نویسنده: پریسا رودحله
بروزرسانی: 11 آذر 1400
ستاره | سرویس روانشناسی – یکی از راهکار‌های پیشنهاد شده توسط بسیاری از مدرسین موفقیت یا روانشناسان برای تغییر خلق و خو، انجام دادن خود هیپنوتیزم توسط شخص است. بسیاری از سایت‌های موفقیت، پکیج خود هیپنوتیزم ارائه می‌دهند که بهای کمی ندارد. اگرچه کتاب‌های خوبی هم در این زمینه نوشته شده است، ولی با این وجود بسیاری از افراد هنوز نمی‌دانند تا چه حد به این روش اطمینان کنند. سوالاتی چون هیپنوتیزم چیست و چه تفاوت‌هایی با هیپنوتیزم دارد، تاثیراتش چیست و از نظر علمی چگونه شدنی است سوالاتی هستند که تلاش کرده‌ایم در این مطلب به آن‌ها بپردازیم.
هیپنوتیزم یا خود هیپنوتیزم؟
جالبست بدانید که هیپنوتیزم هم همان خود هیپنوتیزم است! چون بهرحال این کاری است که توسط خود شما دارد انجام میشود. این شما هستید که باور کرده‌اید می‌توانید هیپنوتیزم شوید. تنها تفاوت هیپنوتیزم با خود هیپنوتیزم این است که در هیپنوتیزم یک نفر به شما کمک می‌کند تا به آن تمرکز دست پیدا کنید یا برای حل مشکلتان اقدام کنید. اما در خود هیپنوتیزم تمام این مراحل و کار‌ها توسط خود شما انجام میشود، چون خود شما هم می‌توانید به تنهایی تمرکز کنید. البته هیپنوتیزم موثرتر است، چون توسط افراد حرفه‌ای انجام میشود. اما حرفه‌ای بودن این افراد به این معنی نیست که شما نتوانید بدون کمک آن‌ها به آن مرحله برسید بلکه به این خاطر است که شما اصولا آنقدری که به ایشان ایمان دارید به خودتان ندارید.
تاثیرات خود هیپنوتیزم
شما می‌توانید بسیاری از مشکلات خود را با هیپنوتیزم کردن از بین ببرید. هر انچه شما فکر کنید از خاطرات گذشته تا درد‌ها و حتی روابطتان با افراد مختلف، همگی ورود به ناخودآگاه و تغییر نگرش کاملا قابل حل است.
از جمله معضلات و بیماری‌هایی که با هیپنوتیزم قابل درمان است می‌توان مشکلات زیر را نام برد:
از جمله معضلات و بیماری‌هایی که با هیپنوتیزم قابل درمان است می‌توان مشکلات زیر را نام برد:
- بی‌خوابی‌های غیرطبیعی
- استرس و اضطراب
- خودخوری و سرزنش کردن خود
- نفرت و خشم از دیگران
- حسادت
- پرخوری بیمارگونه و افزایش وزن
- مشکلات خانوادگی
- تنبلی
- افسردگی
- مدیریت زمان
- تند خویی و عصبانیت
- ضعف در نه گفتن به دیگران
- ضعف در یادگیری و قدرت حافظه کم
- عدم بخشش دیگران و کینه به دل گرفتن از آن‌ها
- عدم مسئولیت پذیری
- کمبود آرامش در زندگی
- کمبود اعتماد به نفس
- مشکلاتی که در دوران کودکی داشته‌ایم و ناخواسته بر خیلی از رفتار‌های ما تاثیر می‌گذارد.
- عدم رضایتمندی از شغل
- روابط عمومی ضعیف
- عادت به سیگار کشیدن یا هر عادت ناپسند اخلاقی دیگر که ریشه روانی داشته باشد.
- برنامه‌ریزی آینده
- حساسیت زیاد بر روی برخی مسائل
- وسواس فکری
- بی برنامه‌گی
- بدگمانی
- ایجاد بی حسی و بی دردی
نگاه علمی به خود هیپنوتیزم
برای درک هیپنوتیزم ابتدا باید با مراحل یا سطوح خواب مصنوعی در انسان آشنا شویم. پس باید عملکرد داخلی ذهن انسان را در نظر بگیریم. مغز انسان وظایف خود را در چهار سطح انجام می‌دهد.
۱) اولین مرحله سطح بتا نام دارد. سطحی که در آن هوشیاری انسان کامل است. مغز انسان تقریباً روزی ۱۶ ساعت در این سطح عمل می‌کند.
وظیفه اصلی این سطح تنظیم عملکرد‌های حیاتی بدن مانند ضربان قلب، تنفس، عملکرد کلیه، هضم غذا و… است. ۷۵ درصد از نیروی هوشیار ذهن انسان در سطح بتا صرف نظارت بر عملکرد حیاتی بدن میشود و ۲۵ درصد باقیمانده وقف تفکر و تمرکز حواس میشود.
وظیفه اصلی این سطح تنظیم عملکرد‌های حیاتی بدن مانند ضربان قلب، تنفس، عملکرد کلیه، هضم غذا و… است. ۷۵ درصد از نیروی هوشیار ذهن انسان در سطح بتا صرف نظارت بر عملکرد حیاتی بدن میشود و ۲۵ درصد باقیمانده وقف تفکر و تمرکز حواس میشود.
۲) سطح دوم را مرحله آلفا می‌نامیم. در سطح آلفا ذهن نیمه هوشیار مشغول فعالیت است. هنگام خواب مصنوعی با این قسمت سر و کار داریم. کارآیی این سطح برای تمرکز حواس ۹۵ الی ۱۰۰ درصد است؛ که مقدار آن در مقایسه با ۲۵ درصد کارآیی هوشیارانه سطح بتا خیلی بیشتر است. نمونه‌هایی از فعالیت سطح آلفا عبارتند از: خواب مصنوعی، مراقبه، تجسم خلاق، خواب رفتن و بیدار شدن طبیعی.
پس در کل خواب مصنوعی حالتی طبیعی در ذهن است. خواب مصنوعی در واقع خواب به حساب نمی‌آید، زیرا شما وقتی در خواب مصنوعی فرو می‌روید، آگاهی خود را کاملاً حفظ می‌کنید.
۳) سطح بعدی فعالیت ذهن مرحله تتا است. یعنی همان بخش از ذهن ناخودآگاه که هنگام خواب سبک فعال میشود.
پس در کل خواب مصنوعی حالتی طبیعی در ذهن است. خواب مصنوعی در واقع خواب به حساب نمی‌آید، زیرا شما وقتی در خواب مصنوعی فرو می‌روید، آگاهی خود را کاملاً حفظ می‌کنید.
۳) سطح بعدی فعالیت ذهن مرحله تتا است. یعنی همان بخش از ذهن ناخودآگاه که هنگام خواب سبک فعال میشود.
۴) نام آخرین مرحله دلتا است؛ که همان خواب عمیق است. ذهن ناهشیار در چنین سطحی در استراحت کامل به سر می‌برد. این سطح تلقین‌پذیر نیست و دستیابی به آن تقریبا ممکن نیست.
منظور از خواب مصنوعی کنار گذاشتن ذهن هوشیار و مدیریت مستقیم ذهن نیمه هوشیار است. هنگام خواب مصنوعی به هیچ وجه به خواب نمی‌روید. ما خودمان هر لحظه نمونه‌هایی از خواب مصنوعی را در اعمال روزانه به طور طبیعی انجام می‌دهیم.
به عنوان مثال تجسم خلاق، مدیتیشن، به خواب رفتن در شب، تماشای زیاد تلویزیون، تماشای برف پاک کن ماشین در یک شب بارانی، تماشای تیر‌های چراغ برق یا خطوط سفید بزرگ‌راه‌ها (که آن را خواب مصنوعی در بزرگراه می‌نامیم)، خواندن کتاب طوری که گذشت زمان را حس نکنیم.
برای ورود به سطح آلفا بیایید لحظه‌ای خیال‌پروری کنید. وقتی خیال‌پروری می‌کنید، ذهن شما روی شخص، مکان یا واقعه‌ای خوشایند متمرکز میشود. در چنین حالتی به مکان، گذشت زمان، تنگ یا گشاد بودن لباس خود فکر نمی‌کنید. اگر هنگام خیال‌پروری شخصی در کنار شما باشد، مجبور میشود برای جلب توجه شما بشکن بزند و یا اسم شما را صدا کند. این امر، نشانه ورود به مرحله آلفا است که بهترین نمونه هیپنوتیزم طبیعی به حساب می‌آید. جالب است بدانید اکثر مردم بین ۳ تا ۴ ساعت در روز خیال‌پروری می‌کنند؛ بنابراین اکثر مردم روزی سه ساعت در حالت هیپنوتیزم طبیعی سپری می‌کنند. خواب مصنوعی یکی از حالت‌های عادی و طبیعی ذهن انسان است و هیچ خطری ندارد. در واقع اگر هیپنوتیزم طبیعی وجود نداشته باشد، فشار زندگی ما را از پای درمی‌آورد.
سطوح هیپنوتیزم
امروزه دانشمندان ۵۰ سطح مختلف از خواب مصنوعی را شناسایی کرده‌اند، ولی برای ساده کردن مطلب در اینجا آن را به سه سطح اصلی تقسیم می‌کنیم.
اولین سطح، خلسه سبک نام دارد. در این سطح سوژه آرام است و متوجه نمی‌شود او را هیپنوتیزم کرده‌اند. گرچه می‌توان در این سطح پسروی و پیشروی کرد، ولی اطلاعات دقیق به دست نمی‌آید. علاوه بر این، وقتی در این سطح بر روی ترس‌های بیمار گونه، هراس‌ها، عادت‌ها و افسردگی افراد کار میشود، نمی‌توان شگرد‌های آموزشی مشکل و پیچیده را به طور موثر در آن اجرا کرد. ۹۵ الی ۹۸ درصد مردم قادرند به این سطح دست یابند.
نام سطح دوم، خلسه متوسط است. سوژه در این سطح آرامش کامل دارد و تلقین‌های پیچیده و خیلی دشوار را نیز قبول می‌کند. در این سطح سوژه صدا‌های مزاحم محیط اطراف را حس می‌کند، ولی حواس او پرت نمی‌شود. ۷۰ درصد مردم می‌توانند به این سطح دست یابند.
نام آخرین مرحله یا سطح، خلسه عمیق همراه با خوابگردی است. این سطحی است که اکثر روانشناسان و اشخاصی که هیپنوتیزم می‌کنند سعی دارند به این سطح دست یابند؛ زیرا یکی از ویژگی‌های آن فراموشی هنگام خواب مصنوعی است. یعنی سوژه آن چه در حالت خواب انجام داده یا گفته است به یاد نمی‌آورد، مگر آن که به او گوشزد شود تا هنگام بیداری آن‌ها را به خاطر آورد. فقط ۵ درصد از مردم می‌توانند به این سطح دست یابند. ویژگی دیگر این سطح دیدن توهم‌های مثبت (یعنی دیدن چیزی که وجود خارجی ندارد) و توهم‌های منفی (یعنی ندیدن چیزی که وجود خارجی دارد) است.
مراحل انجام خود هیپنوتیزم
روش‌های متعددی برای هیپنوتیزم وجود دارد که در اصول مانند هم هستند. برای آن‌که خود را هیپنوتیزم کنید، مراحل زیر را طی کنید. توجه داشته باشید که روش زیر هیچ‌گونه ضرر یا خطری ندارد، سعی کنید که خوابتان نبرد. این روش را در وضعیتی انجام دهید که نه زیاد گرسنه باشید و نه زیاد شکمتان پر باشد.
مرحله اول
ریلکس کردن:
۱- ابتدا روی یک صندلی بنشینید یا ترجیحاً روی تخت یا زمین دراز بکشید. سپس چشمانتان را ببندید و تمرکزتان را روی نفس کشیدن بگذارید. کاملاً بی‌حرکت باشید و با هر بازدم بدنتان را شل‌تر کنید و فکر کنید که بدنتان سنگین و سنگین‌تر میشود.
۲- اکنون احساس کنید که از کف پایتان انرژی گرمی نفوذ می‌کند این انرژی به هرجا که برود آن جا را سنگین و کرخت و شل می‌کند بنابراین کف پایتان نیز سنگین و کرخت میشود؛ و کم‌کم به مچ پایتان می‌رسد و همین‌طور به ساق پا، زانو و تمام ران و کشالهٔ ران شما.
۳- یعد از آن که این انرژی تمام پاهایتان را سنگین و شل و کرخت کرد کم‌کم به درون شکم شما نفوذ می‌کند و تمام کلیه‌ها و رودهٔ شما را نیز به این حالت دچار می‌کند قفسهٔ سینهٔ شما را دربر می‌گیرد و به کمر شما نیز نفوذ می‌کند. توجه‌تان به بازدم هایتان باشد که با هر بازدم بدنتان شل‌تر و کرخت‌تر میشود.
۴- با هر بازدم بدنتان سنگین و شل و کرخت میشود مخصوصاً پلک‌هایتان مدام سنگین و سنگین‌تر میشود. کم‌کم انرژی به گردنتان و موی و پوست سر و صورتتان می‌رسد بدنتان کاملاً شل، سنگین و کرخت است.
۱- ابتدا روی یک صندلی بنشینید یا ترجیحاً روی تخت یا زمین دراز بکشید. سپس چشمانتان را ببندید و تمرکزتان را روی نفس کشیدن بگذارید. کاملاً بی‌حرکت باشید و با هر بازدم بدنتان را شل‌تر کنید و فکر کنید که بدنتان سنگین و سنگین‌تر میشود.
۲- اکنون احساس کنید که از کف پایتان انرژی گرمی نفوذ می‌کند این انرژی به هرجا که برود آن جا را سنگین و کرخت و شل می‌کند بنابراین کف پایتان نیز سنگین و کرخت میشود؛ و کم‌کم به مچ پایتان می‌رسد و همین‌طور به ساق پا، زانو و تمام ران و کشالهٔ ران شما.
۳- یعد از آن که این انرژی تمام پاهایتان را سنگین و شل و کرخت کرد کم‌کم به درون شکم شما نفوذ می‌کند و تمام کلیه‌ها و رودهٔ شما را نیز به این حالت دچار می‌کند قفسهٔ سینهٔ شما را دربر می‌گیرد و به کمر شما نیز نفوذ می‌کند. توجه‌تان به بازدم هایتان باشد که با هر بازدم بدنتان شل‌تر و کرخت‌تر میشود.
۴- با هر بازدم بدنتان سنگین و شل و کرخت میشود مخصوصاً پلک‌هایتان مدام سنگین و سنگین‌تر میشود. کم‌کم انرژی به گردنتان و موی و پوست سر و صورتتان می‌رسد بدنتان کاملاً شل، سنگین و کرخت است.
مرحله دوم
توجه داشته باشید که مرحله اول را باید به خوبی اجرا کرده باشید. اکنون احساس کنید که دست راست یا چپتان (هرکدام که ترجیح می‌دهید) مانند بادکنک سبک شده است و کم‌کم به بالا می‌رود این را به خوبی تصور و تلقین کنید. آن‌گاه متوجه می‌شوید که دستتان تکان می‌خورد و به بالا می‌رود. (البته ممکن است که دست شما بالا برود و متوجه نشوید یا فکر کنید دستتان بالا می‌رود، ولی چنین نشود یا اصلاً اتفاقی رخ ندهد یا کمی تکان بخورد که بستگی به میزان کیفیت هیپنوتیزم شما دارد که با تمرین می‌توانید کیفیت آن را بیشتر کنید) سپس دوباره فکر کنید که دست شما سنگین میشود و این موجب میشود که دستتان آرام آرام پایین آید. تبریک می‌گویم شما هیپنوتیزم شدید.
مرحله سوم
خروج از هیپنوتیزم: اکنون تصور کنید که بدنتان آرام آرام به حالت نرمال برمی‌گردد و آرام چشمانتان را باز کنید، دستانتان را مشت کنید پاهایتان را باز و بسته کنید و کمی راه بروید تا به حالت اول بازگردید.
آیا شما تا به حال خودتان را هیپنوتیزم کرده‌اید؟ اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید آن را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید و روش‌تان را برای ما و سایر کاربران توضیح دهید.
بهزاد
سلام ممنونم از متن زیباتون بار ها وبارها این کار رو انجام دادم ولی روش من کمی متفاوت هست ولی اصل یکی هست البته من چندین سال است زیر نطر استاد کار کردم واول تمرکز کردن را تمرین کردم بعد مراحل خود هیپنوتیزم برای سنگین شدن بدن ابتدا به مدت دو دقیقه نفس تند از بینی کشیده واز دهان خارج می کنم
در کل حالت خلسه بهم ارامشی میده که هیج جای دنیا پیدا نمی کنم خیلی لذت بخش
اومید وارم همه دوستان تجربه کنند
بازم سپاس