هیرسوتیسم چیست؟ + علت، علائم و راه های درمان

ستاره | سرویس سلامت – به رشد بیش از اندازه و زائد مو در بدن زنان هیرسوتیسم (Hirsutism) گفته شده که باعث ایجاد مو‌های تیره در نواحی صورت، سینه و کمر می‌شود. میزان رشد مو در بدن تا حد زیادی با ژنتیک ارتباط دارد. وراثت، نقش مهمی در ایجاد پراکندگی، ضخامت و رنگ مو‌ها در بدن ایفا می‌کند. هرچند هیرسوتیسم نوعی شرایط پزشکی بوده که به علت تولید بیش از حد هورمون‌های آندروژن، به ویژه تستوسترون، ایجاد می‌شود. همچنین پرمویی می‌تواند به دلیل سابقه خانوادگی بروز کند. با مراقبت از خود و استفاده از درمان‌های پزشکی می‌توان به درمان هیرسوتیسم پرداخت.

علائم هیرسوتیسم

• کلفت شدن صدا
• کچلی و تاس شدن
• بروز آکنه
• کاهش اندازه سینه‌ها
• افزایش توده عضلانی
• بزرگ شدن کلیتوریس (چوچوله)

علت هیرسوتیسم چیست؟

زمانی که دختران به بلوغ می‌رسند، تخمدان‌های آن‌ها شروع به تولید هورمون‌های جنسی زنانه و مردانه کرده که موجب رشد مو در ناحیه زیر بغل و قسمت شرمگاهی می‌شوند. پرمویی زمانی روی می‌دهد که هورمون جنسی مردانه (آندروژن) بیش از حد تولید شود.
علل ایجاد پرمویی عبارتند از:

• سندرم تخمدان پلی کیستیک. شایع‌ترین علت هیرسوتیسم، ناشی از عدم تعادل هورمون‌های جنسی بوده که می‌تواند منجر به اختلال قاعدگی، چاقی، ناباروری و بروز کیست‌های متعدد در تخمدان شود.

• سندرم کوشینگ. این سندرم به علت میزان بالای هورمون کورتیزول که توسط غدد فوق کلیوی یا غده‌های آدرنال ترشح می‌شوند به وجود می‌آید. علت دیگر آن مصرف دارو‌هایی مانند پردنیزون در طولانی مدت است.
• هیپرپلازی آدرنال مادرزادی. این بیماری ارثی، به علت تولید غیرطبیعی هورمون‌های استروئیدی، از جمله کورتیزول و آندروژن، توسط غدد فوق کلیوی به وجود می‌آید.
• تومور. به ندرت، تومور ترشح آندروژن در تخمدان‌ها و یا غدد فوق کلیه می‌تواند باعث ایجاد هیرسوتیسم شود.
• داروها. مصرف برخی از دارو‌ها می‌تواند باعث بروز پرمویی شود. دارو‌هایی مانند دانازول (برای درمان آندومتریوز) و کورتیکواستروئید‌های سیستمیک و فلوکستین (برای درمان افسردگی).

گاهی اوقات، پر مویی بدون علت خاصی ایجاد می‌شود. این حالت بیشتر در زنان ساکن در مدیترانه، خاورمیانه و جنوب شرقی آسیا اتفاق می‌افتد.

عوامل خطرزا چیست؟

عواملی که بر روی احتمال ابتلا به هیرسوتیسم تاثیر می‌گذارند، عبارتند از:

• سابقه خانوادگی. بیماری‌هایی از قبیل هیپرپلازی آدرنال مادرزادی و سندرم تخمدان پلی کیستیک.
• تبار و دودمان. زنان ساکن در مدیترانه، خاورمیانه و جنوب شرقی آسیا بیشتر در معرض ابتلا به پرمویی هستند.
• چاقی. چاقی باعث افزایش تولید هورمون آندروژن شده که می‌تواند موجب بروز پرمویی شود.

عوارض جانبی هیرسوتیسم

پرمویی می‌تواند باعث بروز احساساتی مانند خجالت یا افسردگی در زنان شود. همچنین کسانی که برای درمان هیرسوتیسم دارو مصرف می‌کنند، بهتر است تا اتمام دوره درمان از حاملگی اجتناب کنند.

راه های پیشگیری

به طور کلی این عارضه قابل پیشگیری نیست. اما اگر اضافه وزن دارید، می‌توانید با کاهش وزن، احتمال ابتلا به آن را کم‌تر کنید.

نحوه تشخیص هیرسوتیسم

اندازه گیری میزان هورمون‌ها، به ویژه تستوسترون، می‌تواند در تشخیص احتمال ابتلا به پرمویی کمک کند. در این شرایط، پزشک ممکن است سونوگرافی یا سی تی اسکن تخمدان و غدد فوق کلیوی را برای شما تجویز کند.

راه های درمان هیرسوتیسم

برای درمان پرمویی می‌توان از دارو، روش‌های خود مراقبتی و درمان مو‌های زائد استفاده کرد.

دارو‌ها

معمولا مدت زمان مصرف دارو برای درمان هیرسوتیسم، شش ماه است. این دارو‌ها عبارتند از:

• دارو‌های ضد بارداری خوراکی. مصرف قرص‌های ضد بارداری به درمان پرمویی کمک می‌کنند. این روش برای کسانی مناسب است که قصد حاملگی ندارند. عوارض جانبی برای مصرف این دارو‌ها عبارتند از سرگیجه، حالت تهوع، سردرد و ناراحتی معده.
• دارو‌های آنتی آندروژن. این نوع دارو‌ها مانع اتصال آندروژن‌ها به گیرنده‌های بدن می‌شوند. رایج‌ترین نوع این دارو، اسپیرونولاکتون است. از آنجایی که این دارو‌ها می‌توانند باعث ایجاد نواقص مادرزادی شوند، مهم است که در حین مصرف آنها، از دارو‌های ضد بارداری نیز استفاده کنید.
• کرم‌های موضعی. از کرم افلورنیتین (Eflornithine) می‌توان برای کاهش رشد مو‌های صورت استفاده کرد. هرچند این کرم، مو‌های صورت را از بین نمی‌برد. می‌توان از این کرم همراه با لیزر درمانی استفاده کرد.

روش‌های خود مراقبتی

برای حذف مو‌های زائد به طور دائم، می‌توان از گزینه‌های زیر استفاده کرد:

• الکترولیز. در این روش با استفاده از سوزن و ارسال پالس‌های الکتریکی به فولیکول مو، ریشه مو از بین می‌رود. استفاده از این روش موثر بوده، اما دردناک است. قبل از انجام الکترولیز، از کرم‌های بی حس کننده استفاده کنید.
• لیزر درمانی. در این روش با استفاده از اشعه به فولیکول‌های مو آسیب رسانده و مانع رشد مجدد آن‌ها می‌شوند. پس از لیزر درمانی، ممکن است پوست، قرمز و متورم شود. این روش می‌تواند در افرادی با پوست برنزه یا تیره، موجب سوختگی یا تغییر رنگ پوست شود.

تغییر شیوه زندگی و درمان‌های خانگی

از روش‌های خود مراقبتی، می‌توان برای از بین بردن مو‌های زائد استفاده کرد. این روش‌ها عبارتند از:

• استفاده از موچین
• اصلاح کردن و استفاده از تیغ
• وکس کردن
• استفاده از مواد موبر
• سفید و بی رنگ کردن مو‌ها (بلیچینگ)

برگرفته از: www.mayoclinic.org