نویسنده: محمد علی ارشدی
بروزرسانی: 11 آذر 1400
ستاره | سرویس روانشناسی – شاید بسیاری از شما پدران و مادران سوالات بسیار زیادی راجع به بلوغ زودرس فرزندتان داشته باشید. شاید بپرسید که چگونه می‌توانم به فرزندم کمک کنم که این تفاوت‌ها را آنچنان متوجه نشود؟ بلوغ زودهنگام در بلندمدت روی فرزندم تأثیر می‌گذارد؟ آیا درمان این مشکل اثرات جانبی جدی در پی خواهد داشت؟ در این مقاله سعی داریم جواب‌های کاملی را برای این سوالات داشته باشیم.
انواع بلوغ زودرس
دو نوع بلوغ زودرس وجود دارد:
- بلوغ زودرس مرکزی (مبتنی بر گونادوتروپین): معمول‌ترین نوع بلوغ زودرس است که بیشتر در دختران دیده می‌شود تا پسران و دلیل آن ترشح زودرس گونادوتروپین است.
- بلوغ زودرس محیطی: از طریق ترشح زودرس گنادوتروپین به وجود نمی‌آید و دلیل آن ترشح آندروژن و استروژن در مناطق دیگر بدن است.
گنادوتروپین چیست؟
گنادوتروپین‌ها هورمون‌هایی هستند که توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شوند و وظیفه آن‌ها شبیه‌سازی غده‌های جنسی (بیضه و تخمدان) به منظور تولید هورمون‌های جنسی هستند. این هورمون‌ها می‌توانند مسبب بلوغ جنسی شوند. به عبارت دیگر، تصور ما این است که گنادوتروپین‌ها مسئولیت اصلی بلوغ را بر عهده دارند.
دلایل ایجاد بلوغ زودرس
۱- دلایل ایجاد بلوغ زودرس مرکزی چیست؟
در دختران حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد اوقات دلیل این مشکل مشخص نیست بدین معنا که پزشکان دقیقا دلیل اتفاق افتادن آن را نمی‌دانند اما درباره پسران کمی موضوع متفاوت است و می‌توان دلایلی را برایش بیان کرد. بلوغ زودرس مرکزی در پسران و رشد جنسی می‌تواند دلایل زیر را داشته باشد:
- بی نظمی سیستم عصبی مرکزی
- تاریخچه اختلال در خانواده
- سندروم‌های کمیاب ژنتیکی
- تومور در غده‌ها و یا مغز
۲- دلایل بلوغ زودرس محیطی چیست؟
بلوغ زودرس محیطی می‌تواند دلایل زیر را داشته باشد:
- سندروم‌های نادر ژنتیکی
- تومور‌های تخمدان و بیضه
- غده‌های دیگری که مسبب ترشح هورمون‌های کوریونیک گنادوتروپین می‌شود.
- اختلال در غده فوق کلیوی
- کم کاری شدید تیروئید
علائم بلوغ زودرس
اگرچه هر کودکی می‌تواند بلوغ زودرس را متفاوت تجربه کنید، علائم این مشکل عموما به صورت یکسان بروز می‌کند.
دختران
- رشد سینه‌ها
- قاعدگی و خونریزی واژن
پسران
- بزرگ شدن بیضه‌ها و آلت تناسلی
- ایجاد مو‌های زائد
- موی صورت
- انزال و نعوظ متوالی
- ایجاد آکنه
- ایجاد صدای دورگه
چگونه بلوغ زودرس بر کودکان تأثیر می‌گذارد؟
کودکان مبتلا به بلوغ زودرس علاوه بر نشانه‌های فیزیکی بلوغ، دچار اعتماد به نفس پایین می‌شوند چرا که فکر می‌کنند با همسالانشان فرق دارند. افراد دیگر چه بزرگسالان و چه کودکان، این بچه‌ها را بزرگتر می‌بینند و انتظار دارند که رفتاری فراتر از سن خودشان داشته باشند. والدین باید به فرزندانشان کمک کنند تا احساساتشان را بروز دهند.
آیا کودکان با بلوغ زودرس به حالت عادی برمی‌گردند؟
دلایل زیادی برای خوشبینی وجود دارد. با درمان صحیح و مراقبت بسیاری از افرادی که دارای بلوغ زودرس هستند می‌توانند بلوغ عادی و معمولی را تجربه کنند.
حمایت و سازگاری
بسیاری از والدین می‌پرسند به لحاظ عاطفی بلوغ زودرس چه تأثیری در کودکان خواهد داشت؟ پاسخ کوتاه این است که این مسئله باعث می‌شود اندام کودک شما زودتر از هم سن و سالانش رشد کند و این احساس تفاوت و هورمون‌های تغییر کرده ممکن است باعث شود تا حال و روحیه کودک شما نوسانات گوناگونی داشته باشد و به خودآگاهی غیر منطقی برسد. همچنین ممکن است فرزند شما به تغییرات جنسی خود احساس بدی داشته باشد. این که به فرزندتان کمک کنید تا بتواند با افزایش عزت نفس خود، به طعنه‌های هم سن و سالانش توجه نکند بسیار مهم است.
درمان و مراقبت
هدف از درمان، توقف و حتی الامکان معکوس کردن آن است. درمان و نوع آن بستگی به نوع بلوغ زودرس و دلایل آن دارد.
۱- درمان بلوغ زودرس مرکزی
- برای کودکانی با بلوغ زودرس مرکزی، از هورمون آزاد کننده هورمون لوتئینه کننده مصنوعی (LHRH) استفاده می‌شود. این هورمون به منظور جلوگیری از بلوغ جنسی غیر عادی به کمک متوقف کردن غده هیپوفیز از آزاد کردن گونادو تروپین استفاده می‌شود.
- LHRH هم می‌تواند به صورت تزریقی به صورت ماهیانه و هم به صورت ایمپلنت به صورت سالیانه در زیر پوست قرار بگیرد. پزشک کودک شما می‌تواند بهترین نوع درمان را بر اساس نوع مشکل فرزند شما ارائه دهد.
- زمان درمان هرکسی بسته به عوامل مختلف، متفاوت است، اما عموما آن‌ها تا زمانی که به بلوغ عادی برسند درمان می‌شوند. زمانی که درمان به پایان برسد، کودکان در سن مناسب و بدون مشکل و به صورت عادی بالغ می‌شوند.
- به نظر نمی‌رسد درمان نوع مرکزی عوارض جانبی بلند مدت داشته باشد. عوارض جانبی کوتاه‌مدت آن نیز می‌تواند تزریقات و یا مشکلات در ایمپلنت باشد.
۲- درمان بلوغ زودرس محیطی
- درمان بلوغ زودرس محیطی بسته به دلیل ترشح بیش از حد استروژن و آندروژن متفاوت است. اما از جمله درمان‌های معمول آن می‌توان به دفع تومور، مسدودکردن فعالیت‌های آندروژن و استروژن و نیز درمان کم‌کاری تیروئید با جابجا کردن هورمون تیروئیدی اشاره کرد.
آیا شما و یا کودکانتان دچار بلوغ زودرس بوده‌اید از چه روشی برای درمان آن بهره بردید؟ تجربیات خود را با ما و مخاطبان ستاره درمیان بگذارید.
برگرفته از: childrenshospital
