شیردهی و باروری: آیا تغذیه با شیر مادر مانع بارداری می‌شود؟

ستاره | سرویس مادر و کودک – یک روش انحصاری برای جلوگیری از بارداری، تغذیه با شیر مادر است که روش آمنوره و یا LAM نامیده می‌شود. روش آمنوره (توقف قاعدگی) ناباروی طبیعی بعد از زایمان است و زمانی اتفاق می‌افتد که یک زن به دلیل شیردهی قاعدگی نداشته باشد. بسیاری از مادران اطلاعات متناقضی در مورد تغذیه با شیر مادر و باروری دریافت می‌کنند.

تناقضات شیردهی و باروری

تناقض ۱: شیردهی و باروری؛ برای جلوگیری از بارداری به تغذیه با شیر مادر اعتماد نکنید.

تناقض ۲: شیردهی و باروری؛ هر گونه تغذیه با شیر مادر از بارداری جلوگیری خواهد کرد. 

تغذیه با شیر مادر می‌تواند مانع از بارداری شود، اما در صورتی این معیار صحیح خواهد بود که تغذیه با شیر مادر به طور مناسب انجام شود.

1. کودک شما کمتر از شش ماه داشته باشد.
2. دوره‌ی قاعدگی مادر هنوز برنگشته است.
3. کودک فقط از شیر مادر تغذیه می‌کند (شب‌ها و روزها).  

چگونه می‌توانیم دوره طبیعی ناباروری را به حداکثر برسانیم؟

زمان بازگشت به باروری تا حد زیادی، در زن‌ها متفاوت است و بستگی به الگوی شیردهی نوزاد و چگونگی حساس بودن مادر به هورمون‌های مربوط به شیردهی دارد.

• روش تغذیه با شیر مادر و مجموع شیردهی نوزاد در ۲۴ ساعت، یکی از عوامل اصلی بازگشت به باروری است. در صورتی که تغذیه نوزاد با شیر مادر کاهش یابد، به ویژه اگر تغییر، ناگهانی باشد احتمال بازگشت باروری مادر بسیار زیادتر خواهد بود.
• تحقیقاتی که بر روی برخی از مادران انجام شده است، نشان داده که در فرایند شیردهی و باروری، تغذیه نوزاد با شیر مادرهنگام نیمه شب، بازگشت باروری را به مقدار زیاد کاهش داده است.
• یک مطالعه نشان داده است، مادرانی که از نوزادشان جدا بوده‌اند (اما شیر خود را به طور ۱۰۰ درصد برای نوزاد خود می‌دوشند) خطر ابتلا به حاملگی در طی شش ماه اول حدود ۵/۲ درصد بوده است.
• هنگامی که کودک، شروع به خوردن غذاهای جامد می‌کند (اگرچه دوره‌ی قاعدگی مادر بازنگشته باشد) می‌تواند عامل بازگشت باروری باشد و دوره‌ی ناباروری ممکن است قبل از تغذیه نوزاد با مواد جامد، طولانی‌تر باشد. اما هنگامی که کودک شروع به خوردن مواد جامد می‌کند، در فرایند شیردهی و باروری؛ شیردهی مادر به نوزاد کاهش می‌یابد و خطر بارداری افزایش می‌یابد.

نکات موثر

شما می‌توانید با یک برنامه غذایی اکولوژیک و مناسب و همچنین انجام موارد زیر در جلوگیری از بارداری در دوران شیردهی موفق‌تر باشید:

• نگه داشتن کودک نزدیک به خود
• تغذیه با شیر مادر در هر زمان (در روز و شب)
• استفاده از شیر مادر برای تغذیه نوزاد خود
• استفاده از شیر مادر برای تغذیه‌ی نوزاد در هنگام شب
• استفاده نکردن از شیشه شیر و یا پستانک

اگر شما یک برنامه تغذیه اکولوژیک داشته باشید، می‌توان درباره شیردهی و باروری گفت:

• احتمال حاملگی در سه ماه اول عملاً صفر است، بین ۳ تا ۶ ماه کمتر از ۲ درصد و پس از ۶ ماه حدود ۶ درصد است (فرض می‌کنیم دوره‌ی قاعدگی مادر هنوز باز نگشته است).
• متوسط زمان بازگشت عادات قاعدگی ۱۴.۶ ماه است.
• مادرانی که بسیار زودتر دوره‌ی قاعدگی شان شروع می‌شود، برای دوره‌های اول نابارور می‌باشند. مادرانی که سیکل‌های بعدیشان را می‌گذرانند بیشتر احتمال دارد قبل از اولین دوره تخمک گذاری باردار شوند.

در عین حال ممکن است یک مادر هنگام شیر دادن و قبل از اینکه اولین دوره قاعدگی خود را مشاهده کند باردار شود اما این قضیه بسیار نادر است. اکثر مادران باردار نمی‌شوند تا پس از اینکه اولین دوره‌ی قاعدگی خود را مشاهده کنند. (اغلب این دوره به عنوان دوره هشدار نامیده می‌شود). حتی برخی در مرحله‌های قبل از این دوره باردار شده‌اند و برخی دیگر از زنان چندین دوره طول خواهد کشید تا باردار شوند. اما هنوز هم، برخی عقیده دارند که در فرایند شیردهی و باروری، باردار شدن تا زمانی که کودک به طور کامل از شیر گرفته نشود، اتفاق نمی‌افتد که این کاملاً غیر ممکن است.

گذری در مورد باروری کامل

مطالعات متعدد نشان داده است که باروری و فعالیت تخمدان گام به گام بازگردانده می‌شود:

1. فعالیت بدنی بدون تخمک گذاری (بدون شانس حاملگی)
2. قاعدگی بدون تخمک گذاری (این همیشه اتفاق نمی‌افتد)
3. تخمک گذاری بدون لوتئال (پس از اینکه تخمک‌ها آزاد می شوند، ممکن است لقاح صورت گیرد. در ادامه فاز لوتئال، رحم پوششی برای نگهداری تخمک ایجاد می‌کند، زیرا تخمک در حال حرکت از لوله فالوپ به سمت رحم است. در صورتی که رحم آماده نگهداری تخمک را نداشته باشد، این عمل به طور موفق انجام نمی‌شود.)
4. فاز کامل لوتئال (باروری کامل- در این مرحله تغذیه با شیر مادر هیچ تاثیری بر بارداری مادر نخواهد داشت.

آیا برای بارداری نیاز به از شیر گرفتن نوزاد است؟

احتمالاً نیازی به این کار نیست. اگر هنوز به مرحله‌ی باروری کامل نرسیده باشید (همانطور که در بالا توضیح داده شد) تغذیه با شیر مادر ممکن است باعث کاهش باروری گردد. در طول مرحله شیردهی و باروری، هنگامی که رحم آمادگی دریافت تخمک را داشته باشد، تغذیه با شیر مادر بر باروری سالم هیچ تاثیری ندارد. در صورتی که دوره ی قاعدگی مادر به عقب برگردد و به یک الگوی منظم (شیردهی و باروری) رسیده باشد، احتمال این وجود دارد که تغذیه با شیر مادر دیگر بر باروری مادر تأثیر نگذارد.

سخن آخر

بسیاری از مادران تعجب می‌کنند که آیا تغذیه با شیر مادر بر آزمایشات حاملگی تأثیر می‌گذارد؟ آزمایش‌های بارداری مقداری از هورمون hCG گونادوتروپین را در خون یا ادرار اندازه گیری می‌کند که با تغذیه شیر مادر رابطه‌ای ندارد.

برگرفته از: kellymom