ستاره | سرویس سلامت – بیماری کرون یکی از بیماریهای التهابی دستگاه گوارش است که بروز آن باعث ایجاد التهاب در دیواره روده میشود. در نظر داشته باشید، این بیماری میتواند هر قسمت از دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهد، اما اغلب بر روی روده کوچک و روده بزرگ تاثیر میگذارد.
بیماری کرون و بیماری کولیت اولسراتیو (کولیت زخمی) هر دو جزء بیماریهای التهابی روده هستند و درمان خاصی برای آنها وجود ندارد، اما میتوان علائم آنها را کاهش داده و به فرد کمک کرد تا زندگی طبیعی خود را داشته باشد.
علائم بیماری کرون
افراد مبتلا به بیماری کرون میتوانند برای هفتهها یا سالها علائمی نداشته باشند و پس از آن، دچار علائم شدیدی شوند. این علائم بسته به محل التهاب و شدت آن، متغیر است. ممکن است علائم زیر را مشاهده کنید:
- اسهال مزمن که اغلب حاوی خون یا چرک است
- کاهش وزن
- تب
- درد شکم و حساسیت
- احساس وجود توده در شکم
- خونریزی مقعد
علت بروز بیماری کرون چیست؟
علت بیماری کرون ناشناخته است. در گذشته آن را نوعی بیماری خود ایمنی میدانستند. اما تحقیقات نشان میدهند که التهاب مزمن نمیتواند ناشی از حمله سیستم ایمنی به خود بدن باشد. بلکه ناشی از حمله سیستم ایمنی به یک ویروس، باکتری یا غذای بی ضرر در روده است.
عوارض جانبی بیماری کرون
بیماری کرون میتواند دو نوع عوارض جانبی ایجاد کند:
۱. موضعی، که فقط بر روی روده تاثیر میگذارد.
۲. بدنی، که بر روی تمام بدن تاثیر میگذارد. به این حالت، عوارض خارج رودهای نیز گفته میشود.
عوارض موضعی بیماری کرون عبارتند از:
- آبسه: این حالت به علت عفونت باکتریایی پدید میآید. آبسه میتواند بر روی دیواره روده تشکیل شده و یا در نزدیکی مقعد پدید آید. در این حالت ممکن است احساس تورم، حساسیت، درد و یا تب داشته باشید.
- اسهال اسید صفرا: بیماری کرون اغلب بر روی درازروده (آخرین بخش روده کوچک که به روده بزرگ راه دارد) تاثیر میگذارد. این قسمت معمولا اسیدهای صفراوی را که به بدن در جذب چربی کمک میکنند، جذب میکند. اگر بدن نتواند چربی را تجزیه کند، به این نوع اسهال دچار خواهید شد.
- شقاق یا فیشر: شقاق نوعی پارگی در ناحیه مقعد بوده که دردناک است. این حالت، میتواند موجب بروز خونریزی در زمان اجابت مزاج شود.
- فیستول (ناسور): زخمها میتوانند به شکافهایی به نام فیستول تبدیل شوند که دو قسمت روده را به هم متصل میکنند. آنها همچنین میتوانند به بافتهای مجاور مانند مثانه، واژن، و پوست نیز نفوذ کنند.
- بد جذبی و سوء تغذیه: بیماری کرون بر روی روده کوچک که باعث جذب مواد مغذی در بدن میشود نیز تاثیر میگذارد. ابتلا به این بیماری برای طولانی مدت، باعث میشود که بدن دیگر نتواند مواد مغذی را به درستی جذب کند.
- رشد بیش از اندازه باکتریهای روده کوچک (SIBO): روده پر از باکتریهایی است که به بدن در تجزیه غذا کمک میکنند. زمانی که این باکتریها بیش از حد رشد کنند، باعث میشود که فرد به گاز معده، نفخ، درد شکم و اسهال مبتلا شود.
- تنگی مجرا: التهاب ناشی از بیماری کرون، باعث بروز نواحی تنگ و ضخیم در روده میشود. این حالت بسته به میزان مسدودیت روده، میتواند خفیف یا شدید باشد. علائم آن عبارتند از گرفتگی، درد شکم و نفخ.
عوارض بدنی عبارتند از:
- ورم مفاصل: التهاب مفاصل که منجر به ایجاد درد، تورم و عدم انعطاف پذیری میشود، یکی از شایعترین عوارض بدنی در اثر این بیماری است. سه نوع ورم مفصل وجود دارد که گاهی با بیماری کرون بروز پیدا میکنند:
- مشکلات پوستی: مشکلات پوستی مرتبط با بیماری کرون عبارتند از:
- کاهش استخوان: مصرف داروهایی مانند استروئیدها میتوانند به پوکی استخوان منجر شوند. این داروها میتوانند:
- کمبود ویتامین D. اگر به علت بیماری کرون، بدن شما نتواند ویتامین D را جذب کند، به احتمال زیاد بدن قادر نخواهد بود که کلسیم را برای تشکیل استخوان نیز جذب کند.
- مشکلات چشمی: به مرور زمان، التهاب ناشی از بیماری کرون یا دیگر عوارض مرتبط با آن، میتوانند بر روی چشم اثر گذارند. بیماریهای شایع عبارتند از:
- مشکلات کلیه: این مشکلات عبارتند از:
- فیستول: علاوه بر تشکیل فیستول در روده ها، آنها میتوانند بین روده و دیگر ارگانهای بدن مانند مثانه یا میزنای نیز تشکیل شوند.
- مشکلات کبدی: کبد عضوی از بدن است که تمام غذاها و نوشیدنیهای مصرفی را پردازش میکند و میتواند به علت درمان بیماری کرون یا خود بیماری، ملتهب شود. این مشکلات عبارتند از:
۲. سنگ کیسه صفرا: زمانی که بیماری کرون بر روی دراز روده تاثیر میگذارد، دیگر نمیتواند نمکهای صفراوی که به کاهش کلسترول کمک میکردند را پردازش کند. این کلسترول میتواند تبدیل به سنگ شده و مجرای بین کبد و صفرا را مسدود کند.
۳. هپاتیت: بیماری کرون میتواند باعث ایجاد التهاب مزمن کبدی شود.
۴. آماس لوزالمعده: التهاب لوزالمعده میتواند ناشی از سنگ صفراوی و همچنین مصرف دارو باشد. این حالت میتواند باعث ایجاد درد، تهوع، استفراغ و تب شود.
- مشکلات رشد فیزیکی: بیماری کرون میتواند در هر سنی شروع شود. زمانی که کودک به بیماری کرون مبتلا شود، والدین احتمالا متوجه موارد زیر خواهند شد:
۲. بلوغ دیررس: کودکان مبتلا به کرون احتمالا دیر به بلوغ خواهند رسید.
عوامل خطرزا در بیماری کرون
عواملی که احتمال ابتلا به بیماری کرون را افزایش میدهند، عبارتند از:
ژنتیک: بیماری کرون اغلب ارثی است.
سن: در حالی که بیماری کرون میتواند در هر سنی ایجاد شود، اما این بیماری در درجه اول بر روی جوانان تاثیر میگذارد. سن بیشتر افراد مبتلا به این بیماری، زیر ۳۰ سال بوده است. اما این بیماری میتواند در افراد ۵۰، ۶۰ و ۷۰ ساله نیز ایجاد شود.
سیگار کشیدن: این یکی از عواملی است که میتوان به آسانی آن را کنترل کرد. سیگار کشیدن میتواند بیماری کرون را شدیدتر کرده به طوری که فرد نیاز به جراحی داشته باشد.
داروها: داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن، ناپروکسن و داروهای مشابه، باعث ایجاد بیماری کرون نمیشوند، اما میتوانند به التهاب روده منجر شوند.
محل زندگی: افرادی که در مناطق شهری یا کشورهای صنعتی زندگی میکنند، احتمال بروز بیماری کرون در آنها بیشتر است.
رژیم غذایی: اگر غذاهای پر چرب یا فرآوری شده را زیاد مصرف کنید، احتمال ابتلا به بیماری کرون در شما بیشتر خواهد شد.
عفونت: باکتری که میتواند موجب بروز بیماری کرون شود عبارت است از مایکوباکتریوم اویوم پاراتوبرکلوزیس، که این باکتری سبب ایجاد شرایطی مشابه در گاوها نیز میشود.
نحوه تشخیص بیماری کرون
پزشکان از آزمایشهای بسیاری برای تشخیص بیماری کرون از دیگر بیماریها مانند کولیت زخمی استفاده میکنند. ابتدا پزشک درباره سابقه پزشکی و علائم بیمار سوال خواهد کرد. پزشک ممکن است آزمایشهای زیر را برای شما تجویز کند:
- آزمایش خون، از جمله شمارش خون
- آزمایش مدفوع
- آزمایشهای تصویری یا آندوسکوپی مانند:
دابل بالون: در این روش، وسیلهای به نام اندوسکوپ را وارد روده کوچک میکنند. یک دوربین کوچک بر روی این وسیله قرار داده میشود تا پزشک بتواند داخل روده شما را بررسی کند.
کپسول آندوسکوپی: در این روش، یک کپسول کوچک مجهز به دوربین توسط بیمار بلعیده میشود. پزشک با استفاده از این دوربین، داخل روده را بررسی خواهد کرد.
کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی: این آزمایشها، تصاویری واضح از روده را تهیه میکنند. همچنین در این روشها، میتوان از روده برای آزمایش نمونه برداری کرد.
سی تی اسکن: در این روش با استفاده از اشعه ایکس، میتوان تصاویر دقیقی از ارگانهای داخلی تهیه کرد.
ام آر آی: در این روش بدون استفاده از اشعه ایکس، میتوان تصاویری از داخل بدن تهیه کرد.
آندوسکوپی فوقانی: پزشک با این روش، مری، معده و قسمت اول روده کوچک به نام دوازدهه را بررسی میکند.
چه عواملی بیماری کرون را بدتر میکنند؟
مواردی که بیماری کرون را بدتر میکنند عبارتند از:
- عفونت (از جمله سرماخوردگی)
- سیگار کشیدن
- برخی داروهای ضد التهابی (مانند آسپرین و ایبوپروفن)
راه های درمان بیماری کرون
اگرچه این روشها بیماری کرون را درمان نمیکنند، اما میتوانند باعث تسکین علائم آن شوند.
۱. دارو: بیماری کرون در درجه اول با داروها درمان میشود، از جمله داروهای مورد استفاده برای درمان این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای ضد التهابی. از جمله مازالامین، الزالازین و سولفاسالازین. عوارض جانبی این داروها عبارتند از ناراحتی معده، سردرد، تهوع، اسهال و بثورات.
- کورتیکواستروئیدها. مانند بودزوناید، پردنیزون یا متیل پردنیزولون. اگر این داروها را برای مدت طولانی مصرف کنید، ممکن است به عوارض جانبی زیر دچار شوید: نازک شدن استخوانها، از دست دادن عضلات، مشکلات پوستی و افزایش احتمال ابتلا به عفونت.
- بهبود دهندههای سیستم ایمنی. مانند آزاتیوپرین و متوترکسات. این داروها میتوانند احتمال ابتلا به عفونت را افزایش دهند. برخی از این عفونتها میتوانند مرگبار باشند.
- آنتی بیوتیکها. مانند سیپروفلوکساسین و مترونیدازول. داروی مترونیدازول میتواند باعث بروز طعم فلز در دهان، حالت تهوع و ایجاد سوزش یا بی حسی در دست و پا شود. داروی سیپروفلوکساسین میتواند باعث تهوع و پارگی تاندون آشیل شود.
- داروهای اسهال
- داروهای بیولوژیک مانند آدالیموماب، سرتولیزومابپگول، اینفیلیکسیماب، ناتالیزوماب
زمانی که شروع به مصرف دارو کنید، پزشک روند بهبودی شما را برای چند هفته تحت نظر قرار خواهد داد. اگر علائم شما بهتر شوند، پزشک احتمالا نوعی درمان نگهدارنده برای شما در نظر خواهد گرفت تا از عود مجدد علائم جلوگیری کند.
۲. عمل جراحی: حدود ۶۶ تا ۷۵ درصد افراد مبتلا به بیماری کرون نیاز به عمل جراحی خواهند داشت. جراحی برای درمان عوارض بیماری یا زمانی که داروها اثر نداشته باشند، صورت خواهد گرفت. روشهای مرسوم جراحی عبارتند از:
- آناستوموز: جراح بخش معیوب روده را برداشته و دو قسمت سالم آن را به هم پیوند میزند. این عمل جراحی باعث میشود که افراد تا سالها، علائمی نداشته باشند. هرچند این یک درمان نیست. بیماری کرون اغلب در محل آناستوموز دوباره عود میکند.
- ایلئواستومی: اگر پزشک نتواند از مقعد برای آناستوموز استفاده کند، این روش مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در این روش روده به پوست تنه وصل خواهد شد. در این حالت بر روی پوست شما کیسهای ایجاد خواهد شد (همانند تصویر زیر) که مواد زائد درون آن جمع میشوند و شما میتوانید آن را تخلیه کنید.
نقش غذا در بیماری کرون
در حالی که غذا باعث بروز بیماری کرون نمیشود، اما استفاده از غذاهای نرم و بدون ادویه باعث بروز ناراحتی کمتری نسبت به غذاهای ادویه دار و حاوی فیبر میشوند. همچنین بهتر است از رژیم حذفی استفاده کنید. در این روش میتوانید غذاهایی که باعث تحریک علائم بیماری کرون میشوند را شناسایی کرده و آنها را از رژیم خود حذف کنید.
برگرفته از: webmd.com