لالایی برای کودکان؛ تقویت پیوند عاطفی بین مادر و کودک
بروزرسانی: 18 دی 1400
خواندن لالایی برای کودکان موجب آرامش کودک و والدین می‌شود و گذار مناسبی از فعالیت‌های روزانه به زمان خواب ایجاد می‌کند. هنگامی که برای کودک خود لالایی می‌خوانید، مشغول ابراز عشق و بیان آرزو‌های‌تان برای آینده او هستید.
ستاره | سرویس مادر و کودک – روزی مادری نزد یک پژوهشگر می‌رود و از او می‌پرسد:”من از چه زمانی باید آموزش فرزندم را شروع کنم؟”، پژوهشگر پاسخ می‌دهد: “فرزند شما چه زمانی متولد خواهد شد؟” زن پاسخ می‌دهد: “متولد خواهد شد؟ او الان پنج ساله است!” پژوهشگر شگفت زده شده پاسخ می‌دهد: “شما اکنون پنج سال کامل را از دست داده‌اید!”.
از این داستان می‌توان نتیجه گرفت که آموزش و پرورش یک کودک از رحم مادر و پیش از تولد شروع می‌شود. در زمان باستان مادران به طور سنتی برای بچه‌های خود لالایی می‌خواندند و اتفاقات روز را با سبکی آهنگین برای آنها بازگو می‌کردند. این فعالیت سنتی تاکنون ابعاد مختلفی را به خود اختصاص داده است. دانش امروز به این نتیجه رسیده است که نوزادان محیط بیرون را حتی زمانی که در رحم مادرشان هستند، درک می‌کنند و می‌توانند به آن واکنش نشان دهند. حتی تصور می‌شود که کودکان در سنین مختلف، به لالایی‌هایی که در دوران جنینی شنیده‌اند، به طور موثر واکنش نشان می‌دهند. اجداد ما بصورت ناآگاهانه با خواندن لالایی برای کودکان، باعث افزایش سطح آگاهی و هشیاری آنان نسبت به محیط پیرامونشان شده‌اند.
پژوهش‌هایی در مورد نحوه پاسخ گویی نوزادان به لالایی مادران انجام شده است. بین نوزادانی که در آغوش بوده‌اند و با آنها صحبت می‌شده است و نوزادانی که در گهواره بوده‌اند و برای آنها لالایی خوانده شده است، آن‌هایی که لالایی شنیده‌اند، زودتر به خواب رفته‌اند. گویی احساس ارتباطی که برایشان از طریق شنیدن لالایی ایجاد شده است، آرامش بیشتری برایشان داشته است. ممکن است شما خواننده خوبی نباشید، اما نوزادتان با صدای لالایی خواندن شما غرق در آرامش و لذت می‌شود.
همه ما می‌دانیم که کودکان عاشق موسیقی هستند. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که گوش دادن به موسیقی موجب رشد مغزی نوزادان و کودکان نیز می‌شود. سلنا چین، موسیقی درمانگر، می‌گوید: گوش دادن به موسیقی و نوای آهنگین مانند لالایی، باعث فعال شدن بخش‌های مختلفی از مغز می‌شود. خواندن لالایی برای کودکان موجب ایجاد مسیر‌های نورونی شده که باعث رشد شناختی و گفتاری کودک می‌شود. خصوصا در کودکانی با نیاز‌های خاص و کودکان مبتلا به اوتیسم، موسیقی درمانی بسیار موثر است. هم چنین پژوهش‌های دیگری بیان می‌کنند که موسیقی و لالایی برای کودکان باعث رشد مناطق مرتبط با احساسات در مغز نیز می‌شود.
آرامش بخشی لالایی برای کودکان
خواندن لالایی برای کودکان اثرات مثبت بسیار دارد. پژوهشی در دانشگاه مونترال نشان داده است که نوزادانی که به لالایی گوش می‌دهند، مدت زمان بیشتری نسبت به نوزادانی که با آنها صحبت می‌شود، آرام می‌مانند. حتی اگر لالایی توسط فردی غریبه برای کودک خوانده شود یا به زبان دیگری باشد، باز هم همین اثر را دارد. بدین ترتیب می‌توان گفت نوزاد با شنیدن صدای آهنگین توانایی بیشتری برای کنترل احساساتش پیدا می‌کند.
اما چرا لالایی برای کودکان اینقدر آرامش بخش است؟ همه چیز به ریتم و ضرباهنگ بر می‌گردد. نوزاد شما، از نخستین روز‌های جنینی، در محیطی با صدای ضربان قلب شما، زندگی کرده است. به همین دلیل است که موسیقی و صدای آهنگین و تکرار زیاد واژگان در لالایی تاثیر مثبتی بر او می‌گذارد.
مزایای خواندن لالایی برای کودکان
جز اثر آرامش بخشی، خواندن لالایی برای کودکان مزایای دیگری نیز دار، که به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم.
۱. رشد مهارت‌های زبانی
خواندن لالایی برای نوزادان، نوعی از آموزش زبان و گفتار است. نوزاد واژگانی متفاوت با واژگان مورد استفاده در گفتار روزمره می‌شنود، که موجب غنی شدن دایره واژگانش می‌شود.
۲. آموزش ریتم و ملودی
خواندن لالایی برای نوزادان، معرفی ریتم و ملودی برای آنان است. نوزادان بدلیل شنیدن صدا‌های بدن مادر در دوران جنینی، آمادگی زیادی برای پذیرش ریتم و ملودی دارند. نوزادان ریتم را به خاطر می‌سپارند و آن را به یاد می‌آورند و حتی بدن خود را متناسب با ریتم به حرکت در می‌آورند.
۳. ایجاد پیوندی قوی بین مادر و کودک
پیوندی که با خواندن لالایی برای کودکان ایجاد می‌شود، بسیار مستحکم و مانا است. هنگام لالایی خواندن، به نوزاد نگاه کنید، او را لمس کنید، کمی تکانش بدهید و از این ارتباط زیبا و دوست داشتنی با نوزادتان لذت ببرید.
۴. ارضای نیاز توجه در کودک
خواندن لالایی برای کودکان موجب می‌شود که آنها احساس کنند که مورد توجه خاص شما قرار دارند. این احساس توجه و امنیت روانی، در رشد همه جانبه کودک تاثیر بسیار دارد.
۵. بند آمدن گریه نوزاد کولیکی
پژوهش‌ها نشان داده است که نوزادانی که از کولیک رنج می‌برند و در اثر درد گریه می‌کنند، با شنیدن صدای لالایی آرام می‌شوند و کمتر گریه می‌کنند.
۶. بهترین راه حل برای خواب کودک
پس از یک روز طولانی، وقتی پدر و مادر خسته‌تر از آن هستند که برای کودک کتاب بخوانند، خواندن لالایی برای کودکان موجب آرامش و به خواب رفتن سریعتر آنان می‌شود. پس بهتر است متن لالایی را برای نوزاد تغییر داد، به گونه‌ای که اسمش در لالایی تکرار شود و در لالایی به فعالیت‌های روزانه او یا خانواده‌اش اشاره شود.
۷- کاهش استرس مادر
دکتر دنی پالمر ولف، مسوول پروژه تحقیقاتی اثرات لالایی برای کودکان می‌گوید: اگرچه خواندن لالایی برای کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما برای مادران نیز آرامش بخش است. مادرانی که تحت فشار‌های عصبی و استرس زیاد قرار دارند، یا مادرانی که نوزادانشان در بخش مراقبت‌های ویژه قرار دارد، با خواندن لالایی آرام می‌شوند و از سطح استرس‌شان کاسته می‌شود.
سخن آخر
اگر هنوز هم خواندن لالایی برای کودکتان را شروع نکرده‌اید یا برایتان سخت است و لالایی بلد نیستید، با صدای آهنگین “هممممم” شروع کنید. این صدا اثر آرامش بخش فوق‌العاده‌ای روی شما و کودکتان دارد. صدای “هممممم” موجب آرامش سیستم اعصاب می‌شود و به همین دلیل در کلاس‌های یوگا نیز از آن استفاده می‌شود.
نویسنده: لیدا محمودی
بروزرسانی: 18 دی 1400
