نویسنده: ابوالفضل ناظمی
بروزرسانی: 12 اردیبهشت 1401
ستاره | سرویس مذهبی – آیا می‌دانید حکم شرعی لطمه زنی چیست؟ لطمه زنی در مراسم سوگواری خصوصا در ایام عزاداری ماه محرم در بعضی از شهر‌ها رایج است و بعضی از مداحان هم به ترویج این روش سوگواری دامن زده اند. در این مقاله فتوای مراجع تقلید را درباره لطمه زنی بررسی کرده ایم. همچنین متن منابع تاریخی را درباره این روش سوگواری بازگو کرده ایم.
حکم شرعی لطمه زنی چیست؟
آیا لطمه زنی در عزاداری جایز است؟
آیت الله سیستانی: اشکالی ندارد.
آیا لخت شدن و سینه زدن، به شکلی که سینه عزادار قرمز شود یا خون ریزی کند، جایز است؟
آیت الله فاضل لنکرانی: جایز بلکه راجح است؛ مشروط بر آن که موجب ضرر مهم و اضرار بر نفس نباشد.
آیات عظام خامنه‌ای و نوری همدانی: سینه زدن به شکل متعارف، عملی ارزشمند و پسندیده است.
آیت الله بهجت: در صورتی که مناسب عزاداری باشد و مرض آور نباشد، اشکال ندارد.
امام خمینی: مانعی ندارد؛ مگر اینکه موجب ضرر فاحش بر بدن شود.
آیت الله صافی گلپایگانی: اگر ضرر درخور توجهی برای بدن نداشته باشد، در عزای حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) مانعی ندارد.
برای آگاهی از دیگر فتاوای مراجع تقلید می‌توانید به مقاله “حکم سینه زنی و زنجیر زنی در محرم” رجوع نمایید.
زنجیر زدن به بدن، چه حکمی دارد؟
آیت الله بهجت: اشکال ندارد.
استفاده از زنجیر‌های تیغ دار هنگام عزاداری، چه حکمی دارد؟
آیت الله صافی گلپایگانی: اگر ضرر درخور توجهی برای بدن نداشته باشد، در عزای حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) مانعی ندارد.
آیت الله نوری همدانی: عزاداری برای حضرت امام حسین (علیه السلام) طبق سنت متعارف و معمول بین شیعیان، اشکال ندارد.
لطمه زدن به صورت، در عزای امام حسین علیه السلام چه حکمی دارد؟
آیا جایز است به گونه‌ای بر سر و سینه بزنند که موجب جراحت و خونریزی شود و باعث نجس شدن خود و اطرافیان و زمین مسجد و یا حسینیه گردد؟
کوبیدن سر به در و دیوار و زمین، در جلسات عزاداری چه حکمی دارد؟
ادله فقهی جواز لطمه زدن و قمه زنی در عزای ائمه معصومین (ع) چیست؟
آیا استفاده از زنجیر‌هایی که دارای تیغ هستند و در برخی کشور‌ها متداول است، در عزاداری جایز می‌باشد؟
لطمه زنی در منابع تاریخی
- شیخ حر عاملی نقل کرده است: امام حسن عسکری (ع) در مصیبت پدر بزرگوارش امام هادی (ع) پیراهن خویش را از طرف مقابل و پشت گردن چاک داده بود و، چون بعضی از حاضران اشکال کرد، حضرت در جواب وی فرمود: چه می‌دانی‌ای احمق! حضرت موسی بن عمران (ع) در سوگ برادرش هارون پیراهن خود را چاک زد.
- مسعودی در کتاب اثبات الوصیه صفحه ۲۰۱ نقل کرده است: ام احمد صدای خود را به گریه در عزای موسی بن جعفر (ع) بلند کرد و بر صورت لطمه زد و پیراهن خویش را چاک داد و این در حالی است که امام هشتم (ع) او را از این عمل ممانعت نکرد.
- شیخ طوسی در کتاب تهذیب از امام صادق (ع) روایت کرده است:
فاطمیات (اولاد فاطمه زهرا (س)) در مصیبت امام حسین (ع) گریبان‌ها چاک داده و بر صورت هایشان لطمه می‌زدند و سزاوار است که بر مثل حسین (ع) صورت‌ها را لطمه زده و گریبان‌ها را چاک داد.
همچنین از خالد بن سدیر نقل کرده است که:
از امام صادق (ع) سؤال کردم: مردی در عزای پدر، مادر، برادر یا یکی از اقوام خود پیراهن چاک زند چه صورتی دارد؟ فرمود: باکی نیست، موسی بن عمران (ع) در مصیبت برادرش چنین کرد.
