نویسنده: بهاره قاسم پور
بروزرسانی: 11 شهریور 1400
ستاره | سرویس سلامت – افتادگی رحم زمانی روی می‌دهد که عضلات و رباط‌های کف لگن کشیده و ضعیف شده و دیگر نیروی لازم برای نگهداری رحم را نداشته باشند. در نتیجه رحم به درون کانال واژن افتادگی پیدا می کند. همانگونه که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، این افتادگی می‌تواند چهار مرحله داشته باشد که این چهار مرحله شدت افتادگی را مشخص می‌نماید؛ در اولین مرحله، رحم به ابتدای کانال واژن وارد می‌شود و در آخرین مرحله کل کانال واژن را طی می‌کند، بطوری که خروج آن از دهانه واژن مشخص می‌شود. افتادگی رحم می‌تواند برای زنان در هر سنی روی دهد، اما زنان یائسه‌ای که چند زایمان داشته‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به آن قرار دارند. اگر افتادگی رحم خفیف باشد، معمولا نیاز به درمان نخواهد داشت. هرچند اگر این شرایط باعث ناراحتی شما شده یا زندگی شما را تحت تاثیر قرار داده، می‌توانید به درمان آن بپردازید.
علائم افتادگی رحم
علائم و نشانه‌های افتادگی رحم عبارتند از:
- احساس سنگینی یا کشیدگی در لگن
- بیرون زدگی بافت از واژن
- مشکلات ادراری مانند بی اختیاری ادرار یا احتباس ادرار
- مشکل اجابت مزاج
- مشکلات جنسی مانند از دست دادن خاصیت ارتجاعی بافت واژن
- خونریزی واژن
علت افتادگی رحم
عواملی که باعث افتادگی رحم می‌شوند عبارتند از:
- بارداری
- زایمان سخت و دشوار
- داشتن اضافه وزن یا چاقی
- پایین بودن میزان استروژن بعد از یائسگی
- یبوست مزمن
- سرفه مزمن یا برونشیت
- بلند کردن اجسام سنگین به دفعات
عوامل خطرزا در ایجاد افتادگی رحم
عواملی که می‌توانند احتمال ابتلا به افتادگی رحم را افزایش دهند عبارتند از:
- داشتن چندین حاملگی
- افزایش سن
- چاقی
- جراحی لگن
- یبوست مزمن
- سابقه خانوادگی
- نژاد
راه های درمان افتادگی رحم
بسته به شدت افتادگی رحم، درمان‌های متفاوتی برای آن در نظر گرفته می شود.
درمان افتادگی رحم به روش‌هایی غیر جراحی عبارتند از:
- کاهش وزن که باعث کاهش فشار بر روی لگن می‌شود.
- خودداری از بلند کردن اجسام سنگین
- انجام ورزش‌های کگل که باعث تقویت عضلات واژن می‌شوند
- استفاده از رحم بند یا شیاف مهبل: اگر بیمار نخواهد که عمل جراحی داشته باشد، می‌تواند در کانال واژن خود رحم بند قرار داده که این روش به ثابت نگه داشتن رحم کمک خواهد کرد. از این وسیله می‌توان به طور موقت استفاده کرد تا زمانی که بیمار آماده جراحی شود. یا در صورت عدم جراحی، می‌توان از آن برای همیشه و به صورت دائم بهره برد. رحم بند در اندازه و شکل‌های مختلف (همانند تصویر زیر) وجود داشته و حتما باید اندازه و مناسب بیمار باشد. اگر شدت افتادگی رحم زیاد باشد، این احتمال وجود دارد که واژن نتواند رحم بند را نگه دارد. همچنین استفاده از رحم بند می‌تواند منجر به ترشحات واژن شود. علاوه بر این، استفاده از این وسیله می‌تواند باعث سایش واژن شده که در نهایت منجر به خونریزی واژن خواهد شد. دقت کنید که در فواصل دوره‌های قاعدگی، باید این وسیله را خارج کرده، آن را تمیز کنید و دوباره آن را درون واژن قرار دهید.
درمان افتادگی رحم با جراحی
جراحی افتادگی رحم به عواملی از جمله سن، وضعیت سلامت و تمایل بیمار برای باردار شدن در آینده بستگی دارد. به طور کلی زنانی که قصد بارداری داشته، نمی‌توانند از جراحی استفاده کنند؛ زیرا زایمان به عضلات لگن فشار شدیدی وارد کرده و تاثیر جراحی را از بین خواهد برد.
دو نوع جراحی را می توان برای درمان افتادگی رحم در نظر گرفت: هیسترکتومی و جراحی تعلیق رحم با روش لاپراسکوپی
در روش هیسترکتومی، پزشک رحم را از طریق شکم یا واژن خارج می‌کند. در روش جراحی تعلیق رحم، پزشک با کمک رباط‌های لگن یا مواد جراحی، برگشتگی و واژگونی رحم را به حالت اولیه برمی گرداند.
راه‌های پیشگیری از افتادگی رحم
برای کاهش احتمال ابتلا به افتادگی رحم سعی کنید:
- به طور منظم ورزش‌های کگل را انجام دهید. این تمرینات می‌توانند عضلات کف لگن را تقویت کنند.
- یبوست خود را درمان کنید. مایعات زیاد بنوشید و غذا‌هایی غنی از فیبر مانند میوه ها، سبزیجات و غلات مصرف کنید.
- از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. در زمان بلند کردن اجسام از پا‌ها به جای کمر خود استفاده کنید.
منبع: mayoclinic.org
