معرفی انواع سبک‌ های موسیقی در دنیا

حتما شما هم بارها شنیده‌اید که افراد متخصص در امر موسیقی یا حتی غیرمتخصص پس از شنیدن یک قطعه موسیقی در مورد سبک آن و یا سبک های موسیقی موردعلاقه‌اشان صحبت کرده‌اند. اگر می‌خواهید از قافله عقب نمانید این مقاله را بخوانید تا با مهمترین و معروف‌ترین سبک های موسیقی آشنا شوید. 

 

 

انواع سبک‌ های موسیقی 

سبک یا ژانر یا گونه هرسه به ویژگی‌های یک قطعه موسیقی از نظر دوره‌ی زمانی، ریشه‌های منطقه‌ای یا جغرافیایی، تکنیک اجرای قطعه، نوع ساز‌های استفاده شده در قطعه و … گفته می‌شود. آنچه در ادامه می‌آید عبارتند از مهمترین سبک های موسیقی.

موسیقی کلاسیک

موسیقی کلاسیک موسیقی آکادمیک و دقیق است که می‌توان گفت مادر تمام سبک‌ های موسیقی بوده واکثر سبک‌های به وجود آمده برگرفته از موسیقی کلاسیک هستند. شروع این سبک از موسیقی مربوط به سال ۵۰۰ پس از میلاد است. موسیقی کلاسیک چهار دوران را شامل می‌شود که عبارتند از: دوران باروک، دوران کلاسیک، دوره رمانتیک و دوره کلاسیک مدرن. سبک کلاسیک دربردارنده حالت‌های پیوسته و دگرگون شونده است و تضاد و تنوع فراوان در این سبک، از ویژگی‌های برجسته آن است. در سبک کلاسیک علاقه به تغییرات تدریجی دینامیک، سبب جایگزینی پیانو به جای کلاوسن شد.

موسیقی باروک

باروک در لغت یعنی استادانه زینت دادن و یا ماهرانه درست کردن و موسیقی باروک بیانگر اشرافیت حکومت‌های اروپایی بوده است. تفاوت اساسی موسیقی باروک نسبت به آثار موسیقی رنسانس تأکید بر ضرب است. در دوره موسیقی باروک ساز‌های بادی بیشتر مورد استفاده قرار گرفتند و فرهنگ جدید ساز‌های کلاویه‌ای شروع به شکل‌گیری کرد.

در دوران موسیقی باروک موسیقی سازی و آوازی از یکدیگر تفکیک شدند و قواعد جدید هارمونی و کنترپوان تدوین گشت و امکان مدولاسیون فراهم آمد.

از ویژگی‌های برجسته سبک باروک، می‌توان به یکنواختی حالت موسیقی اشاره کرد. ریتم‌ها یا الگو‌های ملودیک به حالت‌هایی معین اشاره داشتند. این یکنواختی به این معناست که اگر موسیقی شاد شروع شود تا آخر شاد خواهد ماند یا اگر آرام و ملایم آغاز شود تا به انتها اینگونه خواهد بود. لازم به ذکر است که آثار آوازی در سبک باروک از این قانون مستثنی هستند.

موسیقی امپرسیونیسم 

موسیقی امپرسیونیسم به نوعی سبک موسیقی مدرن را به نمایش می‌گذارد. این سبک موسیقی در قرن ۱۹، آغاز حرکتی به سوی سوبژکتیویسم یا ذهنیت گرایی بود که تجربه ذهنی را اساس همه معیارها و قوانین می‌داند. هر چه در این سبک جلوتر می‌رویم، به سوی هنر انتزاعی و نارئالیستی پیش می‌رود. درموسیقی امپرسیونیسم هنرمند با بها دادن به ابداع، نوآوری و خلاقیت در خلق اثر هنری، به سمت ترسیم جهان درون خویشتن رفته و از عالم عینیت فاصله می‌گیرد.

موسیقی مینیمال

اساس پیدایش موسیقی مینیمال تصمیم وقتی گروهی از موسیقیدانان تصمیم گرفتند به جای استفاده از پیچیدگی در فرم‌ها و فرمول‌های هارمونی و ملودی درساخته‌هایشان به تولید موسیقی ساده روی بیاورند، موسیقی مینیمال یا کمینه گرا، بطور رسمی از دهه ۱۹۶۰ پا به عرصه موسیقی نهاد. مبنای سادگی موسیقی مینیمال، تنزل به سمت المان‌های پایه در ساخت اثر و تکرار و ماندن بیش از حد در یک ریتم، ملودی، آکورد و تمپوی ثابت، بدون کوچکترین تغییر بود.

 

 

موسیقی پاپ

موسیقی پاپ که در دهه ۵۰ آغاز شد نوعی موسیقی غیرآکادمیک و مردم پسند است که از واژه  people گرفته می‌شود و معمولاً در مقابل موسیقی کلاسیک و فولک قرار می‌گیرد.

در موسیقی پاپ ملودی مخصوص کلام خواننده ساخته می‌شود. مشخصه موسیقی پاپ، یک عنصر ریتمیک سنگین در زیر است که معمولا توسط دستگاه‌های تقویت کننده الکترونیک (amplifier) اجرا می‌شود و ملودی اصلی بر این ریتم غالب است. به طور کلی هدف تولید موسیقی پاپ که به شکل تجاری تهیه می‌شود، سود مالی است.

ترانه‌های پاپ معمولا در ۳ دقیقه اجرا می‌شوند و در آن‌ها از ملودی‌هایی استفاده می‌شود که معمولا بسیارشنیدنی بوده و عده بسیاری را به خود جلب می‌کنند. فعالیت هنرمندان موسیقی پاپ در سبک‌های راک، هیپ‌هاپ، کانتری، ریتم و بلوز و کانتری باعث شده که این سبک تبدیل به سبکی انعطاف‌پذیر شود.

سبک راک

سبک راک نوعی موسیقی ریتمیک است که به وسیله ساز‌های خاصی مثل گیتار الکتریک، گیتار باس، درام و … اجرا می‌شود. در این سبک از نوعی ضرب یکنواخت با صدای بلند استفاده می‌شود. بلندی اصوات یکی از ویژگی‌های موسیقی راک است.

 

 

سبک پانک راک

سبک پانک راک به نوعی زیر مجموعه‌ی راک به شمار می‌آید. پیروان این سبک از اینکه روی صحنه جنگ و دعوا راه انداخته یا لخت شوند ابایی نداشته و این کار‌ها را بخشی از حرکات نمایشی خود قلمداد می‌کنند. صدای موسیقی‌شان بسیار بلند و آزاردهنده است. موسیقی‌ سبک پانک راک غالباً از نوع موسیقی فوق العاده ساده است و شعر‌هایشان وقیحانه و نارساست. از دیگر ویژگی‌های این گروه‌ها می‌توان به لباس پوشیدن عجیب و منحصر به فرد و آرایش تند و زننده آنان هنگام اجرا اشاره کرد. 

سبک اپرا

اپرا یک نمونه بارز موسیقی کلاسیک است. اپرا ترکیبی از موسیقی، لباس‌های خاص و یک داستان است که بر اساس آن داستان موسیقی و آواز شکل گرفته است. در حقیقت اُپرا نمایشی است که با همراهی ارکستر به آواز خوانده می‌شود.  
اپرا ۳بخش اصلی دارد:

۱. پیش‌درآمد یا اوُوِرتور (او – وِر – تور): درواقع مقدمه‌ای برای شروع اپراست که کاملاً به‌صورت سازی است و هیچ خواننده‌ای در آن نمی‌خواند.
۲. آریا (Aria): قسمت اصلی اپراست و خواننده در آن با آرایش‌های آوازی، قدرت و مهارتش را نشان می‌دهد.
۳. رسیتاتیف (Recitatif): نوعی از فن بیان و مکالمه‌ی آوازی است و غالباً پیش از آریا قرار می‌گیرد. در اپرای ایتالیایی، رسیتاتیف رابط بین دو آریاست:

• رسیتاتیف ساده (Recitatif Secco)، که آواز بدون ارکستر است و فقط با چند آکورد کوتاه همراهی می‌شود.
• رسیتاتیف آکامپانیه (Recitatif accampagne)، که خواننده به همراهی ارکستر می‌خواند و بیشتر در اپرا‌های فرانسوی معمول است.

 

 

موسیقی جاز   

جاز یا جَز یکی از سبک‌ های موسیقی است که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم از تشکلات سیاه‌پوستان آمریکا نشات گرفته است. از مشخصات آن، مکث و ضدضرب، ضرب‌های تاب‌دار و خرامان، تغییرات داینامیکی متداول، پرسش و پاسخ‌خوانی، چندضربی بودن و بداهه‌نوازی است.

البته ناگفته نماند که همه بخش‌های یک اثر جزئی از بداهه نوازی نیست، اما بداهه نوازى عامل هیجان و زیبایى یک اثر جز است؛ و پر واضح است که بیشتر نوازندگان این سبک نیز به سبب بداهه نوازی‌های خلاقانه مختص به خود ماندگار شده‌اند.

از مهم‌ترین بخش‌های موسیقی جز ریتم این سبک است. ارکستراسیون در موسیقى جز به این گونه است که ساز‌هایی همچون کنترباس، سازهاى کوبه‌ای، پیانو و گیتار اجرای ریتم و جذابیت‌های خاص آن را بر عهده دارند و معمولاً  ملودی و بداهه نوازی‌ها اغلب توسط ساز‌های بادی برنجی، کلارینت، پیانو، ویبرافون و … اجرا می‌شود. در موسیقى جز تاکید بیشتری بر ساز‌های بادی وجود دارد تا ساز‌های آرشه‌ای و بر خلاف موسیقی سمفونیک که بر مجموعه صدای ساز‌ها تاکید می‌شود، در سبک جز رنگ صدای هر ساز جداگانه مورد توجه قرار می‌گیرد. 

سبک بلوز

سبک بلوز سبکی آوازی و سازی است که ریشه آن به اجتماعات آفریقایی – آمریکایی در ایالات متحده باز می‌گردد. منشا اصلی این موسیقی به مراسم مذهبی در آفریقا، ترانه‌های کارگران سیاه پوست و دیگر عناصری باز می‌گردد که همگی ریشه در مناطق غربی قاره آفریقا دارند. علت اینکه در بین سبک های موسیقی این سبک به بلوز معروف شد این بود که پیشگامان این سبک (برده‌های سیاه) با غم این موسیقی را اجرا می‌کردند و Blue در زبان انگلیسی به معنای غم نیز هست.

برخی از صاحب نظران معتقدند که شیوع این سبک در آمریکا به زمان برده‌داری برمی‌گردد؛ زمانی که برده‌های آفریقای درهنگام کار در مزارع پنبه با خواندن شعر‌هایی بعضاً ریتمیک همراه پاسخ و تکرار توسط دیگر کارگران، سعی می‌کردند به کار برداشت محصولات شوق و نظم بدهند. زادگاه موسیقی سبک “بلوز” شهر ممفیس است.

 

 

موسیقی هیپ پاپ

موسیقی هیپ هاپ که در اوخر دهه ۸۰ تبدیل به بخش چشمگیری از فرهنگ پاپ روزگار خود شد، در اواسط دهه ۷۰ پا به عرصه موسیقی گذاشت. موسیقی هیپ هاپ از دو بخش اصلی رپ (MC) و (DJ)، یعنی ترکیب صدا و اسکرچ تشکیل شده است. موضوع آن عموماً داستان‌هایی از زندگی نامه افراد است.

این داستان‌ها اغلب به صورت اشعار بسیار ریتمیک، همراه با تکنیک‌های همگون خوانده می‌شوند. در موسیقی هیپ هاپ یک قطعه سازی تحت عنوان “بیت” خواننده رپ را همراهی می‌کند، که توسط یک دی جی نواخته شده و یک تهیه کننده و یک یا چند نوازنده آن راخلق می‌کنند.

موسیقی هیپ هاپ توانسته است در بین انواع سبک های موسیقی سهم بزرگی را به خود اختصاص دهد، به طوریکه تا آغاز دهه ۲۰۰۰، موسیقی هیپ هاپ در صدر فهرست موسیقی‌های محبوب قرار گرفت.

سبک رپ

سبک موسیقی رپ که در دهه ۱۹۶۰ توسط سیاهپوستان آمریکایی در برانکس (واقع در نیویورک) به وجود آمد، نوعی سلاح مبارزه جوانان سیاه با تبعیض‌های نژادی رایج در آن زمان بود و به دلیل بیان مشکلات زندگی در گِتو‌ها (جایی برای زندگی مردمی که جزو اقلیت یک شهر به حساب می‌آیند) به موسیقی گتو نیز شهرت دارد.

گرچه همواره سیاهپوستان را صاحبان موسیقی رپ می‌دانند، اما نمیتوان از نقش آمریکایی‌های لاتینی تبار در زنده نگه داشتن این سبک چشم پوشی کرد. همچنین در دنیای امروز رپ از چارچوب منحصر به سیاهپوستان خارج شده و تبدیل شده است به یک شیوه اعتراض برای جوانان جهان؛ در واقع هر جا که جوان‌ و نارضایتی وجود دارد رپ هم به عنوان یک شیوه اعتراض در قالب موسیقی و در دل کلماتی که به سرعت و پشت سر هم اجرا می‌شوند، نیز حضور دارد.

سبک کانتری

کانتری، سبک موسیقی محلی در آمریکا است که به بیان سنت‌ها و عواطف می‌پردازد. سبک کانتری، سبکی بسیار ساده است که در موضوع، ملودی و اشعار با موسیقی بلوز شباهت دارد. اکثر ترانه‌های این سبک بر اساس چند آکورد ساده و یک ملودی خطی ساده ساخته و اجرا می‌شوند.

موسیقی کانتری ترکیبی از موسیقی اصیل جنوب ایالت متحده آمریکا و کوه‌های آپالاچ، در شرق آمریکای شمالی است که ریشه‌های آن مربوط به موسیقی سنتی محلی، موسیقی سلتی (از زبان هند و اروپایی)، موسیقی مذهبی-عرفانی و موسیقی دوران قدیم است.
بانجو، ویلن، گیتار و هارمونیکا (سازدهنی) از آلات اصلی موسیقی کانتری می‌باشند ولی این سبک گیتار از زیباترین و پرهیجان‌ترین سبک‌ های موسیقی به حساب می‌آید. 

دو سبک اصلی از سبک کانتری، کانتری سنتی و کانتری مردمی است. کانتری مردمی در واقع شاخه‌ای از سبک راک (Rock) است که نسبت به نوع سنتی، طرفداران خیلی بیشتری دارد. استقبال جامعه از سبک کانتری و رواج آن موجب شد، این سبک در بین سبک‌های سنتی آمریکا تثبیت و پذیرفته شود.

 

 

موسیقی الکترونیک

موسیقی الکترونیک تلفیقی از ذوق و خلاقیت انسان و تکنولوژی است. این موسیقی به ما اجازه تولید صدا‌هایی را می‌دهد که در موسیقی اکوستیک نمی‌توان به آن‌ها دست یافت. در موسیقی الکترونیک معیار‌های سنجش، در حول محور هنر صدا و به خصوص صدای غیر موسیقایی متمرکز است. در این نوع موسیقی صدا یا از پایه توسط مدار‌های الکترونیکی تولید می‌شود و یا در صدای ساز طبیعی ضبط شده، بنا به علاقه آهنگساز تغییر و تحول ایجاد می‌شود.

ژانر‌های موسیقی الکترونیک شامل الکترونیکا، موسیقی امبینت، موسیقی رقص الکترونیک و موسیقی صنعتی است. موسیقی الکترونیک قابلیت تنظیم و تولید محتوای هارمونیک صدا‌ها از یک موج سینوسی یا فرکانسی ساده تا بهترین و عالی‌ترین صدای ممکنه را دارد.

محدودیت موسیقی الکترونیک به عدم انتقال کامل موسیقی به شکل نت بر روی کاغذ بازمی‌گردد. و اینکه برای  اصواتی مانند صدای باد، برگ و درخت نمی‌توان نتی رادر نظر گرفت اما می‌توان آن را تولید کرد. این موضوع می‌تواند نشان دهنده اجرایی یا بداهه بودن موسیقی الکترونیک باشد.

 

 

سبک NewAge

موسیقی New Age یا عصر نو، سبکی در بین سبک های موسیقی است که تاکید بسیار زیادی بر بیان عواطف و احساسات درونی دارد و هدف آن مثبت اندیشی و آرامش روحی است. درون مایه این موسیقی معمولا آرام بخشی و تاکید ویژه بر معنویت و مسائل روحی است و در یوگا و مراقبه از این سبک استفاده می‌شود و حتی برخی از آثار این سبک را می‌توان در مواردی، چون موسیقی درمانی نیز به کار برد. موسیقی دان‌های این سبک معمولا از دانش و توانایی بسیاری برخوردار هستند و به خوبی می‌توانند شنوندگان را به آثار خود جذب کنند.

موسیقی متال

موسیقی متال دارای ریتمی تند و آشفته است. در این موسیقی استفاده از داد و فریاد و صدای بلند سیستم‌های پیشرفته صوتی مرسوم است. برخی معتقدند آشفتگی ملودی‌ها در این سبک با ذهن و زندگی آشفته انسان امروز هم‌نوایی دارد و در عین حال قدرت تفکر، تشخیص و تصمیم‌گیری را در انسان کاهش می‌دهد. در این سبک به طور عمده از سازهایی چون گیتار برقی، گیتار بیس و درامز  استفاده می‌شود و البته در شاخه‌های مختلف آن سازهای دیگری همانند ویولن، ویولن‌سل، کیبورد و گیتارهای آکوستیک نیز به کار می‌روند. سبک متال نیز به نوعی ساختار برای اعتراض یا بیان عقاید تبدیل شد و افراد زیادی با مقاصد سیاسی اجتماعی و فرهنگی و مذهبی شروع به نواختن در این سبک کردند.

سبک سنتی موسیقی ایرانی

تاریخ موسیقی سنتی ایرانی یا موسیقی اصیل ایرانی که با عنوان موسیقی کلاسیک ایرانی و موسیقی دستگاهی نیز شناخته می‌شود، به سال‌ها پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد. این موسیقی تا به امروز سینه به سینه در متن مردم ایران جریان داشته است و هر آنچه که از آن از گذشته تا امروز دلنشین‌، ساده و قابل‌فهم بوده امروز قابل دسترسی است. در موسیقی ایرانی نت‌های اضافه‌ای وجود دارند که موسیقی ما را از موسیقی‌های اروپائی- آمریکائی- افریقائی و حتی آسیایی هم جدا می‌کنند.

موسیقی اصیل ایرانی از تعدادی ملودی کوتاه به نام گوشه و چند نت تشکیل شده و دارای تقسیمات جزء نمی‌باشد. ملودی‌ها در واقع همان ملودی‌های محلی و روستایی سنتی ما هستند که از گوشه و کنار کشور جمع آوری شده‌اند. گوشه‌ها بر مبنای همگونی و اشتراک حالات و توالی نت‌هایشان، به مجموعه‌هایی تحت عنوان دستگاه دسته بندی می‌شوند. موسیقی سنتی ایرانی شامل هفت دستگاه (شور، سه گاه، همایون، چهارگاه، ماهور، نوا، راست پنجگاه) و پنج آواز (ابوعطا، دشتی، افشاری، بیات ترک، اصفهان) است.

 

 

راک ایرانی

موسیقی راک ایرانی، از اواخر دهه چهل خورشیدی پا به عرصه وجود گذاشت. این سبک موسیقی تلفیقی از راک کلاسیک با موسیقی سنتی ایران است. در موسیقی راک ایرانی نیز همانند بیشتر سبک‌های راک، گیتار الکتریک و گیتار بیس و درامز اصلیترین ساز‌ها هستند. در بعضی از گروه‌ها، کیبورد نیز وظیفه تنظیم ریتم‌ها و سمبل‌ها را بر عهده دارد. اما نکته قابل توجه این است که به دلیل هویت سنتی موسیقی راک ایرانی، انواع ساز‌ها و ریتم‌های سنتی و ایرانی در بیشتر اینگونه آهنگ‌ها وجود دارد. موسیقی راک ایرانی را خوانندگانی مانند کوروش یغمایی و فریدون فروغی برای نخستین بار به جامعه معرفی کردند.

همچنین شما می‌توانید جهت آشنایی هر چه بیشتر با سبک‌های موسیقی مطالب زیر را نیز مطالعه نمایید:

• موسیقی تلفیقی یا فیوژن چیست؟
• موسیقی ایندی راک چیست؟
• موسیقی ترنس چیست؟
• آشنایی با سبک موسیقی هوی متال
• معرفی دستگاه‌ها و گوشه‌های موسیقی ایرانی
• معرفی موسیقی پست راک
• آشنایی با موسیقی آلترناتیو راک
• آشنایی با سبک موسیقی سیاهپوستان آمریکا

لازم به ذکر است که تعداد سبک‌ های موسیقی ایرانی و غربی بسیار زیاد است که معرفی تک تک سبک‌ها در این مجال نمی‌گنجد؛ لذا سعی کردیم سبک‌های اصلی، پرکاربرد و پرطرفدارتر را همراه با توضیح مختصر و جامع معرفی کنیم.