روزه بر چه کسانی واجب نیست؟

ستاره | سرویس مذهبی – با نزدیک شدن به ماه رمضان این سوال برای افراد مختلف پیش می‌آید که روزه بر چه کسانی واجب نیست، در چه صورتی روزه بر آن‌ها واجب نیست و چه کسانی نباید روزه بگیرند؟ با توجه به این که هر کسی باید در مورد شرایط روزه گرفتن خود اطلاع داشته باشد، ستاره در این مقاله به بررسی افرادی پرداخته که روزه بر آن‌ها واجب نخواهد بود.

 

روزه بر افراد مسن واجب نیست

آیت الله مکارم شیرازی:

• مرد و زن پیر که روزه گرفتن برای آن‌ها مشکل است می‌توانند روزه را ترک کنند، ولی باید برای هر روز یک مد (تقریباً ۷۵۰ گرم) گندم یا جو و مانند این‌ها به فقیر بدهند و بهتر آن است که به جای گندم و جو، نان را انتخاب کنند و در این صورت احتیاط واجب این است به اندازه‌ای باشد که گندم خالص آن، مقدار یک «مد» بشود.
• کسانی که به خاطر پیری روزه نگرفته‌اند اگر در فصل مناسبی که هوا ملایم و روز‌ها کوتاه است بتواند روزه قضای آن را بجا آورند احتیاط آن است که آن را قضا کنند.
• میزان پیرى موکول به عرف است؛ یعنى توده مردم به چنین کسى پیرمرد و یا پیرزن اطلاق کنند.

• کسى که به واسطه پیرى یا مرض دیگر (مثل تشنگى زیاد) نمى‌تواند روزه بگیرد یا براى او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست ولى در صورتى که روزه براى او مشقت دارد باید براى هر روز ۷۵۰ گرم گندم یا جو و مانند این‌ها یا قیمت آن‌ها را به فقیر بدهد و چنانچه بعد بتواند روزه بگیرد بهتر است روزه‌هایى را که نگرفته قضا کند.

 

روزه بر افراد مریض واجب نیست

آیت الله مکارم شیرازی:

• روزه بر کسی که مبتلا به بیماری استسقاست، یعنی زیاد تشنه می‌شود و توانایی روزه گرفتن را ندارد و یا برای او بسیار مشکل است، واجب نیست ولی باید برای هر روز یک مد طعام کفاره بدهد و بهتر است که پیش از مقدار ضرورت آب نیاشامد و اگر بعداً بتواند قضا کند احتیاط واجب قضا کردن است.

 

روزه بر زن باردار واجب نیست

درباره روزه زنان باردار حکم شرعی این است که روزه برای زنی که زاییدن او نزدیک است و روزه برای حملش ضرر دارد واجب نیست و باید برای هر روز یک مد طعام یعنی گندم یا جو و مانند این‌ها به فقیر بدهد و نیز اگر روزه برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و بنابر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت روزه‌هایی را که نگرفته باید قضا کند.

 

روزه بر زنی که شیرش کم است واجب نیست

زنی که بچه شیر می‌دهد و شیر او کم است چه مادر بچه یا دایه او باشد، یا بی اجرت شیر بدهد، اگر روزه برای بچه‌ای که شیر می‌دهد ضرر دارد روزه بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مد طعام یعنی گندم یا جو و مانند این‌ها به فقیر بدهد و نیز اگر برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و بنابر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت روزه‌هایی را که نگرفته را باید قضا کند ولی اگر کسی پیدا شود که بی اجرت بچه را شیر بدهد، یا برای شیر دادن بچه از پدر یا مادر بچه یا از کس دیگری که اجرت او را بدهد اجرت بگیرد (احتیاط واجب آن است که) بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.

آیت الله مکارم شیرازی:

• زنانى که بچه شیر مى‌دهند خواه مادر بچه باشند یا دایه، اگر روزه گرفتن باعث کمى شیر آن‌ها و ناراحتى بچه مى‌شود روزه بر آن‌ها واجب نیست، ولى براى هر روز کفاره (یک مد طعام) واجب است، بعداً نیز باید روزه را قضا کنند؛ اما اگر روزه براى خودشان ضرر داشته باشد کفاره لازم نیست، ولى بعداً روزه‌هایی را که نگرفته‌اند باید قضا کنند.

 

روزه بر تازه مکلفین ضعیف واجب نیست

حکم شرعی روزه گرفتن دختران ۹ ساله ضعیف بدین شرح است که اگر دختری به سن بلوغ برسد و به دلیل ضعف جسمانی توان روزه گرفتن در ماه رمضان را نداشته باشد و تا ماه رمضان سال بعد هم نتواند قضایش را بجا بیاورد باید کفاره مد طعام (به ازای هر روز ۷۵۰ گرم گندم) را به فقیر بدهد و قضای این روزه‌ها بر او واجب نیست.

 

روزه بر مسافر واجب نیست

در مورد روزه مسافر باید گفت فردی که در مسافرت به سر می‌برد روزه گرفتن بر او واجب نیست مگر این که قصد اقامت ده روزه داشته باشد. با این حال باید بعدا قضای این روزه‌ها را بجا بیاورد.