ضربان قلب یکی از علائم و شاخصهای مهم سلامتی بدن است. ضربان قلب تعداد دفعاتی که قلب در هر دقیقه میتپد را مشخص میکند. سرعت ضربان قلب به دلایل مختلفی مانند فعالیت بدنی، تهدیدات ایمنی و پاسخهای عاطفی متفاوت است. ضربان قلب آرام، به شدت ضربان قلب در هنگام آرامش فرد اشاره دارد. در حالی که ضربان قلب معمولی تضمین نمیکند که یک فرد عاری از مشکلات سلامتی باشد، با این حال معیاری مفید برای شناسایی بخش وسیعی از مشکلات سلامتی است.
ضربان قلب چیست؟
ضربان قلب تعداد دفعاتی است که قلب در فاصله یک دقیقه میتپد. همانگونه که میدانیم قلب یک عضوی از بدن است که در قفسه سینه قرار گرفته و خون حاوی اکسیژن و مواد مغذی را به اطراف بدن ارسال کرده و خون حاوی مواد زائد را دریافت میکند.
ضربان قلب در حالت استراحت و ضربان قلب هدف
قبل از اینکه در مورد ضربان قلب نرمال صحبت کنیم، باید بدانید که پزشکان از انواع ضربان دیگری نیز صحبت می کنند و آن ضربان قلب در حالت استراحت است.
ضربان قلب در حالت استراحت، ضربانی است که شما در حالت غیر تمرینی دارید؛ مثل حالتی که در حال تماشای تلویزیون هستید یا کتاب میخوانید. این همان ضربانی است که شما باید به دنبال اندازه گیری آن برای کودکتان باشید. اما اصطلاح ضربان قلب هدف، بیشتر برای بزرگسالان استفاده میشود. این ضربان همان ضربان ایده آلی است که بدن شما هنگام تمرین کردن به آن میرسد و بیشتر برای این استفاده میشود که از کاراییِ تمرین و فعالیتی که انجام میدهید مطمئن شوید.
بیشتر بدانید: معرفی بهترین قرص های تپش قلب و استرس
ضربان قلب نرمال در حال استراحت
سن | ضربان قلب عادی(bpm) |
بیشتر از یک ماه | 70 تا 190 |
بین یک تا یازده ماه | 80 تا 160 |
یک تا دو سال | 80 تا 130 |
سه تا چهار سال | 80 تا 120 |
پنج تا شش سال | 75 تا 115 |
هفت تا نه سال | 75 تا 110 |
بالای ده سال | 60 تا 100 |
ضربان قلب در هنگام استراحت میتواند در این محدوده طبیعی متغیر باشد و در پاسخ به تغییرات مختلف از جمله ورزش، دمای بدن، عوامل محرک و موقعیت بدن، مانند مدت کوتاهی پس از بلند شدن افزایش مییابد.
ضربان قلب نرمال در حین ورزش
ضربان قلب در هنگام ورزش افزایش مییابد. هنگام تمرین برای تناسب اندام، مهم است که فشار قلب بیش از حد زیاد نباشد. با این حال افراد باید ضربان قلب خود را در هنگام تمرین برای ارائه اکسیژن و انرژی بیشتر به سایر قسمتهای بدن افزایش دهند.
تمرینات قلب و عروق به منظور کاهش ضربان قلب است. ضربان قلب ایده آل با افزایش سن کاهش مییابد. همچنین توجه به حداکثر ضربان قلب در هر سنی ضروری است. این نشان دهنده توانایی کامل قلب است و معمولا از طریق انجام تمرینات ورزشی با شدت بالا به دست میآید. انجمن قلبی آمریکا (AHA) اعلام میکند که حداکثر ضربان قلب در طول ورزش باید تقریبا برابر با ۲۲۰ تپش در دقیقه منهای سن فرد باشد.
از آنجا که واکنشی که هر فرد به ورزش نشان میدهد، با توجه به شرایط بدنی متفاوت است، ضربان قلب ایده آل به صورت محدودهای به عنوان منطقه ضربان قلب هدف مشخص شده است.
سن (سال) | منطقه ضربان قلب هدف در هنگام 50 تا 85 درصد اعمال فشار (bpm) | حداکثر ضربان قلب در 100 درصد اعمال فشار (bpm) |
20 | 100 تا 179 | 200 |
30 | 95 تا 162 | 190 |
35 | 93 تا 157 | 185 |
40 | 90 تا 153 | 180 |
45 | 88 تا 149 | 175 |
50 | 85 تا 145 | 170 |
55 | 83 تا 140 | 165 |
60 | 80 تا 136 | 160 |
65 | 78 تا 132 | 155 |
70 | 75 تا 128 | 150 |
بهتر است افرادی که به طور منظم ورزش میکنند به سمت هدف ضربان قلب سالم حرکت کنند. AHA مقادیر و سطوح تمرینات زیر را در هفته توصیه میکند:
نوع تمرین | مثال | زمان انجام تمرین (دقیقه) | برنامه انجام |
کل زمان تمرین در هفته (دقیقه) |
فعالیت هوازی متوسط | پیاده روی، کلاس ایروبیک | حداقل 30 | 5 روز در هفته | بیش از 150 |
فعالیت هوازی شدید | دویدن، تمرینات ایروبیک | حداقل 25 | 3 روز در هفته | بیش از 75 |
تقویت عضلات متوسط تا شدید | کار با وزنه، بادی پمپ | N/A | دو روز در هفته | N/A |
فعالیت هوازی متوسط تا شدید | توپ ورزشی، دوچرخه سواری | میانگین 40 دقیقه | 3 تا 4 روز در هفته | N/A |
بیشتر بدانید: معرفی بهترین قرص های تپش قلب و استرس
ضربان قلب نرمال در کودکان و نوزادان
بسیاری از بزرگسالان میدانند که ضربان قلب عادی آنها باید بین ۶۰ تا ۱۰۰ در دقیقه باشد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید ضربان قلب در کودکتان بالاتر از بزرگسالان است. میزان ضربان قلب در کودکان به ۴۳ تا ۱۸۰ در دقیقه میرسد که این عدد با رشد سن آنها کم و کمتر میشود.
دانستن اینکه ضربان قلب نرمال در کودکان چقدر است و اینکه چطور ضربان قلب کودک را بررسی کنید، میتواند از نگرانی بیدلیل شما درباره ضربان قلب کودکتان جلوگیری کند. همچنین با دانستن این موضوع میتوانید ضربان قلب آهسته و تند در کودکتان را تشخیص داده و در صورت نیاز به پزشک مربوطه مراجعه کنید.
چطور ضربان قلب کودکمان را بگیریم؟
میتوانید با گذاشتن انگشتتان بر روی مچ کودک، قسمت داخلیِ آرنج، یک طرف گردن و یا بالای پا، ضربان قلب وی را حس کنید. این قسمتها در واقع همان قسمت هایی هستند که شاهرگ از آنجا میگذرد مثل شاهرگ گردن و یا مچ.
هنگامی که شاهرگ را پیدا کردید، تعداد ضربان در دقیقه را بشمارید. بجای این کار میتوانید تعداد ضربان را در سی ثانیه بشمارید و آنرا در 2 ضرب کنید. میتوانید برای نگه داشتن زمان از دست دیگرتان یا ساعت مچی استفاده کنید. برای این کار میتوانید از نرم افزار های گوشی نیز استفاده کنید.
ضربان قلب نرمال برای کودکان
آنچه در ادامه میآید ضربان قلب نرمال برای افراد از هنگام تولد تا ۱۸ سالگی است که بر اساس تحقیقات انجام شده در لنسر بدست آمده است. این اندازه گیریها از نوزادان در حالت آرام و در کودکان نیز در حالت بیداری و سلامت ثبت شده است.
میانگین را با عنوان ضربان استراحت نشان دادیم که در واقع همان متوسط ضربان قلب در کلِ نمونه هستند. قبل از ارائه جدول بهتر است به این نکته اشاره کنیم که اگر نگرانی شما در مورد ضربان قلب کودکتان جدی است، حتما به پزشک اطفال مراجعه کنید. این جدول را به عنوان یک راهنما در نظر بگیرید، نه یک قانون همیشگی!
سن | ضربان قلب در حالت استراحت (بار در دقیقه) | ضربان نرمال (بار در دقیقه) |
3-0 ماه | 143 | 107-181 |
6-3 ماه | 140 | 104-175 |
9-6 ماه | 134 | 98-168 |
12-9 ماه | 128 | 93-161 |
18-12 ماه | 116 | 156-88 |
24-18 ماه | 116 | 82-149 |
3-2 سال | 110 | 76-142 |
4-3 سال | 104 | 70 - 136 |
6-4 سال | 98 | 65 - 131 |
8-6 سال | 91 | 59-123 |
12-8 سال | 84 | 52-115 |
15-12 سال | 78 | 47-108 |
18-15 سال | 73 | 43-104 |
همانطور که می بینید، کودکان با سن کمتر عموما ضربان قلب بیشتری از نوجوانان دارند. در سوی دیگر نوجوانان ورزشکار ضربان استراحت به کمیِ 40 تا 50 دارند. این به آن دلیل است که بدن آنها آنقدر قوی ست که قلب نیازی به کار دشوار برای پمپاژ کردن خون ندارد.
ضربان قلب آهسته و تند در کودکان و نوجوانان
بررسی ضربان قلب غیرعادی
اگر متخصص شما، نگرانیها و شبههای در مورد ضربان قلبتان داشته باشد، ممکن است علاوه بر گرفتن نبض از راههای مثل چک کردن فشار خون و یا الکترودیاگرام استفاده کند. الکترودیاگرام نه تنها ضربان قلب را مشخص میکند، بلکه ریتم و فعالیت الکتریکی قلب را نیز تعیین میکند. همچنین شواهدی درباره بزرگی قلب یا کارکرد بیش از حد آن فراهم میکند. ممکن است پزشک کودکتان علاوه بر مشکلات قلبی، مسائل مربوط به خون، مثل شمارش سلولهای خونی و تیروئید را نیز بررسی کند؛ چرا که بیماریهایی مثل کم خونی یا پرکاری تیروئید نیز باعث افزایش ضربان قلب میشود.
راه های حفظ ضربان قلب نرمال
حفظ ضربان قلب سالم برای حفاظت از سلامت قلب بسیار مهم است. در حالی که تمرین برای ارتقای ضربان قلب و سلامتی اهمیت دارد، چندین مرحله دیگر نیز وجود دارد که فرد میتواند برای محافظت از سلامت قلب خود انجام دهد، از جمله:
کاهش استرس:
استرس میتواند باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون شود. راههایی برای دور نگهداشتن استرس عبارتند از:
- تنفس عمیق
- یوگا
- تمرینات آگاهی ذهن
- مدیتیشن
اجتناب از مصرف تنباکو:
سیگار کشیدن موجب افزایش ضربان قلب میشود و ترک آن میتواند باعث شود این تعداد به سطح نرمال کاهش یابد.
از دست دادن وزن:
وزن بیشتر بدن، بدان معنی است که قلب باید سخت تر کار کند تا اکسیژن و مواد مغذی را به تمام قسمتهای بدن عرضه کند. داشتن وزن نرمال در سلامتی بدن نقش دارد.
بیشتر بدانید: دلایل تپش قلب ناگهانی چیست؟
برگرفته از: verywellfamily , medicalnewstoday