نویسنده: مهناز پیرزاده
بروزرسانی: 22 شهریور 1400
ستاره | سرویس خواص شناسی – گل پریوش که با نام‌های پروانش، پیچ تلگرافی، گل تلگرافی و گیاه جادوگر نیز شناخته می‌شود، در طب سنتی به عنوان یک قابض شفابخش بکار برده می‌شود. برای آشنایی با خواص گل پریوش و طریقه مصرف آن با ستاره همراه شوید.
گل پریوش در یک نگاه
| پریوش یا پروانش (Catharanthus roseus) | |
| طریقه مصرف |
|
| خواص درمانی |
|
| مضرات |
|
| تداخلات دارویی |
|
خواص گل پریوش چیست؟
قسمت مورد استفاده این گیاه، همه بخش‌های گیاه به ویژه برگ‌های آن است که می‌توان آنها را در هر فصلی چید و در مجاورت گرما خشکاند و مورد استفاده قرار داد. برخی از خواص پریوش در طب سنتی به شرح زیر می‌باشد:
- مالیدن برگ‌های تازه گیاه پریوش بر روی زخم باعث قطع خونریزی می‌شود، همچنین فرو بردن آن در بینی به درمان خون دماغ کمک می‌کند.
- در طب سنتی از پماد برگ‌های کوبیده شده پریوش برای درمان بیماری بواسیر استفاده می‌شود.
- چای گیاه پریوش برای درمان خونریزی‌های شدید ماهانه خانم‌ها و همچنین خونریزی لثه تجویز می‌شود.
- یکی دیگر از خواص گل پریوش اثر بازکنندگی مجاری عروقی است.
- در آفریقا از گیاه پریوش برای درمان دیابت استفاده می‌شود.
- گل پروانش در طب سنتی به عنوان مسکن شناخته می‌شود و برای رفع نگرانی‌های عصبی مفید است.
- این گیاه در درمان کم خونی مفید است و مصرف آن به همراه داروهای آهن‌دار توصیه می‌شود.
- ترکیبات موجود در این گیاه از رشد سلول‌های سرطانی پیشگیری می‌کند و به عنوان اکسیژن دهنده قوی در بدن عمل می‌کند. جالب است بدانید امروزه از وین کریستین استخراج شده از این گیاه در درمان سرطان خون استفاده می‌شود و برای تهیه یک گرم از این ماده، به ۵۰۰ کیلوگرم گیاه نیاز است.
- از گل پریوش به صورت استعال موضعی نیز استفاده می‌شود. استعمال خارجی جوشانده این گیاه به صورت لوسیون برای درمان زخم‌های باز و بسته، به صورت غرغره کردن در رفع آنژین و ورم لوزه‌ها و به صورت تنقیه برای درمان زخم‌های روده و دیسانتری (نوعی بیماری التهابی روده که با اسهال، وجود خون و موکوس در مدفوع، تب و درد شکم همراه است) مصرف می‌شود.
مواد و ترکیبات شیمیایی گیاه دارویی پریوش
ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه شامل ماده تلخی به‌نام وین‌سین تانن، پکتین، کاروتین، آلکالوئیدهای وینکامی‌نین، وینکامین، وین سینین، کاتارین و اسیدهای فرمیک، استیک، اسکوربیک و گلوکوزید و نوعی ساپونین و مقادیر زیادی از الکالوئیدهای‌وینین و پوبسین است.
طریقه مصرف گل پرویش
- دمکرده پریوش: برای تهیه دمکرده این گیاه، مقدار ۱۰۰ گرم از برگ آن را در یک لیتر (۱۰۰۰ سی‌سی) آب جوش و در قوری چینی دم کنید و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه اجازه دهید تا دم بکشد. سپس آن را شیرین کرده و به مقدار یک فنجان در حین غذا میل کنید.
- لوسیون پریوش: مقدار مصرف مناسب گیاه پرویش به صورت لوسیون، ۲۰ تا ۲۵ گرم از برگ گیاه در یک لیتر آب است که پس از جوشاندن برای شست‌وشوی دهان و درمان ورم لثه‌ها و به شکل کمپرس برای شستن زخم‌ها و بیماری‌های جلدی به کار برده می‌شود.
گیاه‌شناسی گل پریوش
این گل از تیره خرزره است و گیاهی چند ساله، همیشه سبز، پایا، علفی و خزنده است. اغلب رنگ گل‌های آن سفید، صورتی و قرمز است. گیاه پروانش بومی قاره اروپا است و در جنگل‌ها و در خاک‌های گچی یا رسی با زهکشی خوب رشد می‌کند. این گیاه از دیرباز در طب گیاهی و همچنین به عنوان یک گیاه زینتی کشت می‌شده است.
مضرات گل پریوش (موارد احتیاطی و منع مصرف)
مصرف گیاه پریوش به صورت خام و از راه دهان خطرناک است و می‌تواند توهم زا باشد و لازم است، همانند سایر گیاهان دارویی از مصرف بیش از اندازه مجاز و خودسرانه آن پرهیز شود.
منبع: کتاب دائره المعارف گیاهان دارویی
