱۰ آذر؛ روز مجلس

ستاره | سرویس عمومی – در تقویم جمهوری اسلامی ایران، دهم آذر روز مجلس نامگذاری شده است. این روز مهم بر اساس سالروز به شهادت رسیدن آیت الله سید حسن مدرس است که حدود هفده سال نماینده مردم در مجلس بود و در راه مبارزه با استبداد رضاشاهی جانش را نثار کرد.

تاریخچه روز مجلس

مجلس شورای اسلامی که از ۷ خرداد سال ۱۳۵۹ با پیام آیت الله خمینی (ره) شروع به کار کرده بود در تاریخ ۲۳ تیر ۱۳۷۲ با تصویب ماده واحده‌ای، سالروز شهادت مجتهد مجاهد و سیاستمدار متعهد آیت الله سید حسن مدرس یعنی روز ۱۰ آذر ماه را به عنوان «روز مجلس» نامگذاری کرد. آیت الله مدرس که در دوره دوم تا پنجم مجلس شورای ملی، نماینده مجلس بود؛ از مخالفان سرسخت رضاشاه بود و سرانجام نیز در راه مبارزه با حکومت استبداد و استعمار جان خود را فدا کرد. مدرس پس از تحمل سالها تبعید، در شب ۱۰ آذر ۱۳۱۶ برابر با ۲۷ رمضان ۱۳۵۶ (قمری) به طرز مشکوکی کشته شد و به درجه شهادت رسید. از او چندین اثر از جمله کتابی با نام «اصول تشکیلات عدلیه» منتشر شده است.

تعریفی از مجلس شورای اسلامی

اولین مجلس ملی کشور به انقلاب مشروطه باز می‌گردد که فرمان تشکیل آن در روز ۱۴ مرداد سال ۱۲۸۵ توسط مظفرالدین شاه قاجار به امضا رسید. در فرمان مشروطیت از مجلس ایران، هم به عنوان مجلس مقدس شورای ملی و هم مجلس شورای اسلامی نام برده شده‌است. در قانون اساسی مشروطه و قانون اساسی جمهوری اسلامی پیش از بازنگری نام این نهاد «مجلس شورای ملی» بوده‌است. در ۳۱ تیر ۱۳۵۹ نمایندگان مجلس این نهاد را «مجلس شورای اسلامی» نامیدند.

مجلس شورای اسلامی رکن اصلی نهاد قانون‌گذاری در کشور ایران است که از نمایندگان منتخب مردم تشکیل می‌شود. اگر مصوبات مجلس شورای اسلامی مورد تأیید شورای نگهبان قرار گیرند، برای اجرا به قوه مجریه و قوه قضائیه ابلاغ می‌شوند. در برخی مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه‌پرسی و مراجعه مستقیم به آراء مردم صورت گیرد که درخواست این مراجعه به آراء عمومی نیز باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد. مجلس ایران از سایر قوا مستقل است و به‌طور قانونی نباید از بیرون هیچ اثرگذاری بر تصمیمات مجلس وجود داشته باشد. آیا میدانید فرق طرح و لایحه چیست؟

در حال حاضر در دوره دهم مجلس شورای اسلامی تعداد نمایندگان مجلس  ۲۹۰ نفر است و ریاست این دوره از مجلس به عهده علی لاریجانی است. دوره نمایندگی در مجلس چهار سال است و انتخابات هر دوره باید پیش از پایان دوره قبل برگزار شود. جلسات مجلس شورای اسلامی با حضور دو سوم مجموع نمایندگان رسمیت می‌یابد و تصویب طرحها و لوایح طبق آیین‌نامه مصوب داخلی انجام می‌گیرد. مذاکرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد و گزارش کامل آن از طریق رادیو و روزنامه رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود. مگر در شرایط اضطراری و در صورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای رئیس‌جمهور یا یکی از وزراء یا ده نفر از نمایندگان، جلسه غیر علنی تشکیل می‌شود. مجلس شورای اسلامی علاوه بر قانون گذاری، حق نظارت مستمر بر اجرای قانون را نیز از راه تذکر، سؤال و استیضاح دارد. قانون اساسی حق تحقیق و تفحص در تمام امور کشور را به مجلس داده و برای آن ضمانت اجرا هم تعیین کرده است. مجلس شورای اسلامی از نظر سیاسی وظیفه دارد با نظارت بر اجرای قوانین و امور کشور، تخلف از قانون را به کمترین میزان ممکن برساند.

پیشنهاد میکنیم مطالب معرفی کتاب ایران بین دو انقلاب – بخش اول و ایران بین دو انقلاب – بررسی دولت دکتر محمد مصدق (قسمت دوم) را مطالعه کنید.

هدف از روز مجلس 

 انتخاب سالروز شهادت آیت الله مدرس به عنوان روز مجلس، نام و یاد او را به عنوان یک مبارز و انقلابی که تن به استبداد نداد و اندیشه اش پیروز شد زنده نگه می دارد و تلاش هایش را برای عدالت اسلامی برای مردم و کشور در مجلس ارج می نهد.