نویسنده: پریسا رودحله
بروزرسانی: ۸ بهمن ۱۴۰۰
ستاره| سرویس تکنولوژی – ترابرد یا انتقال شماره تلفن همراه، قابلیتی است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا بتوانند با یک شماره واحد از اپراتورهای مختلف تلفن همراه استفاده کنند. به عبارت دیگر در صورت وجود این خدمت، کاربران می‌توانند اپراتور خود را بدون تغییر دادن شماره تلفن همراه تغییر دهند. در این صورت کاربر قابلیت استفاده از تمامی خدمات ارائه شده در اپراتور پذیرا را دارد و همچنین تعرفه پرداختی اپراتور پذیرا برای کاربر اعمال می‌شود. وجود خدمت ترابرد در اپراتورهای تلفن همراه، رقابت در میان اپراتورها را افزایش داده و درنتیجه بهبود کیفیت خدمات ارائه‌شده با هزینه‌های کمتر را منجر می‌شود.
این تکنولوژی قدمتی بیش از ۱۵ سال دارد و هم اکنون در بیش از ۷۰ کشور در دنیا انجام می‌شود و در دنیا با نام Mobile Number Portability شناخته می‌شود. حال بیایید ببینیم تاریخچه این طرح در کشور ما چیست، انواع اپراتورها در این طرح چه معنی دارند، ترابرد به همراه اول چگونه است و مزایا و معایب کلی ترابرد چیست؟
ترابرد در ایران
در کشور ما، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران در مصوبه ۱۸۹ در تاریخ ۱۳۹۳/۳/۱۸ با تعیین مهلت ۱۸ ماهه برای اجرای این طرح، اپراتورهای تلفن همراه را حداکثر تا ۱۳۹۴/۹/۱۸ ملزم به ارائه این خدمت نمود و گفت: در غیر اینصورت خدمات نسل‌های سوم و بالاتر با توجه به الزامی که در پروانه اپراتورها دیده شده قطع خواهد شد. در شهریور ۹۴ و در همین راستا طی مراسمی تفاهم نامه ترابردپذیری شماره تلفن همراه منعقد شده و مورد توافق قرار گرفت. مطابق این تفاهم نامه، راه‌اندازی آزمایشی این سرویس در دهه فجر سال ۱۳۹۴ و راه‌اندازی تجاری این سرویس در روز ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۵ (روز جهانی مخابرات) انجام شد. در ایران برای ایجاد این سرویس از روش ACQ/CDB استفاده شده است.
انواع اپراتورها به هنگام ترابرد
به هنگام ترابرد سه نوع اپراتور داریم:
- اپراتور پایه
- اپراتور پذیرا
- اپراتور فرستنده
اپراتور پایه همان اپراتوری است که مشترک جهت دریافت خدمات تلفن همراه برای بار اول، در آن ثبت نام کرده، اسناد و مدارک مورد نیاز برای احراز هویت و ثبت نام را به اپراتور مذکور تحویل داده و سند اشتراک دریافت کرده است.
اپراتور پذیرا اپراتوری است که مشترک یک اپراتور، قصد استفاده ازخدمات آن را بدون تغییر شماره خود دارد. مثلا وقتی یک مشترک ایرانسل قصد استفاده از اپراتور همراه اول را دارد، ایرانسل اپراتور پایه است و همراه اول اپراتور پذیرا.
اپراتور فرستنده اپراتوری است مشترک که در هنگام درخواست ترابرد شماره، از خدمات وی استفاده می‌کند و قصد دارد بدون تغییر شماره خود، از خدمات اپراتور دیگری استفاده کند.
برای انجام شدن ترابرد به شناسه ترابرد نیاز داریم. شناسه ترابرد شماره اختصاص داده‌شده به هر مشترک در هنگام یک ترابرد است که برای سهولت شناسایی و پیگیری فرآیند ترابرد به کار برده می‌شود.
ترابرد به همراه اول
ترابرد به اپراتور همراه اول به سهولت و به یکی از روش‌های ذیل امکان پذیر است:
- تکمیل فرم ترابرد بصورت آنلاین
- مراجعه حضوری به فروشگاه‌ها و دفاتر
- تماس با همراه اول از طریق شماره ۹۹۹۰
در روش اول که تکمیل فرم ترابرد بصورت آنلاین است باید به این لینک مراجعه کنید. و همان فرم ابتدای صفحه رو پر کرده و مراحل مختلف را طی کنید.
در روش دوم باید نمایندگی موجود در محل زندگی‌تان را پیدا کرده و حضوری به دفتر همراه اول بروید. پیدا کردن دفاتر همراه اول از طریق جستوجو در این صفحه امکان پذیر است.
در روش آخر هم باید شماره ۹۹۹۰ را از طریق خط همراه اولتان شماره‌گیری کنید.
مزایای کلی ترابرد
ترابرد کردن هم اقدام جذابی‌ست و هم مزایایی دارد. این مزایا عبارتند از:
مهاجرت راحت کاربران بدون دغدغه شماره
این اولین و بهترین مزیت ترابرد است. بسیاری از کاربران به خصوص مدیران و مسئولان شرکت‌های خصوصی و دولتی و صاحبان کسب‌وکار نمی‌توانند راحت اپراتورهای خود را تغییر بدهند؛ زیرا شماره آن‌ها در اختیار سازمان‌ها و افراد بسیاری است و باید با تغییر اپراتور شماره‌شان را تغییر داده و آن را به سازمان‌ها و افراد زیادی اطلاع دهند تا به کسب‌وکار و اعتبار آن‌ها ضربه نخورد. اما با اجرای طرح ترابردپذیری دیگر مشترکان هیچ نگرانی بابت تغییر شماره در هنگام مهاجرت از اپراتور مبدأ به اپراتور موردنظرشان نخواهند داشت. این مزیت برای همه افرادی که از هزینه، کیفیت و تنوع خدمات یک اپراتور خسته شده‌اند، ولی بنا به دلایلی که گفته شد نمی‌توانند این کار را انجام دهند بسیار مناسب است. زیرا می‌توانند بدون تغییر شماره خود این کار را انجام دهند. تنها محدودیت در این طرح دو بار تغییر اپراتور در سال بوده و محدودیت دیگری برای تغییر اپراتورها ندارد.
ارائه سرویس‌های جذاب‌تر
با اجرای ترابردپذیری، اپراتورهای تلفن همراه ایران به خاطر اینکه مشترکان خود را از دست ندهند، به سمت ارائه خدمات متنوع و سرویس‌های جذاب خواهند رفت. به عبارتی دیگر این طرح باعث رقابت آن‌ها خواهد شد. این طرح‌ها می‌تواند مانند دیگر کشور‌های دنیا به صورت قرارداد‌های چند ساله به همراه باندلینگ باشد. البته این رقابت می‌تواند در زمینه کاهش تعرفه برخی سرویس‌ها یا ارائه بسته‌ها و خدمات نوین به مشترکان باشد. این بازار رقابتی می‌تواند پیشترفت فنی و مالی اپراتورها را در برداشته باشد که به نفع کاربران است.
کاهش قیمت سیم‌کارت‌های عادی در بازار سیاه
با اجرای طرح ترابردپذیری از ارزش شماره‌های تلفن همراه در بازار کاسته می‌شود و تفاوت شماره تلفن همراه بین همراه اول، ایرانسل و رایتل از بین می‌رود. با توجه به این موضوع شماره‌های عادی کد‌های مختلف سه اپراتور موبایل ارزش یکسانی پیدا می‌کنند؛ چون دیگر مشخص نمی‌شود که کدام شماره در کدام شبکه فعال است. به همین دلیل قیمت شماره‌های عادی در بازار سیاه کاهش می‌یابد. از طرفی دیگر لازم نیست بخاطر خرید یک سیم کارت دیگر که شماره‌ای نزدیک سیم کارت خودمان دارد منت فروشنده‌ها یا اپراتورها را بکشیم. پس قیمت‌ها تا حدود زیادی تعدیل می‌شوند.
کاهش مشکلات ارتباطی مردم مخصوصا اجاره‌نشین‌ها
آنتن‌دهی نامناسب شبکه‌های تلفن همراه در منزل جدید از دغدغه‌های اجاره‌نشین‌ها است. برخی از مستأجر‌ها سالانه مجبور به تغییر منزلشان هستند. مشکل آنتن‌دهی موبایل در خانه جدید در بیشتر مواقع مستأجران را کلافه می‌کند. اما با اجرای ترابردپذیری شماره تلفن همراه، اجاره‌نشین‌ها می‌توانند با اطلاع از آنتن‌دهی اپراتورها در محله جدیدشان، به راحتی اپراتور مورد نظر را انتخاب کرده و به شبکه مورد نظر کوچ کنند.
معایب کلی ترابرد
شاید مزیت‌های این کار باعث شود فکر کنید طرح بسیار عالی و بدون نقصی است. اما این طرح هم مانند هر طرح دیگر معایبی دارد:
گران شدن شماره رند همه اپراتورها
پیش از این شماره‌های رند همراه اول گران‌تر از دیگر اپراتورها بود و قیمت شماره‌های رند ایرانسل و رایتل ارزان‌تر بود. پس از ترابردپذیری شماره‌ها، تفاوت میان شماره‌های اپراتورها از بین می‌رود و در این میان با حذف بازار سیاه کد‌های مختلف، ارزش شماره‌های رند افزایش می‌یابد. این افزایش قیمت شامل هر سه اپراتور می‌شود؛ اما شماره‌های رند ایرانسل و رایتل افزایش بیشتری پیدا می‌کنند و ارزش شماره‌هایشان به نزدیکی شماره‌های رند همراه اول می‌رسد. این ممکن است از برخی جنبه‌ها خوب باشد. اما آیا ارائه خدمات و آنتن‌دهی در هر اپراتور با بقیه یکسان است؟
مشکل تشخیص تماس‌های درون و برون شبکه
اجرای ترابردپذیری باعث می‌شود، اپراتور انتخابی کاربران از شماره‌شان قابل تشخیص نباشد. به همین تشخیص تماس‌های درون و برون شبکه قبل از برقراری تماس با مخاطبان سخت می‌شود. یعنی اگر شماره شما کد ۰۹۱۲ باشد و با شماره‌ای دارای همین کد تماس بگیرید شاید تماس برون شبکه حساب شود. همین امر باعث می‌شود نتوانید از طرح‌های تخفیفی درون شبکه‌ای استفاده کنید. مثلا با این ذهنیت که با یک شماره ایرانسلی تماس گرفته‌اید و چون خودتان هم ایرانسل هستید و طرح تخفیفی دارید مدت زیادی با آن شماره صحبت کنید و بعد از قیمت بالای تماستان شگفت‌زده شوید!
ناآشنایی با شماره‌ها و کد‌های کاربردی اپراتور جدید
هر اپراتور تلفن همراه کد‌ها و شماره‌های کاربردی دارد که کاربران در صورت تماس یا ارسال پیام می‌توانند عملیات خاصی انجام دهند. این شماره‌ها و کد‌ها در اپراتورها متفاوت است. در صورت جابه‌جایی شماره در اپراتورها، کاربران با این شماره‌ها و کد‌ها ناآشنا هستند و مدتی طول می‌کشد که آن‌ها را به ذهن بسپارند. البته این مشکل این روز‌ها با نصب اپلیکیشن مربوط به هر اپراتور بر روی موبایل حل شده و کاربر بجای حفظ کردن کد‌ها از منو اپلیکیشن مورد نظر خدمات موردنظرش را انتخاب می‌کند.
عدم انتقال ودیعه
در صورت ترابرد به اپرتور دیگر ودیعه تلفن همراه (برای سیم‌کارت‌هایی که ودیعه دارند) منتقل نخواهد شد. این یعنی سقف مکالمه به اندازه ودیعه نخواهد بود و احتمالاً خود اپراتور (جدید) تصمیم خواهد گرفت که تا چه سقفی مشترک حق مکالمه دارد. این بدان معنی است که اگر یک خط اعتباری را ۱۰۰۰۰ تومان شارژ کرده‌اید معلوم نیست بعد از ترابرد این ۱۰۰۰۰ تومان همان ۱۰۰۰۰ تومان باقی بماند!
سیم کارتهای گران چه می‌شوند؟!
اگر سری به بازار بزنید، متوجه می‌شوید که ارزش سیم‌کارت‌ها با یکدیگر بسیار متفاوت است. برخی از آن‌ها میلیونی قیمت دارند و ارزش بعضی حتی به چند هزار تومان هم نمی‌رسد. از آنجایی هم که در این طرح تنها دو بار قابلیت انتقال اپراتور در سال وجود دارد و از سوی دیگر، هنوز واکنش بازار نسبت به تغییر ارزش‌گذاری سیم‌کارت‌ها در این جابجایی مشخص نیست، قاعدتا بیشترین ریسک را کسانی می‌کنند که سیم‌کارت‌های باارزش‌تر دارند. این سیم‌کارت‌ها را از نظر اولویت بندی ارزش می‌توان به صورت زیر دسته بندی کرد.
۱- سیم‌کارت دائمی ۰۹۱۲ همراه اول با پیش شماره ۱،
۲- سیم‌کارت دائمی ۰۹۱۲ همراه اول با پیش شماره ۲،
۳- سیم‌کارت دائمی ۰۹۱۲ همراه اول با پیش شماره ۳،
۴- سیم‌کارت دائمی ۰۹۱۲ همراه اول با پیش شماره ۴ و ۵ و ۶،
۵- سیم‌کارت دائمی ۰۹۱۲ همراه اول با پیش شماره ۷ و ۸ و ۹ و ۰،
۶- سیم‌کارت دائمی ۰۹۱ همراه اول در شهر‌های مختلف
۷- سیم‌کارت دائمی ۰۹۳۵ دائمی ایرانسل
۸- سیم‌کارت دائمی ۰۹۰۲ دائمی ایرانسل
۹- سیم‌کارت دائمی ۰۹۲۰ رایتل
۱۰- سیم‌کارت‌های اعتباری اپراتورها
با کمی دقت، می‌توان به‌راحتی فهمید که دارندگان سیم‌کارت‌های دائمی (به‌خصوص همراه اول) بایستی دقت بیشتری در جابجایی داشته باشند تا به‌واسطه برخی مشکلات پیش‌بینی نشده، ارزش سیم‌کارت خود را از دست ندهند. چون برخی از آن‌ها مخصوصا برای موقعی که گوشی موبایل و سیم‌کارت کاملا همه گیر نشده بود بهای میلیونی بابت سیم‌کارت خود پرداخته‌اند که گویا قرار است این اختلاف بها با اختصاص دادن سهام در شرکت آن اپراتور جبران شود.
سخن آخر
در این مقاله مزیت‌ها و معایب کلی ترابرد به شما گفته شد تا با یک دید باز و بی‌طرفانه نسبت به این موضوع تصمیم بگیرید. به هر حال همراه اول یک اپراتور خوب و قابل اعتماد است که پوشش گسترده‌ای دارد. بعلاوه کیفیت مکالمه و دیتای خوبی هم ارائه می‌دهد. همین عوامل بعلاوه قدمت بیشترش باعث شده مشترکین بیشتری داشته باشد؛ بنابراین با ترابرد به همراه اول، چون اکثر تماس‌های شما دیگر درون شبکه به حساب می‌آیند (منظور تماس با خطوط ثابت تلفن و با خطوط همراه اول است) کاهش چشمگیری در هزینه‌هایتان مشاهده خواهید کرد (البته شما باید ببینید بیشتر تماس‌های شما با چه خطوطی از چه اپراتور‌هایی است). همراه اول برای تشویق مشترکین به ترابرد بسته‌های خوشامد ۱۰۰۰ را نیز ارائه کرده است که شامل حجم نامحدود اینترنت به مدت یک هفته، ۱۰۰۰ دقیقه مکالمه درون شبکه و ۱۰۰۰ پیامک درون شبکه‌ای می‌شود. دیگر این شما و گوی شما و این هم میدان‌تان!
