نویسنده: لیدا محمودی
بروزرسانی: 18 دی 1400
اختلال بی اشتهایی در کودکان (anorexia) چیست؟
نشانه‌های ابتلا به بی اشتهایی در کودکان
همانگونه که در بالا اشاره شد، کودکان مبتلا به بی اشتهایی، غذای بسیار کمی می‌خورند که موجب کاهش وزن ناگهانی در آنها می‌شود. این نشانه غالب بی اشتهایی در کودکان است. دیگر نشانه‌ها عبارتند از:
نشانه‌های جسمی
- خستگی
- بی خوابی
- کم آبی
- کاهش فشار خون
- خشکی پوست
- تعداد غیرطبیعی سلول‌های خونی
- تورم پا‌ها و بازو‌ها
- فقدان انرژی
- سرگیجه
- افتادن دندان
- یبوست
- پوکی استخوان
نشانه‌های احساسی و رفتاری
- افسردگی کودکان
- انزواطلبی کودکان
- انکار گرسنگی
- حساس شدن
- ترس دایمی از اضافه وزن
- فعالیت ورزشی بیش از حد
رفتار‌های افراطی جهت کاهش وزن
- سرباز زدن از خوردن وعده‌های غذایی
- اجتناب از خوردن غذا در جمع
- پایبندی به یک رژیم غذایی سفت و سخت
- خوردن غذا‌های عاری از چربی و کم کالری
- چک کردن روزانه وزن
- شکایت دایمی از اضافه وزن (در صورتیکه در واقعیت اینطور نیست)
درمان بی اشتهایی کودکان
از آنجایی که هر کودکی با کودک دیگر متفاوت است، درمان بی اشتهایی در کودکان به تناسب هر کودکی متفاوت است. به طور مشخص با توجه به دلیل ابتلا، نوع درمان مشخص می‌شود. پزشکان در وهله اول، اقدامات لازم برای افزایش وزن سریع کودک را انجام می‌دهند. خصوصا کودکانی که سوء تغذیه دارند، به سرعت در بیمارستان بستری و تحت درمان قرار می‌گیرند. روان درمانی نیز به حل مشکلات رفتاری کودک کمک می‌کند و منجر به بازیابی وزن از دست رفته کودک می‌شود.
درمان بی اشتهایی کودکان شامل دارو درمانی و مشاوره روانپزشکی است، تا اهداف زیر را برآورده کند:
- بازگشت سلامتی کودک و رسیدن به وزن طبیعی
- درمان مشکلات جسمی، ذهنی و روانی
- پایه گذاری مجدد عادت‌های غذایی خوب
- حمایت روحی از کودک جهت غلبه بر استرس و افسردگی
گزینه های درمان
برای نوجوانان، درمان خانواده محور بهترین راه حل برای بی اشتهایی عصبی است. در این درمان، والدین رژیم غذایی کودک را مدیریت می کنند و از تمرینات ورزشی افراطی او می‌کاهند. این روش تا زمانی که کودک به اندازه کافی بهبود پیدا کند و بتواند رژیم غذایی سالمی برای خود برگزیند، ادامه پیدا می‌کند. درمان فردی نیز موثر است، اما به اندازه درمان خانواده محور موثر نیست و به نظر می‌رسد، بازگرداندن وزن در این بیماران طولانی‌تر است. سایر روش‌های درمان نیز موثر است، هرچند مطالعات کمی در زمینه اثربخشی آنها وجود دارد. درمان همیشه باید بر اساس ارزیابی جامع از شرایط نوجوان و خانواده باشد.
هیچ داروی مفیدی برای درمان بی اشتهایی کودکان معرفی نشده است، اما داروهای ضد افسردگی در برخی موارد ممکن است مفید باشند. خصوصا اگر نوجوان مبتلا به بی اشتهایی دچار افسردگی یا اضطراب است. در صورت دارو درمانی بدلیل عوارض جانبی و احتمال مرگ در صورت استفاده نادرست، کودک باید تحت مراقبت پزشک باشد. پدر و مادر نقش حمایتی پر رنگی در هر یک از فرآیندهای درمان بازی می‌کنند.
گاهی نیز به دلیل کاهش وزن و سوء تغذیه ممکن است لازم شود کودک یا نوجوانان در بیمارستان بستری شود.
شرایط منجر به بستری بیمار در بیمارستان
اکثر افراد مبتلا به بی اشتهایی در طی درمان خود در خانه می‌مانند. فرد به کلینیک مراجعه کرده، ویزیت می‌شود و سپس برای پیگیری درمان به خانه بازمی‌گردد. با این حال، اگر سلامت شما در خطر جدی باشد، ممکن است به بیمارستان منتقل شوید. به عنوان مثال، اگر:
- وزنتان بسیار پایین بوده و همچنان در حال کاهش وزن هستید.
- خیلی بیمار هستید و زندگی‌تان در معرض خطر است.
- زیر ۱۸ سال دارید و پزشکان معتقدند که در خانه به شما رسیدگی کافی نمی‌شود.
- پزشکان نگران باشند که شما به خودتان آسیب برسانید یا در معرض خطر خودکشی هستید.
در بیمارستان پزشکان مراقب سلامت بیمار هستند تا به تدریج به وزن مطلوب برسد. هنگامی که به وزن مطلوب رسید و سلامت جسمی و روانی خود را بازیافت، می‌تواند به خانه بازگردد.
دلایل بی اشتهایی در کودکان
در اینجا به رایج‌ترین عوامل موثر در ابتلای کودکان به بی اشتهایی اشاره می‌کنیم.
۱. عوامل روانشناختی
- کودکان مبتلا به بی اشتهایی معمولا ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری متفاوت با کودکان سالم دارند.
- کودکان مبتلا به بی اشتهایی تمایل به ماندن در حالت غم و افسردگی دارند و توان مدیریت استرس خود را ندارند.
- این کودکان در مورد افزایش وزن خود نگرانی دایمی دارند.
- وسواس و فشار دائمی این کودکان را عصبی و منفی باف می‌کند.
۲. عوامل محیطی
- تغییرات هورمونی در دوران نوجوانی، خصوصا در زمان بلوغ، می‌تواند موجب بی اشتهایی در کودکان شود. این کودکان تحت فشار‌های زیاد قرار می‌گیرند و عزت نفسشان کاهش می‌یابد.
- فشار روانی و استرس در مدرسه نیز می‌تواند موجب بی اشتهایی در کودکان شود. موقعیت‌هایی مانند امتحانات و مورد قلدری دیگر کودکان قرار گرفتن می‌تواند محرک بی اشتهایی در کودکان باشد.
- هنگامی که کودک فعالیت بدنی شدید مانند ژیمناستیک یا وزنه برداری می‌کند، ممکن است بی اشتها شود.
- اتفاق‌های استرس زا در زندگی کودک، مانند مرگ یکی از عزیزان یا تاثیر طلاق والدین، می‌تواند محرک ابتلا به بی اشتهایی در کودکان شود.
- سوء استفاده جسمی یا جنسی از کودک، می‌تواند موجب اختلال در شرایط روانی کودک شده که خود محرک ابتلا به بی اشتهایی در کودکان است.
۳. عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی
- پژوهش‌ها نشان داده بی اشتهایی در کودکان در اثر سابقه خانوادگی ایجاد می‌شود.
- کودکان با سابقه ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند آرتروز، کولیت و بیماری کلیوی در خانواده، احتمال ابتلا بیشتری به بی اشتهایی دارند.
حقایقی پیرامون بی اشتهایی در کودکان
- شرایط روانی کودک، می‌تواند موجب اختلال تغذیه‌ای در کودک شود و کودک از خوردن و نوشیدن امتناع کند.
- فشار‌های اجتماعی، مشکلات رفتاری و عوامل ژنتیکی نیز در ابتلا کودک به بی اشتهایی موثرند.
- بی اشتهایی در کودکان دختر بیش از پسران دیده می‌شود.
- کودکان مبتلا به بی اشتهایی بسیار بیش‌تر از دیگر کودکان با تاخیر در رشد مواجه می‌شوند.
- بی اشتهایی در کودکان می‌تواند منجر به سوء تغذیه، کم خونی، پوکی استخوان، مشکل گوارشی و عدم تعادل در الکترولیت بدن شود.
- بهترین درمان بی اشتهایی کودکان، مشاوره جمعی خانواده، روان درمان و متخصص تغذیه است.
چه باید کرد؟
- هنگامی که متوجه شدید کودکتان، گروهی از غذا‌ها را نمی‌خورد یا مقدار بسیار کمی غذا می‌خورد، بهتر است با پزشک یا روانشناس صحبت کنید.
- برنامه غذایی سالم و مغذی داشته باشید که کودک از آن پیروی کند. غذا‌ها و میان وعده‌های سالم آماده کنید تا با همدیگر بخورید.
- اجازه ندهید کودک وعده‌های اصلی غذایی را حذف کند. یک برنامه غذایی سالم شامل سه وعده غذایی اصلی است که بایستی متنوع و مغذی باشد.
- با کودک فعالیت ورزشی داشته باشید. بجای نشاندن او در مقابل تلویزیون، با او به پیاده روی بروید.
- کودک خود را به خاطر ویژگی‌های ظاهری مانند وزن، قیافه و سایز سرزنش نکنید.
- به طور هفتگی یا ماهانه، زمان‌هایی را به صحبت کردن با کودک اختصاص دهید تا احساسات و شکایت‌هایش‌ها از شرایط زندگی را برای شما بازگو کند.
با تشخیص زودهنگام بی اشتهایی کودکان می‌توان برای درمان آن بهترین اقدام را انجام داد.
برگرفته از: momjunction و stanfordchildrens
