راهکارهای کنترل خشم در زندگی زناشویی

ستاره | سرویس روانشناسی – در طول زندگی و در جریان ازدواج واکنش‌های خشمگینانه‌ای وجود دارد که زیربنای آن نارضایتی‌ها و ناهماهنگی‌ها است. مشاجره‌ها و دعواهای زناشویی، انتقادات، سرزنش‌ها، طردها از جمله رفتارهایی است که نتیجه کاهش صمیمیت می‌باشد. اما زوجین باید بدانند ابراز خشم در زندگی زناشویی بیش از آنکه مفید باشد آسیب می‌رساند و باید کنترل خشم در زندگی زناشویی را بیاموزید.

 

کنترل و پیشگیری از خشم در رابطه زناشویی

بیان خصومت و رفتارهای خشونت آمیز نسبت به شریک زندگی تعارض و کشمکش را بیشتر می‌کند و رابطه را به خطر می‌اندازد. روابط مملو از مبادله‌های خصمانه، اثرات بالقوه مخرب و ویرانگر خواهد داشت. ارتباط‌های مبتنی بر انتقاد، مخرب، دفاعی عمل کردن، کارشکنی، سنگ اندازی، تحقیر و توهین دیگری همگی از انواع ارتباط‌های خصمانه به شمار می‌روند. سرزنش دیگری و خشمگین شدن نسبت به او ناشی از احساس ناامنی است. 

در رابطه با پیشگیری و کنترل خشم در زندگی مشترک توجه به نکات زیر مفید است:

• دریابید که چگونه پاسخ خشم شما به خشم طرف مقابل می‌تواند به کاهش خشم او منجر شود.
• خویشتنداری و ممانعت از ابراز خشم و حرف‌های تحریک آمیز ضروری است.
• تشخیص نشانه‌های قریب الوقوع مشاجره؛ این نشانه‌ها را زوجها به آسانی تشخیص می‌دهند و می‌توانند جلوی آن را بگیرند و الگوی مشاجره و ابراز خشم را خنثی کنند.
• نشانه‌های خشم برانگیختگی، متهم سازی کلامی، پرداختن به نقاط ضعف دیگری است. با بروز اولین نشانه‌ها باید جلوی آن را گرفت.
• مشاجرات آینده و بحث درباره‌ی آنها را قبل از وقوع باید پیش‌بینی و جلوگیری نمود.
• جای تاکید بر گذشته تاکید بر این باشد که چطور در حال حاضر می‌توان پذیرش را نسبت به یکدیگر افزایش داد.
• به جای اینکه طرفین یکدیگر را مورد هجوم و حمله قرار دهند به شکل مستقیم و شفاف به بیان خواسته‌های خود بپردازند.
• به صحبت‌ها و حرف‌های تحریک آمیزی که توسط یکی از زوج‌ها در مشاجرات بیان می‌شود نباید پاسخ داد.
• سرزنش یکدیگر را متوقف سازند و عواطف لطیف خود مانند ترس و اندوه و نومیدی را بیشتر بیان کنند.
• هر قدرشنونده کمتر حالت دفاعی داشته باشد و بیشتر با مهربانی پاسخ دهد از شدت خشم کاسته می‌شود.
• استفاده از شوخی و طنز به فروکش کردن خشم کمک می‌کند.
• بالابردن ظرفیت تحمل به کاهش خشم منجر می‌شود.
• خویشتن داری عاری از رفتار تلافی‌جویانه یکی دیگر از واکنش‌هایی است که می‌تواند از شدت خشم بکاهد. ولی این کار ساده نیست و هر کس می‌خواهد قاطعانه از موضع خویش دفاع کند.
• زوج‌ها باید عناصر خشم خود را تشخیص دهند و در نظر بگیرند که از چه رفتارهایی خشمگین می‌شوند. شیوه‌های ناسالم و سالم خود را بشناسند و ترتیبی بدهند که با توجه به زیربنای خشم از اعمال آن خودداری نمایند.
• در رابطه‌ی عاطفی امن، پرخاشگری کمتر به وجود می‌آید. هر یک از زوج‌ها که مشکل طرف مقابل را در رابطه با خشم تشخیص دهند خواهند توانست نسبت به فروکش کردن آن اقدام کنند. مثلا هر بار که مسئله خرید مطرح می‌شود ممکن است شوهری به علت بار مالی مترتب بر آن عصبانی شود. دانستن این موضوع و اعمال رفتار بازدارنده می‌تواند در تخفیف خشم موثر گردد.
  

 

 

چرا خشمگین می‌شویم؟

گاهی وقت‌ها ما انسانها به خاطر تعارضات و مشکلات حل نشده مان بر آشفته و خشمگین می‌شویم. خشم یک احساس طبیعی و نرمال است. توانایی ما در بیان احساسات راه نجات ماست. خشمگین شدن نشانه این است که مشکلی پیش آمده است. اغلب، خشم به عنوان یک احساس ثانویه به شمار می‌آید و احساسات دیگری که ممکن است ما از وجودشان بی خبر باشیم آن را تقویت می‌کنند.

خشم هنگامی بروز می‌کند که:

1. نیازها برآورده نمی‌شوند.
2. اهداف دست نیافتنی می‌شوند.
3. ارزشها پایمال می‌شوند.
4. و بیشتر از همه هنگامی که احساسات ما جریحه دار شود و قلبمان توسط شخصی که قرار است دوستمان بدارد و به ما اهمیت بدهد شکسته شود.

 

روش های ابراز خشم

ابراز خشم معمولا به سه طریق انجام می‌شود:

۱- بیرون ریختن خشم که معمولا با جنگ و دعوا و کتک کاری و در مواردی با کلمات توهین آمیز همراه است که در این مورد خشم و غضب تشدید می‌شود.

۲- سرکوب کردن و فرو نشاندن خشم؛ با طفره رفتن از موضوع اصلی یا فراموش کردن مشکل و یا فرو خوردن خشم فرد آرامش می‌گیرد. در این حالت گاهی به کناره‌گیری یکی از طرفین و یا احتمالا خشم و غضب بیش از حد او منجر می‌شود. بیرون ریختن خشم یا سرکوب آن برای رابطه زناشویی مضر و خطرناک است.

۳- از بهترین راههای ممکن برای کنترل خشم مواجه صحیح با آن است. در زمان خشم کنترل خود را از دست ندهید. یکی از راه‌هایی که می‌توان آن را کاهش داد آن است که فرد خشمگین حالت خود را تغییر دهد. مثلاً با راه رفتن، ورزش کردن، مذاکره کردن یا نوشتن و اموری از این قبیل به خود تسکین دهد و مواظب باشد که به کسی یا چیزی صدمه نزند. سعی کنید به علت عصبانیت خود پی ببرید و هنگامی که قادر بودید خودتان را کنترل کنید. به جای اینکه دیگری را مقصر بدانید جملات را با فاعل “من” شروع کنید. آنگاه در مورد احساساتتان با همسرتان صحبت کنید. توانایی برطرف کردن تعارضات نیازمند تلفیقی از تفکر منطقی و خلاقیت است. باید قادر باشید تا به عقب برگردید و علت مشکل را شناسایی کنید. برای رفع آن به دنبال راه حل باشید و بالاخره یک راه را انتخاب کنید.

 

شما چگونه خشم خود را ابراز می‌کنید؟

شما به چه طریق خشم خود را ابراز می‌کنید؟ همسر/نامزدتان چطور؟ از بین روش‌هایی که در زیر آمده است هر کدام که در رابطه با شما صدق می‌کند را علامت بزنید. همچنین روش ابراز خشم همسر/نامزدتان را نیز علامت بزنید. از او نیز بخواهید این کار را بکند.

1. فریاد کشیدن بر سر دیگری
2. سرزنش کردن دیگری
3. تهدید کردن
4. به یکدیگر ناسزا گفتن
5. اعتراف به اینکه هیچ اتفاقی نیافتاده است
6. کنترل خود را از دست دادن، کتک زدن و پرت کردن اشیا
7. اخم کردن
8. بیان کلمات آزار دهنده
9. خواستار تنها بودن
10. سکوت کردن
11. لگد کوبیدن به زمین
12. گریه کردن
13. اعمال خشونت فیزیکی
14. اقدام به انجام دادن تمرینات ورزشی
15. ترک محل
16. ناسزا گفتن به خود
17. به کار بردن کلمات زشت و ناپسند
18. فرصت خواستن از دیگری برای به دست آوردن آرامش دوباره
19. کمک گرفتن از والدین یا دوستان برای حل مشکل پیش آمده
20. خوردن
21. خوابیدن
22. مسائل دیگر…

 

اکنون پاسخ‌های‌تان را با هم مقایسه کنید. آیا هر دو به روش مشابه خشم خود را ابراز می‌کنید؟ آیا پاسخ‌هایی که از طرف نامزدتان دادید با پاسخهای خود او مطابقت می‌کند؟ نحوه ابراز خشم و عصبانیت شما چگونه روی همسرتان تاثیر می‌گذارد؟ و نحوه ابراز خشم و عصبانیت او چگونه روی شما تاثیر می‌گذارد؟در مورد راه‌هایی که فکر می‌کنید با ابراز خشم خود تاثیر منفی کمتری روی دیگری می‌گذارید با هم صحبت کنید.

برگرفته از: کتاب آموزش و مشاوره قبل از ازدواج