نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 10 مرداد 1401
ستاره | سرویس ورزش – بازی تخته نرد چه در گذشته و چه امروز، یکی از سرگرمی‌های کهن مردم ایران و خاورمیانه محسوب می‌شود. پیدایش تخت نرد ریشه در هندوستان دارد. هدف کلی بازی این است که مهره‌های خود را در یک گوشه جمع کرده و سپس به ترتیب از بازی خارج کنید.
تاریخچه بازی تخته نرد
ابداع بازی تخته نرد به تمدن‌های قدیمی خاورمیانه مانند ایران، روم و مصر برمی‌گردد. هر کدام از این کشور‌ها بازی‌های تخته‌ای مخصوص به خود انجام می‌دادند، اما شکل امروزی تخته نرد در روم باستان با نام “هنر قمار با تاس” شناخته می‌‌شده است. کلادیوس امپراتور روم نیز به وجود آن اشاره کرده است. قدیمی‌ترین تخته نرد کشف شده به اکتشافات شهر سوخته سیستان و بلوچستان مربوط می‌شود. به همین دلیل ابداع این بازی را به ایران و اردشیر، بنیان گذار سلسله ساسانی نسبت می‌دهند. از این رو به تخته نرد “نردشیر” نیز گفته می‌شود. احتمالا، این بازی از طریق ساسانیان به هند سپس به چین و سایر کشور‌ها راه پیدا کرده است.
ابزار مورد نیاز برای بازی تخته نرد
۱. زمین بازی
۲. دو عدد تاس
۳. ۱۵ مهره سفید و ۱۵ مهره سیاه
۴. تاس‌ریز یا تاس‌انداز (وسیله ای که به وسیله آن تاس می ریزند) که در ایران کمتر استفاده می‌شود.
۲. دو عدد تاس
۳. ۱۵ مهره سفید و ۱۵ مهره سیاه
۴. تاس‌ریز یا تاس‌انداز (وسیله ای که به وسیله آن تاس می ریزند) که در ایران کمتر استفاده می‌شود.
فلسفه تخته نرد و معنا و مفهوم آن
- ۳۰ مهره: ۳۰ شبانه روز یک ماه
- ۲۴ خانه: ۲۴ ساعت شبانه روز
- ۴ قسمت زمین: ۴ فصل سال
- ۵ دست بازی: ۵ وقت یک شبانه روز
- دو رنگ سیاه و سفید: شب و روز
- ۱۲ خانه در هر طرف زمین بازی: ۱۲ ماه سال
- تاس: ستاره بخت و اقبال
- گردش تاس‌ها: گردش ایام
- مهره‌ها: انسان‌ها
- گردش مهره در زمین: حرکت انسان‌ها
- برداشتن مهره‌ها در پایان بازی: مرگ
معنی عدد هر تاس در بازی تخت نرد
- عدد ۱: یکتایی و خداپرستی
- عدد ۲: آسمان و زمین
- عدد ۳: پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک
- عدد ۴: چهار جهت جغرافیایی
- عدد ۵: خورشید، ماه، ستاره، رعد و آتش
- عدد ۶: شش روز آفرینش
قوانین بازی تخته نرد
دو راه مشابه برای چیدن و حرکت دادن مهره‌ها بر روی صفحه تخته نرد وجود دارد. شما می‌توانید در جهت عقربه‌های ساعت و یا در خلاف جهت عقربه‌های ساعت مهره‌های خود را حرکت دهید. البته در هر دو حالت حریف، در جهت مخالف حرکت مهره‌های شما مهره های خود را حرکت می‌دهد.
شروع بازی تخته نرد
قبل از شروع بازی هر دو بازیکن تاس می‌ریزند، طبق توافق طرفین هر کدام تاس بیشتر یا کمتری بیاورد می‌تواند رنگ مهره و جهت حرکت خود را مشخص و همچنین بازی را آغاز کند.
قوانین مهم تخته نرد
- مقصد یک مهره نمی‌تواند یک خانه بسته باشد. خانه بسته خانه‌ای است که بیش از ۲ مهره حریف در آن باشد.
- مجموع اعداد دو تاس را می‌توانید برای حرکت دادن یک مهره استفاده کنید، یا اینکه دو مهره متفاوت را حرکت دهید.
- مهره‌های هم رنگ می‌توانند در یک خانه بر روی هم قرار بگیرند و اگر مسیر حرکت مهره‌ای بسته بود باید مهره دیگری را حرکت داد.
- با آمدن تاس جفت (یعنی دو عدد مشابه) باید چهار حرکت انجام داد.
پایان بازی
هدف بازی تخته نرد جمع کردن مهره‌ها در خانه خود و سپس خارج کردن آن‌ها از تخته است. بازیکنی که زودتر مهره‌های خود را خارج کند، برنده بازی است.
بیشتر بخوانیم: آموزش شطرنج به زبان ساده با تصاویر متحرک
برخی اصطلاحات رایج در بازی تخته نرد
مارس
اگر قبل از این که حریف بتواند مهره‌ای را خارج کند، شما تمام مهره‌های خود را خارج کنید، حریف مارس شده است و دو امتیاز به شما تعلق می‌گیرد. اما اگر حریف بتواند حتی یک مهره را خارج کند، تنها یک امتیاز به شما تعلق می‌گیرد.
مارس سیاه
اگر قبل از اینکه حریف شما مهره‌ای را از بازی خارج کند، بتوانید تمام مهره‌های خود را خارج کنید و حریف یک مهره یا بیشتر در زمین شما داشته باشد، حریف مارس سیاه یا مارس اکبر شده است. در این صورت سه امتیاز به شما تعلق می‌گیرد.
داو دادن
داو دادن یک استراتژی اختیاری است. زمانی که احساس کردید که برنده‌اید می‌توانید به حریف پیشنهاد داو دهید. در این صورت، حریف باید باخت را قبول کند یا اینکه امتیاز بازی را دو برابر کند. به این پیشنهاد داو دادن گفته می‌شود. در حین بازی فقط یک بار و قبل از تاس ریختن می‌توانید پیشنهاد داو دهید و حریف شما می‌تواند پیشنهاد شما را قبول کند یا رد کند، اگر رد کرد شکست را قبول کرده و شروع به دور جدید بازی می‌کنید، ولی اگر قبول کرد بازی ادامه می‌یابد و امتیاز بازی دو برابر می‌شود. اگر حریف داو را قبول کرد تاس داو را که اندازه آن کمی از تاس معمولی بزرگتر است بر روی عدد دو قرار داده و به حریف می‌دهید. اگر حریف شما تصور کرد که می‌تواند شما را شکست دهد می‌تواند روی داو شما دوباره پیشنهاد داو دهد و اگر شما پیشنهاد داو را رد کنید دو امتیاز از دست می‌دهید، ولی اگر این پیشنهاد را قبول کنید امتیاز بازی بر روی عدد ۴ می‌رود.
برگرفته از: ویکی کتاب
مهدی
در خانه خود حریف دو مهره را به اصطلاح گشاد داده (د رکنار یکدیگر)، ایا با جفت یک می توان هر دوی ان را زد؟
تخته باز
تخته بدون قوانین قدیمش مثل منچ میمونه.
مثلا تو خونه خودت نمیتونی بکشی بعد بری رو مهره یا مهره رو بخوری..
و یا وقتی مهره آخرت میاد تو خونه باید اول خال بزرگ بازی بشه بعد کوچیک یا وقت خوردن مهره ها هم بهمچنین… کاش این قوانینم ذکر کنین
یاسین
داداش به منم بگو قوانین قدیمیشو اگه بلدی
بدون نام
چند دست داره بازی
مدیر سایت
۵ دست بازی به معنای ۵ وقت یک شبانه روز
mohamammad
این بازی تخته نرد چطور میشه بازی کرذ