بیماری اتواسکلروز چیست؟

ستاره | سرویس سلامت – در این مطلب در مورد بیماری اتواسکلروز بیشتر اطلاعات کسب کنید.

 

بیماری اتواسکلروز چیست؟

کلمه اتواسکلروز از لغت یونانی ماخوذ شده است که در زبان فارسی معنای سخت گوشی می‌دهد. این حالت در اثر رشد غیرطبیعی استخوان اضافی در استخوانچه‌ های گوش میانی ایجاد می‌شود که منجر به عدم حرکت (فیکس شدن) استخوان رکابی می‌شود. استخوان رکابی باید آزادانه حرکت کند تا گوش به درستی کار کند و خوب بشنویم. شنوائی یک پروسه پیچیده است. در یک گوش طبیعی، ارتعاشات صوتی از گوش خارجی وارد مجرای گوش شده و در آنجا به پرده صماخ برخورد می‌کنند. این ارتعاشات باعث حرکت پرده گوش می‌شوند که به نوبه خود به سه استخوانچه کوچک گوش میانی شامل چکشی، سندانی و رکابی منقل می‌شود. هنگامی‌ که استخوانچه رکابی حرکت کند، سبب حرکت مایع گوش داخلی می شود که به نوبه خود، روند تحریک عصب شنوائی را آغاز می‌کند. عصب شنوائی انرژی صوتی را به مغز منتقل کرده و سبب شنیدن صوت می‌شود. وقتی که هر قسمت از این روند مختل شود، شنوائی با اشکال مواجه می شود.

 

چه کسانی دچار اتواسکلروز می شوند و چرا؟

تخمین زده می شود که ۱۰ % جمعیت بالغ سفید پوست دچار اتواسکلروز می‌شوند. این حالت در افراد ژاپنی و امریکای جنوبی کمتر و در آمریکایی‌ های آفریقایی نادر است. در کل زنان میانسال سفید پوست بیشتر در معرض خطر هستند. کاهش شنوائی اتواسکلروز پیشرونده است و می تواند از سنین ۱۵ تا ۴۵ سالگی شروع شود. اما معمولاً در اوایل دهه ۲۰ شروع می شود. بیماری هم زنان و هم مردان را می‌تواند درگیر کند اما به خصوص در زنان حامله که به دلیل نامعلوم کاهش سریعی در شنوائی را تجربه می‌کنند، مشکل سازتر است.

تقریبا ۶۰ % موارد اتواسکلروز منشاء ژنتیکی دارند. به طور متوسط، شخصی که یکی از والدینش اتواسکلروز دارد، ۲۵ % شانس گرفتن این بیماری را دارد. اگر هر دو والدین اتواسکلروز داشته باشند، خطر بیماری به ۵۰ % افزایش می یابد.

 

علائم اتواسکلروز چیست؟

کاهش شنوائی تدریجی شایع‌ترین علامت اتواسکلروز است. معمولاً در ابتدا افراد مبتلا به اتواسکلروز متوجه می‌شوند که نمی‌توانند اصوات با فرکانس پایین (بم) یا نجوا را بشنوند. علائم دیگر بیماری شامل گیجی، مشکلات تعادل و وزوز (احساس سوت زدن گوش، غرش در گوش، وزوز یا صدای فیش) در گوش یا سر می‌باشند.

 

نحوه تشخیص بیماری اتواسکلروز

از آنجا که بسیاری از علائم معمول اتواسکلروز می‌تواند توسط حالات دیگر بالینی ایجاد شود، ضروری است که بیمار توسط متخصص گوش و حلق و بینی معاینه شود تا سایر علل احتمالی علائم را رد کند. پس از معاینه گوش، متخصص گوش و حلق و بینی درخواست شنوائی سنجی می‌کند. بر پایه نتایج این تست ومعاینات بالینی، متخصص گوش و حلق و بینی، روش‌های درمانی مناسب را پیشنهاد می‌کند.

 

درمان بیماری اتواسکلروز

اگر کاهش شنوائی خفیف است، متخصص گوش و حلق و بینی توصیه به ادامه پیگیری و استفاده از سمعک جهت تقویت صدای رسیده به گوش می‌کند. فلوراید سدیم پیشرفت بیماری را آهسته می‌کند و ممکن است تجویز شود. در اغلب موارد اتواسکلروز، جراحی (به نام استاپدکتومی یا استاپدوتومی)، موثرترین روش برگرداندن یا بهبود شنوائی است.

 

 

استاپدکتومی چیست؟

استاپدکتومی یک روش جراحی است که تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی و از طریق مجرای گوش با استفاده از یک میکروسکوپ جراحی انجام می‌شود (شکاف و برش خارجی معمولاً ندارد). این عمل شامل خارج کردن استخوانچه غیر متحرک رکابی و جایگزین کردن آن با یک وسیله (پروتز) است. پروتز به استخوانچه‌ های گوش میانی اجازه می‌دهد که دوباره حرکت را آغاز کنند و باعث تحریک مایع گوش میانی و بهبود یا برگشت شنوائی می‌شود.

عمل استاپدکتومی از سال ۱۹۵۶ انجام شده است و حدود نود درصد موفقیتدارد. در موارد نادر (حدود ۱ % جراحی ها)، جراحی ممکن است شنوائی را بدتر کند. ۸ بیمار از هر ۱۰ بیمار اتواسکلروزدو طرفه دارند و هر دو گوششان بیمار است. برای این بیماران گوش‌ها به صورت جداگانه جراحی می‌شوند و معمولاً گوش با شنوائی کمتر، ابتدا عمل می‌شود.

 

بعداز استاپدکتومی چه انتظاری باید داشته باشم؟

اغلب بیماران عصر روز عمل به خانه بر می‌گردند و به آنها گفته می‌شود که آرام روی گوش عمل نشده دراز بکشند. آنتی بیوتیک‌ های خوراکی، ممکن است توسط متخصص گوش و حلق و بینی تجویز شود. بعضی بیماران در اولین روزهای بعداز عمل سرگیجه را تجربه می‌کنند. حس چشایی نیز ممکن است برای چند هفته تا چند ماه بعد از جراحی تغییر کند، اما معمولاً به حالت طبیعی بر می‌گردد.

به دنبال عمل جراحی، از بیماران خواسته می‌شود که از باد کردن بینی، شنا کردن یا سایر فعالیت‌هایی که ممکن است سبب ورود آب به گوش عمل شده شوند، خودداری کنند. فعالیت‌هایی مثل مسافرت هوایی معمولاً دو هفته پس از جراحی می‌تواند شروع شوند.

 

در صورتیکه هریک از موارد زیر اتفاق افتاد، متخصص گوش و حلق و بینی خود را فوراً مطلع کنید:

•  کاهش شنوائی ناگهانی
•  درد شدید
•  سرگیجه طولانی یا شدید
•  هرگونه علامت جدید مربوط به گوش عمل شده

 

از آنجا که در این جراحی، در گوش پانسمان گذاشته می‌شود، بهبود شنوائی تا خارج کردن آنها (یک تا دوهفته بعداز عمل) مشخص نخواهد شد. پرده گوش سریع ترمیم می‌شود و معمولاً در عرض دو هفته به حداکثر سطح بهبود می‌رسد.

 

منبع: مجله پزشکی ایران