نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 15 اسفند 1401
ستاره | سرویس مادر و کودک – پس از به دنیا آمدن نوزاد والدین نگران همه تغییرات نوزاد خود هستند. حتی گاهی ریزش مو را جدی گرفته و به دنبال راه های مقابله با ریزش مو در نوزادان هستند. اما در این میان نفخ شکم مشکل بسیار جدی تری به حساب می آید. نفخ شکم نوزاد با کولیت ارتباط مستقیم دارد. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، بعد از گذشت دو هفته دچار شکم درد و دل پیچه می‌شوند. علت این مشکل نبودن باکتری در سیستم گوارش نوزاد و مقدار اندک فلور میکروبی در بدن نوزاد است که پس از تشکیل فلور میکروبی این مشکل رفع خواهد شد. اکثر نوزادان در سنین سه تا چهار ماهگی دچار این مشکل می‌شوند که هیچ جای نگرانی نیست.
این دل درد و کولیت ناشی از غذایی است که مادر می‌خورد و بر روی شیری نوزاد اثر می‌گذارد و باعث دل درد نوزاد می‌شود. از طرفی دیگر ممکن است تغذیه مادر باعث تغییر بو و مزه شیر گردد و در نتیجه آن نوزاد از خوردن شیر صرف نظر می‌کند. پس بهتر است که مادران از خوردن عذاهایی که نفخ کننده و دارای کافئین زیادی هستند خودداری کنند، چرا که این مواد از طریق شیر وارد بدن نوزاد شده و باعث ناراحتی دستگاه گوارش نظیر دل درد و کولیت می‌شوند.
نشانه های نفخ شکم نوزاد
بیشتر نوزادان وقتی به دل درد دچار می‌شوند پاها را به داخل شکم جمع می‌کنند و دست و پا می‌زنند. این دل درد که با جیغ و گریه نوزاد همراه است. در ساعات اولیه شب شروع شده و تا نیمه‌های شب ادامه دارد.
درمان نفخ شکم نوزاد
ماساژ برای رفع نفخ شکم
شکم نوزاد خود را در جهت عقربه های ساعت ماساژ دهید. این کار باعث خروج گاز از شکم نوزاد می‌شود. فقط این نکته را در نظر داشته باشید که دست های خود را زیاد فشار نداده و این کار را به آرامی انجام دهید.
بغل کردن نوزاد
بهتر است که نوزاد را از حالت خوابیده بلند کنید و بغل کنید. بهتر است که او را راه ببرید تا گاز از سیستم گوارش او خارج شود. بهترین حالت بغل کردن نوزاد به گونه‌ای است که شکمش به سمت پایین قرار گیرد.
رکاب زدن
می‌توانید کودک را به پشت بخوابانید و با پاهایش رکاب بزنید. این کار گازهای محبوس شده در شکم نوزاد را خارج می‌کند.
قرص‌های نفخ شکم کودک
البته در این مورد با پزشک مشورت کنید. زیرا این قرص‌ها با قرص های تیروئید اختلال دارویی دارند.
استفاده از قرص پروبیوتیک با مشورت پزشک
این قرص‌ها باعث کاهش قولنج نوزاد می‌شود.
استفاده از داروهای گیاهی با مشورت پزشک
استفاده از چای‌های کافین دار باعث از بین رفتن خواب نوزاد می‌شود.
عوامل ایجاد کننده نفخ شکم نوزاد
- شیر خوردن نادرست نوزاد و تخلیه نشدن بادگلو پس از شیر خوردن
- قرار گرفتن نوزاد در موقعیت نادرست در هنگام شیر خوردن باعث بلع هوا و ایجاد سکسه و دل درد می‌شود.
- هنگامی که کودک را شیر می‌دهید هیچ گونه استرس و نگرانی نداشته باشید؛ چراکه باعث نفخ شکم می‌شود.
- شیر دهی بیش از حد نوزاد باعث نفخ شکم می‌شود.
- حساسیت نوزاد نسبت به برخی از شیرهای خشک
- نوزادان هنگامی که شیر می‌خورند هوای زیادی با شیر، وارد معده آنان می‌شود و باعث نفخ شکم می‌شود.
- هنگامی که مادر غذایی را مصرف می‌کند حدود ۲ ساعت بعد در مزه و رنگ شیر تغییر حاصل می‌شود. گاهی موادی نظیر قرمه سبزی، کله پاچه و جگر، شیر را نفاخ می‌کنند و در هضم شیر مشکل ایجاد می‌شود.
مواد غذایی که باعث نفخ شکم می شود
موز، خیار، گوجه سبز، انار، زردآلو، تمامی حبوبات، تخم مرغ، پسته خصوصاً پسته خام، شاه توت، گیلاس، خربزه، زرشک، عسل، پوست انگور، انجیر، مصرف زیاد خاکشیر، فندق، کشک، تره، ترب و پیاز، کاهو، کلم.
در صورتی که علائم زیر مشاهده شد سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
- تب
- ورم و نفخ شکم
- مدفوع خونی یا مدفوع همراه با مخاط
- استفراغ
- اسهال
- کاهش اشتها
- رنگ پریدگی
- ناتوانی در مک زدن
- گریه نوزاد که با گریه‌های عادی فرق می‌کند.
- به سختی نفس کشیدن یا تغییر در سرعت تنفس
- هشیار نبودن
سخن آخر
بنابراین مادارن با توجه به عکس‌العمل بچه‌های خود نسبت به مواد غذایی که مصرف کرده‌اند می‌توانند تصمیم بگیرند که کدام مواد غذایی را حذف و کدام را به رژیم غذایی خود بیشتر اضافه کنند. از مواد غذایی که بو و مزه شیر را تغییر می‌دهند یا باعث نفخ شکم نوزاد می‌شود می‌توان به پیاز، کلم، شلغم، لوبیای سبز، حبوبات، ریواس و زرد آلو اشاره نمود. اگر مادر مواد غذایی نظیر هندوانه، خربزه، هلو و دیگر میوه‌های کال را مصرف کند ممکن است باعث ایجاد اسهال در نوزاد گردد.
از طرفی دیگر ممکن است مصرف برخی از مواد غذایی نظیر شیر گاو، تخم مرغ، فرآورده‌‌های گوشتی، بادام زمینی و فراورده‌های سویا توسط مادر باعث حساسیت و آلرژی در نوزاد شود و باید از رژیم غذایی نوزاد حذف گردد.
در مورد نفخ شکم کودک خود نگران نباشید و با به کارگیری موارد بالا، کمک کنید تا آن رفع شود ولی در صورتی که با روش‌های خانگی شکم درد نوزادتان، برطرف نشد، به پزشک متخصص اطفال مراجعه نمایید.
