نویسنده: امیر آزادی
بروزرسانی: 8 شهریور 1400
در بدنسازی افراد طی انجام تمرینات فشرده، ساختار بدنی خود را به اندامی ورزیده و عضلانی تبدیل می‌کنند. به طور کلی بدنساز‌ها از سه راهبرد برای افزایش قدرت عضلانی استفاده می‌کنند. اولین روش، انجام تمرینات وزنه برداری و ورزش‌های کششی و استفاده از تجهیزات مقاومت هیدرولیکی (مربوط به آب) است. دومین روش، استفاده از رژیم غذایی سخت و سنگین همراه با اضافه کردن پروتئین اضافی و مکمل‌ها به وعده‌های غذایی روزانه است. سومین روش، داشتن استراحت مانند خواب کافی برای سرحال شدن و گرفتن نیروی تازه بین تمرینات پی در پی است. (این روش برای کسانی که می‌خواهند بدن سازی انجام دهند بسیار ضرورت دارد).
این مقاله به بحث درباره مضرات و فواید بدنسازی می‌پردازد که باید قبل از انتخاب بدنسازی به عنوان تمرین، درباره آن مطلع باشید.
فواید بدنسازی چیست؟
● اصلی‌ترین فایده در فرآیند بدنسازی نظم و انضباط است. این فعالیت برخلاف ورزش‌های دیگر، باعث افزایش روحیه در شخص بدنساز می‌شود. این انضباط به این صورت است که شما می‌دانید که باید هر روز برای تمرین به باشگاه بروید و هیچ چیز مانع رفتن شما در زمان معین و تخصیص داده شده نخواهد شد. حتی این نظم و انضباط روی زندگی اجتماعی شما تاثیر گذار خواهد بود.
● حفظ سلامت کامل، یک فاکتور ضروری و اجتناب ناپذیر برای همه افراد است. برای بیمه کردن سلامت خود، داشتن فعالیت فیزیکی در حد مطلوب حائز اهمیت است. بدنسازی مثل دیگر ورزش‌ها باعث سالم و فعال ماندن می‌شود. بدنسازی باعث ایجاد احساس خوب و انگیزه‌ای برای انجام کار‌های داخل و خارج از خانه بدون احساس خستگی زودرس می‌شود. از این رو بدنسازی علاوه بر پیش گیری از بیماری، تاثیر مثبت روی وضعیت سلامتی دارد و همچنین موجب جلوگیری از چاقی و فشار خون در میان افراد بدن ساز می‌شود.
● افزایش اعتماد به نفس از دیگر فواید بدنسازی است؛ مثلا شما به طور مرتب توسط خانواده و دوستان مورد تشویق قرار می‌گیرید. تمرین کردن و داشتن ماهیچه‌های عضلانی و بهره مندی از ظاهر خوب در زندگی تاثیر مثبت می‌گذارد. علاوه بر این توانایی شما برای انجام تمرینات پرتحرک این باور را القا می‌کند که می‌توانید بر هر ترس و چالشی در زندگی غلبه کنید.
● تمرینات بدنسازی به شما کمک می‌کند تا استراحت کافی و خواب مناسب داشته باشید. ماهیچه‌ها بعد از فعالیت شدید خسته می‌شوند پس به استراحت نیازمند خواهید بود. نوجوانان بیشتر از همه به بدنسازی علاقه‌مند هستند، همین امر موجب می‌شود در محیط‌های ناجور که امکان خطرات بیشتری وجود دارد حضور نیابند.
● حفظ سلامت کامل، یک فاکتور ضروری و اجتناب ناپذیر برای همه افراد است. برای بیمه کردن سلامت خود، داشتن فعالیت فیزیکی در حد مطلوب حائز اهمیت است. بدنسازی مثل دیگر ورزش‌ها باعث سالم و فعال ماندن می‌شود. بدنسازی باعث ایجاد احساس خوب و انگیزه‌ای برای انجام کار‌های داخل و خارج از خانه بدون احساس خستگی زودرس می‌شود. از این رو بدنسازی علاوه بر پیش گیری از بیماری، تاثیر مثبت روی وضعیت سلامتی دارد و همچنین موجب جلوگیری از چاقی و فشار خون در میان افراد بدن ساز می‌شود.
● افزایش اعتماد به نفس از دیگر فواید بدنسازی است؛ مثلا شما به طور مرتب توسط خانواده و دوستان مورد تشویق قرار می‌گیرید. تمرین کردن و داشتن ماهیچه‌های عضلانی و بهره مندی از ظاهر خوب در زندگی تاثیر مثبت می‌گذارد. علاوه بر این توانایی شما برای انجام تمرینات پرتحرک این باور را القا می‌کند که می‌توانید بر هر ترس و چالشی در زندگی غلبه کنید.
● تمرینات بدنسازی به شما کمک می‌کند تا استراحت کافی و خواب مناسب داشته باشید. ماهیچه‌ها بعد از فعالیت شدید خسته می‌شوند پس به استراحت نیازمند خواهید بود. نوجوانان بیشتر از همه به بدنسازی علاقه‌مند هستند، همین امر موجب می‌شود در محیط‌های ناجور که امکان خطرات بیشتری وجود دارد حضور نیابند.
مضرات احتمالی بدنسازی
● یک تصور غلط در مورد بدنسازی این است که باید مقدار قابل توجهی پروتئین مصرف کرده تا عضله بسازید. حتی بعضی افراد در این کار زیاده‌روی کرده و در تمام وعده‌های غذایی پروتئین را می‌گنجانند. جذب پروتئین اضافه نه تنها مفید نیست بلکه ضرر نیز دارد. پروتئین اضافه روی اندام‌های بدن به ویژه کلیه فشار وارد می‌کند.
● در زمان تمرین، بدن شما از راه تعریق آب زیادی را از دست می‌دهد و احتمال دهیدراته شدن (از دست رفتن آب بدن) خیلی بالا می‌رود. دهیدراته شدن موجب از دست دادن الکترولیت‌ها و در نتیجه سبب ضعف، سرگیجه و گاهی بی نظمی ضربان قلب می‌شود.
● وزنه برداری تمرین اصلی فرآیند بدنسازی است. یکی از مهم‌ترین معایب وزنه برداری مسئله امنیت و ایمنی آن است. برای این منظور استفاده از وزنه به تنهایی صحیح نیست و باید از یک نگهدارنده برای جلوگیری از خطرات احتمالی ناخواسته استفاده کنید. زمانی که از هالتر برای تقویت عضلات دو سر و سه سر بازو می‌کنید، اگر به دلیل سنگینی وزن هالتر نتوانید حرکت به سمت بالا را تکرار کنید این امکان وجود دارد که به اصطلاح زیر هالتر گیر کنید و دچار مصدومیت در ناحیه کتف، شانه، کمر یا دست ها شوید.
● در بدن سازی به طور عمدی و شاید ندانسته به بدن خود آسیب وارد می‌کنید. شما باید توانایی برقرار کردن تعادل در دو سر وزنه را داشته باشید. اگر شما نمی‌توانید بدن خود را به طور کامل کنترل کنید، دانسته یا ندانسته باعث پارگی و استهلاک شدید عضلات می‌شوید و در نتیجه این فرسودگی باعث ایجاد آسیب‌های غیرقابل جبران به عضلات می‌شوند.
● در زمان تمرین، بدن شما از راه تعریق آب زیادی را از دست می‌دهد و احتمال دهیدراته شدن (از دست رفتن آب بدن) خیلی بالا می‌رود. دهیدراته شدن موجب از دست دادن الکترولیت‌ها و در نتیجه سبب ضعف، سرگیجه و گاهی بی نظمی ضربان قلب می‌شود.
● وزنه برداری تمرین اصلی فرآیند بدنسازی است. یکی از مهم‌ترین معایب وزنه برداری مسئله امنیت و ایمنی آن است. برای این منظور استفاده از وزنه به تنهایی صحیح نیست و باید از یک نگهدارنده برای جلوگیری از خطرات احتمالی ناخواسته استفاده کنید. زمانی که از هالتر برای تقویت عضلات دو سر و سه سر بازو می‌کنید، اگر به دلیل سنگینی وزن هالتر نتوانید حرکت به سمت بالا را تکرار کنید این امکان وجود دارد که به اصطلاح زیر هالتر گیر کنید و دچار مصدومیت در ناحیه کتف، شانه، کمر یا دست ها شوید.
● در بدن سازی به طور عمدی و شاید ندانسته به بدن خود آسیب وارد می‌کنید. شما باید توانایی برقرار کردن تعادل در دو سر وزنه را داشته باشید. اگر شما نمی‌توانید بدن خود را به طور کامل کنترل کنید، دانسته یا ندانسته باعث پارگی و استهلاک شدید عضلات می‌شوید و در نتیجه این فرسودگی باعث ایجاد آسیب‌های غیرقابل جبران به عضلات می‌شوند.
معایب و فواید بدنسازی برای خانم ها
تشخیص فواید و مضرات بدنسازی خانم‌ها به عهده خود بانوان است، چرا که علاقه شخصی در امر بدنسازی بانوان دخیل می‌شود. شاید یکی از موارد زیر برای یک فرد مزیت تلقی شده و دیگر عیب بدنسازی باشد. در ادامه به تشریح بهتر این ابهامات دقت کنید:
ابهام ۱ – بدنسازی باعث مردانه شدن ظاهر بدن زن می‌شود.
اگر با جستجوی کلمه “بدنسازی بانوان” تصاویر بانوان بدنساز حرفه‌ای را مشاهده کرده باشید به منظور جمله ما پی خواهید برد. باید بدانید که این زنان بدنساز خود تصمیم به انجام چنین کاری گرفته‌اند. آن‌ها با پیروی از برنامه تمرینات و تغذیه خاص این شکل ظاهری را برای شرکت در مسابقات حرفه‌ای بدنسازی ساخته اند.
” یکی از هورمون‌های اصلی که باعث افزایش رشد عضلات می‌شود تستوسترون است و به صورت طبیعی در بدن مردان وجود دارد و در بدن بانوان تولید نمی‌شود. “
حال بدنسازان خانم خود تصمیم می‌گیرند که با استفاده از استروئید‌ها یا سایر هورمون‌های رشد بدن خود را به شکل مردانه در بیاورند. حقیقت این است که بانوان، بدون استفاده از داور‌ها یا مکمل‌های رشد نیز می‌توانند به یک تناسب اندام ایده آل برسند و در عین حال نیز از هیچ مکمل مصنوعی استفاده نکند.
حال بدنسازان خانم خود تصمیم می‌گیرند که با استفاده از استروئید‌ها یا سایر هورمون‌های رشد بدن خود را به شکل مردانه در بیاورند. حقیقت این است که بانوان، بدون استفاده از داور‌ها یا مکمل‌های رشد نیز می‌توانند به یک تناسب اندام ایده آل برسند و در عین حال نیز از هیچ مکمل مصنوعی استفاده نکند.
ابهام ۲ – بدنسازی باعث سفتی عضلات و در نتیجه کاهش چابکی بدن می‌شود.
باید بدانید این جمله تنها زمانی صدق می‌کند که شما بخواهید بر روی قسمت‌های خاص از بدن تمرین کنید. اگر تمریناتی را انجام دهید که بازه حرکت عضلات کامل باشد، چابکی بدن افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین اگر به عنوان یک زن به ورزش بدنسازی علاقه‌مند هستید، حین انجام تمرینات تنها بر روی چند نقطه از بدن مانند دست‌ها و شکم متمرکز نشوید؛ بهتر است تمریناتی را انجام دهید که در زمان کوتاه تمام عضلات بدن را به کار می‌گیرند.
پس زمانی چابکی خود را از دست خواهید داد که همه عضلات بدن را درگیر تمرین نکنید. در این میان انجام حرکاتی مانند اسکات، ددلیفت، شنا سوئدی و سایر تمرینات باوزنه یا حرکات پیلاتس با توپ بسیار توصیه می‌شود.
پس زمانی چابکی خود را از دست خواهید داد که همه عضلات بدن را درگیر تمرین نکنید. در این میان انجام حرکاتی مانند اسکات، ددلیفت، شنا سوئدی و سایر تمرینات باوزنه یا حرکات پیلاتس با توپ بسیار توصیه می‌شود.
ابهام ۳ – بدنسازی باعث تبدیل چربی به عضله می‌شود.
از دست دادن چربی بدن و ساخت عضله دو پردازش متفاوت در بدن هستند. اگر چربی بدن زنی زیاد است، باید با پیروی از یک رژیم غذایی و تمرینات هوازی چربی‌های بدن را کاهش دهد. برای ساخت عضله باید به انجام تمرینات بدنسازی بپردازید؛ بنابراین صرفا با انجام تمرینات با وزنه بدنسازی نمی‌توانید چربی‌ها را آب کرده و عضله بسازید.
صادقانه باید بگوییم که این افکار پیش پا افتاده در ذهن بسیاری از مردم وجود دارد. چربی و ماهیچه دو نوع بافت مجزا و متفاوت در بدن هستند که هیچ ارتباطی باهم ندارند. بدنسازی می‌تواند به ساخت عضله کمک کند، اما اگر هدف شما کاهش چربی‌های بدن است باید از یک رژیم لاغری همراه با ورزش و حرکات ایروبیک پیروی کنید.
از طرف دیگر مردم می‌گویند که اگر تمرینات بدنسازی را متوقف کنید، عضلات به چربی تبدیل می‌شوند! باید بدانید که دلیل کاهش حجم عضلات پس از توقف تمرینات بدنسازی تغذیه ضعیف و عادت‌های غذایی بد است. بانوان نگران این مسئله هستند که با توقف تمرینات بدنسازی دوباره به چاقی رو به رو شوند.
” بدنساز‌هایی که تمرینات بدنسازی را متوقف می‌کنند، اصولا به دلیل عادت‌های غذایی بد، پیروی نکردن از یک رژیم غذایی مناسب و عدم فعالیت بدن چاق می‌شوند. “
با توقف تحرکات بدن، بدن شروع به ذخیره چربی می‌کند. اگر به عنوان یک زن به بدنسازی در مدت کوتاه علاقه‌مند هستید، بدانید که پس از توقف تمرینات خود باید سطح فعالیت بدن را به صورت متوسط نگه دارید و از رژیم غذایی مناسب بهره‌مند شوید.
صادقانه باید بگوییم که این افکار پیش پا افتاده در ذهن بسیاری از مردم وجود دارد. چربی و ماهیچه دو نوع بافت مجزا و متفاوت در بدن هستند که هیچ ارتباطی باهم ندارند. بدنسازی می‌تواند به ساخت عضله کمک کند، اما اگر هدف شما کاهش چربی‌های بدن است باید از یک رژیم لاغری همراه با ورزش و حرکات ایروبیک پیروی کنید.
از طرف دیگر مردم می‌گویند که اگر تمرینات بدنسازی را متوقف کنید، عضلات به چربی تبدیل می‌شوند! باید بدانید که دلیل کاهش حجم عضلات پس از توقف تمرینات بدنسازی تغذیه ضعیف و عادت‌های غذایی بد است. بانوان نگران این مسئله هستند که با توقف تمرینات بدنسازی دوباره به چاقی رو به رو شوند.
” بدنساز‌هایی که تمرینات بدنسازی را متوقف می‌کنند، اصولا به دلیل عادت‌های غذایی بد، پیروی نکردن از یک رژیم غذایی مناسب و عدم فعالیت بدن چاق می‌شوند. “
با توقف تحرکات بدن، بدن شروع به ذخیره چربی می‌کند. اگر به عنوان یک زن به بدنسازی در مدت کوتاه علاقه‌مند هستید، بدانید که پس از توقف تمرینات خود باید سطح فعالیت بدن را به صورت متوسط نگه دارید و از رژیم غذایی مناسب بهره‌مند شوید.
ابهام ۴ – بدنسازی باعث افزایش سایز سینه‌ها می‌شود.
از آنجایی که سینه‌های بانوان عمدتا از چربی تشکیل شده‌اند، بدنسازی تاثیر مستقیمی بر روی سینه‌ها نمی‌گذارد. اگر درصد چربی بدن زیر ۱۲ درصد برود، این امر باعث کاهش سایز سینه‌ها می‌شود. البته از آنجایی که تمرینات بدنسازی عضلات کمر را تقویت می‌کنند، افزایش حجم آن‌ها با افزایش سایز سینه‌ها اشتباه گرفته می‌شود.
اما بانوان بدانند که اگر در نتیجه انجام تمرینات بدنسازی، درصد چربی بدن شما کمتر از ۱۲ درصد شود، سایز سینه‌ها کاهش خواهند یافت.
اما بانوان بدانند که اگر در نتیجه انجام تمرینات بدنسازی، درصد چربی بدن شما کمتر از ۱۲ درصد شود، سایز سینه‌ها کاهش خواهند یافت.
ملاحظات بدنسازی برای نوجوان ها (فواید و مضرات)
معمولا اگر سن یک نوجوان کمتر از ۱۶ سال باشد، رشد بدن او هنوز ادامه دارد و متوقف نشده است. اگر این افراد زیر ۱۶ سال با بلند کردن وزنه‌ها یا انجام حرکات به صورت اشتباه به استخوان‌های اسکلتی خود فشار بیاورند، احتمال ایجاد مصدومیت افزایش پیدا می‌کند. حال اگر نوجوانان با ترکیب کردن تمرینات بدنسازی با وزنه با یک رژیم غذایی محدود و استفاده از مکمل‌های رشد مانند استروئید‌ها بیش از حد لازم در ورزش بدنسازی دخیل شوند، وضعیت سلامت جسمی آن‌ها تا حد بسیار زیادی به خطر خواهد افتاد، مصدومیت‌هایی که شاید تا انتهای عمر خلاص شدن از آن امکان پذیر نباشد.
اگر نوجوانان به بدنسازی علاقه‌مند هستند، توصیه می‌کنیم ابتدا به سراغ تمرینات بدون وزنه بروند. تمرینات مبتنی بر وزن بدن با به کارگیری عضلات در تمام طول بدن نقش مهمی در ایجاد مبنایی برای شروع بدنسازی حرفه‌ای خواهد داشت. نوجوانان بهتر است از مکمل‌های بدنسازی و مکمل‌های رشد دوری کنند، چراکه به هم خودن تعادل هورمونی بدن نه تنها به تناسب اندام کمک نمی‌کند، بلکه تاثیر منفی زیادی بر شکل ظاهری بدن دارد. علاوه بر این احتمال آسیب به اندام‌های داخلی مانند کبد، کلیه و قلب وجود دارد.
منابع: directlyfitness و healthline و lifestyle
