علائم پنومونی در کودکان و نوزادان و مراقبت‌های پزشکی

ستاره | سرویس مادر و کودک – به گفته سازمان جهانی بهداشت (WHO) هر ۲۰ ثانیه یک کودک جان خود را بر اثر پنومونی از دست می‌دهد و دلیل مرگ ۱۶٪ از کودکان زیر ۵ سال پنومونی است. ۹۹٪ مرگ و میر ناشی از پنومونی در کشور‌های کم درآمد یا با درآمد متوسط اتفاق می‌افتد و همین امر نشان‌دهنده اهمیت تشخیص به موقع علائم پنومونی در کودکان است.

ذات‌الریه یا پنومونی در کودکان 

برخلاف بزرگسالان کودکان مبتلا به پنومونی ممکن است علائمی مانند تب و سرفه را نشان ندهند و علائم عفونت درشان به سختی قابل تشخیص باشد. همچنین خطر ابتلا به عفونت در آن‌ها بسیار بیشتر است، چون سیستم ایمنی بدنشان هنوز کامل توسعه نیافته است.
طبق گفته سازمان جهانی بهداشت (WHO) سیستم ایمنی بدن کودکان سالم ممکن است بتواند به خوبی از عهده عفونت‌ها بربیاید. متقابلا ریسک بالایی برای کودکانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند در مقابله با این عفونت وجود دارد. کودکانی که بخاطر سوتغذیه یا نرسیدن مواد غذایی ضروری به بدنشان (این مورد مخصوصا در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نمی‌شوند دیده می‌شود.) دچار این ضعف در سیستم ایمنی‌شان هستند.

بطور کل پنومونی در کودکان در هر سن علایم خاص خودش را دارد. اما برخی علائم هستند که به شما کمک می‌کنند تا اگر بیماری کودکتان چیزی بیش از یک سرماخوردگی است توجه بیشتری به سلامت او نشان دهید.
به گفته دکتر ماریه بوده (Marie Budev) متخصص ریه و جراحی‌های پیوند ریه در کلینیک کلولند (Cleveland) واقع در اوهایو، تفاوت سن باعث ایجاد تفاوت بزرگی در وضعیت سیستم ایمنی افراد شده و همین مساله باعث بروز علایم متفاوتی در بدن افراد می‌شود و ممکن است پنومونی گاهی با سرماخوردگی یا آنفولانزا اشتباه گرفته شود.
میشل بارون استادیار دانشگاه کلرادو نیز در تایید این گفته اعلام کرده است: جوان بودن یا سالم بودن به این معنی نیست که بتوانید به خوبی از عهده پنومونی بربیایید. اما عکس این قضیه یعنی ارتباط پیشرفت پنومونی با کهنسالی و بیماری کاملا صدق می‌کند.
وقتی که فردی صاحب یک سیستم ایمنی قوی با عکس العمل‌های شدید در مقابل عوامل بیماری زاست، همین واکنش سیستم ایمنی بدن می‌تواند باعث التهاب و ورم شدید شود و این واکنش به ارگان‌های حیاتی بدن صدمه بزند. به گفته دکتر بارون (Barron) سیستم ایمنی بدن شما اغلب اوقات می‌تواند این واکنش‌ها را کنترل کند. اما اگر نتواند کنترل کند بدن شما آسیب بسیاری متحمل خواهد شد.

پنومونی خفیف در کودکان

• سرفه خشک
• تب با درجه کم
• سردرد
• خستگی

پنومونی متوسط در کودکان

اغلب پنومونی‌هایی که کودکان پیش دبستانی ۴ تا ۵.۵ ساله مبتلا می‌شوند منشا ویروسی دارند. علائم ابتلا به این پنومونی‌ در کودکان معمولا با علائم ابتلا به سایر ویروس‌ها یکسان است. علائمی مانند:

• گلو درد
• سرفه کردن
• تب با درجه پایین
• گرفتگی بینی
• اسهال
• از دست دادن اشتها
• خستگی یا کمبود انرژی

پنومونی شدید در کودکان

ابتلا به پنومونی باکتریایی در میان کودکان و نوجوانانی که به مدرسه می‌روند بیشتر است. این نوع پنومونی‌ها بطور ناگهانی بخاطر سرما و ویروس سرماخوردگی ایجاد می‌شوند و علائم ظاهری زیر را دارند:

• تب شدید
• عرق کردن یا لرزیدن
• قرمز شدن پوست
• کبودی ناخن
• خستگی
• تنگی نفس یا تنفس دشوار

پنومونی در نوزادان

نوزادان ممکن است علائم مشخص پنومونی را نشان ندهند. همچنین دانستن اینکه یک نوزاد بیمار است کار سختی‌ست، چون نوزادان نمی‌توانند درمورد اوضاع خود مانند کودکان بزرگتر صحبت کنند. بهرحال علائم زیر می‌تواند از پنومونی نوزاد شما خبر دهد:

• پژمرده و بی‌حال به نظر رسیدن نوزاد
• گریه و زاری بیش از حد معمول
• بی‌اشتهایی و تغذیه ضعیف
• ناآرامی و تحریک‌پذیری
• استفراغ

مراقبت‌های پزشکی برای کودکان مبتلا به پنومونی

• کودکانی که به تازگی در بیمارستان بستری شده اند.
• کودکانی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند.
• کودکانی که آسم یا بیماری‌های مزمن دیگر دارند.
• کودکانی که بخوبی واکسینه نشده‌اند.
• کودکان مبتلا به سرخک، آبله مرغان، سیاه سرفه، هپاتیت ب. یا حساسیت فصلی در کودکان.
• کودکانی که با واکسن Prevnar۱۳ یا (PCV۱۳) واکسینه نشده‌اند.

• گرفتگی شدید بینی که در تنفس مشکل جدی ایجاد کند.
• کمک گرفتن از ماهیچه‌های شکم برای تنفس