ابرها چگونه تشکیل می‌شوند و چه پیامی با خود بهمراه دارند؟

انواع ابرها را بر اساس شکل ظاهری آن‌ها، نحوه‌ی تشکیل شدنشان و ارتفاع آن‌ها از زمین به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌کنند که مرسوم‌ترین نوع دسته بندی بر اساس شکل ظاهری است. برخی از انواع ابر عبارتند از: سیروس، آلتو استراتوس، استراتوس و …

ستاره | سرویس علوم – حتما شما هم تا به حال انواع ابر‌ها را در آسمان مشاهده کرده‌اید. اما آیا از خود پرسیده‌اید که هر کدام از این ابر‌ها چگونه تشکیل می‌شوند، چه اسمی دارند یا در چه فاصله‌ای از ما قرار گرفته‌اند؟ برای پاسخ به این سوالات و آشنایی با انواع ابر‌ها با ما همراه باشید.

 

انواع ابرها

 

ابر چیست وچگونه تشکیل می‌شود؟

توده‌ای از قطرات ریز در طبقات میانی و پایینی اتمسفر ابر را تشکیل می‌دهند. این توده از قطرات ریز آب تشکیل شده است. قطرات ریز آب در اثر حرارت و گرمای خورشید تبخیر شده و به اتمسفر می‌روند. با بالا رفتن آهسته‌ی این قطرات، لایه‌های نازک ابر و ابر‌های پوششی و گسترده که به ابر‌های پوششی معروفند به وجود می‌آیند و با بالا رفتن سریع آن یا ناپایدار شدن هوا ابر‌های گل کلمی که به آن‌ها ابر‌های جوششی می‌گویند، تشکیل می‌شود.

در واقع تفاوت در شدت و سرعت تراکم قطرات آب باعث به وجود آمدن اشکال مختلف ابر می‌شود. ابر‌ها را یا بر اساس ارتفاع یعنی ابر‌های سطح بالا، ابر‌های سطح متوسط، ابر‌های سطح پایین و یا بر اساس شکل ظاهری و نامشان به ابر‌های سیروس، ابر‌های کومولوس، ابر‌های باران زا و… تقسیم‌بندی می‌کنند.

 

انواع ابرها

 

انواع ابر‌ها

نامگذاری انواع ابر بر اساس شکل آنها و دسته بندی آنها بر اساس ارتفاعشان انجام گرفته است.

۱. ابر‌های بلند

ابر‌های بلند معمولا نوک قله‌ها وجود دارند و یک آب و هوای استثنایی در ارتفاعات را به وجود می‌آورند که به خاطر وجود کریستال‌ها در هوا است. ابر‌های بلند به سه دسته ابر‌های سیروس، سیرواستراتوس و سیرو کومولوس تقسیم می‌شوند.

۱-۱. ابرهای سیروس Ci

ابر‌های سیروس به شکل باریک و سفید در آسمان ظاهر می‌شوند. این ابر‌ها پیام یک هوای خوب در آینده‌ی نزدیک را می‌دهند. همچنین نشان دهنده‌ی تغییر الگوی آب و هوایی تا ۲۴ ساعت آینده هستند. با مشاهده‌ی جهتی که ابر به سمت آن می‌دهد، می‌توان حرکت جبهه آب را پیش بینی کرد.

 

انواع ابرها - سیروس

 

 ۱-۲. ابرهای سیرو استراتوس Cs

این نوع ابر‌ها همه‌ی آسمان را مانند یک صفحه در بر می‌گیرند. پیامی که می‌دهند آب و هوای مرطوب تا ۱۲ الی ۲۴ ساعت آینده است.

 

انواع ابرها - سیرواستراتوس

 

۱-۳. ابرهای سیرو کومولوس Cc

گروهی از ابر‌های رگه دار که ظاهرا خیلی مرتب کنار هم قرار می‌گیرند. در اکثر نواحی، وجود چنین ابری خبر از آب و هوای خوب برای آینده نزدیک را دارد. اما در مناطق استوایی (بستگی به فصل)، نشانگر طوفان یا رعد و برق است.

 

انواع ابرها - سیرو کومولوس

 

انواع ابرها - سیرو کومولوس

 

۲. ابر‌های میانی

ابرهای میانی را می‌توان یکی دیگر از انواع ابرها دانست. ابر‌های میانی از قطرات آب و یا گا‌ها از یخ تشکیل می‌شوند. این ابر‌ها در آسمان معمولا جلوی عبور نور خورشید را می‌گیرند. ابر‌های میانی به دو دسته‌ی آلتواستراتوس و آلتو کومولوس تقسیم می‌شوند.

۲-۱. ابرهای آلتو استراتوس As

این ابر‌ها به رنگ آبی و خاکستری اند و کل آسمان را می‌پوشانند. پیام این ابر‌ها در راه بودن یک طوفان است.

 

انواع ابرها - آلتواستراتوس

 

انواع ابرها - آلتواستراتوس

 

۲-۲. ابرهای آلتو کومولوس Ac

این ابر‌ها به رنگ سفید و خاکستری اند و کل آسمان را می‌پوشانند. نور خورشید قادر به عبور از بین این ابر‌ها نیست. وجود این ابرها در یک صبح در آسمان نشان دهنده‌ی یک بعد از ظهر طوفانی است.

 

انواع ابرها - آلتو کومولوس

 

۳. ابر‌های پایین

سومین نوع از انواع ابرها، ابراهای پایینی است. این ابر‌ها از قطرات آب یا برف تشکیل می‌شوند. معمولا اطراف ساختمان‌های بلند در حال چرخش هستند. این ابر‌های پایین جلوی نور خورشید را می‌گیرند و باد و رطوبت ایجاد می‌کنند. معمولا بصورت متوسط زیر ۶۵۰۰ پا یا همان ۲ کیلومتر از سطح دریا قرار دارند و بیشتر مورد توجه خلبان‌ها هستند و مشکلات بیشتری برای خلبان‌ها ایجاد می‌کنند، با توجه به مسائل ایمنی پرواز در این سطح از ارتفاع، وجود چنین ابر‌هایی بیشترین تاثیر بر روی هواپیما را دارد و پدیده آشفتگی هوا یا توربالانس را به وجود می‌آورند.

ابر‌های پایین به سه دسته‌ی استراتوس، استراتوکومولوس، و نیمبواستراتوس تقسیم می‌شوند.

۳-۱. ابر‌های استراتوس St

این ابر‌ها به صورت یک تکه بعد از بلند شدن مه از روی زمین تشکیل می‌شوند. به همین دلیل ابر‌های استراتوس شبیه یک دسته مه هستند. این ابر‌ها نم نم باران یا برف‌های سبک را با خود به همراه می‌آورند.

 

انواع ابرها - استراتوس

 

انواع ابرها - استراتوس

 

۳-۲. ابر‌های استراتوکومولوس Sc

ابر‌های سفید و خاکستری که به صورت پنبه‌ای و قلمبه هستند را استراتوکومولوس می‌گویند. در ارتفاعات پایین می‌چرخند و به صورت دسته‌ای هستند و کل آسمان را پوشش نمی‌دهند.

 

انواع ابرها -  استراتوکومولوس

 

۳-۳. ابرهای نیمبواستراتوس Ns

آسمان دلگیر و تیره را این ابر‌های نیمبواستراتوس به وجود می‌آورند. نشان دهنده‌ی بارش باران در همان لحظه یا در آینده‌ی خیلی نزدیک هستند.

 

انواع ابرها - نیمبواستراتوس

 

۴. ابر‌های عمودی

این دسته از انواع ابر‌ها، حرکت عمودی دارند و از پایین شروع می‌شوند و به ارتفاعات خیلی بلند می‌رسند. این ابر‌ها به دو دسته‌ی کومولوس و کومولونیمبوس تقسیم می‌شوند.

۴-۱. ابرهای کومولوس Cu

تکه پنبه‌های سفید و گل کلمی موجود در آسمان را کومولوس می‌نامند. اگر این ابر‌ها در ارتفاع پایین باشند، نشان دهنده‌ی هوای خوب و عالی است، ولی اگر در جهت عمودی حرکت کنند یک طوفان بزرگ در راه است.

 

انواع ابرها - کومولوس

 

انواع ابرها - کومولوس

 

۴-۲. ابرهای کومولونیمبوس Cb

کومولونیمبوس ابر‌های کومولوس رشد کرده هستند که به شکل سندانی است. (یعنی قسمت بالایی پهن‌تر از قسمت پایین است.) جهت‌های نوک تیز ابر نشان دهنده‌ی این است که طوفان به کدام سمت قرار است حرکت کند. این ابر‌ها طوفان‌های بزرگ، رعد و برق و گردباد‌ها را به همراه دارند.

 

انواع ابرها -  کومولونیمبوس

 

انواع ابرها -  کومولونیمبوس

 

دیگر انواع ابر‌ها

انواع دیگری از ابر‌ها نیز هستند که بیشتر در بحث خلبانی و هوانوردی اهمیت دارند. نام این ابر‌ها عبارتند از:
  • ابر‌های استراتوس فراکتوس (Stratus Fractus) و کومولوس فراکتوس (Cumulus Fractus) که ترکیبی از Ns و As هستند.
  • ابر‌های آلتوکومولوس کاستلانوس (Altocumulus Castellanus) که در اتمسفر غیرپایدار ایجاد می‌شوند و بیشتر Cu هستند.
  • ابر‌های لنتیکولاریس (Lenticularis) که شبیه به لنز هستند و معمولا در کنار کوه‌ها همراه با توربالانس زیاد تشکیل می‌شوند.
  • ابر‌های نوکتیلوسنت (Noctilucent) ابر‌های نازک دارای کریستال‌های یخی که در ارتفاعات بسیار بالا در لایه مزوسفر تشکیل می‌شوند.

 

ابر‌ها چگونه تغییر شکل می‌دهند؟

اگر در هوا بادی بوزد جریان هوا یک قطعه ابر را از شکلی به شکل دیگر در می‌آورد و هنگامی که باد نمی‌وزد تغییر شکل ابر‌ها به وسیله‌ی جریان هوای گرم به وجود می‌آید. به این گونه که هوای گرم به بدلیل سبک‌تر بودنش به سمت بالا حرکت می‌کند و همین جریان هوای گرم باعث تغییر شکل ابر‌ها می‌شود، چون با جریان هوای گرم قطرات موجود در لبه‌های ابر‌ها بخار شده و با جریان هوا جابجا می‌شوند، سپس در منطقه‌ای دیگر به شکلی جدید ابر تشکیل می‌شود.

 

کاربرد‌ها و اهمیت شکل ابر‌ها در چیست؟

هوا شناسان از ابر برای پیش بینی کوتاه مدت هوا استفاده می‌کنند. همچنین خلبانان در هر نوع وسیله‌ی پروازی از ابر‌ها به عنوان یک راهنما استفاده می‌کنند. برخی ابر‌ها نشان دهنده‌ی خطر و برخی دیگر بی خطر هستند.
همچنین افرادی که در طبیعت زیاد گشت و گذار می‌کنند مثل کوه نوردان، جنگل نوردان و… برای تعیین شرایط جوی هوا از ابر‌ها کمک می‌گیرند.

در ادامه تصویر چند نمونه از ابرهای نادر را باهم می‌بینیم…

  • ابرهای عدسی وار

نشانگر حرکات پیچیده و فوق العاده اتمسفر هستند. ابرهای عدسی‌وار، صاف و شبیه عدسی هستند و زمانی شکل می‌گیرند که هوا در محدوده‌ی کوه‌ها بالا می‌رود.

وقتی هوا از کوه بالاتر رفت، دوباره به سطح پیشین خود بازمی گردد. همان‌طور که هوا پایین می‌آید، گرم شده و ابر تبخیر می‌شود. این اتفاق می‌تواند تکرار شود که در این صورت حجم هوا به شکل‌گیری یک ابر عدسی‌وار دیگر امکان می‌دهد. بدین ترتیب، رشته‌ای از ابرها شکل می‌گیرد که فراتر از کوه‌ها گسترش می‌یابند. تماس باد با کوه‌ها و دیگر سطوح زمین، از جمله جزییات بسیاری هستند که باید در شبیه سازهای کامپیوتری وارد شوند و به پیش‌بینی دقیقی از آب‌وهوا کمک کنند.

 

انواع ابرها

 

  • ابرهای ماماتوس

این ابر پس از گردباد تشکیل می شود و به گلوله های پشمی بزرگ در کنار یکدیگر با رنگ تیره در آسمان نمایان می شود.

 

انواع ابرها

 

  • ابرهای نیلوفری

ابر نیلوفری  قبل از طوفان به صورت یک رول در پایین لایه ی جو  تشکیل می شود و در شمال استرالیا  قابل مشاهده  است. این پدیده در آلمان، ایالات متحده امریکا، انگلستان و روسیه نیز مشاهده شده است.

 

انواع ابرها

 

  • ابرهای یوفو

این ابرها بر اثر جاذبه زمین به وجود می‌آیند و یکی از زیباترین و نادرترین انواع ابرها به شمار می‌روند که ظاهر آنها به بشقاب پرنده شباهت دارد.

 

انواع ابرها

 

  • ابرهای صبح افتخار

در استرالیا ابرهایی به صورت لوله‌ای نزدیک به زمین تشکیل می‌شوند که به آن‌ها صبح افتخار گفته می‌شود.

 

انواع ابرها

 

پس از مطالعه ی این مقاله سرتان را روبه آسمان بالا ببرید، اگر ابری در آسمان وجود نداشته باشد، یعنی هوا خوب است. اما اگه ابری در آسمان مشاهده می‌کنید با توجه به نکات گفته شده آن را شناسایی کنید.

یادتون نره این مقاله رو به اشتراک بگذارید.
وب گردی:
مطالب مرتبط

نظر خود را بنویسید