بیوگرافی ابراهیم حاتمی کیا؛ کارگردان سینمای دفاع مقدس

ستاره | سرویس چهره‌ها – ابراهیم حاتمی کیا فعالیت‌های سینمایی خود را با ساخت فیلم‌های کوتاه و مستند در رابطه با سینمای جنگ آغاز کرد. از جمله بهترین ساخته‌های ابراهیم حاتمی کیا می‌توان به فیلم سینمایی “از کرخه تا راین”  اشاره نمود که سیمرغ بلورین بهترین فیلم یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرد.

 

 

بیوگرافی ابراهیم حاتمی کیا

ابراهیم حاتمی کیا در یک خانواده مذهبی با اصالت آذربایجانی متولد شد. باور‌ها و اعتقادات مذهبی خانواده مانع از تماشای تلویزیون و راهیابی وی به سینما شده بود. آزادی دوران جوانی و مصادف شدن با انقلاب اسلامی دو عاملی بود که او را به سوی سینما سوق داد. او فعالیت‌های سینمایی‌اش را از سال ۱۳۵۹ با نوشتن فیلم‌نامه و کارگردانی فیلم‌های کوتاه در فضای جبهه و جنگ آغاز کرد. حاتمی کیا در سال ۱۳۶۴ نخستین فیلم بلند خود را به نام “هویت” برای شبکه دوم سیما ساخت که می‌کوشید تصویری واقع گرایانه از گرایش‌های سیاسی آن دوران پرآشوب ارائه دهد.

 

 

پس از ساخت این فیلم خسرو دهقان منتقد سینما استعداد حاتمی کیا را کشف کرد و در یکی از نشریات سینمایی نوشت؛ فیلمساز خوش قریحه‌ای دارد وارد سینما می‌شود. حاتمی کیا در سال ۱۳۶۷ در دوره فیلمنامه‌نویسی دانشگاه هنر تهران شرکت کرد و در سال ۱۳۷۲ از پایان‌نامه خود با موضوع نئورئالیسم ایتالیا دفاع می‌کند. وی در دومین تجربه سینمایی خود فیلم دیده‌بان را ساخت.

پس از فیلم دیده‌بان، وی دو فیلم دیگر را کارگردانی کرد، ولی می‌توان در بین آثار پس از دیده‌بان جدی‌ترین فیلم را از کرخه تا راین دانست. از کرخه تا راین، محصول ۱۳۷۱ به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا است که به سرنوشت قربانیان بمب‌های شیمیایی در جنگ ایران و عراق می‌پردازد. از بازیگران این فیلم می‌توان علی دهکردی و هما روستا را نام برد. همچنین موسیقی ماندگار این فیلم از آثار مجید انتظامی است که نظیر آن در هیچ فیلم سینمایی دیگر به گوش نمی‌رسد.

 

 

رفته رفته فیلم‌هایی نظیر روبان قرمز، برج مینو و آژانس شیشه‌ای توسط این کارگردان نام آشنا بر روی پرده سینما‌ها رفت و رسماً ابراهیم حاتمی‌کیا را تبدیل به یک چهره شاخص و منحصربه‌فرد در سینمای ایران کرد.

سبکِ کاری

ابراهیم حاتمی کیا جز آن دسته از کارگردانانی است که با ساخت فیلم‌های مختلف خود، حاشیه‌های زیادی را بوجود می‌آورد. هر فیلم وی معانی و مفهومی در جامعه و مسائل پشت پرده دارد که باعث شده ابراهیم حاتمی‌کیا به یکی از چهره‌های خاص در صنعت فیلمسازی ایران تبدیل شود.

بیشتر آثار حاتمی کیا رابطه کم‌‌رنگ یا پر رنگی با جنگ ایران و عراق دارد. آثار او دارای نماد‌ها و استعاره‌های گوناگون است. در بیشتر آثار حاتمی‌کیا عنصر پلاک به عنوان نماد هویت حضور دارد. حاتمی کیا به عنوان یک سینماگر مولف، معتقد به عقیده شخصی و نگاه سینمایی خودش است. نگاه به هویت ملی و اعتقاد فردی در آثار وی به چشم می‌خورد. حاتمی کیا سعی کرده‌است که در آثار خود در کنار آرمان‌گرایی از واقعیت‌ها نیز فاصله نگیرد. دریچه عرفان و نقد نیز در آثار وی مشهود است.

 

 

انتقاد از سایر کارگردان‌ها

ابراهیم حاتمی‌کیا جزو آن دسته از کارگردانانی است که آثار سایر کارگردان‌ها را مورد انتقاد قرار می‌دهد. یکی از کارگردانانی که آثارش توسط حاتمی‌کیا مورد انتقاد قرار گرفته، اصغر فرهادی و فیلم جدایی نادر از سیمین است. وی عقیده دارد این فیلم فرهادی یک اثر ناامید کننده در سینمای ایران به‌حساب آمده و ساخت یک بی‌اخلاقی است که از سوی کارگردان صورت گرفته است!

البته این بخشی از اظهار نظر‌های ابراهیم حاتمی‌کیاست، چرا که وی در ابتدا معتقد بود زنده‌یاد عباس کیارستمی فرد بزرگی است، ولی پس از مدتی اعلام کرد که بزرگ شدن کیارستمی به‌لطف جشنواره‌های خارجی است.

زنده‌یاد علی معلم در جریان یک مصاحبه، ابراهیم حاتمی کیا را «بچه لوس سینمای ایران» خطاب کرده بود که بهترین امکانات فیلمسازی در اختیارش قرار می‌گیرد، اما همیشه معترض است!

 

 

حواشی اختتامیه جشنواره فجر سی و ششم

ابراهیم حاتمی‌کیا در این مراسم، پس از دریافت سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی برای فیلم “به وقت شام” طی سخنانی با انتقاد از صداوسیما و برنامه هفت و رضا رشیدپور گفت: من فیلمساز وابسته هستم و فیلسماز این نظام هستم. من از دوستان در سازمان سینمایی اوج تشکر می‌کنم. کسانی که سربازان گمنام امام زمان (عج) هستند.

وی ادامه داد: من افتخار می‌کنم که درباره مدافعان حرم فیلم ساختم و برای ساخت این فیلم از حاج قاسم سلیمانی جایزه گرفتم و از بچه‌های سپاه که زحمت کشیدند و من را رشد دادند، استفاده کردم و از کار‌هایی که کردم، شرمنده نیستم.

حاتمی‌کیا افزود: این واژه‌هایی که در تلویزیون جمهوری اسلامی به نام ارگانی مطرح می‌شود جای تأسف است و من به این سازمان اعتراض می‌کنم که فیلم‌های من را ۴۰ بار پشت سرهم پخش می‌کند، ولی به محض آنکه باید افرادی را دعوت کند که از نگاه ما دفاع کند، تبدیل به اپوزیسون می‌شوند. من از صدا و سیما و مدیران شبکه‌های سوم و دوم شکایتم را نزد خدا می‌برم.

 

 

آثار سینمایی ابراهیم حاتمی کیا

• هویت (۱۳۶۵)
• دیده بان (۱۳۶۷)
• مهاجر (۱۳۶۸)
• وصل نیکان (۱۳۷۰)
• از کرخه تا راین (۱۳۷۱)
• خاکستر سبز (۱۳۷۲)
• بوی پیراهن یوسف (۱۳۷۴)
• برج مینو (۱۳۷۴)
• آژانس شیشه‌ای (۱۳۷۶)
• روبان قرمز (۱۳۷۷)
• موج مرده (۱۳۷۹)
• ارتفاع پست (۱۳۸۰)
• به رنگ ارغوان (۱۳۸۳)
• به نام پدر (۱۳۸۴)
• دعوت (۱۳۸۷)
• گزارش یک جشن (۱۳۸۹)
• چ (۱۳۹۲)
• بادیگارد (۱۳۹۴)
• به وقت شام (۱۳۹۶)

 

آثار تلویزیونی ابراهیم حاتمی کیا

• حلقه سبز (۱۳۸۵)
• خاک سرخ (۱۳۸۱)

 

 

جوایز و افتخارات ابراهیم حاتمی کیا

دیده‌بان

برنده جایزه ویژه هیئت داوران بهترین کارگردانی هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم دیده‌بان

مهاجر

برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم مهاجر

برنده تندیس بهترین کارگردانی سومین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم مهاجر

وصل نیکان

برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم‌نامه چهارمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم وصل نیکان

از کرخه تا راین

برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم از کرخه تا راین

نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نامه یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم از کرخه تا راین

برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه پنجمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم از کرخه تا راین

خاکستر سبز

نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی دوازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم خاکستر سبز

بوی پیراهن یوسف

نامزد تندیس بهترین فیلم نامه ششمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم بوی پیراهن یوسف

برج مینو

نامزد تندیس بهترین کارگردانی ششمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم برج مینو

آژانس شیشه‌ای

برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم نامه شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم آژانس شیشه‌ای

برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم آژانس شیشه‌ای

برنده تندیس زرین بهترین کارگردانی دومین دوره جشن خانه سینما برای فیلم آژانس شیشه‌ای

برنده لوح افتخار و تندیس جشنواره بهترین فیلم نامه و بهترین کارگردانی هفتمین دوره جشنواره فیلم دفاع مقدس برای فیلم آژانس شیشه‌ای

برنده جایزه نگاه ویژه جشنواره بین‌المللی فیلم سینه کوئیست برای فیلم آژانس شیشه‌ای

روبان قرمز

برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی بخش سینمای بین‌الملل هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم روبان قرمز

نامزد تندیس زرین بهترین کارگردانی سومین دوره جشن خانه سینما برای فیلم روبان قرمز

نامزد جایزه صدف طلایی جشنواره فیلم سن‌سباستین برای فیلم روبان قرمز

ارتفاع پست

برنده تندیس زرین بهترین کارگردانی ششمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم ارتفاع پست

برنده تندیس زرین بهترین فیلم ششمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم ارتفاع پست

نامزد جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم ماردل پلاتا برای فیلم ارتفاع پست

به رنگ ارغوان

برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به رنگ ارغوان

برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به رنگ ارغوان

برنده سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم به رنگ ارغوان

برنده تندیس بهترین کارگردانی در چهارمین جشن منتقدان سینمای ایران برای فیلم به رنگ ارغوان

به نام پدر

برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به نام پدر

برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم بخش سینمای آسیا بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم به نام پدر

برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم به نام پدر

دعوت

نامزد تندیس زرین بهترین فیلم و بهترین فیلم نامه بیست و هشتمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم دعوت

نامزد تندیس زرین بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نامه بیست و هشتمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم دعوت

گزارش یک جشن

نامزد لوح سپاس بهترین فیلم انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران برای فیلم گزارش یک جشن

چ

برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم چ. برنده جایزه ویژه هیئت داوران بهترین فیلم نامه و کارگردانی بخش سینمای بین‌الملل جشنواره فیلم فجر برای فیلم چ. برنده جایزه ویژه هیئت داوران بخش بین‌الملل سیزدهمین جشنواره فیلم مقاومت برای فیلم چ

بادیگارد

برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد (پرویز پرستویی) از سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم بادیگارد

برنده بهترین جلوه‌های ویژه میدانی و جلوه‌های ویژه بصری (سید هادی اسلامی) از سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم بادیگارد

برنده جایزه ویژه بخش کارگردانی در دهمین جشن منتقدان سینمای ایران برای فیلم بادیگارد

برنده تندیس بهترین فیلم پنجمین جشن سینمایی ققنوس برای فیلم بادیگارد

برنده تندیس زرین بهترین دستاورد هنری از جشنواره بین‌المللی فیلم وین برای فیلم بادیگارد

برنده تندیس زرین بهترین کارگردانی از جشنواره بین‌المللی فیلم وین برای فیلم بادیگارد

به وقت شام

برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به وقت شام

برنده سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن (کارن همایونفر) سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به وقت شام

برنده سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری (علیرضا علویان) سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به وقت شام

برنده تندیس بهترین فیلم هفتمین جشن سینمایی ققنوس برای فیلم به وقت شام

 

 

نظرات در مورد ابراهیم حاتمی کیا

سید مرتضی آوینی:

من هیچ کس دیگری را نمی‌شناسم که همچون حاتمی کیا فیلم بسازد.

خسرو دهقان:

من ابراهیم حاتمی کیا را مهمترین فیلمساز برآمده از انقلاب اسلامی ایران می‌دانم.

ناصر صفاریان:

آنچه در حاتمی کیا به چشم می‌خورد و او را از دیگر فیلمسازان هم نسلش جدا می‌کند، احترام گذاشتن به همه انسان‌ها و ارزش قائل شدن برای اندیشه مخالف است.

 جواد طوسی:

ابراهیم حاتمی کیا یکی از خود ساخته‌ترین فیلمسازان پس از انقلاب است.

حمید گرشاسبی:

حاتمی کیا یکی از شاخص‌ترین فیلمسازان بعد از انقلاب است.

مسعود فراستی:

بعد از دیدن ۱۶ فیلم از ابراهیم حاتمی کیا همچنان می‌شود گفت که او شاخص‌ترین فیلمساز سینمای جنگ و دفاع ماست.

 مسعود ده نمکی:

مسیری که ابراهیم حاتمی کیا در پیش گرفته است می‌تواند او را به پدر معنوی سینمای انقلاب تبدیل کند.

 

 

ازدواج ابراهیم حاتمی کیا

ابراهیم حاتمی کیا ازدواج کرده و حاصل آن سه فرزند به نام‌های نیره، یوسف و اسماعیل است.