ستاره | سرویس سلامت – بیماری سفلیس نوعی عفونت منتقله از راه جنسی است که توسط باکتری به نام ترپونما پالیدوم ایجاد میشود. اولین علامت سفلیس، ایجاد زخمی کوچک و بدون درد بوده که بر روی اندامهای جنسی، مقعد و یا داخل دهان ظاهر میشود. به این زخم شانکر گفته میشود.
تشخیص سفلیس میتواند دشوار باشد؛ بگونهای که ممکن است فرد بدون بروز هیچ علامتی، برای سالها حامل این بیماری باشد. با این حال تشخیص زودهنگام سفلیس، امری مهم است. اگر این بیماری برای مدت زمان طولانی درمان نشود، میتواند باعث آسیب جدی به ارگانهای مهم مانند قلب و مغز شود.
سفلیس تنها از طریق تماس مستقیم با شانکر سیفلیسی منتقل میشود. این بیماری از طریق استفاده از لباس، وسایل و یا غذای دیگر افراد منتقل نمیشود.
مراحل عفونت سفلیس
بیماری سفلیس چهار مرحله دارد که عبارتند از:
- اولیه
- ثانویه
- در حال کمون
- دوران سوم
سفلیس در دو مرحله اول بیشتر مسری و واگیردار است و در مرحله کمون فعال بوده، اما اغلب بدون علائم است. سفلیس در مرحله سوم، بیشترین خطر را برای سلامت فرد دارد.
سفلیس اولیه
سفلیس اولیه حدود سه تا چهار هفته پس از تماس فرد با باکتری ایجاد میشود. این مرحله، با بروز زخمی کوچک و دایرهای شکل به نام شانکر آغاز میشود. شانکر بدون درد بوده، اما بسیار واگیردار و مسری است. این زخم ممکن است در داخل دهان، اندام جنسی یا مقعد ایجاد شود.
به طور معمول، این زخم حدود سه هفته پس از عفونت ظاهر خواهد شد، اما ممکن است بین ۱۰ تا ۹۰ روز نیز طول بکشد. این زخم بین دو تا شش هفته باقی خواهد ماند.
سفلیس از طریق تماس مستقیم با زخم، به ویژه رابطه جنسی منتقل میشود.
سفلیس ثانویه
بثورات پوستی و گلودرد ممکن است در مرحله دوم سفلیس ایجاد شوند. این بثورات خارش آور نبوده و ممکن است در هر جایی از بدن، به ویژه در کف دست و پا ظاهر شوند. بعضی از افراد تا زمانی که این بثورات از بین نرفتهاند، متوجه آنها نخواهند شد.
دیگر علائم سفلیس ثانویه عبارتند از:
- سردرد
- تورم غدد لنفاوی
- خستگی
- تب
- کاهش وزن
- ریزش مو
- درد مفاصل
این علائم، با درمان یا بدون درمان از بین خواهند رفت. هرچند بدون درمان، فرد همچنان به سفلیس مبتلا خواهد بود. سفلیس ثانویه اغلب با دیگر بیماریها اشتباه گرفته میشود.
سفلیس نهفته
سومین مرحله، نهفته یا در حال کمون است. علائم سفلیس اولیه و ثانویه از بین میروند و در این مرحله علائم قابل توجهی وجود نخواهند داشت. با این حال، باکتری در بدن باقی خواهد ماند. این مرحله میتواند سالها باقی بماند قبل از آنکه وارد دوران سوم سفلیس شود.
دوران سوم سفلیس
آخرین مرحله عفونت، دوران سوم نامیده میشود. طبق آمار، حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد از افرادی که سفلیس را درمان نمیکنند، وارد این مرحله خواهند شد. این مرحله میتواند سالها پس از تماس با عفونت اولیه ایجاد شود. این مرحله میتواند مرگ آور باشد و عوارض آن عبارتند از:
- کوری
- ناشنوایی
- بیماری روانی
- از دست دادن حافظه
- تخریب بافتهای نرم و استخوانها
- اختلالات عصبی مانند سکته مغزی یا مننژیت
- بیماری قلبی
- نوروسفلیس که عفونت مغز و نخاع است
نحوه تشخیص بیماری سفلیس
اگر فکر میکنید که به سفلیس مبتلا هستید، فورا به پزشک مراجعه کنید. پزشک از شما نمونه خون گرفته و شما را معاینه فیزیکی خواهد کرد. اگر دچار زخم شده باشید، برای تشخیص باکتری سفلیس، از آن نمونه برداری خواهد شد.
اگر پزشک به علائم عصبی مرحله سوم مشکوک شود، ممکن است از شما نمونه مایع نخاعی گرفته شود.
اگر باردار هستید، پزشک از شما آزمایش سفلیس خواهد گرفت تا جنین، مبتلا به سفلیس مادرزادی نشود. این نوع سفلیس میتواند باعث ایجاد آسیبهای جدی به نوزاد شده و حتی مرگبار باشد.
درمان بیماری سفلیس
سفلیس اولیه و ثانویه را به آسانی میتوان با تزریق پنی سیلین، درمان کرد. پنی سیلین معمولا در درمان سفلیس موثر است. افرادی که به پنی سیلین حساسیت دارند، میتوانند از آنتی بیوتیکهای دیگر استفاده کنند، مانند:
- داکسی سایکلین
- آزیترومایسین
- سفتریاکسون
اگر به نوروسفلیس مبتلا باشید، دوز روزانه پنی سیلین را به صورت تزریقی دریافت خواهید کرد. در این شرایط نیاز خواهد بود که در بیمارستان بستری شوید. متاسفانه آسیب ناشی از سفلیس پیشرفته قابل درمان نخواهد بود. در این حالت، باکتری از بین خواهد رفت اما شیوه درمان بیشتر به تسکین درد و ناراحتی خواهد پرداخت. در طول درمان و تا زمانی که زخمهای بدن بهبود پیدا نکردهاند، از تماس جنسی با دیگران خودداری کنید.
پیشگیری از ابتلا به بیماری سفلیس
بهترین راه برای جلوگیری از سفلیس، داشتن رابطه جنسی سالم است. در حین رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید. علاوه بر این موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- هنگام رابطه جنسی دهانی از کاندوم استفاده کنید
- آزمایشهای مرتبط با عفونتهای منتقله جنسی را انجام دهید
- سفلیس از طریق سوزن آلوده نیز منتقل میشود. بنابراین از سوزنهای مشترک استفاده نکنید.
عوارض ناشی از بیماری سفلیس
مادران باردار و نوزادان
مادران مبتلا به سفلیس، در معرض خطر سقط جنین و یا زایمان زودرس قرار میگیرند. همچنین این احتمال وجود دارد که این بیماری به جنین منتقل شود که به آن سفلیس مادرزادی گفته میشود. سفلیس مادرزادی میتواند مرگبار باشد. نوزادان مبتلا به سفلیس مادرزادی میتوانند علائم زیر را نیز داشته باشند:
- نقص عضو
- تاخیر در رشد
- تشنج
- بثورات
- تب
- تورم کبد یا طحال
- کم خونی
- زردی
- زخمهای عفونی
اگر کودک به سفلیس مادرزادی مبتلا باشد و این موضوع تشخیص داده نشود، ممکن است کودک به مرحله پیشرفته این بیماری مبتلا شود. این حالت میتواند به اندامهای زیر آسیب برساند:
- استخوانها
- دندانها
- چشمها
- گوشها
- مغز
اچ آی وی
افراد مبتلا به سفلیس، بیشتر در معرض ابتلا به HIV قرار میگیرند. زخمهای ناشی از سفلیس، ورود ویروس ایدز به بدن را تسهیل میکنند. توجه داشته باشید، افرادی که به HIV مبتلا هستند، علائم سفلیس در آنها متفاوت با دیگر افراد خواهد بود.
چه زمانی باید برای بیماری سفلیس آزمایش داد؟
سفلیس اولیه میتواند به راحتی تشخیص داده نشود. علائم سفلیس ثانویه ممکن است با دیگر بیماریها اشتباه گرفته شود. بنابراین در موارد زیر، بهتر است آزمایش سفلیس را انجام دهید:
- داشتن رابطه جنسی با افراد مبتلا به سفلیس
- در دوران بارداری
- اگر در زندان هستید
- داشتن رابطه جنسی با افراد مختلف
اگر جواب آزمایشها مثبت باشد، مهم است که دوره درمان را کامل کنید. مصرف آنتی بیوتیک را تا آخر ادامه دهید. از رابطه جنسی خودداری کنید. بهتر است برای بیماری ایدز نیز آزمایش دهید.
برگرفته از: healthline.com