ستاره | سرویس سلامت – تپش قلب به شرایطی گفته میشود که ضربان قلب یا زده نمیشود یا اضافهتر از حد عادی زده میشود. در این حالت، نوعی لرزش و کوبش را در قلب خود احساس میکنید. این احساس میتواند در گردن، گلو و یا سینه شما نیز به وجود آید و این امکان نیز وجود دارد که در زمان تپش، ریتم قلب نیز تغییر کند. اکثر تپشهای قلب بیضرر بوده و خود به خود درمان میشوند. هرچند در موارد نادر، این تپشها میتوانند نشان دهنده نوعی بیماری باشند.
علت تپش قلب چیست؟
عوامل احتمالی تپش قلب را می توان به چند گروه تقسیم کرد.
عوامل احساسی مانند:
- استرس
- افسردگی
- اضطراب
- ترس
- هراس و وحشت
- شوکه شدن
عوامل دارویی مانند: مصرف برخی از داروها میتوانند علت تپش قلب در بیماران باشند.
- آنتی هیستامینها
- جایگزینهای هورمون تیروئید
- داروهای مرتبط با روماتیسم مفصلی
- آنتی بیوتیکها
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضد قارچی
- مصرف داروهای بدون نسخه (OTC)، از جمله داروهای سرماخوردگی و سرفه، مکملهای گیاهی و مکملهای غذایی
- مصرف داروهای تجویزی از جمله بتا بلوکرها، اسپریهای آسم و ضد انعقادها
شرایط پزشکی مانند:
- پایین بودن پتاسیم: شاید به ذهنتان هم خطور نکند ولی پتاسیم عنصری است که در بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن نقش داشته و برای سالم ماندن به آن نیاز ضروری دارید. پایین آمدن سطح پتاسیم در بدن میتواند منجر به تپش قلب در شما شود. اگر میخواهید بطور روزانه این عنصر به بدن شما وارد شود بهتر است هر روز از میوه، سبزیجات، کلم بروکلی، موز، سیب زمینه پخته با پوست و… استفاده نمائید.
- کم شدن آب بدن: کاهش الکترولیتهای مربوط به کم آبی در بدن، قدرت قلب را برای پمپاژ خون کاهش داده و در نتیجه ضربان نامنظم و تپش قلب بالا میرود.
- تغییرات هورمونی مانند بارداری، قاعدگی و یائسگی: یکی از علل شایع ابتلا به تپش قلب در زنان تغییرات هورمونی است. در واقع در کنار علل غیر قلبی از جمله استرس، اضطراب، مصرف داروهای خاص، مشکلات مربوط به غده تیروئید، ترس و ورزش سخت، تغییرات هورمونی که در اثر بارداری، عادت ماهانه و یائسگی در آنان ایجاد میشود میتواند علت تپش قلب در زنان باشد.
- اختلال آب و الکترولیت در بدن: به عدم تعادل در آب و نمک های ضروری که برای کارکرد طبیعی بدن لازم میباشد (از جمله پتاسیم، سیدم، کلسیم، فسفات و بی کربناتها) اختلالات آب و الکترولیت گفته میشود. جالب است بدانید که تمام قسمتهای بدن در مایعی که حاوی نسبتهای دقیقی از آب و نمکهای طبیعی است شناور هستند. مایعات بدن همواره در یک حالت ثبات درونی قرار دارند به نحوی که خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنها از تعادل خاصی برخوردارند. حال اگر این تعادل به هم بریزد میتواند علائم متفاوتی از خود نشان دهد که یکی از آنها نامنظم شدن ضربان قلب میباشد.
- پایین آمدن قند خون: با پایین آمدن قند خون، فرایندهایی در بدن اتفاق میافتد تا ذخایر قند در بدن آزاد شوند. طی این فرایند با ترشح هورمون های آدرنالین توسط توسط غدد فوق کلیوی و گلوکاگون توسط قسمتی از لوزالمعده ذخایر قند در بدن آزاد میشوند. در این میان ترشح آدرنالین در بدن خود باعث تپش قلب و عرق کردن میشود. با این اوصاف مشخص است که یکی از علائم افت سریع قند خون، نامنظم شدن ضربان قلب و تعریق است.
- کم خونی: کم خونی نیز علت تپش قلب در زنان و مردان است و معمولا با مصرف جگر و داروهای مرتبط بهبود مییابد.
- پرکاری تیروئید: تیروئید غدهای است که عملکرد آن بطور مستقیم بر روی عملکرد قلب تاثیر میگذارد و در این میان پر کاری تیروئید میتواند منجر به تپش قلب در بیماران مبتلا به این بیماری شود.
- پایین آمدن میزان اکسیژن یا دی اکسید کربن در خون
- از دست دادن خون
- تب
- بیماریهای قلبی
- آریتمی (اختلال ریتم قلبی)
- اختلالات دریچه قلب
سبک زندگی مانند: داشتن رژیم غذایی نامناسب و انجام برخی از ورزشهای سنگین نیز خود میتوانند علت تپش قلب در شما باشند.
- مصرف الکل
- مصرف غذاهای تند
- سیگار کشیدن
- کافئین
- انجام تمرینهای ورزشی دشوار
- نیکوتین موجود در محصولات تنباکو مانند سیگار
- مصرف مواد مخدر مانند آمفتامین و کوکائین
اگر علاوه بر تپش قلب علائم زیر را نیز دارید، ممکن است نشان دهنده نوعی بیماری باشد. علائمی از قبیل:
- آریتمی (به ریتم غیر طبیعی قلب آریتمی گفته میشود.)
- بیماری قلبی
- عوامل خطرزای بیماری قلبی
- دریچه قلب معیوب
همانگونه که گفته شد علت تپش قلب میتواند موارد متعددی باشد که ممکن است با تغییر کوچکی در زندگی برطرف شود؛ ولی با اینحال اگر این عارضه با علائم زیر همراه شد، بهتر است زود به پزشک مراجعه کنید. علائمی از قبیل:
- سرگیجه
- احساس ضعف
- گیجی
- غش کردن
- عدم هوشیاری
- اختلال حواس
- مشکل تنفس
- تعرق زیاد
- احساس درد، فشار و یا تنگی در قفسه سینه
- احساس درد در بازوها، گردن، قفسه سینه و فک
تشخیص علت تپش قلب
تشخیص اینکه علت تپش قلب چیست کاری دشوار بوده، به خصوص اگر زمانی که به پزشک مراجعه میکنید، دیگر دچار تپش قلب نشوید. پزشک برای تشخیص علت بروز این عارضه شما را معاینه فیزیکی کرده و درباره موارد زیر از شما سوالاتی را خواهد پرسید:
- فعالیتهای بدنی
- میزان استرس
- نوع داروهای مصرفی
- استفاده از مکمل
- وضعیت پزشکی و سلامتی
در صورت نیاز، ممکن است پزشک شما را به یک متخصص قلب معرفی کرده و آزمایشهایی برای تشخیص احتمالی بیماریهای قلبی برای شما در نظر گرفته شود. آزمایشهایی مانند:
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- تعیین میزان استرس
- استفاده از دستگاه هولتر مانیتور برای بررسی ۲۴ ساعته بی نظمی ضربان قلب
- اکوکاردیوگرام (اکوی قلب)
- الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)
- عکس بردای از قفسه سینه
- تست الکتروفیزیولوژی برای بررسی عملکرد سیستم هدایتی و آریتمی قلب
- آنژیوگرافی شریان قلب برای بررسی جریان خون
نحوه درمان تپش قلب
درمان این بیماری به تشخیص علت تپش قلب بستگی بستگی دراد. گاهی اوقات، پزشک دلیلی برای تپش قلب پیدا نکرده و در نتیجه نمیتواند درمانی را برای شما در نظر بگیرد. اگر تپش قلب شما به علت مصرف سیگار یا مصرف بیش از حد کافئین باشد، برای رفع این تپش باید مصرف آنها را قطع کنید. اگر فکر میکنید که به علت مصرف برخی داروها دچار تپش قلب شدهاید، میتوانید از دکتر خود بخواهید که در صورت امکان داروهای دیگری را برای شما تجویز کند.
راه های پیشگیری از تپش قلب
اگر پزشک درمان خاصی را ضروری ندانست، میتوانید از روشهای زیر برای کاهش احتمال ابتلا به تپش قلب استفاده کنید:
- عوامل محرک زایی که باعث تپش قلب شما شده اند را شناسایی کنید. برای این کار از فعالیتها، غذاها و نوشیدنیهای خود یک گزارش تهیه کنید.
- اگر دچار اضطراب یا استرس هستید، میتوانید از ورزشهای آرامش بخش مانند یوگا یا تای چی برای کاهش استرس خود استفاده کنید.
- مصرف کافئین خود را محدود یا متوقف کنید.
- سیگار نکشید.
- اگر مصرف نوعی از دارو باعث ایجاد تپش قلب شده است، از پزشک خود بخواهید که در صورت امکان آن را عوض کند.
- به طور منظم ورزش کنید.
- از رژیم غذایی سالم استفاده کنید.
- فشار خون و میزان کلسترول خود را تحت کنترل داشته باشید.
منبع: healthline.com