نویسنده: لیدا محمودی
بروزرسانی: ۱۸ دی ۱۴۰۰
ستاره | سرویس مادر و کودک – گاهی اوقات ممکن است پس از شیر دادن به نوزاد یا بعد از اینکه نوزاد اندکی از شیر را بیرون ریخت، متوجه شوید که شیر اندکی قرمز یا صورتی یا قهوه‌ای رنگ است. به طور طبیعی شما نگران می‌شوید که خون از کجا آمده است؟ آیا از نوک پستان همراه با شیر بیرون آمده، و یا از دهان نوزاد خارج شده است؟ اگر شیر شما آغشته به خون باشد، آیا به نوزاد آسیب می‌رساند؟ این مقاله به علل شایع وجود خون در شیر مادر و پاسخ به سؤالات رایج در این زمینه می‌پردازد.
نشانه های وجود خون در شیر مادر
علل رایج وجود خون در شیر مادر
علل شایع وجود خون در شیر مادر عبارتند از:
- سندروم مجرا‌های آسیب دیده “Rusty pipe syndrome” هنگامی که کانال‌ها و سلول‌های تولید شیر پس از زایمان رشد می‌کنند و کشیده می‌شوند.
- نوک پستان زخم شده یا آسیب دیده که هنگام مکیدن نوزاد خونریزی می‌کند.
- مویرگ‌های آسیب دیده در پستان به علت انقباض یا فشار آمدن زیاد.
- پاپیلومای داخل مجرا؛ رشد یک توده کوچک خوش خیم در مجرای شیر که موجب خونریزی می‌شود.
- تغییرات فیبروکیستیک (تود‌های پستانی)
اگر چه این دلایل معمولا مشکلی جدی نیست، اما همواره توصیه می‌شود که در صورت مشاهده خون در شیر مادر، پزشک خود را مطلع سازید. در موارد نادر، خروج خون از نوک پستان نشانه‌ای از سرطان پستان است.
۱. سندرم مجرا‌های آسیب دیده
اگر خونریزی به مقدار کم و در هفته یا روز‌های اول پس از تولد نوزاد در شیر مادر دیده شود، دلیل آن سندروم مجرا‌های آسیب دیده است. با افزایش جریان خون پستان و رشد سریع بافت غدد لنفاوی، مقدار کمی خون از بافت‌های آسیب دیده خارج می‌شود. شیردهی در این حالت مشکلی برای نوزاد ایجاد نمی‌کند. معمولا خونریزی ظرف ۷ تا ۱۰ روز پس از تولد نوزاد قطع می‌شود.
اگر خونریزی پس از یک هفته همچنان ادامه یافت یا شدت آن بیشتر شد، همچنان تغذیه با شیر مادر را ادامه دهید، اما شرایط را با پزشک در میان بگذارید.
۲. نوک پستان‌های زخم شده یا آسیب دیده
اگر علت وجود خون در شیر، نوک پستان زخم شده یا آسیب دیده مادر باشد، بایستی علت بروز زخم و آسیب را پیدا کنید تا مشکل برطرف شود. بهتر است با یک مشاور شیردهی ملاقات کنید و شیوه پستان به دهان گرفتن نوزاد را بررسی کنید.
۳. مویرگ‌های آسیب دیده
آسیب پستان از طریق فشردن زیاد برای دوشیدن شیر و یا استفاده از پمپ شیردهی با خلاء بسیار بالا موجب خونریزی از مویرگ‌های آسیب دیده (رگ‌های خونی کوچک) می‌شود؛ زیرا آن‌ها بسیار حساس هستند.
۴. پاپیلومای داخل مجرا
پاپیلومای داخل مجرا، یک توده کوچک در مجرای شیر نزدیک نوک پستان است. این توده‌ها معمولا غیر سرطانی و بدون درد هستند. اما باعث خونریزی در مجرای شیر می‌شوند. رایج‌ترین دلیل وجود خون در شیر مادر پاپیلومای داخل مجرا است. اگر نوزاد بتواند خون موجود در شیر مادر را تحمل کند، می‌توان شیردهی را ادامه داد؛ اما اگر نوزاد نتواند وجود خون را تحمل کند و مدام آن را بیرون بریزد، بایستی مادر پستان آسیب دیده را به قدری بدوشد تا دیگر اثری از خون در شیر نباشد. این فرایند معمولا ۳-۷ روز طول می‌کشد.
۵. تغییرات فیبروکیستیک
تغییرات فیبروکیستیک نامی است که برای گروهی از نشانه‌ها در بافت پستان شامل درد، وجود توده‌های جامد و کیست‌ها در پستان استفاده می‌شود. در کتاب “تغذیه با شیر مادر: راهنمای تغذیه سالم” در این مورد نوشته شده: “تغییرات فیبروکیستیک موجب تخلیه خون از نوک پستان در دوران بارداری و شیردهی می‌شود. این موضوع مانع از شیردهی با شیر مادر نمی‌شود. اما به علت مقدار خون نسبتا زیاد در شیر مادر باعث استفراغ نوزاد خواهد شد.”
پرسش‌های متداول
آیا وجود خون در شیر مادر مانع از شیردهی نوزاد می‌شود؟
جک نیومن، متخصص اطفال و تغذیه با شیر مادر در کانادا می‌گوید: اگر چه خون باعث می‌شود که کودک بیشتر شیر را تف کند، اما تغذیه با شیر مادر می‌تواند ادامه پیدا کند. او توضیح می‌دهد: اگر وجود خون به دلیل زخم نوک پستان باشد، بهتر است شیردهی متوقف شود، تا مادر درد و ناراحتی کمتری حس کند و زخم بهبود یابد. اما در دیگر موارد، دلیلی برای قطع شیردهی وجود ندارد.
نانسی مورباچر مشاور تغذیه با شیر مادر نیز موافق است که منعی برای تغذیه با شیر مادر ایجاد نمی‌کند و شیردهی را می‌توان ادامه داد، بدون اینکه خطری نوزاد را تهدید کند.
اگر حجم خون در شیر مادر زیاد باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر نوزاد خون زیادی همراه با شیر خورده باشد، مدفوع او به رنگ تیره در می‌آید و در استفراغ او خون دیده می‌شود. تجمع خون در معده نوزاد، ممکن است موجب تشکیل یک توده بزرگ شود، در این موارد حتما به پزشک مراجعه کنید.
آیا ممکن است خون موجود در استفراغ نوزاد، متعلق به نوزاد باشد؟
پزشک قادر است تعیین کند که آیا خون از کودک یا پستان مادر است. او با بررسی خون بیرون ریخته شده، تشخیص می‌دهد که هموگلوبین موجود در آن برای یک شخص بالغ یا یک نوزاد است.
جمع بندی
- وجود خون در شیر مادر به مقدار اندک، برای نوزاد مضر نیست و یک اتفاق معمول در هفته‌های اول پس از تولد نوزاد است.
- دلایل وجود خون در شیر مادر عبارتند از: سندرم مجرا‌های آسیب دیده، نوک پستان زخم شده یا آسیب دیده، مویرگ‌های آسیب دیده در پستان و یا پاپیلوم داخل مجرا.
- هر گونه خونریزی در شیر مادر را که بیش از ۱۰ روز از تولد نوزاد ادامه می‌یابد، بایستی با پزشک در میان گذاشت، اما در بیشتر موارد تغذیه با شیر مادر می‌تواند ادامه یابد.
برگرفته از: breastfeeding
