نویسنده: ساغر شفیعی
بروزرسانی: ۲۸ فروردین ۱۴۰۱
ستاره | سرویس علوم – چمن مصنوعی چیست؟ قطعا همه تا به حال اسم چمن مصنوعی را شنیده‌اید. ولی اکثر ما وقتی اسم چمن مصنوعی به میان می‌آید بی شک یاد زمین فوتبال می افتیم. ولی بد نیست بدانید که امروزه کاربرد چمن مصنوعی چیزی فراتر و گسترده‌تر از زمین فوتبال است. در ادامه بیشتر با چمن مصنوعی، انواع آن و کاربردشان آشنا می‌شویم.
چمن مصنوعی چیست؟
مزایای استفاده از چمن مصنوعی چیست؟
- کاهش هزینه‌های نگهداری
- کاهش مصرف آب
- عدم نیاز به نور آفتاب برای رشد
- داشتن یک فضای سبز همیشگی
- متراکم‌تر و مقاوم‌تر از چمن طبیعی در مقابل عوامل جوی و تنش‌های ناشی از حرکات فیزیکی افراد یا بازیکنان
- بهره برداری در مدت زمان بیشتر نسبت به چمن طبیعی
- داشتن سطحی یکنواخت در تمام سطوح
- رفع مشکل گل آلود شدن زمین در هنگام بارش باران
معایب استفاده از چمن مصنوعی چیست؟
- بالا بودن هزینه اجرای اولیه‌ی آن نسبت به چمن طبیعی
- بالا بردن دمای محیط همراه با بالا رفتن دمای هوای طبیعی
- در صورت آسیب هزینه‌ی تعمیر دارد
کاربرد‌های چمن مصنوعی چیست؟
- مکان‌های ورزشی ائم از تنیس، فوتبال، فوتسال، گلف (بیشترین و مرسوم‌ترین کاربرد) و …
- محوطه‌های چمن‌کاری عمومی مانند میادین شهرها، حاشیه اتوبان‌ها و بزرگراه‌ها، زمین‌های بازی کودکان، کناره استخرها، محوطه حیوانات خانگی، چشم انداز‌ها و محوطه‌های داخلی ساختمان، حیاط و تراس خانه، پادری و …
جنس چمن مصنوعی چیست؟
چمن‌های مصنوعی را با طول رشته‌های متفاوت بلند، کوتاه، متوسط بسته به نوع کاربرد می‌سازند. چمن‌های مصنوعی اگر جنبه تزئیینی داشته باشند از الیافی مانند پلی پروپیلن، پلی اتیلن و پلی آمید ساخته می‌شوند تا لطیف‌تر و بادوام‌تر باشند. امروزه به منظور دوام بیشتر، چمن‌ها را از الیاف پلی استری می‌سازند. نوع پلیمری که استفاده می‌شود در کیفیت آن موثر است.
چمن‌های مصنوعی اولیه به دلیل اتصالت ضعیفشان و جنس نامرغوب آن‌ها دارای کیفیت پایین بودند و کمی بازیکنان را دچار محدودیت‌هایی می‌کرد، به طوری که بازیکنان مجبور بودند در مواقع بازی در زمین‌های دارای چمن مصنوعی، از پیراهن آستین بلند و شلوار استفاده کنند تا از رسیدن آسیب به پوست خود جلوگیری نمایند. رفته رفته با پیشرفت تکنولوژی از پلیمر‌هایی استفاده کردند که لطافت و کیفیت بیشتری داشته باشد.
امروزه با استفاده از نخ‌های نازک‌تر و لطیف‌تر توانسته اند چمن مصنوعی را از لحاظ جنس و لطافت به چمن طبیعی نزذیک‌تر کنند.
عمر مفید چمن مصنوعی چقدر است؟
واضح است که بسته به نوع استفاده از چمن، مراقبت و نگهداری از آن، عمر آن هم متفاوت است. ولی به طور متوسط عمر مفید در زمین‌های ورزشی حدود ۱۰ سال است. در باغ‌ها و فضای باز چیزی حدود ۱۲ تا ۱۵ سال عمر می‌کنند و در محیط‌های خانگی در صورت استفاده‌ی درست زمان نامحدودی می‌توان از آن استفاده کرد.
تاریخچه‌ی ساخت و استفاده از چمن مصنوعی
برای اولین بار در سال ۱۹۶۰ چمن مصنوعی تولید و ارائه شد و از آن در استادیوم تازه تاسیس استرودوم استفاده شد. این چمن توسط یک شرکت آمریکایی به نام مونسانتو با برند “استرو تورف” ارائه گردید. پس از آن در سال ۱۹۶۴ در مدرسه‌ای در ردآیلند چمن مصنوعی به کار برده شد. سپس در المپیک مونترال موضوع چمن مصنوعی به طور گسترده‌ای مورد استقبال جامعه‌ی ورزشی در آمریکا و اروپا قرار گرفت؛ و اولین چمن مصنوعی در اروپا در سال ۱۹۸۲ تولید و در هلند نصب گردید. به طوری که در قاره اروپا تا سال ۱۹۹۹ بیش از ۸۵ میلیون متر مربع از فضا‌های ورزشی این قاره اعم از فوتبال، هاکی، تنیس، گلف و… زیر پوشش چمن مصنوعی قرارگرفت. پس از آن رفته رفته پیشرفت قابل توجهی در این زمینه صورت گرفت، به طوری که امروزه تعداد زیادی کارخانه جهت تولید انواع چمن مصنوعی شروع به کار کرده‌اند.
قابل ذکر است که در دهه‌ی ۱۹۹۰ برخی از کارشناسان محیط زیست نسبت به چمن مصنوعی اعتراض کرده و برای جلوگیری از گسترش روز افزون استفاده از آن شروع به کاشت چمن طبیعی در ورزشگاه‌ها کردند، ولی پس از مدت کوتاهی به دلیل وقت و هزینه زیادی که می‌برد و جو مشکلاتی چون مشکلات آبیاری، نور و… از این کار دست کشیدند.
در ایران، ورزشگاه امام رضا شهر مشهد اولین ورزشگاه فوتبال در سطح کشور خواهد بود که در آن از طراحی با چمن مصنوعی مورد تأیید فیفا کار می‌شود.
