اعمال روز بیست و نهم ماه رمضان

ستاره | سرویس مذهبی – لحظه‌های آخر مهمانی خدا را پشت سر می‌گذرایم و باید کم کم آماده وداع با ماه رمضان شویم. در رمضان به جز برکت و رحمت چیزی پیدا نمی‌کنید، حال باید تا یازده ماه دیگر لحظه شماری کنید تا اگر خدا توفیق دهد باز هم روزه دار به حساب بیاییم. در این مقاله اعمال روز بیست و نهم ماه رمضان را برای شما بازگو کرده ایم. نهایت بهره معنوی را از این ساعات ببرید.

دعای روز بیست و نهم ماه رمضان

اللَّهُمَّ غَشِّنِی فِیهِ مِنَ الرَّحْمَةِ [بِالرَّحْمَةِ]

خداوندا، در این روز مرا با رحمت خود فراگیر
وَ ارْزُقْنِی فِیهِ التَّوْفِیقَ وَ الْعِصْمَةَ
و توفیق و عصمت [از گناهان و غفلت]را روزى ام کن
وَ طَهِّرْ قَلْبِی مِنْ غَیَاهِبِ التُّهَمَةِ
و دلم را از تاریکى هاى بدگمانى پاکیزه گردان
یَا رَحِیماً [یَا رَءُوفاً]بِعِبَادِهِ الْمُذْنِبِینَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین‏.
اى مهرورز به بندگان گناه کار، به رحمتت اى مهربان‌ترین مهربانان.

 

دعای روز بیست و نهم ماه رمضان از امام سجاد (ع)

یَا مُکَوِّرَ اللَّیْلِ عَلَى النَّهَارِ وَ مُکَوِّرَ النَّهَارِ عَلَى اللَّیْلِ
اى خدایى که شب را بر روز و روز را بر شب فرا مى پوشانى
یَا عَالِمُ یَا خَبِیرُ یَا رَبَّ الْأَرْبَابِ یَا سَیِّدَ السَّادَاتِ
اى آگاه، اى کاردان، اى پروردگار پروردگاران، اى سرور سروران
یَا لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَحْدَکَ لَا شَرِیکَ لَکَ
اى خدایى که معبودى جز تو نیست و یگانه اى و شریکى براى تو وجود ندارد
یَا مَنْ هُوَ أَقْرَبُ إِلَیَ‏ «مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ»
اى خدایى که از رشته رگ گردن به من نزدیک ترى
یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ لَکَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى
اى خدا، اى خدا، اى خدا، زیباترین نام‌ها
وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْیَا وَ الْکِبْرِیَاءُ وَ الْآلَاءُ
و اوصاف برتر و بزرگ منشى و نعمت‌ها از آن تو است
أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
از تو مى خواهم که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى
وَ أَنْ تُنْزِلَ عَلَیْنَا مِنَ السَّمَاءِ رَحْمَتَکَ
و رحمتت را از آسمان بر ما فرو فرستى
وَ أَنْ تَقْبَلَ صَوْمَنَا وَ صَلَاتَنَا وَ قِیَامَنَا وَ عِبَادَتَنَا وَ شُکْرَنَا
و روزه و نماز و شب خیزى و عبادت و سپاسگزارى ما را بپذیرى
وَ اجْعَلْنَا لِأَنْعُمِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ
و از سپاسگزارى نعمت هایت قرار دهى
اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنَّا کَمَا تَقَبَّلْتَ مِنَ الْمُتَّقِینَ
خداوندا، همان گونه که از تقواپیشگان پذیرفتى [اعمال ما را]از ما بپذیر
وَ اغْفِرْ لَنَا کَمَا غَفَرْتَ لِلْمُؤْمِنِینَ
و همان طور که مؤمنان را آمرزیدى ما را بیامرز
وَ ارْحَمْنَا کَمَا رَحِمْتَ الْمُحْسِنِینَ
و چنان که بر نیکوکاران رحم آوردى بر ما رحم آر
وَ أَخْرِجْنَا مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ
و از تاریکى‌ها به سوى روشنایى بیرون آور
یَا مَنِ الْعَسِیرُ عَلَیْهِ یَسِیرٌ یَسِّرْ لَنَا قَضَاءَ حَوَائِجِنَا
اى خدایى که سخت بر او آسان است، خواسته هاى ما را آسان برآور
وَ اسْتَجِبْ لَنَا دُعَاءَنَا یَا مُجِیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّینَ
و دعایمان را مستجاب کن، اى اجابت کننده دعاى بیچارگان
وَ أَعْطِنَا مَا سَأَلْنَاکَ یَا مُعْطِیَ السَّائِلِینَ
و آنچه از تو درخواست نموده ایم عطا کن، اى عطاکننده به درخواست کنندگان
وَ ارْزُقْنَا یَا خَیْرَ الرَّازِقِینَ
و به ما روزى ده اى بهترین روزى دهنده
فَإِنَّکَ‏ «تَرْزُقُ مَنْ تَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ»
که تو به هرکس بخواهى بدون حسابرسى و فراوان روزى مى دهى
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ خَوْفَ الْعَالِمِینَ وَ خُشُوعَ الْعَابِدِینَ
خداوندا، هراس آگاهان و فروتنى عبادت کنندگان
وَ عِبَادَةَ الْمُخْلِصِینَ وَ إِخْلَاصَ الْخَاشِعِینَ وَ یَقِینَ الْمُتَوَکِّلِینَ
و عبادت مخلصان و اخلاص فروتنان و یقین توکّل کنندگان
وَ تَوَکُّلَ الْفَائِزِینَ وَ فَوْزَ الْمُکْرَمِینَ وَ تَفَکُّرَ الذَّاکِرِینَ
و توکّل رستگاران و رستگارى گرامى داشته شدگان و اندیشیدن ذاکران
وَ ذِکْرَ الْمُخْبِتِینَ وَ إِخْبَاتَ الْمُسْتَقِیمِینَ وَ اسْتِقَامَةَ الْمُهْتَدِینَ
و ذکر آرام یافتگان [به خود]و آرامش راستان و راستى و درستى راه یافتگان
وَ هُدَى الْمُسْلِمِینَ وَ إِسْلَامَ الْمُؤْمِنِینَ
و هدایت تسلیم شدگان و تسلیم مؤمنان را از تو خواستارم
وَ اجْعَلْ ذَلِکَ خَالِصاً بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
و همه این‌ها را خالص قرار ده، به رحمتت اى مهربان‌ترین مهربانان.
یَا رَبَّ الْخَیْرِ کُلِّهِ بِیَدِکَ الْخَیْرُ کُلُّهُ وَ عِنْدَکَ [الْخَیْرُ کُلُّهُ بِیَدِکَ وَ عِنْدَکَ‏]

اى پروردگار همه خیرها، همه خوبى‌ها به دست تو و در نزد تو است
وَ خَابَ مَنْ کَانَ دُعَاؤُهُ لِغَیْرِکَ
و کسى که غیر تو را بخواند محروم و نومید است
وَ کُلُّ خَیْرٍ نِیلَ أَوْ أُصِیبَ فَمِنْ خَیْرِ فَضْلِکَ
و هر خیرى که به دست آید یا انسان به آن برسد، از خیر تفضّل تو است
إِلَهِی وَ سَیِّدِی فَأَعْطِنِی مِنْ فَضْلِکَ وَ سَعَةِ رَحْمَتِکَ
اى معبود و سرور من، پس از تفضّل و رحمت گسترده ات
غُفْرَانَ خَطِیئَتِی وَ سَتْرَ عَوْرَتِی وَ إِقَالَةَ عَثْرَتِی
آمرزش خطا و پوشش زشتى و نادیده انگاشتن لغزش
وَ تَحْقِیقَ رَجَائِی وَ بُلُوغَ أَمَلِی
و محقّق ساختن امیدم و رسیدن به آرزویم را به من عطا کن
فَإِنَّکَ ثِقَتِی وَ عُدَّتِی وَ أَنْتَ حَسْبِی وَ کَفَى‏ «وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ»
که تو مورد اعتماد و اندوخته ى. من هستى و براى من بس و کافى هستى و چه کارگزار خوبى!
وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
و هیچ دگرگونى و نیرومندى جز به [وسیله]خداوند بلندپایه و بزرگ تحقّق نمى یابد
سُبْحَانَکَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ‏ «إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ»
منزّهى تو که معبودى جز تو وجود ندارد و من از ستمکاران هستم
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَوْدِعُکَ نَفْسِی وَ دِینِی وَ مَالِی وَ وَلَدِی
خدایا، خود و دین و دارایى و فرزندان
وَ کُلَّ ضَیْعَةٍ هِیَ لِی وَ إِخْوَانِی فِیکَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ
و همه کارهایم و برادران مؤمنم را به تو مى سپارم
وَ أَسْتَحْفِظُکَ ذَلِکَ کُلَّهُ فَإِنَّهُ لَا یَضِیعُ ضَیْعَةٌ عَلَیَّ وَ أَنْتَ حَافِظٌ
و از تو خواهانم که همه را حفظ کنى، زیرا اگر تو حافظ من باشى هیچ چیز من گم و نابود نمى گردد
بَلْ أَنْتَ‏ «خَیْرٌ حافِظاً» وَ أَنْتَ‏ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ‏ وَ کَفَى بِکَ صَاحِباً
بلکه تو نگاه دارى و مهربان‌ترین مهربانان و براى یارى کافى هستى
اللَّهُمَّ اذْکُرْنِی وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِمَاتِ
خداوندا، از من و همه مردان و زنان مؤمن و مسلمان
فِی الْمَلَأِ الْأَعْلَى بِخَیْرٍ وَ أَوْجِبْ لِی
در میان جمع برتر [آسمانیان]به نیکى یاد کن
وَ لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِکَ أَفْضَلَ مَا أَوْجَبْتَ
و از رحمتت براى من و آنان برترین رحمتى را
لِأَحَدٍ مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ
که براى بندگان شایسته ات بایسته کرده اى، بایسته کن
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی وَ لِوَالِدَیَّ وَ «ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی صَغِیراً»
خدایا، من و پدر و مادرم را بیامرز و رحم کن همان گونه که در حال کودکى مرا پرورش دادند
وَ أَجْزِهِمَا عَنِّی خَیْراً وَ أَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ
و درباره من به آن دو پاداش خیر عطا کن و مرا به شایستگان بپیوند
‏ وَ عَرِّفْ بَیْنِی وَ بَیْنَهُمْ فِی مُسْتَقَرِّ رَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
و میان من و آنان در جایگاه استقرار رحمتت آشنایى برقرار کن اى مهربان‌ترین مهربانان.
اللَّهُمَّ افْتَحْ لَنَا بِخَیْرٍ وَ اخْتِمْ لَنَا بِخَیْرٍ وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَهْلِ‏ الْخَیْرِ
خداوندا، کار ما را با خیر آغاز کن و پایان ده و از اهل خیر بگردان
اللَّهُمَّ بِعِلْمِکَ الْغَیْبَ وَ قُدْرَتِکَ عَلَى الْخَیْرِ أَحْیِنِی مَا عَلِمْتَ الْحَیَاةَ خَیْراً لِی
خدایا، به علم غیب و قدرتت بر خیر، تا زمانى که مى دانى زنده بودن به خیر من است مرا زنده بدار
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ خَشْیَتَکَ فِی الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَةِ وَ کَلِمَةَ الْعَدْلِ فِی الرِّضَا وَ الْغَضَبِ
خدایا، از تو هراس از تو در نهان و آشکار و سخن درست در حال خشنودى و خشم را خواهانم
وَ أَسْأَلُکَ قُرَّةَ عَیْنٍ لَا یَنْقَطِعُ
و از تو روشنى چشمى را که نابود نمى گردد خواستارم
وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ ضَرَّاءَ أَوْ مَضَرَّةٍ أَوْ فِتْنَةٍ مُضِلَّةٍ
و از رنجورى و آسیب و آشوب گمراه کننده به تو پناه مى برم
وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ خِزْیِکَ وَ کَشْفِ سِتْرِکَ وَ نِسْیَانِ ذِکْرِکَ
و نیز از رسوایى و پرده درى و فراموشى یادت به تو پناه مى برم
اللَّهُمَّ إِنِّی فِی کَنَفِکَ وَ حِفْظِکَ وَ حِرْزِکَ فِی لَیْلِی وَ نَهَارِی وَ نَوْمِی وَ قَرَارِی وَ ظَعْنِی وَ أَسْفَارِی
خدایا، من در شب و روز و در حال خواب و استقرار و گردش و در سفرهایم
ذِکْرُکَ شِعَارِی وَ دُعَاؤُکَ دِثَارِی
در سایه حمایت و حفظ توام و یاد تو شعار [لباس زیرین]و دعایت جامه رویین من است
لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ تَنْزِیهاً لِوَجْهِکَ الْعَظِیمِ
معبودى جز تو نیست، منزّه باد روى [اسما و صفات، یا ذات]با شکوهت
أَجِرْنِی مِنْ عَذَابِکَ الْأَلِیمِ وَ مِنْ شَرِّ أَعْدَائِکَ
مرا از عذاب دردناک و از شرّ دشمنانت در پناه خود در آور
وَ أَضِفْ عَلَیَّ سُرَادِقَاتِ حِفْظِکَ
و سراپرده هاى حفظت را بر من فراپوشان
سُبْحَانَکَ یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ
پاکى تو اى شکوهمند و بزرگوار، به تو ایمان آوردم
بِکَ آمَنْتُ وَ عَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ وَ إِلَیْکَ حَاکَمْتُ
و بر تو توکّل نمودم و به درگاه تو دادخواهى مى کنم
وَ أَنْتَ حَسْبِی وَ کَفَى‏ «وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ»
و تو براى من بس و کافى هستى و چه کارگزار خوبى!
وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
و هیچ دگرگونى و نیرویى جز به [وسیله]خداوند بلندپایه و بزرگ تحقق نمى یابد
وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ وَ آلِهِ وَ سَلَّم‏
درود و سلام خداوند بر فرستاده خود سرورمان حضرت محمّد، پیامبر خدا و خاندان او

 

غسل شب آخر ماه رمضان

روایت است که پیامبر (ص) تمام شب‌های دهه آخر ماه رمضان را غسل می‌کرد.

 

نماز شب آخر ماه رمضان

از پیامبر (ص) روایت است که هر کس در شب آخر ماه رمضان نماز زیر را بخواند به کسى که به حق، مرا به پیامبرى برانگیخت سوگند که این شخص سر از سجده برنمى‌دارد مگر این که خداوند او را مى‌آمرزد و ماه رمضان را از او مى پذیرد و از گناهانش درمى‌گذرد، اگرچه  ٧٠  گناه کرده باشد، و هر گناه از این  هفتاد گناه بزرگ‌تر از گناهان همه بندگان باشد. از طرف دیگر، خداوند [اعمال] ماه رمضان اهالى شهر و منطقه اى را که او در آن زندگی می‌کند را مى پذیرد:

۱۰ رکعت نماز به صورت نماز‌های دو رکعتی که در هر رکعت بعد از سوره حمد ۱۰ بار سوره توحید خوانده می‌شود و در رکوع و سجود ۱۰ بار باید بگویید:

«سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ»

بعد از خواندن ده رکعت، ۱۰۰۰ بار (بر اساس بعضی منابع ۱۰۰ بار) بگویید:

«أستغفر اللّه»

سپس به سجده بروید و در حال سجده بگویید:

«یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا رَحْمَانَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ
اى زنده اى پاینده، اى شکوهمند اى بزرگوار، اى رحمت گستر و مهربان در دنیا و آخرت
وَ رَحِیمَهُمَا یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ یَا إِلَهَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ
اى مهربان‌ترین مهربانان، اى معبود اولین و آخرین
اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ تَقَبَّلْ مِنَّا صَلَاتَنَا وَ صِیَامَنَا وَ قِیَامَنَا
گناهان ما را بیامرز و نماز و روزه و شب خیزى ما را بپذیر.»

♦ نماز دیگری که از پیامبر (ص) براس شب سی ام ماه رمضان روایت شده به شرح زیر است:

۱۲ رکعت نماز که در هر رکعت بعد از سوره حمد باید ۲۰ مرتبه سوره توحید خوانده می‌شود

و بعد از سلام نماز ۱۰۰ بار صلوات فرستاده شود.

 

استغفار در شب آخر ماه رمضان

یکی از اعمال وارد شده برای این شب گفتن ۱۰۰ مرتبه ذکر «أستغفر الله و أتوب إلیه» است.

 

خواندن قرآن در شب اخر ماه رمضان

در شب آخر ماه رمضان خواندن سوره‌های انعام، کهف و یس توصیه شده است.

 

زیارت امام حسین (ع)

یکی دیگر از اعمال این شب زیارت امام حسین (ع) است.

 

دعای شب سی ام ماه رمضان از پیامبر (ص)

رَبَّنَا فَاتَنَا هَذَا الشَّهْرُ الْمُبَارَکُ الَّذِی أَمَرْتَنَا فِیهِ بِالصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ
پروردگارا، [این]ماه مبارکى که دستور روزه دارى و شب خیزى در آن را به من داده بودى، از دست ما رفت
اللَّهُمَّ فَلَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنَّا
[خدایا، پس]دیدار ما با ماه رمضان را آخرین دیدار ما با او قرار مده
رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِنَا [ذُنُوبَنَا]وَ مَا تَأَخَّرَ
پروردگارا، پس گناهان گذشته و آینده ما را بیامرز
رَبَّنَا وَ لَا تَخْذُلْنَا وَ لَا تَحْرِمْنَا الْمَغْفِرَةَ
و خوارمان مکن و از آمرزش خود محروم مدار
وَ اعْفُ عَنَّا وَ اغْفِرْ لَنَا وَ ارْحَمْنَا وَ تُبْ عَلَیْنَا
و از ما گذشت کن و بیامرز و بر من رحم آر و توبه ما را بپذیر
وَ ارْزُقْنَا وَ ارْزُقْ مِنَّا وَ ارْضَ عَنَّا
و روزى مان کن [و از من خشنود گرد]

وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَوْلِیَائِکَ الْمُهْتَدِینَ وَ مِنْ أَوْلِیَائِکَ الْمُتَّقِینَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
و از دوستان [راه یافته و]تقواپیشه خود بگردان به حق محمّد و آل محمّد
وَ تَقَبَّلْ مِنَّا هَذَا الشَّهْرَ وَ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ بِهِ
و این ماه را از ما بپذیر و آن را آخرین دیدار ما با ماه رمضان قرار مده
وَ ارْزُقْنَا حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرَامِ فِی عَامِنَا هَذَا وَ فِی کُلِّ عَامٍ
و در این سال و همه سال ها، حجّ خانه محترمت را روزى مان کن
إِنَّکَ أَنْتَ الْمُعْطِی الرَّازِقُ الْحَنَّانُ الْمَنَّانُ
به راستى که تو عطاکننده روزى رسان و بسیار مهربان و بخشنده هستى
بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ‏
به رحمتت اى مهربان‌ترین مهربانان

 

استعاذه امام صادق (ع) در شب آخر ماه رمضان

أَعُوذُ بِجَلَالِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ
به شکوه روی [اسما و صفات، یا ذات]گرامی تو پناه می‌برم
أَنْ یَنْقَضِیَ عَنِّی شَهْرُ رَمَضَانَ
از این که ماه رمضان از من سپری شود
أَوْ یَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیْلَتِی هَذِهِ وَ بَقِیَ لَکَ عِنْدِی تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ
یا سپیده دم این شب طلوع کند و پیامد سوء یا گناهی نزد من باقی مانده باشد
تُعَذِّبُنِی عَلَیْهِ یَوْمَ أَلْقَاک‏
که به واسطه آن در روز ملاقات با تو، عذابم کنی.

 

دعای وداع ماه رمضان

ابوبصیر دعایی را تحت عنوان دعای وداع با ماه رمضان امام صادق (ع) روایت می‌کند که قبلا در مطلب جداگانه‌ای به شرح آن پرداخته ایم. همچنین از امام صادق (ع) روایت است که هر کس در آخرین شب ماه رمضان با دعای زیر با این ماه وداع کند پیش از آن که صبح بر او وارد شود خداوند متعال او را می‌آمرزد و توفیق توبه و بازگشت به خود را به او روزی می‌کند:

اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِیَامِی لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ أَعُوذُ بِکَ أَنْ یَطْلُعَ فَجْرُ هَذِهِ اللَّیْلَةِ إِلَّا وَ قَدْ غَفَرْتَ لِی

خداوندا، این ماه رمضان را آخرین دیدار ما با روزه ى. آن قرار مده. به تو پناه مى برم از این که سپیده دم این شب بدمد و مرا نیامرزیده باشى.