نویسنده: مهسا زارعی
بروزرسانی: 18 دی 1400
ستاره | سرویس مادر و کودک – وجود حباب‌های بزاق (آب دهان نوزاد) در کودکان در طول مراحل رشد و بزرگ شدن کودک، طبیعی است. این حالت به خصوص در سن ۳ تا ۶ ماهگی بیشتر شایع است. افزایش میزان جریان بزاق دهان می‌تواند نشانه‌ای از ظهور یک دندان جدید باشد که برای تسکین لثه‌ها ایجاد می‌شود. اگر کودک شما آب دهان زیادی دارد و به نظر خسته و بیمار می‌آید، ممکن است دچار مشکل در بلع باشد که در آن صورت به مراقبت‌های پزشکی نیاز دارد.
آب دهان نوزاد چیست؟
آب دهان کودک می‌تواند عارضه‌ای ناشی از دندان درآوردن نوزاد باشد، ولی گاهی بسیاری از کودکان درحال دندان درآوردن هم نیستند ولی آب دهان دارند. حضور آب دهان بر روی چانه، گردن و حتی قفسه سینه کودک منجر به تحریک و قرمزی پوست آن ناحیه می‌شود. در این مقاله همه آن چیزی که باید درباره آب دهان، نحوه درمان آن و مشکلات پوستی نوزادان که ناشی از آب دهان است، را بدانید آورده شده است.
بثورات پوستی ممکن است در اطراف دهان، گونه‌ها، گردن نوزاد و حتی قفسه سینه آن نمایان باشد که به علت ترشح بیش از حد بزاق دهان است که منجر به مرطوب شدن پوست می‌شود. مشکلات پوستی به دلیل آب دهان کودک، به شکل لکه‌هایی قرمز صاف و یا دانه‌های قرمزرنگ خود را نشان می‌دهد. در این حالت مقصر اصلی بزاق دهان نوزاد است ولی ممکن است بدلیل وجود موادغذایی روی پوست کودک در مدت طولانی هم باشد.
چگونه نوزاد را از آب دهانش در برابر بثورات پوستی محافظت کنیم؟
- برای جلوگیری از بثورات پوستی ناشی از بزاق دهان کودک، یک دستمال مرطوب نرم را همیشه در کنار خود داشته باشید و هر لحظه بزاق کودک را به آرامی پاک کنید. خشک و تمیز نگه داشتن پوست کودک، موثرترین روش درمانی در برابر بثورات پوستی ناشی از بزاق دهان است. به طور مرتب صورت و ناحیه گردن کودک را به خصوص بعد از تغذیه پاک کنید. برای جلوگیری از تحریک بیشتر پوست، حرکت روی پوست را به صورت یک حرکت کششی همراه با فشار ملایم انجام دهید.
- اگر آب دهان بزاق کودک، لباس او را خیس می‌کند، از یک پیش بندکودک استفاده کنید. این باعث می‌شود مواد مرطوب به لباس نوزاد شما نچسبد و خارش و تحریک پوستی ایجاد نشود. به محض خیس شدن پیش بند از آب دهان نوزاد، آن را عوض کنید تا پوست نوزاد خشک و تمیز بماند و تحریک نشود.
- جاهایی که از آب دهان کودک دچار بثورات پوستی شده است، را دو بار در روز با آب گرم بشویید و سپس خشک کنید و مطمئن شوید که پوست نوزاد کاملاً خشک شده است.
- یک لایه نازک از روغن مخصوص یا پماد بر پوست نوزاد بمالید که به عنوان یک مانع بین پوست نوزاد و آب دهان عمل کند.
- در زمان حمام کردن نوزاد، یک شستشوی آرام بدون استفاده از مواد شوینده، کافی است و سعی کنید از لوسیون‌ها برای جاهایی که دچار بثورات پوستی شده است، استفاده نکنید تا تحریک نشود.
- پوست کودک باید خشک شود و با یک پماد درمان شود. می‌توانید درباره پماد و میزان مصرف آن و مدت استفاده از آن، از پزشک متخصص سوال کنید.
- اگر آب دهان به دلیل دندان نوزاد است، برای کودک خود چیزی خنک (نه یخ زده) برای فشار دادن به لثه‌ها فراهم کنید که می‌تواند یک دندان گیر خنک و یا یک پارچه مرطوب، تمیز و خنک باشد. خنک شدن می‌تواند لثه‌ها و بثورات پوستی اطراف دهان نوزاد را بهبود بخشد.
علت وجود آب دهان نوزاد چیست؟
- غذا را نرم و مرطوب می‌کند در زمانی که کودک به تازگی خوردن غذاهای جامد را شروع کرده است.
- دهان کودک را مرطوب نگه می‌دارد.
- عمل بلعیدن را برای کودک آسان‌تر می‌کند.
- باقی مانده‌های مواد غذایی را می‌شوید.
- گاهی آب دهان کودک، در واکنش به برخی غذاهای خاص ایجاد می‌شود.
- آب دهان، در واکنش به فعالیت‌های حرکتی کودک، که نیاز به تعادل دارند، ایجاد می‌شود.
- از دندان‌های کودک محافظت می‌کند.
- بزاق دهان همچنین دارای پتالین است. پتالین یک آنزیم گوارشی است که نشاسته را به قند تغییر می‌دهد. یک آنتی اسید طبیعی در بزاق وجود دارد که اسید معده را خنثی و کمک به هضم غذا می‌کند. بزاق همچنین دندان‌ها را از پوسیدگی محافظت می‌کند.
- گاهی به دلیل مصرف برخی داروها، آب دهان کودک بیش از حد می‌شود (عوارض جانبی برخی داروها)
علت مشاهده آب دهان نوزاد در سنین مختلف:
۱-۳ ماهگی: از یک تا سه ماهگی آب دهان نوزاد به دلیل، موقعیتی است که نوزاد قرار گرفته است؛ مثلاً بر پشت خوابیدن است. همچنین ممکن است در موقعیت نشستن نوزاد زمانی که او را بغل گرفته‌اید، نیز اتفاق بیفتد.
۶ ماهگی: آب دهان نوزاد در شش ماهگی بدلیل دمر خوابیدن و یا لم دادن نوزاد است. شما باید توجه کنید زمانی که آب دهان کودک ایجاد می‌شود معمولا نوزاد دارد از دستانش برای بازی استفاده می‌کند و یا اشاره می‌کند و می‌خواهد چیزی را با دستانش به دست آورد. همچنین ممکن است در این زمان، آب دهان کودک به دلیل دندان در آوردن و یا پاسخی طبیعی به خوردن یک غذای جامد خاص باشد.
۹ ماهگی: در نه ماهگی آب دهان کودک به دلیل فعالیت‌های حرکتی ناگهانی مانند چهار دست و پا رفتن (خزیدن کودک) و یا غلتیدن رخ دهد. در این زمان باز هم ممکن است آب دهان کودک به دلیل دندان در آوردن او باشد.
۱۵ ماهگی: در پانزده ماهگی آب دهان کودک به دلیل حرکت‌هایی مانند راه رفتن، دویدن و یا گرفتن و بازی کردن با اشیا باشد. آب دهان کودک در این زمان هم می‌تواند ناشی از دندان‌های کودک باشد.
۱۸ ماهگی: در این سن، تقریبا آب دهان کودک ارتباطی به حرکاتش ندارد و بیشتر به دلیل غذا خوردن، لباس پوشیدن، بازی کردن و یا دندان در آوردن است.
۲۴ ماهگی: در این سن، آب دهان کودک در حداقل مقدار است.
در چه شرایطی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر میزان آب دهان کودک بیش از حد زیاد بود و بابت بیماری نوزاد و یا حتی خفگی آن نگران بودید، می‌توانید با یک متخصص گفتار درمانی و یا متخصص تغذیه کودکان مشورت کنید. درمانگر، علت اصلی زیاد بودن آب دهان نوزاد و واکنش‌های بدن آن را تشخیص می‌دهد.
گاهی در اثر بیش از حد بودن آب دهان، بثورات پوستی در صورت و اطراف دهان نوزاد مشاده می‌شود که در این حالت می‌توان با درمان‌های خانگی و مراقبت‌های صحیح مادر، آن‌ها را کم کرد ولی در صورتی که موارد زیر را در کودک مشاهده کردید؛ با یک متخصص اطفال مشورت کنید، پزشک می‌تواند با تجویز کرم یا پماد، خارش و درد بثورات پوستی را کاهش دهد و ناراحتی کودک را تسکین دهد.
در دو حالت زیر به پزشک متخصص مراجعه نمایید:
- اگر بثورات پوستی به صورت ترک خورده مشاهده شود و نوزاد احساس درد و ناآرامی کند.
- اگر بثورات ناشی از آب دهان، پس از یک هفته با درمان‌های خانگی بهبود نیافت.
درمان آب دهان بیش از حد نوزاد توسط درمانگرها چگونه انجام می‌گیرد؟
برای درمان آب دهان نوزاد، مشورت و صحبت با یک درمانگر متخصص باعث می‌شود، سوالات شما در این باره پاسخ داده شود و مهم‌تر از همه به فرزند شما کمک می‌شود که آب دهانش را بهتر کنترل کند. درمانگر در موارد زیر به کودک کمک می‌کند:
- بهبود کنترل سر و تنه برای دستیابی به بلعیدن بهتر
- بهبود کنترل حرکات دهانی (به عنوان مثال لب‌ها، گونه‌ها و فک) برای مدیریت بهتر بزاق دهان و عمل بلع.
- کمک به کودک برای رسیدن به حالت بستن دهان در مواقعی که لازم نیست دهان باز بماند.
- بهبود توانایی کودک برای بلعیدن
- آموزش به کودک برای آشنایی با مفاهیم رطوبت و خشکی
برگرفته از: healthline و healthychildren و nspt4kids
