احکام روزه زن باردار از نظر مراجع تقلید چیست؟

ستاره | سرویس مذهبی – احکام روزه زن باردار در ماه های مختلف بارداری چیست؟ آیا زنان باردار می‌توانند روزه بگیرند یا روزه بر آن‌ها واجب نیست؟ چه زمانی کفاره به آن‌ها تعلق می‌گیرد و در چه شرایطی پس از بارداری باید روزه قضا بگیرند؟ در این مطلب احکام روزه زن حامله را از نظر مراجع تقلید می‌خوانید. 

 

شرایط روزه داری برای زنان باردار از نظر پزشکی

در سه ماهه اول بارداری سلول های عصبی و مغزی در حال رشد و نمو هستند و در صورتی که جنین با کمبود تغذیه ای مواجه شود، احتمال بیماری های سیستم عصبی و مغزی و بیماری روانی شیزوفرنی افزایش می یابد. در سه ماهه اول مغز جنین به گلوکز مستقیم مادر احتیاج دارد و در حال رشد است، همچنین روزه گرفتن با افزایش و بالابردن سطح كتون بادی ها می‌تواند به مغز و دستگاه عصبی جنين آسيب برساند و این افزایش سبب رشد نکردن جنین می‌شود و بر قدرت یادگیری کودک تاثیرگذار است.

همچنین در سه ماهه سوم که جنین بیشترین افزایش وزن را دارد، مادر به شدت نیاز به کلسیم و آهن و دیگر مواد معدنی و ویتامین ها دارد. همین طور باید به میزان کافی کالری دریافت کند تا سلامتش برای زمان زایمان و پس از آن در دوران شیردهی حفظ شود. همچنین در این دوران ۵۰ تا ۷۰ درصد انرژی مورد نياز جنين از قند خون (گلوكز) مادر تامين می‌شود و به دليل استفاده از ذخاير چربی در بدن مادر، سطح كتون بادی ها در خون مادر بالا رفته و می‌تواند از طريق جفت وارد گردش خون جنين شود و به سيستم عصبی جنين آسيب برساند.

اما در سه ماهه دوم بارداری، زنان بارداری که بیماری‌های زمینه ای ندارند با مشورت پزشک ممکن است بتوانند بدون مشکلی روزه بگیرند.

در دین مبین اسلام نیز احکامی برای زنان باردار در نظر گرفته شده که با توجه به احتمال آسیب و زیان به جنین و مادر [خوف ضرر] متفاوت است.

 

 

احکام روزه زن باردار 

به طور کلی و به عقیده همه مراجع تقلید؛ اگر روزه گرفتن زنان باردار، بر جنین یا مادر «خوف ضرر» داشته باشد، روزه بر مادر واجب نیست.

اما احکام قضای روزه زن باردار و کفاره روزه زن باردار چگونه است؟

 

احکام روزه زن باردار آیت الله سیستانی

پرسش: زنی که به علت زایمان نتواند روزه بگیرد چه مقدار باید کفاره بدهد؟
پاسخ: فقط قضاء می‌کند. (کفاره ندارد)

پرسش: روزه‌هایی که از زمان بارداری تا پایان شیردهی قضا دارم را چگونه باید ادا نمایم؟ آیا در صورت ناتوانی جسمی باید همه آنها را بگیرم؟
پاسخ: مقداری را که توانایی دارید باید قضا کنید.

پرسش: زن باردار آیا می‌تواند روزه بگیرد در صورتی که دکتر به او گفته ضرر دارد؟
پاسخ: زنى که زائیدن او نزدیک است (ماه های هشت و نه) و روزه براى خودش یا حملش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست، ولی باید بعدا آن را قضا کند و براى هر روز یک مُد طعام (۷۵۰ گرم نان یا ماکارونی یا آرد) بابت کفاره به فقیر بدهد.
و اما زنى که در ماه های آخر بارداری نباشد (از ماه اول تا اخر ماه هفتم) اگر روزه برای او یا حملش ضرر داشته باشد یا اینکه سبب افتادن وی در مشقتی که عادتا قابل تحمل نیست گردد روزه بر او واجب نیست و باید قضا نماید و کفاره ندارد.

 

حکم روزه زن باردار امام خامنه ای

«اگر روزه براى خودش (زن باردار و شیرده) ضرر داشته و تا رمضان آینده ادامه داشته باشد، فقط فدیه به نحو مذکور کافى است و قضا ساقط مى‌شود و باید توجه داشت؛ در صورتى‌که قضا ساقط نیست، چنان‌چه تا آخر عمر نتواند روزه هاى خود را قضا کند، لازم است وصیت نماید.»

پرسش: آيا روزه گرفتن بر زن باردارى كه نمى‌داند روزه برای جنين او ضرر دارد يا خير، واجب است؟
پاسخ: اگر بر اثر روزه، خوف ضرر بر جنين وجود داشته باشد و خوف وى هم داراى منشا عقلايى باشد، افطار بر او واجب است، در غير اين صورت، واجب است روزه بگيرد.

 

پرسش: اگر زن باردار احتمال ضرر نمی‏داده، ولی بعداً معلوم شده که روزه گرفتن برای جنین ضرر داشته، چه حکمی دارد؟

پاسخ: اگر با وجود خوف از ضررى که داراى منشأ عقلایى است، روزه گرفته باشد و یا بعداً برایش معلوم شود که روزه براى او یا براى جنینش ضرر داشته، روزه‏ اش صحیح نیست و قضاى آن بر او واجب است.

 

پرسش: زنی دو سال متوالی در ماه مبارک رمضان حامله بوده و قدرت گرفتن روزه در این ایام را نداشته است، ولی در حال حاضر توانایی روزه گرفتن را دارد، حکم او چیست؟ آیا کفاره جمع بر او جواب است یا فقط قضای آن را باید به جا آورد؟ تاخیر او بر قضای روزه چه حکمی دارد؟

پاسخ: اگر بر اثر عذر شرعی روزه ماه رمضان را نگرفته، فقط قضا بر او واجب است و در صورتی که عذر او در خوردن روزه خوف از ضرر روزه بر جنین یا کودکش بوده، باید علاوه بر قضا، برای هر روز یک مد طعام به عنوان فدیه بپردازد، و اگر قضا را بعد از ماه رمضان تا ماه رمضان سال بعد، بدون عذر شرعی به تاخیر انداخته، فدیه دیگری هم بر او واجب است،

یعنی باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد؛ و در صورتی که عذر او خوف ضرر برای خودش بوده، حکم سایر موارد خوف ضرر را دارد که در صورت استمرار این خوف تا ماه رمضان سال بعد قضا از وی ساقط است و فقط فدیه (یک مد طعام) بر او واجب است.

 

احکام روزه زن باردار از نظر مکارم شیرازی

پرسش: وظیفه ی زن باردار در ماه رمضان در مورد روزه چیست؟
پاسخ: زنان بارداری که روزه برای حمل آنها ضرر دارد روزه گرفتن بر آنها واجب نيست، ولى كفّاره‏ براي هر روز (یک مد طعام۷۵۰گرم) گندم یا جو یا مانند آن بايد بدهند و بعدا قضای آن را به جا آورند،

امّا اگر روزه براى خودش ضرر دارد روزه بر او واجب نيست كفّاره هم ندارد، ولى بعداً قضا مى‏ كند، البته در صورتی که روزه برای خود او ضرر دارد اگر نتواند تا سال بعد به جا آورد، قضا ندارد.

 

 

حکم روزه زن باردار اهل سنت

اگر زنی حامله باشد و بترسد که روزه گرفتن ممکن است موجب هلاکت یا زیان شدیدی بر وی شود، او در حکم بیمار است و می تواند از رخصت استفاده کرده و روزه نگیرد و در عوض پس از رفع مشکل و وضع حمل روزه اش را (فقط) قضاء کند و نیازی به فدیه دادن ندارد، و علمای اسلام بر این مسئله اتفاق نظر دارند.

اما اگر زن باردار یا شیرده قوی باشد و بر سلامتی خود بیم نداشته باشد و یا جنین و بچه شیرخواره از روزه گرفتن او زیان جدی نبیند، در آنصورت بر زن واجب است روزه بگیرد و او نمی تواند از رخصت استفاده کند.

 

پیشنهاد می‌کنیم بانوان روزه دار چه احکام ویژه ای دارند؟ را نیز در ستاره بخوانید و اطلاعات بیشتری در این باره کسب کنید.