زوال عقل چیست و چه نشانه‌ هایی دارد؟

ستاره | سرویس روانشناسی – زوال عقل یا دمانس (Dementia) یک بیماری خاص نیست. بلکه اصطلاحی عمومی برای علایم مربوط به از بین رفتن تدریجی حافظه و دیگر توانایی‌های فکری و ذهنی است. به گونه‌ای که فعالیت‌های روزانه فرد تحت تاثیر آن قرار می‌گیرد. بیماران آلزایمری حدود ۶۰% تا ۸۰% مبتلایان به زوال عقل را شامل می‌شوند. دمانس عروقی (Vascular Dementia) که معمولا پس از سکته رخ می‌دهد نیز در رده دوم فراوانی قرار دارد. البته مواردی نیز وجود دارند که علایم دمانس را نشان می‌دهند، اما بازگشت پذیرند؛ مانند مشکلات تیروییدی و کمبود ویتامین. در این موارد با درمان علت بیماری، زوال عقل درمان می‌شود.

دمانس نشانه‌های متنوعی دارد. حداقل بایستی دو مورد از کارکرد‌های ذهنی تحت تاثیر قرار بگیرند و عملکردشان مختل شود که بتوان از آن به عنوان زوال عقل نام برد. منظور از کارکرد مغز، توانایی‌های زیر است:

نشانه های زوال عقل	اختلالات طبیعی ناشی از بالا رفتن سن
کاهش توان قضاوت و تصمیم گیری	گاهی تصمیمات نادرست گرفتن
ناتوانی در مدیریت بودجه و خرج خانواده	فراموش کردن دادن قسط وام در یک ماه
حساب روز و ماه و سال را نداشتن	ندانستن اینکه امروز چه روزی است و یادآوری آن مدتی بعد
مشکل در صحبت کردن و مکالمه داشتن	گاهی اوقات کلمات مناسب را پیدا نکردن
جابجا کردن اشیا و پیدا نکردن مجددشان	گم کردن اشیا در بعضی موارد

نحوه تشخیص زوال عقل یا دمانس

درمان زوال عقل

روش های پیشگیری از  ابتلا به زوال عقل

• عوامل قلبی – عروقی: مغز به وسیله یک شبکه در هم تنیده از رگ‌های خونی تغذیه می‌شود. هر آسیبی که به رگ‌های خونی برسد (در هر جای بدن) موجب کاهش خون ورودی به مغز می‌شود، در نتیجه به سلول‌های مغزی غذا و اکسیژن کافی نمی‌رسد و آسیب می‌بینند.
  جهت بهبود شرایط قلب و عروق خود بهتر است سیگار نکشید، فشار خون، کلسترول و قند خون خود را در محدود معین تنظیم کنید و وزنی متعادل داشته باشید.

• تمرینات ورزشی: تمرینات ورزشی منظم احتمال ابتلا به دمانس را کاهش می‌دهد. پژوهش‌ها نشان داده است که ورزش موجب می‌شود جریان ورودی خون و اکسیژن به مغز افزایش یابد که خود باعث کارکرد بهتر سلول‌های مغزی می‌شود.
• رژیم غذایی: هر آنچه که می‌خورید تاثیر مستقیمی روی سلامت مغز شما دارد. پژوهش‌ها نشان داده است که رژیم‌های غذایی سالم (مانند رژیم مدیترانه‌ای) باعث حفظ سلامت قلب و عروق شده و در نتیجه مانع از زوال عقل می‌شود. در رژیم مدیترانه‌ای مصرف گوشت قرمز به حداقل می‌رسد. این رژیم همچنین بر استفاده از غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات، ماهی و حیوانات دریایی، مغزهای روغنی (آجیل)، روغن زیتون و دیگر چربی‌های سالم تاکید دارد.

انجمن آلزایمر انگلستان اعلام کرده است، شواهد نشان می‌دهد که رعایت رژیم مدیترانه‌ای باعث کاهش احتمال ابتلا به نقصان حافظه و دمانس می‌شود. بررسی‌ها نشان داده است که در صورت استفاده از رژیم مدیترانه‌ای، میزان سکته، دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلب و عروق و مرگ و میر کاهش چشمگیری می‌یابد.
رژیم مدیترانه‌ ای به دلیل درصد بالای آنتی اکسیدان، باعث محافظت از بدن می‌شود. آنتی اکسیدان موجود در میوه‌ها و سبزیجات و درصد بالای پروتیین در آنها، از آسیب رسیدن به سلول‌های مغزی جلوگیری می‌کند.