از بین انواع دعاها و توسلات، استغاثه به ائمه اطهار به ویژه امام زمان (عج) به عنوان یکی از مطمئنترین راهها برای گرفتن حاجت در زمان مشکلات شناخته شده است. نماز استغاثه امام زمان دو بخش دارد؛ یک نماز دورکعتی و دعای مخصوص که معمولا توصیه میشود ایستاده و طبق آداب ویژه خوانده شود. در روایات ائمه (ع) علاوه بر نماز استغاثه، توسل به امام زمان نیز برای جلب رضایت خداوند در زمان سختی توصیه شده است.
استغاثه به امام زمان یعنی چه؟
استغاثه در لغت به معنی دادخواهی و یاری طلبی برای کمک در شرایط بسیار سخت است. در زبان عربی کلمه استغاثه از ریشه «غوث» گرفته شده و به معنی طلب نصرت در شرایط اضطراری خواهد بود. بنابراین وقتی که در زمان بلا و گرفتاری با زاری و عاجزانه از حضرت حجت درخواست کمک میکنیم، میگوییم به امام زمان استغاثه کردهایم. امام باقر (ع) نیز درباره اهمیت استغاثه به ائمه اطهار میفرماید:
«مَنْ دَعَا اللَّهَ بواسطَتِنا فَهُوَ مُوفَّقٌ وَ مُسْتَجَابٌ.»
«هر کس خدا را به واسطه ما بخواند، رستگار و مستجاب خواهد شد.»
طریقه خواندن نماز استغاثه امام زمان (عج)
برای استغاثه به حضرت حجت ابتدا باید در مکانی بدون سقف، ۲ رکعت نماز بخوانید که در بعضی از منابع توصیه شده در رکعت اول بعد از حمد، سوره فتح و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره نصر خوانده شود. پس از تمام شدن نماز رو به قبله و در زیر آسمان بایستید و با تضرع دعای زیر را از روی تصویر یا همراه فایل صوتی بخوانید:
متن دعای بعد نماز استغاثه امام زمان
سَلامُ اللَّهِ الْکَامِلُ التَّامُّ الشَّامِلُ الْعَامُّ وَ صَلَوَاتُهُ الدَّائِمَةُ
سلام کامل، تمام، همه جانبه و فراگیر خدا و درود همیشگى
وَ بَرَکَاتُهُ الْقَائِمَةُ التَّامَّةُ عَلَى حُجَّةِ اللَّهِ وَ وَلِیهِ فِی أَرْضِهِ وَ بِلادِهِ
و برکات پاینده و برازنده حق بر حجت خدا و جانشین او در زمین و تمامى سرزمینها
وَ خَلِیفَتِهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ عِبَادِهِ
و خلیفه او بر همه خلق و بندگان
وَ سُلالَةِ النُّبُوَّةِ وَ بَقِیةِ الْعِتْرَةِ وَ الصَّفْوَةِ
آن که از نسل نبوت و باقیمانده عترت و از برگزیدگان است
صَاحِبِ الزَّمَانِ وَ مُظْهِرِ الْإِیمَانِ وَ مُلَقِّنِ [مُعْلِنِ]أَحْکَامِ الْقُرْآنِ
صاحب زمان و آشکار کننده ایمان و معلم احکام قرآن
وَ مُطَهِّرِ الْأَرْضِ وَ نَاشِرِ الْعَدْلِ فِی الطُّولِ وَ الْعَرْضِ وَ الْحُجَّةِ الْقَائِمِ
و پاک کننده زمین و گستراننده عدالت در طول و عرض جهان و حجّت پایدار
الْمَهْدِی الْإِمَامِ الْمُنْتَظَرِ الْمَرْضِی [الْمُرْتَضَی]وَ ابْنِ الْأَئِمَّةِ الطَّاهِرِینَ
مهدى، آن امام مورد انتظار، پسندیده و فرزند امامان پاک
الْوَصِی ابْنِ الْأَوْصِیاءِ الْمَرْضِیینَ الْهَادِی الْمَعْصُومِ ابْنِ الْأَئِمَّةِ الْهُدَاةِ الْمَعْصُومِینَ
جانشین و فرزند جانشینان پسندیده، رهبر معصوم و فرزند پیشوایان راهبر معصوم
السَّلامُ عَلَیکَ یا مُعِزَّ الْمُؤْمِنِینَ الْمُسْتَضْعَفِینَ
سلام بر تو اى عزت بخش اهل ایمان و همه آنان که ناتوان شان شمردند
السَّلامُ عَلَیکَ یا مُذِلَّ الْکَافِرِینَ الْمُتَکَبِّرِینَ الظَّالِمِینَ
سلام بر تو اى خوارکننده کافران گردنکش و ستمکار
السَّلامُ عَلَیکَ یا مَوْلای یا صَاحِبَ الزَّمَانِ
سلام بر تو اى سرورم اى صاحب الزّمان
السَّلامُ عَلَیکَ یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ
سلام بر تو اى فرزند رسول خدا
السَّلامُ عَلَیکَ یا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ
سلام بر تو اى فرزند امیر مؤمنان
السَّلامُ عَلَیکَ یا ابْنَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ سَیدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ
سلام بر تو اى فرزند فاطمه زهرا، سرور بانوان جهان
السَّلامُ عَلَیکَ یا ابْنَ الْأَئِمَّةِ الْحُجَجِ الْمَعْصُومِینَ وَ الْإِمَامِ عَلَى الْخَلْقِ أَجْمَعِینَ
سلام بر تو اى فرزند امامان، آن حجّت هاى معصوم و اى پیشواى همه خلایق
السَّلامُ عَلَیکَ یا مَوْلای سَلامَ مُخْلِصٍ لَکَ فِی الْوِلایةِ
سلام بر تو اى سرورم، سلامى با کمال خلوص به تو در ولایت و پیروى
أَشْهَدُ أَنَّکَ الْإِمَامُ الْمَهْدِی قَوْلاً وَ فِعْلاً
گواهى میدهم که همانا تو امام راه یافته در گفتار و کردارى
وَ أَنْتَ الَّذِی تَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلا بَعْدَ مَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً
و تویى آن که زمین را با عدل و داد پر کنى، پس از آن که از ستم و جور پر شد
فَعَجَّلَ اللَّهُ فَرَجَکَ وَ سَهَّلَ مَخْرَجَکَ
پس خدا در گشایش کارت شتاب ورزد، و آمدنت را آسان نماید
وَ قَرَّبَ زَمَانَکَ وَ کَثَّرَ أَنْصَارَکَ وَ أَعْوَانَکَ
و زمانت را نزدیک فرماید و بر یاران و یاورانت بیافزاید
وَ أَنْجَزَ لَکَ مَا وَعَدَکَ فَهُوَ أَصْدَقُ الْقَائِلِینَ
و به آنچه به تو وعده داده وفا کند، که خدا راستگوترین گویندگان است که در قرآن فرموده:
«وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ
«و ما مى خواهیم بر کسانى که در زمین ناتوان شمرده شده اند منت نهیم
وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ»
و آنان را پیشوایان و وارثان قرار دهیم»
یا مَوْلای یا صَاحِبَ الزَّمَانِ یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ
اى سرورم اى صاحب الزمان اى فرزند رسول خدا
حَاجَتِی کَذَا وَ کَذَا…
حاجت من این و آن است؛
و به جاى «کذا و کذا» حاجات خود را از خداوند بخواهید و بگویید:
فَاشْفَعْ لِی فِی نَجَاحِهَا
در برآورده شدن حاجاتم نزد خدا واسطه شو
فَقَدْ تَوَجَّهْتُ إِلَیکَ بِحَاجَتِی
من با حاجاتم به سوى تو رو نمودم
لِعِلْمِی أَنَّ لَکَ عِنْدَ اللَّهِ شَفَاعَةً مَقْبُولَةً وَ مَقَاماً مَحْمُوداً.
چون میدانم شفاعت تو نزد خدا پذیرفته میشود و مقام تو در بارگاهش بس ستوده است
فَبِحَقِّ مَنِ اخْتَصَّکُمْ بِأَمْرِهِ وَ ارْتَضَاکُمْ لِسِرِّهِ
پس به حق آن که شما را به امر خویش خاص گردانید و براى بیان اسرارش برگزید
وَ بِالشَّأْنِ الَّذِی لَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ بَینَکُمْ وَ بَینَهُ
و به حق جایگاهى که شما در پیشگاه خدا دارى که تنها بین شما و اوست
سَلِ اللَّهَ تَعَالَى فِی نُجْحِ طَلِبَتِی وَ إِجَابَةِ دَعْوَتِی وَ کَشْفِ کُرْبَتِی
از خدا برآوردن خواهشم و اجابت دعایم و برطرف شدن اندوهم را بخواه.
سپس آنچه را که در نظر داری از خدا بخواهید که به خواست خدا برآورده میشود.
همچنین در برخی منابع ذکر شده، مستحب است که پس از خواندن دعا، دستها را به سوی آسمان بلند کرده و ۵۹۵ مرتبه بگویید:
«یا صاحب الزمان، یا صاحب الزمان»
روش دوم خواندن نماز استغاثه به حضرت حجت
صدرالاسلام همدانی در کتاب «تکالیف الانام فی غیبة الامام» آورده است: برای استغاثه به امام زمان (عج) در زیر آسمان و بر بالای پشتبام با سر برهنه ۲ رکعت نماز بخوانید و پس از نماز امام زمان (عج) را به تعداد عدد ابجدش یعنی ۵۹۵ مرتبه با لفظ «یا حُجَّةُ الْقآئِمُ» صدا بزنید، سپس دعای بعد نماز استغاثه امام زمان را بخوانید. این شیوه به ویژه برای حاجت گرفتن از نماز استغاثه به امام زمان برای ازدواج توصیه شده است.
آداب نماز استغاثه به امام زمان چیست؟
رعایت کردن آداب مستحبی نماز استغاثه برای رسیدن به نتیجه بهتر لازم است و از جمله شرایطی که میتوان رعایت کرد باید:
بهترین مکان: مستحب است پیش از نماز غسل کنید و دعا به صورت ایستاده و در فضای بدون سقف و زیر آسمان خوانده شود. با این حال اگر دچار مشکلات جسمی خاص هستید و میتوانید به صورت نشسته دعا را قرائت کنید زیرا توجه قلبی و خلوص نیت هنگام خواندن دعا در اولویت قرار دارد.
بهترین زمان: در کتاب مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی نماز استغاثه امام زمان را به عنوان یکی از اعمال روز جمعه توصیه کرده و گفته است: «در روز جمعه این دعا را بخوانید زیرا درهای آسمان باز است و دعاها سریعتر مستجاب میشود». این در حالیست که برخی منابع دیگر خواندن دعای استغاثه را در نیمهشب نیز درست دانستهاند.
اثرات نماز استغاثه به امام زمان (عج)
از اثرات نماز استغاثه که در مفاتیح الجنان آمده میتوان به توصیهای از شیخ عباس قمی اشاره کرد که گفتند:
«هر کس از مرد و زن با خلوص نیت، این نماز را به درگاه خداوند سبحان بخواند و از صمیم قلب تضرع و زاری نماید، یقیناً درهای آسمان برای استجابت دعای او، بر رویش باز خواهد شد.»
همچنین علامه شیخ محمود عراقی در کتاب دارالسلام آورده است:
«این عمل را خودم تجربه کردهام و آثار عجیبی از آن مشاهده نمودهام، بعضی از علما از یاد دادن آن به نااهلان خودداری میکردند.»
منابع نماز استغاثه به امام زمان (عج)
علمای بزرگی همچون شیخ کفعمی، سید بن طاووس، علامه مجلسی، شیخ محمود عراقی، علامه نهاوندی و محدث نوری به خواندن نماز استغاثه توصیه کردهاند. شیخ عباس قمی، نماز استغاثه به حضرت حجت را با نام دعای سلاماللهالکاملالتام در کتاب «مفاتیح الجنان» معرفی کرده است که به عنوان عملی مستحبی برای برآوردن نیازها شناخته میشود. همچنین سید علی خان شیرازی در کتاب «کلم طیب» گفته است: «این دعا، دعای استغاثه به حضرت صاحبالزمان (صلوات الله علیه) است. هرکجا که باشی، دو رکعت نماز بخوان و سپس زیر آسمان رو به قبله بایست و دعا را قرائت کن.» در کتاب «الکلم الطیب» نیز به نماز استغاثه به امام زمان (عج) اشاره شده است.
سخن آخر
در شرایط دشوار و گرفتاریها، علاوهبر نماز استغاثه میتوانید نماز حاجت امام زمان (عج) را هم بخوانید. هر دو این نمازها دو رکعتی هستند و برای درخواست گشایش از امام زمان (عج) کارآمد خواهد بود با این تفاوت که پس از خواندن نماز حاجت امام زمان نیازی به خواندن دعا پس از نماز نیست.
محمد اسمعیل ابراهیمی
اللهم عجل لولیک الفرج
هانیه
میخوام با این استغاثه کربلا بگیرم از آغا 🥺
علی
اللهم عجل فی فرجه صاحب الزمان وفرجنا به بحق حضرت زینب سلام الله علیه.
منتظران را به لب آمد نفس
ای شه خوبان تو به فریاد رس