خواص ویتامین دی؛ چه کسانی به ویتامین دی نیاز بیشتری دارند؟

ستاره | سرویس خواص شناسی – ویتامین دی (Vitamin D) از طریق نور آفتاب و تغذیه تامین می‌گردد و اصلی‌ترین نقش آن در بدن کمک به جذب بهتر کلسیم و فسفر برای داشتن استخوان‌ها و دندان‌هایی سالم و محکم است. در این بخش از ستاره اطلاعاتی در رابطه با خواص ویتامین دی، عوارض ناشی از کمبود آن و بهترین منابع حاوی این ویتامین گردآوری شده است. لطفا با ما همراه شوید.

 

خواص ویتامین دی و فواید آن

• ویتامین D در بدن باعث جذب بهتر و بیشتر عناصر فسفر و کلسیم می‌شود. علاوه بر این حضور مقادیر کافی از این ویتامین به تنظیم و تعادل بین فسفر و کلسیم کمک می‌کند و از این رو نقش ویژه‌ای در سلامت و استحکام استخوانها و دندان‌ها دارد.
• ویتامین دی، فسفر ارگانیک را به فسفر غیر آلی تبدیل نموده و در نتیجه فسفات دو کلسیمی را که برای تشکیل استخوان‌ها لازم است، در خون تولید می‌کند.
• پیشگیری و درمان پوکی استخوان و نرمی استخوان‌ها (راشیتیسم) از مهمترین خواص ویتامین دی است، به طوریکه در کشورهای بهره مند از نورخورشید و گرمسیر، بیماری پوکی استخوان بسیار کمتر از سایر کشورها گزارش شده است.
• ویتامین دی برای رشد و استحکام استخوان اطفال بسیار ضروری است و کمبود آن موجب غضروفی شدن استخوان کودکان خواهد شد.
• ویتامین دی باعث تنظیم و تعادل نسبت کلسیم و فسفر در خون می‌شود. این نسبت در بدن بایستی همواره ثابت و برابر باشد.
• ویتامین دی برای تنظیم عملکرد غده پاراتیروئید مفید است و از مهمترین عوارض کمبود آن، نارسایی فعالیت این غده است.
• پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها از دیگر خواص ویتامین دی و نقش آن در سلامتی است.
• ویتامین دی، در تنظیم ژن‌هایی که در تقویت رشد طبیعی پیاز مو نقش دارند، موثر است.
• تحقیقات جدید نشان داده، دریافت مقادیر کافی ویتامین دی و قرار گفتن در معرض نور خورشید، در درمان افسردگی موثر است و باعث بهبود خلق و خو می‌شود.
• کمک به جذب بهتر ویتامین آ، از دیگر خواص ویتامین د است و دریافت مقادیر کافی آن ریه‌های ملتهب را بهبود می‌بخشد.
• ویتامین دی اگر همراه ویتامین آ و ویتامین ث مصرف شود، در پیشگیری از سرماخوردگی بسیار موثر خواهد بود.

 

عوارض و علائم کمبود ویتامین دی

از مهمترین نشانه‌های کمبود ویتامین دی، نرمی استخوان، پوکی استخوان‌ها و پوسیدگی دندان‌ها در بزرگسالان است. کودکان مبتلا به کمبود ویتامین دی، دارای رشد کمتر، غضروفی شدن استخوان‌ها و نرمی استخوان می‌شوند.

 

 

منابع طبیعی ویتامین دی

ویتامین دی چهار نوع است که عبارتند از : D2، D3، D4 و D5

ویتامین D3 در بدن انسان یافت می‌شود و در اثر تابش و نفوذ اشعه خوشید به بدن، ساخته می‌شود. سایر ویتامین‌های دی مصنوعی می‌باشند. بهترین منبع ویتامین دی، نور خورشید است و بعد از آن در مواد غذایی مانند زرده تخم مرغ، روغن زیتون، روغن کبد ماهی، ساردین، شاه ماهی، تن ماهی، ماهی آزاد، ماهی قزل آلا، شیر ماهی، روغن نارگیل، کره و خرما یافت می‌شود.

امروزه بسیای از مواد غذایی را با ویتامین دی، غنی‌سازی کرده‌اند و همچنین مکمل‌های این ویتامین به صورت کپسول عرضه شده است. این ویتامین معمولا از جگر ماهی ساخته می‌شود و مقدار مصرف روزانه آن طبق نظر پزشک متخصص و طبق نیاز بدن تعیین می‌شود.

 

 

مسمومیت ویتامین دی

ویتامین دی از دسته ویتامین‌های حلال در چربی است؛ بنابراین چه به صورت طبیعی و چه به صورت مصنوعی، اگر به مقدار زیاد مصرف شود، تولید مسمومیت خواهد کرد. مهمترین مشکل ناشی از مسمومیت ویتامین دی این است که مصرف زیاد آن، باعث فرار کلسیم استخوان‌ها و جذب آن بر روی شرایین کلیه‌ها و نسوج همبند می‌شود. سایر علائم ناشی از مسمومیت این ویتامین به شرح زیر می‌باشد:

• حالت تهوع
• سردرد
• درد مفاصل
• عرق زیاد
• اسهال
• ورم کلیه
• آلبومینوری
• بالا رفتن کلسیم خون و دفع فسفر و کلسیم به وسیله ادرار

 

چه افرادی به ویتامین دی نیاز بیشتر دارند؟

1. اشخاصی که در هوای آلوده زندگی می‌کنند، به علت اینکه ناخالصی‌های موجود در هوا مانع رسیدن اشعه ماورا بنفش خورشید بر روی پوست بدن می‌شود، از تولید ویتامین دی در بدن آن‌ها کاسته می‌شود و لازم است این افراد مصرف روزانه ویتامین دی را افزایش دهند.
2. افرادی که به علت نوع لباس یا نوع کار خود مانند کارگران معدن، قادر به استفاده از نور آفتاب نیستند، لازم است حتما از مکمل‌های غذایی حاوی ویتامین دی استفاده کنند.
3. مردمانی که در نیمکره شمالی زندگی می‌کنند، به دلیل روزهای کوتاه و ساعات کمتر تابش نور خورشید، استفاده از مکمل‌های ویتامین دی برای آنها ضروری است.
4. استفاده از مکمل‌های ویتامین دی برای نوزادان و کودکان زیر دو سال توصیه می‌شود.